Heimskringla - 22.04.1925, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 22. APRÍL 1925
HEIMSKRINGLA
3. BLADSlÐA
§ Bakið yðar eig-
í
ú
in brauð með
I
I
ROYAL
CAKES
Fyrirmynd að
gæðum í meir
en 50 ár.
Og landbúnaöurinn hefir oröiö eins-
konar taglhnýtingur við hverja stofn
unina eftir aðra.
Rœktunarsjóðurinn.
Stofnun Ræktunarsjóðsins er bezt
Jjeirra ráðstafana, sem gerðar hafa
verið til þess, að fá fé til eflingar
landbúnaði. Með lögum frá 1900 var
það ákveðið að andvirði seldra þjóð-
jarða skyldi renna í sjóð, er lánaði
íé til að rækta lahdið. Um þetta
munaði ögn.
En það er eins og Alþingi hafi
séð eftir þessari gjöf, því árið 1905
«r það ákveðið, að sjóðurinn skuli
borga 3% í landssjóð af fé því, er
liann hefir fengið.
Þessar innborganir í landssjóð
nema að minsta kosti 250 þús. kr.
með rentum og renturentum. En,
Ræktunarsjóðurinn var í árslok 1923
■960 þúsundir. Ef vaxtaféð, sem
runinð hefir í landssjóð hefði fengið
að haldast i sjóðnum, væri hann nú
orðinn yfir 1200 þús. kr.
En alt fé Ræktunarsjóðsins er í út-
lánum, og verður því ekki gripið til
í>ess.
Og skamt nær þessi eina miljón
Ræktunarsjóðsins til þess að full-
mægja fjárþörf landbúnaðarins.
Fyrst er að sjá lánasjóð landbún.
aðar fyrir stofnfé, viða að honum,
eftir fremstu getu, síðan koma því
svo fyrir, að féð komist i eðlilega
hringferð.
Vegna þess, að Ræktunarójsðurinn
hefir reynst búnaðinum tryggastur
og hollastur, höfum vér álitið, að
best færi á því, að hann yrði aukinn
og efldur til frekari starfa.
Starfsfé hins nýja RœktunarsjóSs
á, eftir frumvarpi voru að vera:
1. Ræktunarsjóðurinn allur, þá er
lögin ganga í gildi.
2. Tekjur af þjóðjörðum og and-
virði þeirra, sem seldar verða.
Eigi má gera ráð fyrir, að mikið
fé fáist með því móti. Þjóðjarðir
eru nú einar 155 eftir óseldar, og
viðbúið að margt af þeim, ef til vill
flestar af þeirra verði ekki seldar. Og
samkvæmt hinum nýju jarðræktar-
lögum mega ábúendur þjóðjarða
vinna af sér afgjaldið með jarða-
bótum.
3. Stoðin undir sjóðinn yrði til-
lag frá rikissjóði, er samsvaraði
þeirri upphæð, er til hans hefir runn-
ið í vöxtum, samkvæmt lögunum frá
1905.
4. Varnarsjóður 1. fl. veðdeildar,
þegar lokið er skuldbindingum þess
flokks. Þykir það sanngjarnt vegna
þess, að veðdeildin var mikið til
stofnuð landbúnaðinum til styrktar.
Sjóður þessi var í árslok 1923 140,-
830 kr.
5. Tekjulind sjóðsins viljum vér
leggja til, að yrði
Verðtollur af öllum inn- og útflutt-
um vörum.
Leggjum við til, að verðtollur þessi
nemi l/2% árið 1925, J4% árin 1926
og 1927.
Búast má við, að ákvæði þetta
kunni að mæta talsv. mótspyrnu, en
nefndinni hefir eigí hugkvæmst ann-
að einfaldara ráð, til þess að afla
sjóðnum tekna, svo nokkru nemi.
Sjái þing og stjórn aðra heppilegri
leið, er gefi sjóðnum líkar tekjur,
teljum vér tilgangi vorum jafnt náð.
I greinargerð þeirri, sem fylgir
frumvarpi voru, er þannig komist að
orði:
Þessi skattur er eigi mjög þungur.
