Heimskringla - 18.07.1923, Blaðsíða 7

WINNIPEG, 18. JOLI, 1923.
HEIMSKRINGIA
7. BLAÐSffiA.
«------------------------------
The Dominion
Bank
HORNI xonto DAHE ATE. W)
■HEBBKOOKle 8T.
Höfuístóll, up-pb...$ 6,000 000
VarasjóSor .........y 7,700,000
Aliar cignir, yfir .$120,000,000
Sérstakt athygli veitt viðakfft-
»m kaupnxanDA oc wnÉunaxtt-
a*a.
SparisjófSsdeildin.
Vextir af innstæðuifé greiddir
jafn háir og annarsstaöar TiO-
reng*t.
pboítk a ma
P. B. TUCKER, Ráðsma'ður
-------------------------— .
Vetrarferðalög um fjöll.
(Framhald frá 3. sí8u)
hestana og sækja sleðann minn og
skíði, en foíða í tjaldinu á meðan.
J>á var auðgert að komast leiðar
sinnar yfir krapablárnar. En svo
áíjáður var eg ekki að komast á-
fram. Til Reykjavfkur gat eg kom-
ist með hví að taka skip á Sauðár-
kiáki. Eg hafði prófað útbúnað
minn, og hað var mér nóg.
Eg fór svo til Sauðárkróks og átti
rokkra góða daga hjá mínum ágæta
koilega Jónasi héraðslækni og frú
lians. Svo kom "Goðafoss” og með
honum fór eg á fjórum dögum til
Reykjavíkur. Eékk eg á leiðinni
gott næði til þess að hripa uppkast
ið þessum ferðapistlum. ef nokkrir
skyidu vilja lesa, þó ómerkilegir
séu.
Leitarmannakofar og sæluhús á
fjöllum.
1 næstslðasta blaði voru tvær
meinlegar prentvillur. önnur þeirra
umskírði minn ágæta fylgdarmann
Guðmund frá Bjarnarstaðahlíð og
kallaði hann Guöbrand (í því sam-
handi er hann trakteraði okkur á
foialdakjötinu). Hdn prentvillan
gerði leitarmannakofann við Galt-
ará að leiðsögumannakofa. Þessar
leiðiniegu villur ieyfi eg mér hér
með að ieiðrétta og finn um ieið í-
etæðu til að fara nokkrum orðum
urn leitarmannakofa og sæluhús.
Leitarmannakofar eru einkum ætl
aðir hestum ieitarmanna á haustin
og eru mjög tilkomulitlir hestakof-
ar með einum stalli í öðrum stafni,
og uppi á hillu er steinolíutýra og
í beztu falii steinoiíuvéi, svo að
menn geti hitað sér drykk. En til
evu þó myndariegri kofar með palii
f öðrum enda eða loftherbergi, þar
sem ieitarmenn geta lagt sig fyur
að næturalgi og gera hlýindin af
hcstunum vistlegri gistinguna. og
verða þá þessir kofar sannkölluð
sæiuhús.
Eins og áður er ritað, urðu tv’pir
ieitarmannakofar ágætt athvarf fyr
ir iiesta vora meðan við dvöldum á
íjöllunum. Siíkir kofar þurfa að
koma sem víðast. Ennfremur ætti,
t í vel væri, að afla dálítils heyforða
að sumrinu til handa hverjum kofa,
svo að ekki þurfi í hvert skifti að
tlytja með sér hey að heiman. Ætli
að vera nokkuð auðgért að heimta
inn þóknun fyrir afnot kofanna og
lieysis, af þeim er þar gista.
Sem betur fer virðist vera að
vakna áhugi á að byggja sæluhús
við fiallvegi, enda geta l>au frelsað
lif og heilsu manna og málleys-
ingja. 1 fyrrasumar var bygt reisu-
legt sæluhús við Hveravelli og gerir
]>að Kjalveginn ólíkt hættuminni
yfirferðar hvenær árs sem er. Fyr
á öldum var sæluhús ^ Hvinverjadal
nprðan til á Kili. Um það er getið
f Sturlungu og hefir eílaust komið
að góðu gagni, því að þá mátti
heita að Jvjöiur væri alþjóðarleiðin
inilli iiorðiir- og suðurhygða.
