Heimskringla - 04.02.1925, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 4. FEBRÚAJt, 1925
KRINCLA
ÐLAÐStÐA
Hvar sem þú kaup-
ir það og hvenær
sem þú kaupir þaí,
þá geturðu altaf og
algjörlega reitt þig á
Magic Baking
Powder
af því, að þaí inni-
heldur ekkert álún,
eía falsefni að nokk
urri tegund
BÚiÐ TILI CANADA
MACIC
BAKINC
POWDER
hartSjaxI. Eigi var þatS Páls sök, þó
íiti efndirnar yrSu ekki nema í með-
•allagi að hálfu Kristjáns III. .Vafa-
laust hefur Páll haft örugt fylgi lög-
réttu að bakhjalli. Vera má og að
honum hafi haldist meira uppi en ella
íyrir það, að hann hafði frá upphafi
verið eindreginn fylgismaður hins
nýja siðar og dyggur stuðningsmað-
«r Gissurar biskups. Þessi framkoma
hans lýsir eins og stjarna í náttmyrkri
samtímis því, er Norðlingar eru kúg-
aðir á Oddeyri til hollustueiða skil.
yrðislaust og hins annars, sem sárara
var, að dæma sjálfir Jón Arason og
sonu hans seka landráðamenn.
Síðari þáttinn nefnir höf. eftir
Guðbrandi biskupi og kennir við hann
bindið alt og tímabilið, sem þar seg-
ir frá, enda er maðurinn svo tim.
fangsmikill og rúmfrekur, að þó að
hann fylli nálega helming þessa
bindis, þá þarf hann enn að fá ó-
svikið rúm í því næsta, þar sem
kemur til bókmentanna. Að vísu er
hann kunnastur allra samtíðarmanna
sinna og mest um hann ritað áður, en
ekki er það annað en ágrip hjá þeirri
sögu hans, siem hér birtist rækileg
«g rökum studd. Höf. dregur upp
skýra mynd af honum með glöggum
skilum ljóss ,og skugga, i ffram.
kvæmdum hans og iSÍimabraki í
landsidtjórnarmálum og verálunar,
kirkjustjórn og skóla, deilum í eig-
in þarfir, frænda sinna og stólsÍHS,
og er þá þó ennþá ótalið að miklu
leyti það sem mest er um vert, æfi-
löng önn og elja fyrir bókmentum
og uppfræðslu. Að ætterni og skap-
ferli er hann veraldarmaður og stór.
höfðingi, og kippir þar í móðurkyn
um ágirnd og ofurkapp, en að ment-
nn og stöðu er hann kirkjuhöfðingi
einn hinn aðsópsmesti og mikilvirk-
asti, er Island hefir lrorið. Þegar
hvorttveggja kemur saman verður af
afarmenni, sem bæði vekur andúð
og aðdáun. Mentun sækir hann til
háskólans í Kaupmannahöfn, sem þá
er að verða öflugt vígi Lútherstrú-
ar og konungsvalds. Að því býr
Guðbrandur alla æfi, Margt er
honum til |forá,ttu «funtdið', og oigi
minst fylgi hans við konung, en lít-
ilsvirðing á Alþingi og fornum
landsréttindum. En það skilur. höf.
þessarar bókar glögt, að konungsholl-
ustsa Guðbrands er engin þýjarþjónk.
un. Það er ekki þess háttar orðbragð
á verzlunarhugvekjunni, sem hann
sendir konungi. En hitt er það, að
konungur er það eina yfirvald a jörðu
sem hann getur beygt hálsinn fyrir,
og þó varla “lostigur”, með ljúfu
geði. Mikið má það vera, ef kon-
ungur hefði fengið klaUstrÍH tslenzku
viðnámslaust, hefði hann átt að
sækja þau í þær greipar. Það er líka
annað mál, að honum þótti gott að
eiga konung að, til þess að koma stn
um áhugamálum fram. Ærnar sönn.
ur færir höf. líka á ættjarðarást hans
og þjóðrækni, og verður þó betur,
er til bókmentanna kemur. — Guð-
brandur er og ámælt harðlega fyrir
grimd og hörku, af því að hann fékk
afnumin kirkjttgriðin fornu og heimt
aði að “stóradómi”* væri framfylgt.