Tökum dæmi til skýringar:
Ef rúgmjölstunna kosta 50 kr., þá
hækkar verð hennar um 25 aura, eða
lítið eitt meira en hálfan eyri á hvert
rúgbrauð. Þetta er þó aðeins fyrsta
árið eftir að verðtollurinn er lagður
á, hálfu minna næstu árin. Segjum,
að kjöttunnan sé seld á 200 kr. Þá
þarf að greiða 1 kr. í verðtoll, eða
\y2 eyrir fyrir kjöt af einum dilk —
hálfu minna með 54%.
Ef eitt skippund af fiski kostar um
200 kr., verður þar um sama gjald
að ræða og af kjöttunnunni.
Ef 1 kg. af kaffi kostar 3 kr. og
1 kg. af sykri 1 kr., hækkar tollur-
inn verðið hlutfallslega um 1.5 og 0.5
aura á kg. fyrsta árið, næstu ár hálfu
minna.
Þannig mætti telja dæmin áfram,
sem munu færa oss heim sanninn um,
inn um ,að flestum, eða öllum er
skattur þessi vel kleyfur, sem annars
hafa til hnifs og skeiðar. Þyngst
kemur þetta gjald niður á framleið-
endum sjávarafurða, sem nú munu
þó þurfa að bera allmikla skatta; en
vér trevstum á veglyndi allra, að: þeir
sjái eigi ofsjónum yfir því, þótt
eir þurfi eitthvað að láta af hendi
til þessa augnamiðs. Oss finst, að
þetta ætti að vera tilfinningamál, fyr-
ir þjóðina.
Þessi tillaga vor byggist á þeirri trú
vorri, að allir vilji styðja að við-
reisn fósturjarðarinnar, taka fúslega
hina litlu byrði, sem þetta leggur
þeim á herðar, án möglunar; því Is-
lendingar viljum vér allir vera.
I staðinn fyrir verðtoll gat verið
spursmál um, að ríkissjóður legði
Ræktunarsjóði til allmikið fé. En
vér höfum fremur kosið þessa leið
að gjöra fjársöfnun þessa að sjálf-
stæðu atriði, svo að hún þannig yrði
almenn, og minnisvarði núverandi kyn
slóðar um hugarþel hennar til Fjall-
konunar. /
Stofnféð Zy2 miljón.
Komist alt þetta í kring, má gera
ráð fyrir, að starfsfé hins nýja Rækt'.
unarsjóðs verði 2l/2 miljon króna.
❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖**********
JAFN
IGAS OG RAFMAGN ootrt f
T
X
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
x
x
T
❖
❖
%
ÓKEYPIS INNLEIÐING A CASI I HÚS YÐAR.
Við höfum ágætt úrval af gaseldavélum, sem við
ábyrgjumst að þér verðið ánægðir með.
Gefið auga sýningu okkar á Gas-Vatnshitunar-
tækjum og öðru.
Winnipeg Electric Co.
ELECTRIC RAILWAY CHAMBERS (fyrita gólfi.) •
k
I
x
T
T
T
T
1
X
T
T
T
x
T
T
T
♦♦♦
En betur má, ef duga skal.
Ræktunarsjóðnrínni þarf að hafa
margföld not af þvi stofnfé, sem hann
eignast; en það getur hann með því
eina móti, að gefa út vaxtabréf.
Sömu leið verður að fara, sem farin
var með veðdeildinni. En hér þarf
að vera sjálfstæð stofnun, sem hefir
eingöngu velferðarmál landbúnaðar-
ins með höndum.
Vaxtabréf.
Nefndin hefir litið svo á, að gefa
mætti út vaxtabréf, sem samsvaraði
6-iaidri upphæð trvggmgaf jársins.
En tryggingarfé sjóðsins verður:
1. Skuldabréf þau, er Ræktunar-
sjóðurinn fær frá lántakendum, og fé |
það, er hann kann að eiga í Lands-
bankanum.
2. Varasjóður Ræktunarsj"óðs.
3. Stofnsjóður Ræktunarsjóðs.
4. Ábyrgð ríkissjóðs fyrir 25% af
upphæð vaxtabréfa í umferð. *
En ekki er nóg að koma upp vaxta-
bréfum við sjóðinn. Um það þarf
að sjá, að kaup og sala þeirra gangi
greiðlega. Búa þarf svo í haginn, að
bréfin njóti almenns trausts. Vext-
irnir, sem þau gefa þurfa að vera
hærri en sparisjóðsvextir, en rentu-
byrði lántakanda má þó eigi veráT ó-
þarflega þung, — renturnar altaf mun
lægri en í öðrum lánstofnunum, hve-
nær sem er.