Næst þarf að koma sæluhús á
Sprengisandsvegi, helzt tvö, auk
þess sem er við Sólcyjarhöfða.
Yæru sæluhús nógu mörg á helztu
fjailvegum vorum. gætu jafnvel
gangapdi menn farið tnissalausir
nema með Iftinn nestismal á baki
hygða á milli.
Og þegar við fáum mæl(\ og kort-
iögð öil öræfi, verða á kortinu af-
markaðir allir kofar og sæluhús, er
b‘ir rná leita hælis í.
Landsuppdráttur innri óbvgöa og
Koch höfuösmaður.
Uppdráttur iands vors er harla
ónákvæmur viða, en ekki sízt uppi
á öræfum. Jietta reka allir sig á,
sem um óbygðir landsins ferðast,
og getur verið mjög villandi.
3>ví miður bíður það líklega nokk-
úð enn, áður en mælt verði mlðbik
landsins, og er hrapallegt. að við
íslendingar sjálfir skulum ekki geta
leyst verkið af hendi. Eg hefi les-
ið um það, að einn eða fáeinir flug-
menn gætu afkastað þessu á fáein-
um dögum með því að taka mynd-
ir af landslaginu úr loftinu. Mynd
imar má síðan skeyta saman í eina
heiid, mæla ailar fjarlægðir og af-
stöður, og gera ábyggilegan upp
drátt af öllu saman á eftir. Uessi
aðferð reyndist vel í styrjöldinni
sfðustu.
Eg hefi skrifað Koch höfuð.s-
manni og Grænlandsfara, ,sem á
undan Grænlandsíör sinni stóð fyr-
ir landmælingunni dönsku í Skafta-
fellssýslu. Hann er nú foringi flug-
Kðsins danska. Eg hefi beðið hann
að reyna að stuðla að því, að dansk
h flugmenn verði sendir hingað
sumartíma til að kortleggja óbygð-
ir vorar. Enn hefi eg ekki fengið
svar frá honum, en eg vona, að
hann liðsinni okkur eitthvað í þessu
máli. Hann tók ástfóstri við land
vort við mæiingastarfið í Skafta
feilssýsluuni og seinna, er hann
prófaði hesta sína og útbúnað, áð-
ur en hann færi til Grænlands og
reið yfir Vatnajökul þveran. Eyigd-
armaður hans við mælingar og
fiailaferðir í Skaftaféllssýsiu. Jón
heitinn Sigurðsson á Svínafelli
fyigdi mér yfir Breiðmerkursand
sumarið 1921. Sagði hann mér marg-
ar skemtilegar sögur af Koch, því
hann er fuiihugi hinn mesti og
þótti gaman að prófa sem flesta
örðugleika. Hann kleif upp á Ör-
æfajökul. fór víða um Yatnajökul,
cundlagði Skeiðará og var hætt
kominn, og í annað sinn lá honum
við slysi, er hann fór á litlum róðr-
arbát út í Hrollaugseyjar og hrepti
s’æmt veður. Eitt sinn lá við að
þeir félagar yrðu að skiija eftir hest
f ófærð upp á Vatnajökli. En Koch
varð ekki ráðafátt. Hann heffi
k’árinn á fram- og afturfótum og
drógu þeir hann síðan á hliðinni
niður eftir fönnunum, og komst
klárinn fyrir það óskemdur ti!
bygða.
Margar fleiri sögur kunni Jón að
segja frá Koch, og unni honum af
öllum hug fyrir drengskap og kari-
mensku.
---------1—x-------------- •
”Skamma stund verður
Lönd höggi fegin.u
Barátta hefir staðið yfir uin hríð
í Manitoha milli ibannmanna og
hrennivinsvaldsins. Þeirri baráttu
lauk eins og kunnugt er. Eitursal-
inn vann sigur í bráðina með öllum
sínum fyigifiskum. En skamma
stund verður hönd höggi fegin, því
1 t
að það er víst, að ekki verður úlf-
urinn lengi lögverndaður innan kví-
anna.
