Heimskringla - 03.10.1923, Blaðsíða 4

4 BLAÐSIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 3. OKTÓBER, 1923
HEIMSKRINQLA
(*to tnm9 188«)
Ken« tt A kverjum Bl«TlkattecL
Elgendur:
THE VIKING PRESS, LTD.
#58 »( #65 SARGENT AVE, Wl.VMPEO,
Tllilnlt Pf-6687
T*r* Mattalaa n 83.00 irgudrlu bot(-
Int f jrlr fran. Altar k*r(Ul> ■eaOtat
rOVamannl hlnttalna.
STEFÁN EINARSSON, ritstjóri.
H. ELIASSON, ráÓsma'ður.
Utanáfskrlft tift hlaönlnis»
Helm.skrin^la News & PablishingT Co.
T.pacpp nf
THE TIKI17Q PHEI8, Lti, Bn UTt,
Wlnnlp-I, Ilan.
Ctulikrtn tll rUatjðrana
EDITOR HBIHSKRIIieLA, Bol 8171
Wlnnlprtr, Hao.
The ‘Heimskringla” is printed and pub-
tished by Heimskrlngla News and
Publishing Co„ 853-855 Sargent Are.
Wtnnipeg, Manitoba. Telephone N-6537.
WINNIPEG, MANITOBA, 3. OKT. 1923.
Heimskringla 37 ára.
Með þessu tölublaði byrjar Heimskringla
þrítugasta og áttunda árið.
Hún er elsta blaðið sem nú er gefið út á
íslenzku. Ein allra íslenzkra blaða á hún
endurminninguna um það að hafa átt 37
ára vinsældum og. hlýhug íslenzkra heimila
að fagna.
Vegur ís'Ienzkra vikublaða í framandi"
landi er alt annað en blómum stráður. Að
vísu eru hér margir Islendingar, alt að því
40 þúsundir’ ef til vili. En með því að helm-
ingur þeirra eru hér fæddir, mentast hér í
landi og telur þetta land móðurjörð sína, en
ekki fóstru, eins og við hinir eldri, sem ofur
eðlilegt er, vofir sú hætta yfir að þeir hall- ,
ast aðallega að stórblöðum þessa lands, sem
okkar íslenzku blöð eru ekki talin nema
skuggi af að öðru leyti en því, sem þau flytja
fregnir af íslendingum og því sem þeirra á
meðal er hugsað, rætt og aðhafst. Að-
staðan er því slæm fyrir íslenzku blöðin, að
því er lesendafjölda snertir. En hann er
lífsskilyrði allra blaða.
Hér í landi berjast Islendingar fyrir til-
veru sinni á sama leikvelli og aðrar þjóðir.
Baráttan fyrir björg og brauði er sameig-
inleg öilum pjóðarbrotum þessa lands. En
þar með er ekki sagt að öll þjóðarbrotin séu
Og af því geta Islendingar stært sig,
sem að Heimskringlu standa. Það er hinn
dýrmæti arfur íslendingsins, hin hljómþýða
og ómdjúpa feðratunga og hið þrekmikla
norræna eðli, sem þeim hefir fundist meira
vert, en það sem þeir þurftu á sig að leggja
og sér á herðar að binda, við að kljúta þann
stranga straum, að halda blaðinu úti. Að
öðru leyti á Heimskringla mikið að þakka
þeim, er þá gestrisni hafa sýnt henni, að
bjóða hana velkomna á heimrli sín í 37 #r.