En höf. hefir líka tekið eftir orðutn
í bréfum hans og tilfærir þau, setn
bera vott um alt annað, en grimd við
seka menn og miskunarleysi. Guð-
brandur er barn aldar sinnar og
kirkju; hann veit eigi önnur vænlegri
ráð við glæpum og siðleysi en hörð
hegnirtgarlög og stranga löggæzlu.
Það er trú hans. bygð á gamla testa.
mentinu, að synd og lestir dragi
refsidóm guðs yfir þjóðina, svo að
bæði gjaldi sekir og sýknir, þvi sé
það þjóðarvoði og hróplegt ranglæti
við saklausa menn, ef yfirvoldin
reyni alment að draga seka menn
undan hegningu. Og Guðbrandur er
ekki einn um þessa skoðun. Hall-
grími er ekki heldur vel við “nusk.
unn, sem heitir skálkaskjól”. Og
vakir ekki eitthvað líkt fyrir þeim,
er þetta kveður fyrir skemstu.
,Hver illgresi banvænu biður hlif,
I hann hælir og traðkar í eyði.
Sé drepinu hlúð, visnar heilbrigt líf,
en hefndin grær á þess leiði.
:I ýmsum fleiri efnum vítir höf.
sttmar aðfarir Guðbrands, og ekki
að ósekju. og kastar á hann mörgum
þungum orðum, sem stundum hitta
þó öllu fremur aldarandann innan
kirkjunnar, en það er eins og höf.
taki sér nærri að verða að gera það,
af lotningui fvrir yfirburðunum og
mannkostunum, sem alstaðar skín á
samhliða göllunum hjá þessum um..
svifamikla, stórbrotna afburðamanni.
Og eftir alt saman er mér næst «að
halda, að Matthias hafi rétt fyrir ser,
e-- hann leggur örvasa öldungnum
þessi orð í munn ásamt einlægrt
syndajátningu: “Og þó var mér jafn.
an helgast í heimi guðs himneska
dýrðarríki.”
1 sambanidi við sögu Guttbrands
hefur höf.. eins og fyr, margar ný.
ungar að birta eftir rnansóknir sin.
av. Merkust allra þykir mer su, er
hann leiðir óræk vitni að því, að Gott-
skálk biskup hafi haft fullgild rok
fyrir sér um meinbugina a hjona.
bandi Jóns Sigmundssonar, og mtklat
líkur að því, að Jón hafi ver.ð kunn-
ugt um þá sjálfum, áður en hjona-
bandið var stofnað, og sannar enn.
fremur það, sern mörgum mun koma
á óvart, að hjúskapur með fjór.
menningum var þá talin óhæfa, ekki
einungis í lögum, heldur einnig í al-
mennings álíti. Hefir Gottskálk þar
loks fengð uppreisn á mannorði sínu
eftir íanga mnæðu, Hvenær skyldi
Ólafur Rögnvaldsson, frændi hans, fá
sömu skil ? Þá er það og góð nýung,
er höf. þvær það ámæli af Jóni lög-
manni, að hann hafi ásamt allri lög.
réttu af eintómum fjandskap við
Guðbrand biskup lagzt á móti því við
konung, að Islendingar fengi verzl-
unarleyfi. Hefur þetta löngum verið
illskiljanlegt eftir annari framkomu
lögmanns í þjóðmálum, enda verð.
ur nú bert, er höf. hefur gengið í
kring og lagt gögnin fram, að þetta
er helber misskilningur og lögmað.
ur og biskup samhuga í þessu máli
þrátt fyrir alla óvild. Misskilningn.
um hefur valdið afrit eða þýðingar-
ómvnd af lögréttubréfinu með svo
afkáralegu orðfæri, aö varla er unt
að skilja rétt, nema til konii nákvæm
þekking á öllum ástæðum; hennar
hefur höf. aflað sér og notað til að
leiðrétta misskilninginn. Þessi dætni
verða að nægja, en yfirleitt hefur
mér farið svo, að þar sem bók þessi
breytir skoðun minni á mönnum
nokkuð til muna, þá verður það yfir.