Uótt nógu margir hafi látið blind
ast um stund til þess að opna dyrn-
ar og veita löghelgi þeim óvini, sem
allra óvina er skæðastur, þá skína
sólargeislar sannleikans í gegnum
myrkur heimskunnar áður en langt
líður. Iðrunarstundin cftir synd-
ina, sem drýgð var 22. júní, kemur
eins áreiðanlega og sól kemur eftir
svartnætti, eða vor eftir vetur. —
Þessi vissa veitir þrek og kjark og
von, jafnvel þegar bráðabirgða-
ósigurinn er sem allra tilfinnanleg-
astur.
Menn og konur í Manitoba hafa
í þetta skifti scrlt Jósef bróður sinn
mansali, en hver veit nemá einmitt
]>að verði honum til góðs, þegar til
lengdar lætur.
Brennivínsliðið or altaf og alstað-
ar óaldárflokkur. sem einkis svífist,
brýtur lög og beitir öllum eitur-
vopnum. Það hefði að sjálfsögðu
haldið áfram lögbrotum sínum og
ofbeldisverkum ásamt öllum þeim
biekkingum. sem því er lagið að
beita. Þótt brennivínslögin lieföu
verið feld, þá má vera. að sú svarta
nótt, sem nú færist yfir Manitoba,
hefði komið síðar; er því ef til vill
iliu bezt aflokið. Því það er víst,
að þau þrjú árin, sem í hönd fara,
verða nógu reynslurík til þess að
vekja menn og konur til iðrunar
fyrir það íyigi, sem þeir ög þær
veittu eyðiieggingunni 22. júní 1923
orð;
eins stói t sem smátt þá lögum hlýð-
ir þoim.
Þig. ijóssins drotning, lofa öll jarð-
ar dýr,
með Lokaráð sín myrkrið sjáift þig
flýr;
einn lítill maur, sem felst í freðnri
mold,
1
Tvent er sérstaklega eftirtektar- bér færir þökk, nær hreiðrið sitt
vert í sambandi við þessa atkvæða-
greiðslu; annað sorglegt, hitt gleði-
legt.
1. Trú þeirra manna, sem fyrir
kvenréttindunum börðust, hlýtur að
hafa veikst. í þetta skifti voru nógu
mörg kvenatkvæði í fyikinu til að
ráða, en sómatilfinningin var ekki
á hærra stigi en það, að meirihluti
þeirra fylkti sér undir hið óhreina
merki spiilingarinnar. Þetta var
sorglegt.
2. í öðru iagi var það eftirtektar-
vert, að á hverjum einasta atkvæð-
isstað í öllu fylkinu, þar sem Isiend-
inga gætir, hefir áfengiseitrið ver-
ið fordæmt með meirihluta at-
kvæða, Á Árborg. í Mikley. á Víði.
á G«ysi, á Riverton, á Hnausum, á
Gimli, á Sinciair, í Glenboro, á Bald-
ur, á Otto, á Vestfoid og á Lund-
ar, voru bannmenn í stórum meiri-
hluta. Þetta sýnir það, að Islend-
ingar skilja hvað það þýðir að vera
trúir þegnar í orðsins rétta skiln-
ingi. Þetta er gleðiefni öilum
þeim, sem verðskulda nafnið Is-
lendingur.
Þá, sem hæiast yfir atkvæðafjöld-
anum með eiturverzianinni og eyði-
leggir.gunni, vil eg minna á erindið
hans Stephans G.:
Mikill meirihluti.
“Þú storakr mér með þeim heljar
her
af hugsunarleysi. er fyigi þér!
Góði minn- gremstu mér eigi.
græskuiaust þó eg þér segi:
Það sanni ei neitt þó eg sjái
þann smáa-stíl af þínu alvana-jái
og nei-i.”
Sig. Júl. Jóhannesson.
Lofsöngur til sólarinnar
Persneskur kveðandi.