Gestrisnin er ein af fegurstu dygðum ís-
lendinga og sú er vonin, að hún deyi ekki út
hjá þeim. I þriðja lagi á blaðið tilveru sína
að þakka hinum mörgu ágætu mentamönn-
um þjóðarinnar íslenzku, sem gert hafa hana
hluttakandi í auðinum, sem “mölur og ryð
fær ekki unnið á”. Blaðinu hafa ávalt ein-
hverjir orðið til að miðla lesmáli, sem jafna
má við það skárra, sem skráð hefir verið á
íslenzka tungu. Má þar nefna þá Eggert
Jóhannsson, Gest Pálsson, Jón Ólafsson,
Einar Hjörleifsson Kvaran, Rögnvald Péturs-
son og séra Friðrik J. Bergmann, auk skáld-
anna St. G. Stphanssonar, Kristins Stefáns-
son og J. M. Bjarnason og ótal fleiri, sem
engum tvímælum orkar, að blaðinu hafa
unnið ómentanlegt gagn.
Alt þetta blasir nú við í endurminningu
blaðsins er það hefir gönguna fram á þrí-
tugasta og áttunda árið. Og þó að raups-
áldrinum megi heita að nú hafi verið náð,
minnist Heimskringla þessa ekki í neinum
raups-anda, heldur fagnar hún því, að hafa
verið studd svo lengi með ráði og dáð góðra
manna.
En hvað er um framtíðina að segja? Ef
til vill halda ýmsir að ekki sé eins bjart
; yfir henni og liðna tímanum. En þá ber
þess að minnast, að liðni tímínn hefir ekki
verið óslitinn sólskins-dagur. Það voru og
hafa ávalt verið eins miklar torfærur á leið-
inni, að horfast í auga við og riú. Á fyrri
árunum voru íslendingar hér fáir og fá-
tækir. Þeir eru að minsta kosti ekki fámennr
ari nú en þá — og að þv er efnin snertir eru
þau betri. Skilyrðin virðast því betri nú en
áður, að halda göngunni áfram. Það eina
sem til greina getur komið, væri það, að við
með veru okkar hér bærum ekki sama hlý-
hug og áður til tilgangs íslenzku blaðanna.
En svo Iítið ber enn þá á þeim andlegu fata-
skiftum, að framtíðin ægir Heimskringlu
Vikublöðin íslenzku hér vestra, eru saga
Vestur-Islendinga. í þau verður að fara ti
þess að geta séð hvað íslendingar hafa að-
hafst. I ensku blöðin verður ekki hlaupið
til að fræðast um það. Og sú saga hefir
sama gildi fyýir seinni tímana og minnið
hefir fyrir líf einstaklingsins. Týni maðurinn
minni, er líf hans $nautt og hann má heita að
hafast við “út á þekju”. Týnist saga Vestur
Islendinga er með fylsta rétti hægt að segja,
að líf þeirra hér hafi verið “út á þekju.
Sporin við tímans sjá verða sandi orpin
—þeir hafa týnt sjálfum sér.
Sem betur fer hafa Vestur-íslendingar
skilið þetta. Þess vegna hafa þeir með ráði
og dáð stutt þær stofnanir, er að frama
félagslífs þeirra hafa hér unnið. Heims-
kringla gerir ekki sjálf neina kröfu til þess
frama. En þeir sem að útgáfu hennar hafa
starfað s. 1. 37 ár og þeir sem kaupendur
hennar hafa verið og velunarar — eiga þar
tilkall til hlutar.
Með það sem á hefir verið minst fyrir aug1
um, væntir Heimskringla hins bezta um
framtíðargengi sitt. Ekk skal því þó Ieynt,
að nokkur áskriftargjöld á hún útistand-
andi. Þeir sem vel bregðast við þvf, og
greiða þau sem fyrst, vinna blaðinu stór-
kostlegan hag með því. Og hún er viss um,
að þeir sem líta sanngjörnum augum á það,
sem blaðið færir Iesendum sínum vikulega,
muni sannfærast uirt þáð, að það sé virði
áskrifta-gjaldsins, eða segi jafnvel eins og
maður nokkur sagði nýlega : Það bezta
þriggja dollara virði sem á heimili mitt
kemur er Heimskringla.
eins.