Þykist nefndin hafa gengið þann-
ig'frá þessu frumvarpi sínu, að svo
verði i framkvæmdinni, að lánin verði
hlutfallslega ódýr, og vaxtabréfinj
bjóði þau kjör og hlunnindi, að það
verði aðgengilegt fyrir hvern og einn
að kaupa þau, sem koma vill fé sínu
fyrir á tryggilegan og arðsaman hátt.
I greinargerðinni sem fylgir frum-
varpi voru til laga fyrir Ræktunar.
sjóð hinn nýja, er farið svofeldum
orðum um framtíðarmöguleikana.
Lánaþörfin
og framtíðarmöguleikarnir.
Hve mikilla lána sé þörf á næst-
unni, til að efla ræktun og bygging
landsins, verður eigi sagt með vissu.
Það fer mikið eftir því, hve smástíg-
ar eða stórstígar framfarirnar verða.
Vér viljum þó gera ágizkun um þetta,
sem vér hyggjum að eigi sé fjarri
sanni.
Ef vér hugsum oss, að : næstu 50
árum miði ræktuninni jafnt áfram,
og engin sérstök óhöpp komi fyrir,
þá má ráðgera:
36 miljónir til bygginga.
NAFNSPJOLD
PROF. SC0TT, N-8706.
Nýkominn frft New York,
nýjuMtu valna, fox trot* o. ■.
frv. KenalnakelU kostar $5.
290 Portage Avenue.
(UppJ yfir Lyceum).
F
HEALTH RESTORED
Lækningai á n lyfja
Dr- S. O. Simpson N.D., D O. D.O,
Chronic Diseases
Phone: N 7208
Suite 207 Somerset Blk.
WINNIPEG, — MAN.
Mobile. Polarine Olía Gasolin.
Red’s Service Station
Maryland og Sargent. Phonc B 1900
A. BERGMAN, Prop.
PREE SERVICE ON RUNWAY
CUP AN DIFFERENTIAL GREASE
Dr. M. B. Halldorson
40L Boyd »14*.
Skrlf.tofuslml: A S8T4.
Stundar ■dratakl.** lungnaajdk-
dðma.
Kr at flnn- A akrifatofu kl. Xí—11
f h. oi 2—8 9. k.
Halmill: 48 Altoway Av*.
Talafml: Sk. 8161.
fr
TH. JOHNSON,
Drmakari og GulUmifSui
Selur KlftingaleyflebráL
■aratakt atnyall veltt pöntunu
o* viVcJörtSum útan af landl.
364 Main St. Phone A 4M'
Dr. B. H. OLSON
216-220 Medical Arts Bld*.
Cor. Graham and Kennedy M.
Phone: A-7067
Viötalstíml: 11—12 og 1—8.80
Heimili: 921 Sherburn St.
WINNIPEG, MAN.
Frönsku kensla
Ábyrgst að þér getið skrifað og
talað 30 dollars
Prof C. S/MONON
205 Curry Bld. :.: Tel.: A 4660
MANITOBA PHOTO STJPPLT
Co. Ltd.
363 Port&ge Ave.
Developiag, Printin* & Framln*
VIt5 kaupum, seUum. lánusn og
.. skiftmn myndavélum.
— TALSfMI: A 6663 —
DR. A. HLÖNDAL
818 Somerset Bld*.
Talsími N 6410
Stundar sérstaklegra kvensjúk-
dúma og barna-sjúkdóma. ATS hltta
kl. 10—12 f. h. og 3—6 e. h.
Helmlll: 806 Victor St,—Siml A 8180
ÍSLENZKA BAKARIIÐ
selur bestar vörur fyrir lægsta
verð.
Pantanir afgreiddar fljótt og
veL
— Fjölbreyttast úrval —
— Hrein viðskifti. —
BJARNASON BAKING CO.
Sargent & McGee
— Sími: A 5638 —
FOOTE & JAMES
Ljósmyndasmiðir.