Sól, ó, sól! sem dýrðardjásn mér
skín,
í dagrenning er fegurst myndin þín.
sem eldur málms, nær upp af deiglu
ris,
eða saumað demants dreglum lín
U, mikla sól! þitt verksvið er svo
vítt,
þú vermir alt, ]>itt tiliit er svo blítt,
þinn geisli vefur sig um iiverja sál.
Það sem var dökt, þú gnrSr silrur-
hvítt.
Þú ljærð alheimi lífsins andardrátt,
þitt ijóssins magn það eflir rúm.s-
ins mátt.
“Þótt fjarlægðin sé miljón rasta
mergð”.
Ó. móðir! þú sem blund ei nokkurn
átt
Frá seguistóli í gejsia víðum geim
þú gætir alls í þínum mikla heim.
Þitt augnakast. það myndar eilíft
hann býr.
En síðdegis nær sveigirðu bak við
tind,
þú sæmir hvelið glitofinni mynd
úr þráðum, sem þinn kraftur al-
einn á;
engin takmörk veit sú geislalind.
Jón Youkonfari.
1 marz 1922.
Sólhöf.
Sól á morgni sumars blíðum
sveipar iá og tind,
ylhýr rennir augum þýðum
yfir mannkyns synd.
Brosið hlýja, blíðu þrungið
bærir andlag gleði sungið,
lífgar flest sem augað eygir.
ást úr læðing teygir.
Sendir vermi sorgar þjáðum
sálum heims um bý;
færir lífið smáum, smáðum,
smugu hverri í.
Eælir skuggann. skín á gluggann,
skreytir geislum, hverfur muggan;
bræðir ís úr brjóstsins leyni,
bifar köldum steini.
Svo er guðs vors sólar dagur,
sælu paradís.
blíður, ljúfur, bjartur, fagur,
bjarminn endurrís.
Ljós og ylur iífið hrærir.
lýsing alheims sóiar nærir;
út í geiminn önd sér þrengir,
af sér fjötur sprengir.
Sérð ei morgun sólu rísa,
Sannleiks neistum strá.
Hví vill maður heimsku hýsa,
horfa myrkrið á?
Bera með sér hrothætt gierin
brött og hvöss við mannlífs skerin,
lenda síðan lífsins fleyi.
ljós ei sjá af degi.
Settu ]>ig í samnið, maður,
sannaii lífs við kraft;
lifðu frjáls og lyndisglaður,
leystu tímans haft,
sem viil ]>ína sálu þvinga,
sem vill andans frelsi ringa;
dreifðu gegnum dimma njólu
dagbrosi mót sólu.
Alt er fagurt; öll er gieði
auga þreyttu hvíld,
þegar rós á blómabeði
blæju húms er skýld.
ung í rósemd í sig teygar
alvizkunnar guðaveigar,
döggvuð blöð svo ilmrík orni
ást á sólarmorgni.
Sneiðist dimman, grynnist þoka,
gleymist heift og stríð;
ilt og iágt skal úti loka,
efla friðartíð;
fletta skal þeim frelsisblöðum,
er felst í náttúrunnar röðum;
þá skín sól í sælum hjörtum
á sumardegi hjörtum.
Yndó.
SÖGUBÆKUR.
Eftlrfarandi sögubækur fást keyptar á skrifstofu Heims-
kringlu, 853 Sargent Ave., Box 3171 :
Jón og Lára.....................50c
' Viltur vegar .... ........... 75c
Skuggar og skin...............$1.00
Pólskt Blóð.....................75c
Myrtle...............-........$1.00
Bónorð skipstjórans .... ..... 40c
Ættareinkennið ................ 40c
Til kaupenda
Heimskringlu.
Hér á eftir fer skrá yfir nöfn þeirra, sem góðfúslega bafa lofað
Heimskringlu að vera umlboðsmenn hennar, í hinum ýmsu bygðum
íslendinga. Þegar skrá sú hefir verið birt undanfarið, hefir fjöldi
af vinum blaðsins brugðist við að borga þeim áskriftargjöld sín, og
er blaðið þeim velunnurum sínum mjög Iþakklátt fyrir það.1 Ef að
þeir, sem nú skulda blaðinu, héldu uppi þeim góða, gamla vana, og
lyndu umboðsmann blaðsins í sbni bygð að máli, um leið og iþeir sjá
hver hann er, væri það sá mesti greiði, sem þeir gætu gert blaðinu.