að eiga að jafnað i mentaðri og andlega
þroskaðri alþýðu en allar aðrar þjóðir er til
þessa lands flytja. Það eru færri ólæsir og
óskrifandi Islendingar hér, en menn af nokk-
urri annari þjóð. Þegar á þetta er minst, er
það kallað miont og hroki. En það væri fyr-
irlitlegur undirlægjuskapur og skortur á virð-
ingu fyrir sjálfum sér og sönnum metnaði’
að gleyma þessu. Það sem íslendingar eiga
gott í fari sínu og betra er, en það sem aðr-
ar þjóðir hafa að bjóða, það ber þeim hér
sem annarsstaðar, sjálfum sér sem öllu
mannkyninu til góðs, að vernda, en varpa
ekki fyrir borð.
Slíkur metnaður er í fylsta máta eðlileg-
ur. Það væri óeðlilegt, ef að þeir menn’
sem líkastan hafa hugsunarhátt, kysu ekki
að vinna saman, vera saman. Af þeirri innri
þörf, er það, að hér vstra er til — að svo
miklu' leyti sem um það getur verið að
ræða — íslenzkt félagslíf, nokkurskonar ís-
lenzkt þjóðlíf. Blöðin íslenzku ásamt kirkj-
unum — þrátt fyrir innbyrðis gletni þeirra
á mifli — eru hér til’ vegna þessarar þarfar
og til þess að fullnægja henni. Það getur
vel verið, að sú insta þrá að Ieggja rækt við
þjóðerni sitt, dvíni. En hún ætti ekki að
gera það nokkra manns-aldra enn þá og svo
lengi, sem hún er til, vonar Heimlskringla, að
hún sjálf verði tii, því tilgangur hennar er
fyrst og fremst sá, að glæða hugmyndir
hinnar uppvaxandi kynslóðar fyrir ágæti
ættemis síns og slá á strengi þá er dáðríkt
líf og árvekri feðra vorra endur-óma til un-
unar og svölunar hinum eldri, sem bergmál
eiga af hljómum þeim í sefa og sinni.
Þegar hér er talað um að blöðin og
kirkjurnar íslenzku eigi að leggjast niður,
er það þetta sem á móti því stríðir, að við
viljum halda áfram að vera Islendingar, og
að þessi íslenzku fyrirtæki eru öflugasta
tengi-taugin til þess, að Vestur-Islendingar
haldi hópinn. Eins lengi og þeir afklæðast
ekki sínu sanna eðli, gengur óráði næst, að
vera að tala um að stofnanir þessar ættu að
sofna svefninum langa.
Þetta hefir vakað og vakir enn fyrir þeim
Um framtíðina.
ekkert í augum þeirra vegna. Hún vonar
að geta leyst skyldu sína af hendi framvegis
eins og að undanförnu. Hún hefir í seinni j
tíð átt því sérstaka láni að fagna, að geta |
flutt lesendum sínum ritsmíðar eftir suma ;
af okkar ritfærustu mönnum vestra. Og þeir j
sömu menn hafa góðfúslega heitið henni
fylgi sínu áfram. Vonar því Heimskringla
að geta gætt lesendum sínum á því hér eftir,
er þeir hafa gagn og gaman af að lesa.
