Heimskringla - 27.05.1925, Page 5

WINNIPEG, MAN., 27. MAÍ, 192fi
HEIMSKRINGLA
5. BLAÐSIÐA
ÞJER SEM NOTIÐ
TIMBUR
KAU PIÐ A F
The Empire Sash and Door
COMPANY LIMITED
Birgðir: Henry Ave. East. Phone A 6356
Skrifstofa: 5. Gólfi, Bank of Hamilton
VERÐ GÆÐI ÁNÆGJA.
Konumálefni.
tugasta, á þessari dýrindis tnálmhá-
tið sinni, stæra sig af þessu. Vér
getum þvi reikjiV?» henni þetta' til
góSa, þó margt annað beri að skrifa
í skuldadálkinn. Og þó oss greini hér
eitthvað á við þá tuttugustu, gefum
vér því lítinn gaum, viljum aðeins
leitast við að vera sanngjarnir í garð
þeirrar tuttugustu. Hún hefir fram.
leitt margt það, sem vér höfum not-
ið. Þökk og heiður sé henni fyrir
það, en skömm og smán oss, sem
nutum gjafanna góðu og mætu.
En vér leyfum oss að athuga í allri
alvöru framfarahjól þessara undur.
samlegu tíma. Það hefir þegar verið
gefið i skyn, að þrátt fyrir alt raf-
magn, séu tilfinnanlegir vankantar á
hjólinu. Þetta er nákvæmlega rétt at-
hugað, og er því að sjálfsögðu kast
á hjólinu, eins og illa uppsettum
hverfisteini.
Vér getum heldur ekki gengið
framhjá óuppbyggilegskap margra
heimila, sem er bein afleiðing af
skemtanaþrá fólksins. Sýnir þetta
ljóst, hversu gjálif sú tuttugasta er,
og hversu vér verðum að herða oss
til þess að frelsa landslýð frá þessu
voða böli.
Siðan um aldamót hafa mentamál-
in aukist um allan helming, en vel að
merkja: áður fyrri gátu menn sent
syni sína á skóla og þannig sjálfir
aukig mentun sína. Nú þykir gott ef
unglingar, sem skóla sækja, fá ment-
un, þó foreldrarnir bæti enigu við
hinn andlega auð sinn.
Ymislegt fleira er athugavert við
þá tuttugustu. Fyrir aldamót heyrðu
menn í sveitum á íslandi talað um
“los” á kúm. Nú kvað þetta náttúru-
fyrirbrigði vera farið að láta á ^ér
bera t kirkjunni. Jafnvel unga Vest-
ur.Islendinga rekur í rogastanz yfir
þessari phenomenon, og þeir hrópa
upp: “Can you beat it?”
Þá dylst oss ekki bölsýnisfargan nú
tímans. Nú sjá menn með bölsýnis.
augum alt, sem var og er og verða
mun; en fyrir aldamót höfðu menn
alment vonbjört augu.
Vér viljum ekki úthrópa þá tut-
tugustu á hennar heiðursdegi. Vér
segjum ekki, að hún sé í alla staði
óþolandi. Vér segjum ekki, að
þungi hennar sé lítill. Vér segjum
ekki, að margt gæti ekki lagast, væri
ósamkomulagið nógu mikið. Vér
hugsum og ályktum, en erutn aldrei
vissir um neitt, þar sem urn engan á-
kveðinn flokk er að ræða.
J. P. P.
Óvenjulega ógeðslega féll mér
grein í Lögbergi — “Hjáguðadýrk.
un” — sem birtist 14. þ. m. (maí),
Og þar sem eg get ímyndað mér að
dráttur yrði á því að konur, og mæð.
ur, sem eðilega stendur allra næst aö
svara þfessu trúarhitarugli frá Rann.
veigu K. G. Sigurbjörnsson, þá tek
eg pennan fyrir fáar línur. Þó ekki
væri í neinnar annarar þágu en
minnar elskulegu móður, sem eg
misti þegar eg var hálfvaxinn ung-
lingur, og var annáluð elskuverðasta
kona . Og í gegnum mína löngu lífs
athugun hefi eg marga blessaða móð-
urina og konuna þekt, og að draga af
þeim dýrðarljómann, sem þeim ber
með réttu, og þakklætisskuldina, sem
ekki einasta þeir nákomnuStu standa
í við þær, heldur allun heimurinn
og mannfélagið í heild, er syndsamlegt
ranglæti og ófyrirgefanlegur vits-
munaskortur. Frú Rannveigu þykir
það hjáguðadýrkun, að sú regla kom.
