Heimskringla - 22.04.1925, Blaðsíða 5

WINNIPEG 22. APRIL 1925
HEIMSKRINGLA
5. BLAÐSlÐA
ÞJER SEM NOTIÐ
TIMBUR
K A U P I Ð A F
Tha Empire Sash and Door
COMPANY LIMITED
Birgðir: Henry Ave. East. Phone A 6356
Skrifstofa: 5. Gólfi, Bank of Hamilton
VERÐ GÆÐI ÁNÆGJA.
dal, sem lék kaptein Smith. Hann
var nokkuS þungur á bárunni, en tal-
aði skýrt og greinilega, þó máliS
muni hafa staSið honum í vegi. ÞaS
mun og hafa veriS flestum eSa öll-
rnn hinum leikendunum, aS ungfrú
Johnson undantekinni, erfiSur Þránd-
ur í götu. Og um þaS skal ekki
fást. ÞaB er ekki nema eSlilegt.
En þaS er eitt, sem ekki má láta
óátalið,—þó ekki verSi mikils krafist
af “amateurs”,—sérstaklega þar sem
stúdentar eiga hlut aS máli, því þeir
ættu þó aS vita dáiítiS betur. Áhorf-
endur verSa aS krefjast þess, aS
leikendur sýni dálítiS meiri lit á þvi
aS sýna lifnaSarhætti og siSvenjur
þeirra stétta mannfélagsins, sem um
er aS ræSa, en hér var gert, bæSi
hvaS snertir framkomu og klæSaburS.
,Hér átti aS sýna' enska aSalsmenn og
höfSingja. Þeir búast ekki ein^ nauSa
einfaldlega, eins og hér var gert,
ensku aSalsmennirnir, þegar þeir eru
aS fara í viShafnar miSdegisveizlur
hjá aSmírál í brezka flotanum. En
aS undanteknum Kára Bárdal og
Marteini Hermannson, hefSu allir
karlmenpirnir í leiknum eins vel get-
aS veriS rússneskir bændur, eins og
enskir aSalsmenn. Sá sem þetta rit-
ar sá einu sinni malayiska leikara
leika Hamlet. Þeir léku í sínum dag-
íegu fötum. Og oss Evróptfmönnum
■þótti æSi broslegt aS sjá 'til þeirra.
En þaS sem þeir sýndu þá, var ekk-
ert fjarstæSara sönnu umhverfi, en
þaS sem stúdentarnir sýndu hér.
• En þeim fyrirgefst alt þetta fyrir
tilverknaS ungfrú Johnson, leikinn og
þýSinguna.
S. H. frá H.
“Tengdapabbi”
ÞaS hefir ekki veriS hörgull á því,
aS íslendingar fengju aS sjá leik-
rit leikin á máli sínu hér í Winnipeg
í vetur. Eg held aS sumum sé far-
iS aS þykja jafnvel nóg um. Þeir
líkja því viS landfarsótt. Þeim
finst þessi margskonar félög, sem
hér eru, ættu aS sýna meíri tilbreytni
í skemtunum sínum, en ekki öll fást
við sömu tegund skemtana. En aS
öllu saman lögSu, þá er þetta vel
fariS. ÞaB er naumast til neitt heppi-
legra fyrir ungt fólk aS glíma viS,
heldur en leikir, sem þeim eru ekki
með öllu ofvaxnir. Enginn getur
húist viS aS mikill listabragur verSi
á meSferSinni ávalt, enda fer því nú
nokkuS fjarri meS köflum, aS svo
ísé. En fár er smiSur í fyrsta sinn,
og alls ekki örvænt um, aS smám
saman megi finna fólk, sem er veru-
legum gáfum gætt í þessa átt, og á
þann hátt komist hér upp leikflokkar,
sem ótvíræSur sómi og ánægja verSi
aS.