Á núverandi verð blaðsins skal að end-
ingu minst. Einstöku menn hafa haft orð
á því, að blaðið væri ofdýrt. Er því þar til
að svara, að enga bók mun hægt að benda á,
sem ódýrari er en árgangur blaðsins. Enda
stendur það ekki til. Engin bók er gefin
út, sem seld er fyrir tvo-þriðju verðs, af
útgáfu kostnaði, nema vikublöðin. Berið
saman eina sögubók, eða fremur smáa bók
um eitthvert eitt efni, sem kostar frá $4.00
til $6.00, við árgang af blaðinu, með
helztu viðburðum sem meðal Islendinga ger-
ast frá viku til viku og mörgu öðru lesmáli,
sem þó kostar ekki nema $3.00. Fjölbreytt-
ari fróðleik og öllum Islendingum nauðsyn-
legri, er ekki í neinni $6.00—$10.00 bók
að hafa, en þann sem blöðin flytja á einu
ári fyrir $3.00. Á þessum tímum getur
enginn maður komist af án bóka. Málshátt-
urinn gamli “blindur er bóklaus maður” er
ekki síður sannur nú en áður nema fremur
sé. Og þá er spursmálið fyrir Islendinga, í
hvaða hús sé að venda, eftir ódýrum fróð-
leik. Ymsir segja í ensku blöðin. En svo
stendur á, að þó að ensk bóka og blaðagerð,
sé ódýrari en sú íslenzka, að þá er þar aldrei
orð um það sem Islendingar aðhafast, sem
Vestur-Islendinga varðar þó mikið, sem á
annað borð láta sig nokkuð skifta það sem
íslenzkt er. Annað er það, að vikublöðin j
ensku eru ekki efnisrík; þó miklu sé í ís-
lenzk vikublöð hrúgað af léttmeti, sem er þó
miklu minna en orð er á gert, þá er það þó
ekki nema svipur hjá sjón, borið saman við
ruslið í útlendum vikublöðum. Tímarits-
ritgerðir sjáát aldrei í enskum blöðum, eins
og í íslenzkum. Islenzku vikublöðin stand-
ast, ef satt skal segja, mikið meira en sam-
anburð ensku blaðanna, að bókmentalegum
fróðleik. Það má búast við, að þetta verði
nú kallað að “taka fullan gúlinn”, en það er
þó það sannasta, sem um þetta efni er hægt
að segja. Það var lengi véfengt, að ís-
lenzkar skáldsögur ættu hátt sæti skilið. En
nú er það samt viðurkent, að þær séu hinar
hreinustu og ósorakendustu skáldsögur sem
skrifaðar eru hjá nokkurri þjóð.
Samt unna ekki allir Islendingar anda sín-
um þess að svala sér af þeim kristaltæru
berglindum íslenzkra sagna, heldur bergja
af skólpvatni úr tíu centa skrópsagnadalli
erlendra höfunda — og þykjast menn að
meiri fyrir.
Á fundi er “Lögfræðingafélagið í Cana-
da” hélt fyrir skömmu í Montreal, talaði
Birkenhead lávarður frá Englandi um fram-
tíð Evrópu. Var útsýnið fremur drunga-
legt í hans augum og er þýdd hér ofurlítil
úrklippa úr blöðum frá Montreal með um-
i mælum hans.
“Alþjóðalög og fundir hafa með öllu
reynst ónóg til að bæta úr ástandinu. Evrópa
rambar á glötunarbarminum,. eða er komin
eins nærri því, að taka aftur upp lífshætti
viilimannsins og fleyja frá sér siðmenning-
unni, og framast má verða. Alþjóðafélagið
og vonin um að fá Bandaríkin til þess að
sameinast því, var að vísu fagur draumur.
En það er nú komið í Ijós, að það var aðeins
draumur, en ekki veruleiki og að slíkt getur
varla heitið, að hafa snert á neinu sem talist
geta bjargráð Evrópu. Margir köstuðu á-
hyggjum sínum út af ástandinu á alþjóða-
félagið og héldu að það myndi lækna meinin,
sem stríðið var orsök að. En hvernig var
slíkt hugsanlegt? Án styrks Bandaríkjanna
gat alþjóðafélagið engu til leiðar komið í
þessa átt. En eg benti strax á það 1918, að
þau gætu ekki í alþjoðafélaginu verið. Eða
gat nokkur hugsað sér, að Bandaríkin gætu
lagt fyrir alþjóðafélagið málið um innflutn-
ing Japana til Bandaríkjanna? Slíkt var
lífsins ómögulegt. En samkvæmt reglum
afþjóðafélagsins hefðu þau orðið að gera
það.
Fundimir í Haag og allar reglurnar sem
hafa verið smíðaðar viðvíkjandi friði og ó-
frrði, hafa reynzt “komecJía”! Þjóðverj-
ar höfðu eftir sem áður alls konar glæpi
Ofrægingargrein séra
Páls Sigorðssonar,
í “Lögbergi”.