ist á, að einn dagur á ári sé í sam.
bandi við guðsdýrkun helgaður
mæðrum. Mín skoðun er önnur. Eg
held því fram, og hefi altaf gert, að
af öllu því guðdómlegasta og háleit-
asta, sem vér mennirnir skynjum í
gegnum almættisverk vors blessaða
skapara, þá sé móðurástin fremst, á
undan öllu öðru, og honum á allar
hliðar líkust; ljós af hans Ijósi, og
partur af hans guðdómlegu gæzku.
Því finst mér það rangskoðað, að
draga langt svart strik á milli guðs
og mæðra.. Liklega — sem betur fer
— er enginn sá prestbjálfi til, sem
sjálfur á konu og börn, að hann að-
hyllist þessa kenningu frúarinnar, að
mega ekki í guðshúsi færa henni
þökk fyrir allar hennar þrautir og
þolinmæði og langlundargeð, sem
móðurást og umhyygju eru samfara.
Aldrei hafa verið sett á prent sann.
ari orð en þessi: “Það er ekki gott
aÖ maðurinn sé einn”. Eiginlega hef
K —-—
DRENGURINN MINN
Helgi Arngeir Þorsteinsson.
Eg geng útl og inni’ á glútS
og elti skuggann minn.
og raula ógert ástaljóS1
eftlr drenginn minn.
Við, ástmenn þínir, ástamál
þér ómklökt syngjum hljóðir,
og þína skygnu sveipar sál
í sólhjúp ástkær móðir.
Helgi minn! Helgi minn!
hjartans vinurinn!
Nú er dapur dagurinn,
— dýrleg vona-þráin------
— dáin!
Það fylsta hugsun hugans er
og heilög dýrðarsjáin,
að himneskt ljósið lýsi þér!
— Þú lifir, þó sért dáinn.
Ljósblik frá lífs þíns stund
legg á særða und.
Minning þín, sem mildur blær
mér er ljúf og kær.
Þegar vorsins vonabál
verður gróðurleysi,
lífsmál yrkir engin sál
inn í dapurt hreysi.
Þú komst sem vorsins vona mál
með vorsins ljós og yndi;
Þú komst með vorsins varma í sál
og vorsins gróðrarlyndi.
Þá er alt með holum hljóm,
og hjartans insta þráin
hún drúpir eins og dáið blóm,
sem dauðinn þeytti í sjáinn.
Þú varst sem andbiær unaðslags,
sem unaðsmála kliður;
Þú varst sem hljómstilt lífsins ljóð,
og ljós og gleði og friður.
Þú hugarrór og hljóður sást
í hópi þinna vina,
og lékst við þá með ljúfri ást
og lífsins einlægnina.
Vona vorljóð
vakin söng
verða húmhljóð
haustsins löng,
þegar ólífs öldusog
æða um lífsins vog.
Minn fríði sveinn! með fasta lund,
ei fanst þinn nokkur maki.
En nú er lokað lífsins sund
og ljóssins andartaki.
Og alt varð fegra og betra í bæ,
og brosti ljúft við muna,
er komstu heim, svo hljóður æ,
með hjartans stillinguna.
Napurt nöldur
níðsins drotnar;
unaðs öldur
óðsins þrotnar.
Burtu blíða;
Bleikir hagar.
Lífvana líða
langir dagar.
Þeim unað gleymi’ eg ekkert sinn,
— því alt þá fanst mér hlýna —
er mjúka, litla lófann þinn
þú lagðir á vanga mína.
Lífsþrár lækka;
lamast þráin;
fjaðrir fækka.
Fimm eru dáin
ljós, — sem lýstu
langt á veginn,
og hljómana hýstu
hjartamegin.
Þú varst sem andblær unaðslags,
sem ársól lýstur meiður.
Þinn svipur eins og sumardags
var sólskin — fagur, heiður!
Og aldrei verður gleðin gleymd,
er gafstu þrá og vonum;
þín minning er hjá mömmu geymd
og mér og systkinonum.