Eg held ekki aS þaS' muni orka tví.
mælis, aS af þeim hópum ntanna, sem
hér hafa veriS aS fást viS íþrótt
þessa í vetur og ttndanfarna vetra,
þá hafi Leikfélag SambandssafnaS-
ar boriS pálmann af hólmi. Er þaS
hvorttveggja, aS meSferSin hefir vf-
irleitt veriS vandaSri og leikritin
veigameiri. Ekki á þaS sízt viS um
leikritiS “Tengdapabba”, er félag
þetta hefir nú síSast sýnt. Reyndar
hafa sumir þær undarlegu hugmyndir
um leiki, aS gamanleikir séu aS
sjálfsögSu ávalt marklausir. Þeir
segjast ekki fara meS neitt “meS sér
heim”. Sætir þaS furSu mikilli, hvaS
margir eru óglöggir á hugsanir, ef
þær birtast í gamansömu formi.
EvrópuþjóSirnar þurftu langan tima
til þess að átta sig á því aS Mark
Tvvain væri nokkuð annaS en skringi-
legur slúSrari. Og svo hefir fariS
um mörg hin merkustu kýmnisskáld,
sem haft hafa hin víStækustu áhrif á
heimsmenninguna. Annars hefir
gamaniS sjálft sitt gildi, ef þaS er
ógrátt og smelliS, jafnvel þó ekkert
væri hirt um annaS.
En um þetta leikrit má fullyrSa, aS
í því felst meira en gamaniS yeitt.
ÞaS bregður fyrir beinlinis skörpum
athugunum á kynlegum veilum í
skapferli manna. Til dæmis er örS-
ugt aS segja um hvers meira gætir,
skopsins eSa alvörunnar, þegar verið
er aS lýsa iSrun Klints prófessors.
Hann er kominn i öngþveiti svo mik-
ið, aS hann sér engan kost á aS kom-
ast skaplega úr því. Samvizkan er
dálítiS blettótt, og meSan hann er í
kreppunni er iSrunin mikil og sjálfur
telur hann sér trú um, aS hún sé ein-
læg — eins og gengur. En á sama
augabragSi og hann sér smugu til
þess aS losna úr klipunni, er eins og
hann hafi aldrei heyrt getiS um sina
eigin yfirsjón, og iSrunin er rokin
út i buskann — eins og gengur. Og
þetta er framsett svo kýmilega, aS
ekki er nokkur vegur til þess aS halda
hláturvöSvunum kyrrum. En annars
er leikritiS fult af slíkum athugunum
og snildarbragur á smiði leiksins.
Enda er Gejerstam taiinn einn af
merkustu leikritaskáldum NorSur-
1anda.
Eg hefi heyrt því fleygt fyrir, aS
leikrit þetta verSi sýnt enn einu sinni,
svo ég ætla ekki aS gera áhorfend-
um þann ógreiSa aS rekja þráS leiks-
ins. Hitt langar mig til, aS drepa
örfáum orSum á meSferS leikend-
anna. ÞaS er óblandin ánægja í i
þetta skifti.
Mr. Jakob Kristjánsson leikur
stærsta hlutverkiS — Klint'prófessor.
Ferst honum þaS svo úr hendi, aS ég
hefi ekki i annaS sinni séS hann fara
betur meS hlutverk á leiksviSi, og
hefir hann þó margt gert myndarlega
áSur. Og má þó meS sanni segja, aS
hlutverk þetta er óvenjulega mikil
leikraun. Hann er því nær ával(| inni
á leiksviSinu og á aS sýna hið marg-
breytilegasta skap og geðshræringar. |
Hann er kátur og hryggur, kúgaþpr
og barnslega óstýrilátur, reiSur og
iSrandi. Og Mr. J. K. veldur öllu
saman svo léttilega aS furðu gegnir.
iHann er skoplegur í öllum þessum
kringumstæSum og þó aldrei framar
hófi, sém annars er mjög hætt viS í
slíkum hlutverkum.
Frú Cecilíu, konu Klints, leikur
greindinni og nærfærninni, sem er
hennar sterka hliS á leiksviSi. '
Klint segir um konu sína, aS hún
ÆFINTYRI
Jón er bæt5i skilningsskýr
og skemtinn eftir vonum.