leitt á lætra veginn. I einu orði að
segja er þetta bindi fyrirtaks bók og
tekur hinum fyrri fram að því leyti
að það hefur að færa ennþá meiri ný.
ungar og torfundinn fróðleik. —
Höf. er svo innlífaður efni og öld,
sem hann ritar um, að málfariö fær
stundum blæ af; en það eru ekki
dönskusletturnar, sem komast að,
heldur snjöll íslenzk orðtök, stundun!
jafnvel fornaldarorðmyndir svo sem
vágrek fyrir vogrek, en maður tek.
ur varla eftir þvi, málið er yfirleitt
svo íslenzkt og' á orðfærinu garnall
gerðar þokki. Eg býst við, að al-
menningur skilji ekki orðið “einhyrn.
ingur”, sent kemur fyrir nokkrum
sinnum. Mun það vera náhvalstönn.
Einni prentvillu tók eg eftir, sem
nauðsyn er að leiðrétta, því að hún
hamlar skilningi: Á bls. 579 21 1. a.
o. stendur: “lýst hafi”, en á að vera:
“ekki hafi lýst”.
NAFNSPJOLD
PROF. SCOTT, N-8706.
Nýkomlnn frft New York*
nýjuMu valia, fox trot, o. *•
írr. KeailuikeHÍ koitar $5.
200 Portage Arenne.__
(Uppl yfir Lyceum).
Mobile, Polarine Olía Gasolin.
Red’s Service Station
Maryland og Sargent. Phone B 1900
A. RERGMAN, Prop.
FREE SKRVICB ON RUNWAY
Cl’P AN DIFFBRENTIAL GRBASB
HEALTH RESTORED
Lœknlng&r án lyfji
Dr- S. O. Simpson N.D., D O. D.O,
Chronic Diseases
Phone: N 7208
Suite 207 Somerset Blk.
WINNIPEG, — MAN.
TH. JOHNSON,
Ormakari og Gullhmiftui
Selur giítingaleyflsbrát
Berstakt atnysrll veltt pöntanu*
og vitJgJcrílum útan at landl.
264 Main St. Phon. A 4«S1
Dr. M. B. Halldorson |
401 Boyd Bldc.
Skrifitofusiml: A MT4.
Btund.r ,ér*takl«aa lungua.Jdk-
dðma.
Er aV fina. & akrifstofu kl. 1-—11
f k. oi X—6 o. k.
Helmili: 46 Alloway Ara
Taloiml: Sk. 816«.
Dr. B. H. OLSON
216-220 Medlcal Arts Bld».
Cor. Graham and Kennsdy
Phone: A-7067
VitStalstfml: 11—12 o* 1—6.80
Helmlli: 921 Sherburn St.
WINNIPEG. MAN.
Franska kend í þrjátíu
lexíum. Ábyrgst að þú
getir talað og skrifað.
Prof. C. SIMONON
218 Curry Bld. Ph. A66Q4
MANITOBA PHOTO SUPPLY
Co. Ltd.
353 Portago Ato.
Developing, Prlnting & Framlng
Vlt5 kaupum, Beljum, lánuim og
.. akiftmn myndavélum.
_ TALSIMI: A 6563 —
DR. A. BLOHDAL
818 Somerset Blds
Talsími N 6410
Stundar sérstaklepa kvensjúk-
dóma os barna-sjúkdöma. Att hltta
kl. 10—12 f. h. ok S—5 e. h.
Helmlll: 806 Victor St.—Slmi A 8180
Magnús Hclgason.
*♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
____|_ 1
GAS OC RAFMAGN odyrt i
t
t
^I^£YPIS INNLEIÐING Á GASI f HÚS YÐAR.
Við höfum ágætt úrval af gaseldavélum, sem við
ábyrgjumst að þér verðið ánægðir með.
Gofið auga sýningu okkar á Gas.Vatnshitunar.
tækjum og öðru.
Winnipeg Electric Co.
ELECTRIC RAILWAY CHAMBERS (fyrsta gólfi.) •
:
t
t

Dánarfregn.
il'riðjudagskveldið 2. desember s. 1.
andaðist að heimili sínu við Wal-
halla I’. O.. N. D., konan Valgerð-
ur Jónatansdótti.r Johnþort, eft-
ir nær .3. vikna kvalafult sjúkdóms.
stríð. úr botnlangabólgu.