Dvínar dugur,
dregur að elli;
hálfur hugur
hníginn að velli.
Hjartans hljómar
hita þrotnir.
Andans ómar
öldubrotnir!
Hjálmur Þorsteinsson.
ir mér einlægt skilist í gegnum fyrstu
Genesis bók, að öll sköpun drottins
hafi verið alónýt og einskis virði, þar
til honum hugkvæmdist að skapa
konuna, og sarna gildir enn í dag.
Konan er móðir ails þess fegursta og
bezta, móðir mannlífsins og móðir
áframhaldandi dásemdarverka drott-
ins í börnum og afkomendum til ver.
aldar enda, bæði í andlegum og verk-
legum skilningi.
Ekki get eg skilið það á sama veg
og frúin, að þetta mál eigi nokkuð
skylt við knéfallandi tilbeiðslu á kon.
um, sem dragi dýrðina frá guði. Það
er miklu nær, og skyldara því, að
vera þakkardagur. Og engin trúar.
hetja, eða vantrúarseggur, hefir svo
mér sé kunnugt fett fingur út í vorn
almenna þakkardag, sem stjórnin á-
kveður ár.hvert, eftir uppskeruávöxt
verka vorra. En göfug og greind kona
eins og þessi höf. er, villist í trúar-
hitahringli út i þá heimsku, að vilja
draga þakkargerðna frá konum og
mæðrum fyrir alt þgirra góða og há-
leita starf, og allan þann blessunar
ríka ávöxt, sem móð«rástin gefur, frá
kyni til kyns.
ÆTL.Ð ÞÉRaðSENDA PENINGA
'Í'IL Æ ITINGJA I EYROPD?
Ef þér hafiS þa« í hyggju, þá faritS til White Star-Dominion
Línu skrifstofunnar, og kaupitJ ávísan. Hún er ódýr og tryggir
ytSur gegn tapi, og er gjalageng án affalla hvar sem er í
Ev '
2vrópu.
Ef frœndur ytJar et5a vinir œtla at5 koma til Canada, þá
ættutS þér aó kaupa farbréf beirra hér, þeim atS kostnaóarlausu,
eóa á einhverri annari skrirstofu Whie Star-Dominion Línunn-
ar. Vér afhendum þeim farbréfin beint frá næstu skrifstofu í Ev-
rópu. Vér hjálpum ytSur a?5 biója um og fá landgönguleyfi handa
þeim sömuleiðis hjálpum vér þeim einnig aö útvega vegabréf,
ræöismanna undirskriftir; útvegun járnbrautafarbéf, skiftum
peningum, og útvegum þeim í alla staöi hættulausa, skemtilega
og fljóta fert5.
Á hinum stóru nýtízku skipum White Star-Dominion Línunn-
ar á^rætis máltíöir og þægile^Vr svefnklefar á lægsta veröi.
Pjfr ætliS aö senda peninga til ættingja í Evrópu, kaupiö
vv hite Star-Dominion Line ávísanir; þær eru ódýrar, og
tryggja v«ur gegn tapi.
Komiö et5a skrifiö eftir upplýsingum og ókeypis aöstoö til
No. 4.
W
286 Main St., Winnipeg
RED STAR LlN£ «
IV
WHITE STAR-DOMINION lINE
Jarðskjálfti í Japan.
JarSskjáJfti afhrmikjll jhefir enn
orðið i Japan á vesturströndinni. Er
fullyrt að minsta kosti hafi farist um
1000 manns í síðustu jarðskjálftun.
um, er gengu yfir landið á laugar-
daginn var, af afleiðingum húsahruns
og eldsvoða.
Þaði þarf ekki, í sambandi við þetta
málefni, að telja upp allar vökunætur
móðurinnar yfir veikum börnum sín.
um, eða segja frá hvað iitið hún á
sjálf til að klæðast, til þess að taka
jafnvel Síðustu spjörina til þess að
geta hlúð og hulið nekt barna sinna.
Það þekkja flestir, sem eru jafngaml-
ir mér. Það eitt nægir, að geta þess,
að flestar mæður eru fúsar til að
offra öllum sínum kröftum og lífi
sínu fyrir börn sín. Og ef ekki má
opinberlega þakka þetta og viður.
kenna, þá fer eg að halda, að tyldur
og hjáguðadýrkun fylgi þvi, að aug.
lýsa álnarlöng þakkarávörp fyrir eina
hálfhoraða kýrrenglu, eða annað, sem
miklu minna er vert.