Af því hafa allar kýr
, eftirlæti á honum.
Þau gengu heim grundina saman
er glitruðu stjörnuhvel blá,
og hún nam staðar, við hliðið,
en hann ýtti lokunni frá.
Hún starði á hann augunum stóru,
það streymdi um þau kvöldblærinn hlýr.
Hann var aðeins vinnumannsgarmur,
hún var bara stutthyrnings kýr.
Loftur Kárason.
vilji “aS alt sé eins og henni sýnist.
Þetta er einmitt lýsing á henni. H|ún
er ráSrik og um leiS “sentimental”.
Hún er í þvínær óslitinni geSshrær-
ingu allan leikinn og ekki lítill
vandi að fá nægilega tilbreytni í fas
hennar. Miss SigurSsson tekst þaS
ágætlega.
'Elizabet heitir elzta dóttir þeirra
hjóna. Hana leikur Mrs. S. Jakobs-
son. Fara þar saman góSir leikhæfi-
leikar og hið prýSiIegasta útlit. Nýt-
ur hvorttveggja sin meS bezta móti i
hlutverki þessu.
Ekki minnist ég þess aS hafa séS
Mrs. H. J. Lindal á leiksviði fyr, en
hún sýnist eiga þar heima. Hún leik-
ur gamla skringilega keriingu, móður
Cecilíu, og tekst þaS vel. Sumir
kvörtuSu yfir því, aS ekki heyrS-
ist rétt vel til hennar fyrra kvöldið,
sem leikiS var, en þess gætti ekki síð-
ara kvöldiS.
Mrs. S. B. Stefánsson leikur mál-
arafyrirmynd þá, sem allur sá hrapar
legi misskilningur snýst um, sem
“plottiS” í leikritinu er reist á. Ferst
henni þaS vel úr hendi. Er þótti
'hennar og skapvonska ágæt í þriðja
þætti.
Mrs. M, Anderson leikur Emilíu,
vinnukonuna, sem unnusti Elizabetar
daSrar viS í viSlögum. Mrs. Ander-
son náSi sér sérstaklega vel niðri i
síSasta þættinum, þar sem hún situr
skælandi fyrir utan húsiS og þylur
raunir sínar fyrir Klint.
Ungar systur, Rpsa og Thóra Ól.
son, léku tvær ungar dætur hjónanna
og fórst þaS mjög laglega.
Mr. G. Thorsteinsson lék eina
hlutverkiS í leiknum, sem hvergi er
gamanhlutverk. AS því leyti var
aSstaSa hans örðugri en annara i
slikum leik sem þessum, æn þess
gætti naumast, því svo rnvndarlega
var á verkinu haldiS.
Lautinantinn, unnusta Elizabetar
lék Mr. Sigfús Halldórs frá Höfnum.
Tókst honum aS sýna svo lifandi
hrokagikk, flysjung og landeyðu, aS
ég minnist ekki' aS hafa séS slíka
persónu betur sýnda á leiksviði.
Mr. Allært Goodman kemur örfá-
ar mínútur inn á leiksviSiS, sem
skuIdheimtumaSur frá skraddara.
Þær fáu mínútur var alt áhorfenda-
svæðiS i hlátri, svo vel fór hann með
litið efni.
Þá er aS lokum aS minnast á
þann, sem ef til vill átti mestan þátt
í því, hve prýðilega tókst meS leik.
skemtun þessa. ÞaS er Mr. P. S.
Pálsson, sem Pumpendahl yfirdóm-
ari. GerfiS á þessum bölsýnis.ein-
trjáningi var afbragSs gott og
leikurinn blátt áfram snildarlegur.
Heyrt hefi ég þaS sagt eftir merkum
manni, sem mjög mikiS hefir veriS
viSriðinn leiksýningar árutn saman,
aS þess hafi hvergi orðið vart, aS hér
væri ekki á ferðinni “professional”
skopleikari.
Eg skrifa þessar línur, sem einn
þeirra, er þakklátur er aðstandendum
GIGT.