Valgerður sál. var fædd 12. ágúst j
1851 í Eyvindastaðagerði i Blöndu. I
dal i Húnavatnssýslu á íslandi. For.
eldrar hennar voru Jónatan Magnús-
scn, ættaður úr Eyjafirði, og Elín j
Sveinsdóttir, ættuð úr Víðidal; þau j
bjuggu nokkur ár í Gafli í Svínadal, j
og þar dó Jónatan. Eftir það fór |
móðir Valgerðar burt frá Gafli og
börnin til og frá.
Þrjú systkini átti Valgerður: Sig-
rtði Jón og Björgu. Systur hennar
eru báðar dánar hér í þessu landi;
en Jón mun vera á íslandi.
Að Gafli fluttist Valgerður aftur
vorið 1877, til hjónanna, sem þar
bjuggu þá, Jóns Bjarnarsonar frá
Kúfustöðum í Svartárdal og Hólm-
fríðar Kristjánsdóttur frá Selhaga í
Gönguskörðum, og það sama ár gift- j
ist hún Guðmundi B. Jónssyni, og!
bjuggu þau í Gafli 11 ár. .
Vorið 1888 fóru þau frá íslandi
til Ameríku, og settust að fyr9ta j
veturinn norðvestur af Mountain, N. j
D. Næsta vor tók Guðmundur
land 4 mílur norður af Hallson, og j
bjuggu þau þar í 7 ár, en síðar fluttu j
þau 8 mílur suður af Walhalla P. j
O., þar sem þau hafa búiö síðan. j
Fjögra barna var þeim auðið, sem
heita; Jón, giftur konu er Margrét j
heitir, og eiga þau fjögur börn á
lífi; Hólmfríður, gift Jóni Hjálm.
arssyni, búa þau i Pine River, Man.;
Hannes Sigurður, ógiftur, í sama
bæ; Jóhannes Ágúst, dáinn 15. maí s.
1.
Valgerður sál. var ástrik eiginkona
og móðir; sérstaklega góð við allar
skepnur; si-glöð og búkona hin
mesta, og þvt samhent manni sínum.
H-enttar er sárt saknað af eftirlifandi
manni hennar og börnum, og öllum
sem hana þektu.
ÍSLENZKA BAKARIIÐ
selur bestar vörur fyrir lægsta
verð.
Pantanir afgreiddar fljótt og
veL
— Fjölbreyttast úrval —
— Hrein viðskifti. —
BJARNASON BAKING CO.
Sargent & McGee
— Sími: A 5638 —
W. J. Lindal J. H. Lind»’
B. Stefánsson
Islenzkir lögfraeðingar
708—709 Oreat Weit
Permanent Building
356 MAIN STK.
Taleími A4963
Þeir hafa einnig skrifstofur að
Lundar, Riverton, Gimli og Piney og
eru þar að hitta á eÞirfylgjandi
tímum:
Lundar: Annanhvern miðvikudag.
Riverton: Fyrsta fimt»»dag i hverj-
um mánuSL
Gimli: Fyrsta Mið»*»kudag krera
mánaðar.
Piney: Þriðja föstu4«.g i mVnuði
hverjum.
FOOTE & JAMES
Ljósmyndasmiðir.
Margra ára sérfræðingar.
Sérstakur afsláttur veittur
stúdentum.
Sími A 7649 282 Main St.
Cor. Graham Ave. Winnipeg.
TALSIMI: A 1834
Dr. J. OLSON
Tannlœknlr
Cor. Graham and Kennedy St.
216 Medical Arts Bldg.
Heimasimi: B 4894
WINNIPBG, MAN.
Talilml t
DR. J. G. SNIDAL
TANNLOCKNIR
•14 Someract Blick
Pert&cc Are. WINNIPl
Dubois Limited
EINA ÍSLENSKA LITUNAR-
HÚSIÐ I BÆNUM.
Sími A 3763—276 Hargrave
Alt verk fljótt og vei að hendi
ieyst. Pöntunum utan af landl
sérstakur gaumur gefinn. Eini
staðurinn í bænum sem litar og
hreinsar hattfjaðrir.