Sumarmánuðurnir eru fjárhagsíega erfiðir fyrir blöðin, og vér erum
sannfærðir um, að ef kaupendurnir þektu alla þá erfiðíeika, mundu
|>eir ekki draga blaðið á andvirði sínu.
Innköllunarmenn Heimskringlu:
1 Canada:
Árborg............................G. 0. Einarsson
Árnes ........................... F. Finnbogason.
Antler............................... Magnús Tait
Baldur .... r...................Sigtr. Sigvaldason
Beckville........................ Björn Þórðarson
Bifröst........................ Eiríkur Jóhannsson
Bredenbury .................Hjálmar 0. Loftsson
Brown ......................Tlhorsteinn J. Gíslason
Ghurchbridge................... Magnús Hinrrksson
Cji>ress River .................. Páll Anderson
Elfros ..................... J. H. Goodmundson
Framnes ....................... Guðm. Magnússon
Foam Lake......................................John Janusson
GimJi ............................ B. B. Olson
Gíenboro ........................... G. J. Oleson
Geysir ....................... Eiríkur Jóihannsson
Hecla ......................... Jóhannes Johnson
Hnausa .......................... F. Finnbogason
Howardville..................Thorv. Thorarinsson
Húsavík...........................Jolhn Kernested > -
Icelandic River ...............Sveinn Thorvaldson
og Thorvaldur Thorarinson
ísafold ............................. Ámi Jónsson
Innisfarl ..................... Jónas J. Húnfjörð
Kandahar ........................... A. Helgason
Kristnes ....................... J. Janusson ,
Leslíe .............................. J. Janusson
Langruth ..................... Ólafur Thorleifsson
Lillesve ......................... Philip Johnson
Lonley Lake ......................Ingim. Ólafsson
Lundar............................... Dan. Lindal
Mary HiH ................... Eiríkur Guðmundsson
Mozart...............................A. A. Johnson
Markerville ................... Jónas J. Húnfjörð
Nes ............................... Páfl E. ísfeld
Oák View .... .................Sigurður Sigfússon
Otto .............................. Phrlip Johnson
Piney ............,...............S. S. Anderson
Red Deer ...................... Jónas J. Hún'fjörð
Reykjavík .................... ;... Ingim. Ólafsson
Swán River ............, ........Halldór Egilsson
Stony Hill ....................... Philip Johnson
Selkirk...........B. Thorsteinsson og Jón Elíasson
Siglunes....................................Guðm. Jónsson
Steep Rock .......................... Fred Snidal
Thornhill ..................... Thorst. J. Gíslason
Víðir ..................,......... Jón Sigurðsson
Winnipegosis ..................... August Johnson
Winnipeg Beach ................... John Kernested
Wynyard ......................... GuðL Kristjánsson
Vogar ............................. Guðm. Jónsson
Vancouver................Mrs. Valgerður Josephson
1 Bandaríkjunum.
Blaine.....................Mrs. M. J. Benedictson
Bantry ..........................Sigurður Jónsson
Edinburg.........................S. M. Breiðfjörð
• Garðar .......................... S. M. Breiðfjörð
Grafton ........................... Elis Austmann
Haltson ......................... Árni Magnússon
Ivanhoe .......................... G. A. Dalmann
Los Angeles ................. G. J. Goodmundson
Milton ...................... Gunnar Kristjánsson
Mountain
Minneota ......................... G. A. Dalmann
Minneapolis ........ ................ H. Lámsson
Pembina ..................... Þorbjörn Björnsson
Point Roberts ................Sigurður Thordarson
Spanish Fork .................. Einar H. Johnson
Seattle....................Mrs. Jakobína Johnson
Svold.......................................Björn Sveinsson
Upham ...........................Sigurður Jónsson
Heimskringla News & Publishing Co.
Winnipeg, Manitoba.
P. 0. Bor 3171
853 Sargent Avt.