UniliirNHmlegt húsmríVal veitt af
mannl MCin heflr haft hnna.
ÁritS 1893 hafCi ég ákafa vöt5va_
gigt. Eg þjáöist ákaflega og reyndi
meöal eftir meöal, en þær bætur,
sem ég fékk, voru at5 eins um
stundarsakir. Loks fann ég meöal,
sem gaf mér algjöröan bata, og
veikin hefir aldrei komib aftur.
Eg hefi veitt þaö mörgum, sem
hafa þjáösv hræöilega, jafnvel
sumum, sem hafa legiö rúmfastir,
sumum af þeim 70—80 ára göml-
um, og afleiöingarnar voru aitaf
þær sömu.
“Ejf hnfbl ftkafa kvnllr nem
Mtunaur um llfflnn.
Eg vil aö allir sem þjáöst af
liöa- og vöövagigt reyni hitt end-
urbætta húsmeöal mitt, sem kvala-
bót. SendiÖ ekki cent, aöeins nafn
yöar og heimilisfang, og ég sendi
yöur þaö ókeypis til reynslu. Eftir
aö þér hafiÖ reynt þat5 og fundiö
aö þaö er einmitt þat5, sem þér haf-
it5 leitat5 at5 vit5 gigtinni, þá megit5
þér senda vert5it5. Einn dollar, en
skiljitS, at5 ég vil ekki peninga yt5ar
nema, þér séut5 ánægtSur. Er þatS
ekki sanngjarnt? Því atS þjást
lengur þegar ytSur er botSinn bati
þannig. Látit5 ekki dragast. Skrif-
it5 í dag. •
Mark H. Jackson, 149 K. Durston
Bhlg., Syracuse, N. Y.
Mr. Jackson ber ábyrgtS á at5 of_
anskrátS sé rétt.

öllum fyrir aS hafa komið leik þess-
um af stokkunum, og þar meS veitt
mönnum eina þá ánægjulegustu
kvöldstund er þeir hafa um langt
skeiS átt kost á, á íslenzkri samkomu.
J. S. B.
' -------------0---------
“FERSKEYTLUR”
Bragsnild sanna ’ci frcmri fann
Ferskeytlanna safni.
Er þvi hann, scm í það spann
afbragðsmanna jafni.
Fegurð kyst, þar vinna í vist
vit og lista smckkur.
Af þeim kristalls-kalcik þyrst
kvæðalystin drekkur.
Efnisþétt hvert orð framsett,
engu fléttað prjáli.
Hugsun rétt og rökin slétt
rímuð léttu máli.
l»OHSK AUITITR.
UM FERSKEYTLUR
Jóns S. .Bergmanns.
(Kafll flr bréfl frfl l»orNkabft).
...... Eg hefi heyrt aS þær (Fer.
skeytlur) kosti tvo dali*) en ég á erf-
itt meS aS trúa þvi, þaS er svo gíf-
urlega hátt verS, aS óhugsandi er aS
nokkrir kaupi svona litla bók óbundna
fyrir þetta verS, nema sérstakir bóka-
menn og IjóSavinir, því þó að sumar
vísurnar í bókinni séu eins vel
tveggja dala virði, eins og sumar
ljóðabækur heilar, sem eru altaf aS
fæSast, þá eru þ^S næsta fáir, sem
líta þannig á. ÞaS er stærSin, þyktin
og blaSsíSutalan, sem fariS er eftir
........ Eg hefi lesiS “Ferskeytlur”
og er fljótt af aS segja, aS þær eru
listilega vel kveðnar — sumar vísurn-
ar hfeinar perlur — þótt eigi séu þær
perlur hafðar til skrauts i landi þessu,
en vænst held ég mér þyki um erind-
iS: “Heldur yrSi hæpin sál”. —
Slíkar vísur er ekki hægt aS verS-
leggja ........ Eg hripaði niður
þrjár visur þegar ég hafSi lesiS
“Ferskeytlur,” og læt ég þær fylgja
þessu bréfi .... ”.