Trh.
feeasi embættistregða bi.skups, er
séra Páll vill láta skiljast, að stafi
frá óhug biskups á frjálslyndu
stefnuna hér, er þá upphaflega
sprottin héðan að vesitan, og á rót
sína að rekja til þeirrar ófrægingar
er hér hefir verið í frammi höfð
um menn og stofnur, er fyrir ut-
an standa Kirkjufélagið. 3>að er
einskonar uppvakningur er þessir
verðir “hinnar sönnu trúar”, hafa
sent austur yfi hafið sem skugga-
fylgju fulltrúa sinna er heim hafa
íarlð, og kallað svo hingað vestur
aftur “alinenningsálitinu” til ógn-
unar og áréttingar eftir að
“Bjarma” ritstjórinn og iaðrir eru
búnir að ieggja hendur yfir “pilt-
inn” og vígja hann til þessarar göf-
ugu þjónustu. Pögur 'er .starts að-
ferðin og ómnnsakanlegir vegir
hennar!
Þegar sá er þetta ritar, var
istaddur hei'ma í Beykjavik fyrir
tveinroir árum síðan varð bann
þessa “pilts” var, er ]>á var uim það
“fullskafinn” og á skotlegg kominn
um bæinn. Þá flutti og “Bjanni”
hverja óhróðursgreinina á fætur
annari um sambands tilraunir ís-
ilendinga hér fyrir vestan, með
drjúguin upptekningum úr “Lög-
bergi” og tilvitnunum í “fréttir að
vestan”. Enda var þá úr töluverðui
að moða, þar sem voru ritgjörðir
þeirna Dr. Brandsons og Hjálmars
Á. Bergmanns. Ekki var grein-
um þessum svarað, enda taiið al-
ónauðsynlegt að benda á, að Ást-
valtlur færi með kviksögur og i’ang-
færzlur, því þetta væri alkunna.
Greinar þessar höfðu engin áhrif
á erindi vort, og ekki verðum vér
varir við að nokkrir þeirra guð-
fræðinga, er vér áttum tal við, hvort
vígðir voru eða óvfgðir, settu þær
fyrir sig, eða þeirra vegna skirð-
ust við að fara vestur og gerast
leiðtogar frjálsiyndra trúarskoð-
ana meðal íslendinga hér. Hitt
var sanni nær, iað margfalt fleiri
gáfu kost á að fara en um var 'beð-
ið, og eigi óhugsandi að einhverj-
ir þeirra kunni enn að koma og
bætast við í hópinn, því líkur eru
fyrir því, að hið Sameinaða Kirkju-
félag, þurfi að fjölga starfsmönn-
um isínum áður en mörg ár líða.
Ler þetta alt vctt um þann anda
sem innan kirKjnunar ríkir á fs-
landi, og sannar orð séra Friðriks,
að hann er annar en sá, sem hér
drottmar innan Kirkjufélagsins.
Næsita kafla ritgjörðar sinnar
nefnir hö.f.: “Ræktarsemi séra
Friðriks við hina Ev. lút. kirkju,
sem hann var vígður til að þjóna,”
Hefir höf. það eftir Séra Prið-
rik, “að hann hafi sótt um prests*-
vígslu, í grandleysi, af ræktarsemi
við kirkju landis síns og þjóðar”.
Á kafli þessi að færa sönnur á að
svo hafi ekki verið og að séra
Eriðrik sé þar ber að ósannindum,
og b'eri enga rækt til þjóðkirkj-
•unnar íslenzku.