Eigendur:
A. Goodman
R. Swanson
Dubois Limited.
DR. J. STEFÁNSSON
216 MBDICAL ARTS BLDCk
Horni Kennedy og Graham.
Stnadar clnKðafD anrna^ cyi
■ef- og kvcrka-cjflkdðma.
VI hlttm frfl kL 11 tU 12 t
«K kl. 8 tl O c' k.
Talelmt A 3S2L
t Rlvcr Avc. V.
=1
DR. C H. VROMAN
Tannlæknir
Tennur ySar dregnai eSa lag-
aSar án aUra kvala
Talaími A 4171
505 Boyd Bldg. Winnipeg
Stefán Sölvason
Teacher of Piano
Ste. 17 Emily Apts.
Emily St. Winnipeg.
EF ÞIG VANTAR FLJÓTANN OG
GÓÐANN FLUTNING, SIMAÐU
N 9532
r. SOLVASON
6S9 Wollington Avo.
Arnl Aod.no> B. P. G.rloo.6
GARLAND & ANDERSON
LðGFRÆÐINGAR
Phone i A-219T
H91 Blectrtc Rallway Chambcre
K Arborg 1. og 3. þriOjudag k aa
KING GEORGE HOTEL
Eina íslenzka hóteliS í bænum.
(Á homi King og Alexander).
Tk. Bjaruam
RiSsmaCur
ÁR N I G. EGERTSSON
íslenzkur lögfrcefiingur,
hefir heimild til þess að flytja mál
bæði í Manitoba og Saskaichewan.
Skrifstofa: WYNYARD, SASK.
J. J. SWANSON & CO.
Taírítnt A 6340.
611 Paris Building.
EldsábyrgðarumboCsmean
Sdja og annast fasteignir, ét-
▼ega peningalán o. s. írv.
FOR SERVICE
QUAUITT
.ad low pricea
UIGHTNING
SHOE
REPAIH.
3M B Har-
(rare St.
Pbooet N 8701
NOTIÐ
“O-SO-WHITE
Hið makalausa þvottaduft
vií allan pvott i helmahúsum; þá. Í4-
iti þór þvottinn sem þér viljltj.
Bnga harNmlfil
I'.nga blftkku
Bkkcrt nudd
Allar gðBar matvflrubflWr «cljn þaí*
“O-SO” PRODUCTS CO.
240 Young Street.
— N 7691 —
Áður Dalton Mfg. Co.
NOKOMIS BLDG.
WINNIPBG
Phooei A4462. — «75-7 Sarfent Ave.
Electric Repair
Shop
ö. SIGURÐSSON, HAttoniottur.
Rafmagns.áhöld til sölu og við þau
gert. Tinsmíði. Furnace.aðgerðir.
MltS B. V. ISFEI.D
rinnlNt A Teacher
STUDIO:
166 Alvcrntonc Strect.
Phonc: B 7020
A. S. BARDAL
selur likkistur 06 annaat usa út-
farlr. Allur útbúnaVur aá bamtl
Ennfremur selur hann allskonar
mlnnlsvarha 06 lasmtalnu—I—I
848 SHERBROOKK ST.
Pbooei Bf «607 WINIIlPaa
DAINTRY’S DRUG
STORE
Meðala sérfræ'Singv.
‘VörugaeSi og fljót afgreiðsla’
eru einkunnarorS vor.
Horni Sargent og Liptoa.
Phone: Sherb. 1166.
Jarðarförin var fjölmenn, fór hún
fram frá Péturs.kirkju þann 5. des-
ember. — Síra K. K. ÓlafsSon jarð-
söng.
Blessuð sé minning hinnar látnu!
Vinur.
-------0------
BETRI GLERAUGU GEFA
SKARPARI SJÓN
Augnlxkaar.
304 ENDERTON BUILDZNO
Portage ana Haigrave. — A 6645
MRS. SWAINSON
627 Sargent Ave.
hefir ávalt fyrirliggjandi úrvala-
bírgSir af nýtízku kvenhöttum.
Hún er eina íslenzka konan *efn
«ifirm verxlun rekur f Wlnalpa*
íslendingar, iátiS Mrs. Swain-
son njóta vlSilúfta ySar.
i