Margra ára sérfræðingar.
Sérstakur afsláttur veittur
stúdentum.
Sími A 7649 282 Main St
Cor. Graham Ave. Winnipeg.
TALSIMI: A 1834
Dr. J. OLSON
Tannlæknir
Cor. Graham and Kennedy St.
216 Medical Arts Bldg.
Heimasfml: B 4894
WINNIPEG, MAN.
Talafasli
DR. J. G. SNIDAL
TANNL4KKN1R
•14 Som
Partagc Ava.
•raa* Bloek
WINNIPI
W. J. Lindal J. H. Liada*
B. Stefánsson
lelenzkÍT lögfracðmgax
708—709 Great W«it
Permanent Building
366 MAIN STR.
Talaími A4963
Þcir hafa einnig skrifitofur að
Lundar, Riverton, Gimli og Pinejr og
eru þar að hitta á eftirfylgjandi
tímum:
Lundar: Ánnanhvern miðvikudag.
Riverton: Fyrsta fimtedag i hverj-
um mánuBi
Gimli: Fyrsta MiBwikudag kvera
mánaSar.
Piney: Þriðja föstudag i mteuSi
hverjum.
Dubois Limited
EINA ISLENSKA LITUNAR-
HÚSIÐ I BÆNUM.
Sími A 3763—276 Hargr&ve
Alt verk fljótt og vei að hendl
leyst. Pön tunum utan af landl
eérstakur gaumur gofinn. Einl
staðurinn i bænum sem litar og
hreinsar hattfjaðrir.
Eigendur:
A. Goodmaa
R. Swamon
Dubois Limited.
ÐR. J. STEFÁNSSON
21« MEDICAL ART8 BLBB
Hornl Kannedy og Grahana.
Stnndar claa*aaa cyi
■•*- oe kvrrka-ajdkddnu.
VB kltta trd kl. 11 tU U 1
•* U. I II t r k
Talafml A 8521.
■V Rlver Ava. F.
DR.CR VROMAN
Tannlæknir
Tennw ySar dregnar etSa lag-
aSar án allra kvala-
Talaími A 4171
505 Boyd Bldg. Winnipeg
Stefán Sölvason
Teacher oí Piano
Ste. 17 Emily Apts.
Sveitabýlin eru 6112, samkvæmt
síðasta jarðamatinu, og við þau eru
ræktaðir rúmlega 20,000 ha. Ef til-
ganginum á að ná, væntum vér, að
eftir 50 ár verði býlin orðin 8000,
eða að þeim hafi fjölgað um tæp
2000. Það samsvarar- því, að 2 ný-
býli yrðu reist í sýslu hverri árlega;
á þessu 50 ára tímabili þarf því að # n nr. .
byggja þessi 2000 nýbýli, og jafn- i Eímily St« WlDDipeg.
hliða því, að endurreisa flest gömlu |
býlin.
Gera má ráð fyrir að % þessa
starfs verði framkvæmdur, án þess
að láns sé þörf, en 6000 býlum þurfi
að fá lán til bygginga. Að byggja
býlin upp, getum vér eigi áætlað
minna en 12000 kr. á býli, einkum
þegar tekið er tillit til þess, að kröf-
ur til bygginga fara vaxandi, og hér
er bæði að tala um íbúðar- og pen.
ingshús. Þetta myndi því kosta all*
72 miljónir króna.
EIP ÞIG VANTAK FLJÓTANN OG
GÓÐANN FLUTNING, SIMAÐU
N 9532
r. SOLVASON
059 Well/ngton Avo.
Aral Aadenoa K. F. Sarlaal
GARLAND & ANDERSON
LÖUFHÆDINGAR
PkaaeiA-3ier
8*1 Blectrlc Rallway Ckaakwa
A Arborg 1. og 3. þriðjudag k. Ba I
KING GE0RGE HOTEL
Eiaa íslenzka hóteliS í
(Á homi King og Alexander).
Th. BjuuiN
RáfwaaSttr
ÁRNI G. BGERTSSON
ídemkur lögfreeðingur,
hefir heimild til þess að flytja tnál
bæði i Manitoba og Saskatchewan.
Skrifstofa: WYNYARD, SASK.
J. J. SWANSON & CO.
TaUtmi A 6340.