[f»essar snildarvel ortu vísur um
“Ferskeytlur” Jóns S. Bergmanns,
sendi f>orskabítur systur Jóns, frú
Jónínu S. Bergmann, at5 Svold, N. D.
Lét5i hún “Heimskringlu” góöfúslega
vísurnar til birtingar, ásamt met5-
fylgjandi kafla úr bréfi, er fylgdi
met5 vísunum. — RttMtj.].
----------X------------
Þarft fyrirtæki.
Framhald frá blaðsiðu 1.
ForstöSumaSur var kosinn Mr. Al-
berí Hermanson, frá Buchanan, fylk.
isþingmaður í Saskatchewan, sem
nýtur almennrar virSingar og álits á
meSal allra Skandinava. ÞaS hefði
ekki veriS unt að fá ákjósanlegri
mann, því Mr. Hermanson nýtur
trúnaSartrausts landa sinna í fylsta
mæli, er gagnkunnugur öllu sem lýt-
ur aS þrifnaSi og starfsemi Skandí-
nava, og hefir ætíS boriS velferS
landa sinna fyrir brjósti, meS brenn-
andi áhuga.
ASstoSar-forstöSumaSur var kos-
inn sænskur maður, sem einnijj er
mjög vel metinn, hr. Chas. A. John-
son frá Water Glen, Alberta, og er
hin nákvæma þekking 'þans á bú-
skaparmálunt Vestur-Canada, til ó.
metanlegs gagns. Sér til hjálpar hafa
þessir menn svokallaSa “meðráSa-
nefnd”, og eiga sæti í henni þessir
velmetnu Sviar:
,Hr. A. Hallonquist, Winnipeg;
konsúll Olaf Hanson, Prince Rupert;
konsúlJ Oscar Johnson, Port Arthur,
Ont.; prófessor C. H. Lager, Bran.
don, Man.; konsúll Emil Skarin, Ed-
monton, Alta; og hr. Leonard Wrede,
Wadena, Sask. ÁætlaS er, aS stofn-
setja héraðsdeildir í skandínaviskum
bygSarlögum, og eiga þær aS útvega
skrifstofunni skýrslur og upplýsing-
ar’ um ^vinnubrögS, vinnuþörf þar á
staðnum, o. s. frv., og ennfremur aS
hjálpa þeim sem nýkomnir eru í hér.
aSiS.
Tilgangur skrifstofunnar er:
1. ) AS hjálpa innflytjendum meS
þeim ráSum og upplýsingum, sem
þeim megi aS gagni verða framveg-
is i Canada.
2. ) AS starfa sem atvinnuskift-
•) Þær kosta $1.00.
ingarskrifstofa. Öll atvinnuskifting
er gerS aS kostnaSarlausu, og til-
gangur hennar er aS útvega infifiytj-
endum hentuga vinnu, og bændum og
iSnaSarstofnunum duglegt vinnu-
fólk.
3. ) AS halda sambandi við innflytj-
andann, aS svo miklu leyti sem hægt
er unz hann hefir náS í stöSuga vinnu
hjá bónda, eða annarstaSar, þar sem
hann er ánægSur.
4. ) AS safna og hafa á reiSum
höndum ábyggilegar skýrslur um hin
ýmsu bygðarlög í Vestur.Canada, og
ennfremur aS leiðbeina irmflytjend-
um til þeirra héraða, þar sem skil-
yrSin eru bezt til farsældar og þrifn.
aSar.
5. ) A8 hjálpa einnig innflytjend-
um af öSrum þjóðflokkum, þótt fé-
lagsskapurinn sé aSallega .myndaSur
til þess aS hjálpa sænskum innflytj-
endum.
6.) AS taka þátt í samvinnu viS land
nám stjórnarinnar og járnbrautanna
um þau atriSi, sem mega verða inn-
flytjendunum til farsældar.
7. ) AS hefja starf á ýmsum sviS-
um í þeim efnum, sem ætla má að
sannrýmist tilgangi skrifstofunnar.
8. ) A8 láta sig stjórnmál og trú-
mál algjörlega engu skifta, og á
engan hátt reyna aS hafa áhrif á
r.okkurn mann í þeim efnum.