Eg hefi svo oft undrast yfir því,
að sjá útlit andlitsfegurðar og ánægju
skína í fegursta blóma hjá fátækum
konum og margra barna mæðrum, er
hlaðnar eru sífeldu erfiði og um.
hvggju og verða að ganga næstum
alls á mis, sem til Hfsþæginda heyrir.
Hvar er nú ástæðan fyrir því, að
konan lætur ekkert á sjá í öllu þessu
stranga stríði? Hiyaðan kemur þetta
dæmalausa þrek, og þetta óútmálan-
legfi þolgæði og styrkur i gegnum alt
og þrátt fyrir alt? Það kemur af
guðlega eðliuu, sem móðurástin er
gerð af. Hún er, eins og eg tók fram
áður, partur af guði og Ijós af hans
Ijósi og nær honum en alt annað.
Alt í náttúrnnni lætur á sjá. Blóm
og jurtir og alt annað fölnar. En
móðurástin ei nhelditr sinni fegurð
ti; eilífðar. Og hver sem fellur fram
og tilbiður hana, hann tilbiður drott.
inn sinn og skapara um Ieið.
Frá íslandi.
Lárus Guðmyndsson.
Dánarminning.
Látin er 15. þ. m. húsfrú Ingibjörg
Sigurðardóttir, ekkja B'enedikts
Bjarnasonar frá Vöglum í Fnjóska.
dal. Hún varð bráðkvödd á heimili
Bjarna sonar síns á Leifsstöðum við
Eyjafjörð, og mun hjartabilun hafa
verið banamein hennar. Ingibjörg
var fædd 22. april 1843, á Melum í
Fnjóskadal, en þar bjuggu þá for-
eldrar hennSar, Sígurður Kristjáns.
son, bróðir Kristjáns amtmanns, og
Margrét, Indriðadóttir. Systkini Ingi.
bjargar voru mörg, en ekki eru nú á
lífi nema bræður tveir í Canada, Sig
urvin og Jón. — Ingibjörg bjó rnörg
ár góði búi með fnanni stnum á Vögl-
um, en fluttist þaðan nokkru eftir
aldamótin að Leifsstöðum og dvald-
ist þar jafnan upp frá þvi, nema eitt
misseri fvrir þvem árum, var hún
hér í Reykjavík hjá Kristjönu dótt.
ur sinni, konu Jóns Jónatanssonar,
fyrrum alþingismanns. — Ingibjörg
I
sál. var hin bezta kona, hjálpfús og
hjartagóð, trygglynd og viðmótsgóð.
Þó að hún hefði nær tvo um áttrætt,
er hún andaðist, þá var hún vel ern
til hinztu stundar. B.
Málsh öfð unin gegn Brynjólf;
Bjarnasyni náttúrufræðingi. — Mér
þótti fyrir tnargra hluta sakir leitt
að frétta, að sakamál væri höfðað
gegn cand. phil. Brynjólfi Bjarnasyr.i
fyrir guðlast. Sjálfa hina saknæmu
grein hefi eg ekki séð, en eftir ti',-
vitnuninni í Mbl., virðist.ekki ólíklegt
að vakað hafi fyrir höfundinum, að
segja eitthvaíf á þá leið, að guði sé
lýst eins og hann væri harðstjóri o.
s. frv., og verður því ekki neitað aö
jafnvel prestarnir tala oft um guð,
eins og ekki væri um góða veru að
ræða, og kemur þó auðvitað engum
tii hugar að hefja neina ofsókn gegn
prestunum af þeim sökum.
Mér er illa við þessa málshöfðun,
bfcði af almennum ástæðum og sér.
stökum. Allar ráðstafanir til að hefta
ritfrelsi hafa illa gefist. Reynslan
orðið á þá leiö, að það sé miklu frem-
ur hið góða en hið illa, sem bannað
er. En af sérstökum ástæðum vil eg
telja þá fyrst, að fyrir foreldra Bryn-
jólfs, og einkum heilsubilaða móður,
mundi sekt hans verða það slag, sem
ómaklegt væri og ómannúðiegt að
veita. í öðru lagi: Brynjólfur er
náttúrufræðingur, hefir stundað nám
lengi bæði í Kaupmannahöfn og Ber.
lín. En vér þurfum hér mjög á
mönnum að halda, sem kent geti nátt-
úrufræði, og hætt við, að óvægileg
meðferð þessa niáls gæti orðið til að
spilla fyrir Brynjólfí sem kennara.