Byrjar höf; á því, að í stjórnar-
skrá landsins sitandi, “ kirkja þjóð-
arinnar skuli vera Ev. Lútersk”, og
bætir svo við: “En Ev. Lút„ er sú
kirkja sem reist er og viðhaldið á
frammi, eins og n^ðanjávafbáta bardaginn,
eiturlofts-heraÓferðin og sprengi-dublin, sem
jaeir köstuðu um öll höf, bera vitni um. Og
sambandsjjjóðimar hefndu þessa með hvaða
ráðum sem upphugsanleg voru. En jafnvel
sigur þeirra, hefir ekki upprætt þetta. Hver
sú þjóð, sem ekki fékk eins ríflegan hlut
samkvæmt friðarsammngnum og hún kaus
sér, fór að líta í kringum sig og lét ekkert
tækifæri ónotað sem gafst til þess að hrifsa
meira. Evrópa var að detta í mola. Og
það bezta sem alþjóðalögin og þeir sem um grundvelli hinna almennu játn^
framkvæmdir þeirra áttu að sjá gátu gert,
| var að prédi'ka, að ofbeídisverk borguðu
j sig ekki og að fjallræða Krists hefði ekki
I verið orð út í bláin töluð.”
j jEflaust hafa margir orðið hissa, er þeir
hlýddu á þessi orð Birkenhead lávarðar,
j orðið hissa á að hann skyldi lýsa því eins ó-
tvírætt yfir og hann gerir, að allar tilraunir
þjóðanna að ráða fram úr hinu ægilega á-
j standi í Evrópu, sem'annarstaðar, skuli ekki
vera annað en “kómedía”. En þetta hafa
fleiri vitað, þó sjaldnar hafi verið á það
minst en ætla mætti. Það lá í hlutarins eðli,
að það fyrirkomúlag þjóðfélagsmálanna,
sem orsök var meinanna mörgu sem þjóð-
irnar þjá, geti ékki jafnframt verið lyfið,
sem þau mein læknar.
Auðvaldsstefnan, sem er undirstaða þjóð-
félagsmálanna, vinnur aðeins á einn veg. Og
það er í raun og veru blindur maður, sem
ekki sér hvert hún stefnir. Hitt er annað
mál, að vissir menn vilji við það kannast. En
ef að þeir væru gæddir hreinskilni Birken-
head lávarðar, gæti dómurinn naumast orð-
annar en sá er hann hefir kveðið upp.
inga í samræmi við kristnina alla,
og á grundvelli hinna lút. játninga
sórstaklega". En áður en liarm
feeimst ltengra verður honum það
á, að hann færir þjóðkirkju Islands
út af þessu'm játninga grundvelli
svo að vafi verður á, hvort hún
miegi fremur teljast lúthersk en
eitthvað annað. Segist honum svo
frá: “Nú er hin Ev. Lút. þjóð-
kirkja ísttands frjálslynd og rúm-
góð. Þar er fult tillit tekið til
aukinnar þekkingar nútímans á
trúmálasviðinu og þar af leiðandi
Ijósari og tím-abærari skilnings á,
og frjáttsari og andlegri afstöðu til,
játninga kirkjunnar. Játninga
grundvöllurinn er einungis skoð-
aður sem merki um söguttegt
“continuity” — sögulegt samhengi
kirkju Krists-------og hver siðæ-
bót ©r skoðuð — “Reformation” —
lagfæring þessi sem aflaga fer, um-
þætur og hreinsun o. s. frv.”
“Hin Ev. Lút. þjóðkirkja ls-
Jands er því frjásiynd og rúmgóð.
Dodd’s nýmapillur eru bezta
nýmameíSalið. Lækna og gigt,
bakverk, hjartabilun, þvagtepDU.
og önnur veikindi, sem stafa fr»
nýrunum. — Dodd’s Kidney Pills
kosta 50c askjan eða 6 öskjur fyr.
w $2.50, og fást hjá öllum lyfsöí-
eða frá The Dodd’s Medic>m*
Co.. Ltd., Toronto. Ont
Hún kannast við sögulegt sam-
hengi og áframhald kirkju Krists
um leið og hún við aukna þekk-
ingu og ljósari tS'kilnin-g tekur
frjálsari og andlegri afstöðu til
játninga kirkjunnar — án þess að
hafna þeim.”