Eins og sézt, hefir skrifstofan tek-
ið mikiS verk fyrir og menn ættu
ekki aS þurfa aS efast um aS meS
slíkum mönnum í meSráSanefndinni ■
verður af fremsta megni og fullri al-
vöru starfaS aS því. ÞaS er ekki
ætlunin að gera tilraunir til aS auka
innflutninga, heldur einungis aS
reyna aS útvega þeim, sem nú þeg-
ar eru hér, slíka atvinnu aS þeir verSi
ánægSir með kringumstæðurnar í
kjörlandinu,
Það væri æskilegt að bræður vorir,
íslendingarnir, vildu veita skrifstof-
unni hjálparhönd. Islendingar hér í
Canada hafa ætíS sýnt slíkum mál-
um velvild og skrifstofan vonar aS
þeir daufheyrist ekki við þessari bón.
Hér eru þúsundir velmegandi ís-
lenzkra bænda, sem þarfnast vinnu-
fólks á sumrin. Hversvegna ekki aS
sr.úa ySur til vor, þegar þér þarfn-
ist hjúa. Oss myndi þykja mjög
vænt um aS hjálpa ySur og myndum
gera vort itrasta til aS fullnægja
kröfum yðar. Um leiS og. þér takiS
nýkominn Skandínava i þjónustu yS-
ar, hafiS þér hjálpaS honum til aS
fá þá byrjun hér, sem hann þarfnaS-
ist.
Vér æskjum jafnframt, aS íslend.
ingar, sem kynnu aS vera hér at-
vinnulausir sendi oss nafn sitt og
upplýsingar um hvað þeir hafi unnið,
og skulum vér þá gera þaS sem oss
er unt til aS útvega þeitn vinnu.
Allar upplýsingar eru kostn^Sar-
lausar, einnig atvinnuútvegnnin. Vér
erum s&nnfærðir um aS samvinna í
þessu máli framar nokkru öSru, tryggi
þá samúS^rtilfinningu, sem ætíð hef.
ir átt sér staS milli þjóSanna. Send-
iS oss stutta greinargerS um kring.
umstæSurnar í bygS ySar — þarfir
fyrir vinnufólk o. s. frv.
Aritun vor er:
470 Main Street, Winnipeg
SWEDISH CANADIAN
INFORMATION BUREAU.
vy TF yP yr yr yr "y
ÍSWEDISH AMERIGAN Line!
HALIFAX eða NEW YORK
4
f
t
t
T
f
f
E/S DROTTNINGHOLM YtinC^78 STOCKHOLM
Cabin og þriSja pláss lSLANDo 2. og 3. pláss
ÞRIÐJA PLÁSS $122.50
e|s GRIPSHOLM
1., 2. og 3. PLÁSS
KAUPIÐ FARBREF FRÁ NÆSTA UMBOÐSMANNI EÐA
SWEDISH AMERICAN LINE
470 MAIN STREET,
V
J
f
f
V
Er ekki nauðsynlegt?
EVINRUDE
fyrir þá, sem búa við vötnin, aS
hafa vélabát til ferSalaga?
Jú, — þaS er þeim jafnnauS-
synlegt og þeim, sem ferSast mik-
iS á landi, aS hafa bíl.
EVINRUDE vélina er hægt aS
nota á hvaða róSrarbát sem er.
Hún er ódýr, endingargóS, létt og
aflmikil. Hún gerir fiskimannin-
um mögulegt aS komast fyr á
miSin, eSa sækja lengra, og þann.
ig aS annast fleiri net, og fiska
meira. Einnig sparar hún mikiS
af tímanum, sem annars færi í
kaupstaSaferSir. Hún getur þann-
ig borgaS sig á einni vertíS, auk
þess, sem hún léttir vinnu eigand-
ans og veitir honum margar á-
nægjustundir.
Skrifið eftir upplýsingum.
HELGI E1NARSS0N,
LAKE ST. MARTIN, MANITOBA.