Eg vildi því mjög óska þess, að mál
þetta væri látið falla niður, og þar
sem aðrir eins menn eiga i hlut og
forsætisráðherra og bæjarfógeti, þá
er eg að vísu vongóður um, að mann-
úðarsjónarmiðið verði meira metið
en lagastafurinn. — Miskunnsemi er
hin bezta guðrækni.
10. apríl.
Helgi Péturss.
um hér með úrvals verkefnum og
þannig fyrirkomið að sem flestir geti
notið þeirra. P. í., sem er nýkomirtn
úr utanför, ætlar einnig að æfa hér
og halda uppi drengjakóri og blönd-
uðu kóri og mun það láta til sín
heyra næsta vetur. Þar að auki er
hann aftur tekinn við stjórn lúðrá-
sveitarinnar.
Auk þess verður svo starfandi
hljómsveit Sigf. Einarssonar, eins og
fyr er frá sagt og karlakór K. F. U.
M., og etinfremur er nú verið að æfa
nýjan stúdentasöngflokk og stjórnar
honum Emil Thoroddsen. En for-
maður hans er Árni Jónsson frá Múla.
Eru í honum ýmsir stúdentar eldri og
yngri, þ. á. m. sumir vinsælustu söng-
menn bæjarins, s. s. Símon Þórðar-
son, Oskar Norðmann og Pétur Hall-
dórsson og máske fleiri, þó Lögr. sé
ekki kunnugt um það, auk háskóla-
stúdentanna, sem fyrir voru í eldra
stúdentakórinu.
Af ísl. hljómlistarmönnum er loks
nýkominn hingað Þór. Guðmunds-
son fiðluleikari, eftir alllanga dvöl í
Þýzkalandi, og verður starfandi m.
a. í hljómsveit Sigf. Einarssonar.
(Lögrétta.)
Hljómlist. Nýlega hafa verið fest
kaup á vönduðfi nýju og stóru pipu-
orgeli, sem koma á hingað i sumar
og setjast niður í Fríkirkjunni. Er
það félag manna í sambandi við Frí-
kirkjusöfnuðinn, sem fyrir þessu
gengst og kostar orgelið hingað komið
um 45 þúsund krónur. Verður það
notað við guðsþjónustur kirkjunnar,
en annars er ætlunin að Páll ísólfs-
son hafi það einnig til frjálsra af-
nota og haldi uppi tíðum hljómleik-
UfeCouldBuild
ItLighte^but'
THEt
á p i ti
í newM1925 Champion EVIN-
RUDE Sport Twin” is almost as
easily carried as a suitcase—only 40
pounds. We could build it lighter,
but stop .. think . . wouid you part
with EVINRUDE’S famed sturdi-
ness merely to make an already port-
able motor lighter by the weight of
an oar? Would you sacrifice the
deep, wide Attaching.Bracket which
cradles the motor Tike the strong
frame in a fine car—the powerfully
built Segment Fork — the rudder-
type Gear Housing—the Automatic,
Instantaneous Reverse ?
Study out the facts and we believe
you’U see why more EVINRUDES
are in use than all other makes com-
bined. Come in today and see for
yourself.
Helgi Einarsson
BERENS RIVER, MAN.
The Newi925 Chainpion

t
T
f
♦>
Swedish American Line %
4. HALIFAX eða NEW YORK

(Tíminn.)
£ E/S DROTTNINGHOLM wCI "AkinCB/S ST0CKH0LM
Cabin og þriðja pláss ISLANDS 2. og 3. pláss
X
4
I
f
i
f
T
♦:♦
ÞRIÐJA PLÁSS $122.50
es GRIPSHOLM
35 1.1 2. og 3. PLÁSS
♦*♦ KAUPIÐ FARBREF FRÁ NÆSTA UMBOÐSMANNI EÐA
SWEDISH AMERICAN LINE
f 470 MAIN STREET,
>♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦•-♦♦♦♦♦♦♦♦♦

f
♦>
x
1
T
T

X-