Hvað á nú höf. við með öllu
þessu? Einnur nokkur maður nokk-
urt samlhenigi, — “Continuity” — f
hugsuninini? Er lýsingin á þjóð-
kirkju íslands, kiTkju “sem tekur
frjálsari og andlegri afstööu til
játninganna” ien áður var, meðan
hin bókstaflega afstaða var tek-
jn; kirkja sem er “frjálslynd og
rúrrigóð”; kirkja isem tehrr játn-
inigarnar eigi annað en “merki um
sögulegt s-amhengi” og er ólháð og
óbundin þieim játningum — lýsing
þeiiT&r kirkju, “sem reist er og viS-
haldiö á grundvelli hinna almennu
trúarjátninga og grundvelli hinna
lút. játninga sérstaklega”? Kirkja
gatur ekki verið hvorttveggja í
senn, “rúmgóð og frjáls” og bund-
in fast ákveðnum játningum — ver-
ið grundvöllur á þeim, — því að
líkindum er hér átit við sikoðana
fnelsi og rýmindi en ekki húsrým-
indi. En til hvers er þá verið að
hnýta þessu sainan ? Því er auð-
veldlega svarað: f þeim einia til-
gangfi að bóhlutdrægir losendur”,
vittlist á orðinu “Júte-rsk” -er liöf.
límir y.fir röksemda gloppurniar, og
áttiti hvorttveggja eitit og hið sama
— frjátslynda kirkju og játninga-
bundina kirkju — og felli svo dóm
á hinia ungu presta er hingað eru
komnir, fyrir s-ambandssiit við
hina frjálsu sitefnu ríkiskirkjunn-
ar á ísliandi, og finni til andúðar
gegn þeim. Lofsverour tilgangur
og eigi annað hægt að
segja en. að beint og krókaiaust
sé þrætt að marki sannleikans!
Þe'ssi röksemd'afærzla á að sýna, að
séna Eriðrik hafi rey-nst ótrúr þeim
skoðunum er honum voru kendar
og sýinit kirkjunni á íslandi ræktar-
1-eysi, af ])vi að hann viiltli heldur
þjiindast samr.ökum með jSrjádsum
og óháðum söfnuðum, en ganga í
Kirkjufélggið lúth. er tilsvamr
hinni fyrri lýisiná höf. á Ljth. kirkju
(grundvallað á trúarjátningun-
uin)!
“Fui'ðulegt er hvernig prestur
þessii fer að sinúa snældunni sinni”,
og geta eigi haldið þræðinum ó-
slitnum. yeldur því senniiega ‘hala
kastið’ er meina er, en á venjulegri
snældu og .svo því að fleiri hafa
hialdið -um tsniættduhalamn en spuna-
maður sjiálfur. Sökina á hendur
séila Friðriki ósannar höf. af van-
gániingi með því sem hann segir
uin kirkjuna á íslandi.
Staðhæfinguna um hvað sé lút.
kirkja tekur hann upp úr yfirlýs-
ingu hinnar alkunnu “Missourí sýn-
ód'u” en líklega þó eftir Kirkjufél.
lútherska. Munu fáir nú á tímum
undirstriika þá staðþæfingu ,með
honum, að það eitt sé lút. kirkja er
reist só og viðhaldið á grundvelli
trúarjátninganna. Aðeins enn
'flokkur manna inman kirikjudeilda
þessarar álfu hetdur þessu sama
fmm um kirkjuna í almennum
skitningi; flokkur sem er að verða
illræimdur um þvera álfiuna fyrir
afturhald og baráttu gegn öllum
vísi-ndalegum framförum; filokkur
sem nefnist á hérlendu máli
“Fundamentalistar”. Hér í Oanada
hafa “Eundiamientialisbar” baldið
uppi þrotl-ausri baráttu gegn sam-
ei-ningu protestantisku kirkjudeild-