611 Paris Building.
ERteábyrgðarumbofJsmdap:
Sdja og annaat fasteignir,
vega peningalán o. a. írv.
FOR SBRVICB
HUALITT
«Bd l»w pricr.
LIGHTNING
SHOB
RBPAIR.
S2S B Har-
frate St.
Pkonet N 0704
^^^♦♦♦♦♦♦♦♦^^^♦♦♦♦♦♦♦♦♦^♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦^♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦^
40 miljónir til rcektunar.
Ræktunarsjóðurinn á að lána j
helming þessa, eða 36 milj. kr. En á
undan bygginigulnlum þarf að auka
ræktunina, og ætlumst vér til, að á 3/5 Muta þess þarf aS f4 aS 14ni) eSa
hverjum 10 árum sé bætt við jafn1
miklu og nú er ræktað á hverju býli.
Þetta er bráðnauðsynlegt, ef full-
nægja á kröfum um aukinn bústofn
ög velmegun í landinu. Eftir þessari
áætíun þarf að rækta á næstu 50 ár-
um 100,000 ha. að nýju. 11 sam-
bandi við það stæðu svo ýmsar aðrar is ag umbótum.
umbætur, t. d. girðingar o. fl.
Vænta má, að 1/3 þessara umbóta
yrði framkvæmdar án nokkurra lána,
en eftir yrðu þá um 60,000 h., sem
styrkja þyrfti bændur til að rækta.
'Hve mikið kostar að gera einn ha.
að túni, er mjög mismunandi, eftir
jarðvegi og öðrum ástæðum. Vér á-
ætlum, að það muni kosta 1000 kr.
NOTEÐ
“O-SO-WHITE
Hið makalausa þvottaduft
vlD allan þvott 1 heimahúsum; þáL f4-
iD þér þvottinn sem þér vilJiD.
Euga harHiutðl
Ebki klákkn
Ekkert nudd
’Allar gðtiar matvörubfltHr aelja þ»tl'
"O-SO” PRODUCTS CO,
240 Young Street.
— N 7691 —
A5ur Dalton Mfg. Co.
NOKOMIS BLDG.
W I N N I P E O
Phonei A4462. — 073-7 Sar*»t At«.
Electric Repair
Shop
ð. SIGURBSSBN, R«8ama«nr.
Rafmagns.áhöld til sölu og vi8 þau
gert. Tinsmíði. Furnace-aðgerfHr.
• als um 40 milj. kr.
Frá þessu sjónarmiði veröur því
1 lánsþörfin alls á næstu 50 árum, 76
milj. kr., eða að ineðaltali árlega 1.5
milj. Að sjálfsögðu yrði það minna
fyrstu árin, en mun aukast eftir því,
sem tímar líða, og meira verður unn.
Hinuirt nefndu lánskjörum mun
Ræktunarsjóðurinn, eftir því sem vér
frekast getum áætlað, vera fær um að
fullnægja. Ef stofnsjóður sá mynd-
ast, sem ráðgert er, og sjóðurinn stöð
ugt má hafa sexfalda upphæð hans i
vextabréfum. Því þess er að gæta,
A. S. BARDAL
a.lar llkklatur og annaat «a út-
farlr. Allur útbúnatSur aá baatl
Bnnfr.mur aalur hann allakoaar
mlanlavarba og l«rat.lna._:_i
848 SHBRBROOKB 8T.
Fhom.i N 8*07 WINNIFBS
DA/NTRY’S DRUG
STORE
Meíala sérfrstingw.
‘Vörugae<5i og fljót afgreiðeU*
eru einkunnarorS vor.
Horni Sargént og Liptoo,
Phone: Sherb. 1166.
BETRI GLERAUGU GEFA
SKARPARI SJÓN
(Frh. á 7. bls.)
Augnlrka&r.
104 ENDERTON BUXLDXMO
Portage ana Haigrave. — A 6646
MRS. SWAINSON
627 Sorgent Ave.
Hefir ávalt fyrirliggjandi útvbW-
bírgSir af nýtízku kvenhöttum.
Hún er eina íslenzka konan md
allka verzlun relrur 1 WhiBlpei
íslendingar, iátiS Mib. Swala-
son njóta viSskifta ySar.