Heimskringla - 10.03.1926, Síða 7

WINNIPEG 10. MARZ, 1926
HEIMSKRINGLA
7. BLAÐSÍÐA.
(Frh. frá 3 bls.)
alla "hluti og balda fast við þaS, sem
gott er.
'Hvað er átt við í bibliunni þar
sem sagt er berum orðum: “Af
verkunum skuluð þér þekkja þá” ?
Gjcirðir eru þeim mikils meira virði,
sem 'hugsa skýrt, heldur en orð..
Euripides sagði endur fyrir löngu:
Sá ör þræll, sem þorir ekki að
halda fram frjálsri hugsun”. Eg
haus mér nafnið "trúleysingi” til að
skora hugsun þeirra á hólm, sem eru
sofandi. Orðið er meinlaust sé það
rétt notað. Övirðing þess hefir ver-
>8 hrúgað á það af vanhugsandi
fólki, sem bendlar það við djöful-
grýluna og spellvirl»i hans. Djöfull-
>nn hefir aldrei komið mér Við, því
eg hefi alt af notað mína eigin sam-
vizku, en ekki fyrirsagnir neinnar
trúarklíku. Ha.fi orð mín vakið
hugsun hjá þröngsýnum trúarof-
stopum og eigingjörnum hræsnurum,
þá hafa þau gert sína tilætluðu
skyldu. AJheims rödd vísindanna
Segir oss, að ef vér misbrúkum
þenna, aðdáanlega líkama og huga,
eða hinn viðfeðma. anda hins góða
þá hljóti afleiðingarnar að falla, á
vorar eigin herðar, hér og nú. Því
ekki að meðtaka. þessar einföldu
staðreyndir og haga líferni voru
samkvæmt þeim ?
Látum ekki blindast af blindum
(eiðtogum hinna blindu, né búast ró-
við þvi að verða “frelsuð” af
neinu nema konungdóminum, sem
er innra með oss sjálfum. Sann-
frómir menn og hugrakkir vita það
að þeir verða að eins sáluhólpnir af
eigin ramleik. Sannleikurinn meið-
lr um stund, eins og þegar gömul
°g gagnslaus tönn er dregin út. En
heilbrigði og hamingja er oft endur-
^engin með þjáningarfullri viðlausn
•þess, sem spellinu veldur.
Móðir mín, sem varð 97 ára göm-
l,þ sagði mjög oft við mig á
hernsku- og æskudögum mínum:
Luther, mig langa.r til að þú gerir
þenna heim lífvænlegri en hann var
•‘ður en þú lifðir.” Eg þarf löngu
a® Hfa til að ná því setmeti
^standa.rd). Mér var ekki sagt að
trúa hinu eða þessu, eða vera bölv-
a'ður ella.
Eg endurtek það enn þá einu
Klnni: Trú flestra inanna er það,
Sern þeim er hagkvæniast að trúa, en
^ki það sem þeir virkilega trúa, og
°rfáir gefa sér tíma. til að rannsaka(
Undirstöðu hennar. Hugmynd sú,
góður guð vildi senda börn sín
hins logandi helvitis, er í fylsta
ni;ita bolvanleg i mínum augum. Það
er hrjálsemis æðióp — hjátrú i al-
m*»i sínu.
^g vil ekki hafa nein mök (rið
^i^an guð. Eg elska manninn og
r,st, sem mann og verk hans; og
a''a hluti sem hjálpa mannverunni,
en engu að siður, alveg eins og hann
Var trúleysingi á sinitm tíma, svo er
eg og trúleysingi í dag. Eg kýs
m_er L'emur, og áskil mér rétt til, að
-Vrka hinn eilifa, ævarandi, almátt*
guð þessa ógnvíða alheims, eins
hann opinberast oss smátt og
Smátt, skör fyrir skör, i sýnilegum
^annleika frelsara vors, visindunum.
hleldur þú að Kristur eða Múham-
’ Lomfucius, Baal eða jafnvel
^’hir gömlu goðafræðanna séu
p u8ir ? Ekki alveg. Hddur þú að
er,cles, Marcus Aurelius, Moses,
^akespeare, Spinosa, Aristoteles,
1>Crates, Plató, Empedokles, Httm-
p /Darvvin, Tolstoy, Franklin,
aterson, séu dauðir? Persónuleiki
ra lifir og mun lifa um aldur og
se^ * voru °S 1 lifi allra þeirra
a cftir oss munu koma. Þeir
u allir meðal vor í dag. Enginn
Bænarkvak Fjallkonunnar.
Frá eyjunni að heiman hafgolan ber,
mitt hjartnæma bænarkvak:
. að þjóðbrot mitt út við vesturver
sig verji hvert andartak.
Eg vona að þar aldrei skapist það ský,
sem skyggi á guðborna sáD,
því móðirin kvíðþrungin austrinu í
elskar sitt norræna mál.
Samt er það fleira en tungunnar tak,
sem truflar hugljúfan frið.
Eg bið ykkur liljómi mitt bænarkvak,
börn mín um vestur-svið,
mig er að dreyma um dáðríka sál,
ei dauða — en lifandi trú,
mæðranna eitt er það áhugamál,
hvar afkvæmin reisa ser bú.
Þið vitið hvert einasta íslenzkt bam
er ættað af norðurveg,
að eðli þess knýtt er við hvítahjarn,
með kjarkinn sama og eg.
Eg gaf ykkur allt, sem eg átti hreint,
en ekkert af lægri hvöt.
Ef bara þið fáið frá glysi greint
þann grösuga andans flöt.
Á ekki þjóð mín að efla sinn ’frið,
og yrkja hvern vermireit?
og göfugra hugsjóna ljóma lið,
sem lífæð í borg og sveit?
Á ekki bróðurhugs blíðkandi mál
að bræða hvert svellandi fár?
Á ei hin þjóðrækna, þýðlynda sál
að þerra hvert svíðandi tár?
Því má ei grafa hvert þjóðfélagsmein
sem þvingar, fjötrar og slær?
Því fær ei lifað þar einingm ein
og alt sem við kærleika grær? >
Því skyldi vanþekking svifta oss sjón,
og sálin ei þroska ná?
Því skyldi lama hvern Ijósglæddan tón,
sem lyftir sér vörum frá?
Eg vil senda ykkur vestur svipmyndaspjald
af sólkrýndum fjallatind,
með sigurbros-stefnu stálslegið vald,
frá stallabergs tærri lind;
brynja ykkur tíföldum töframátt,
með túnfugla klið í sál.
Tengja svo alt inn í siðgæðis-sátt
við syngjandi Hávamál.
Yndó.
\
aS mcira eSa. minna leyti, samkvæmt
haldþoli þess bikars þekkingar er
þeir bera aS þessum yfirfljótandi
brunnum til a.S fylla.
’OIive Schreimer segir: “Heilagleiki
er óendanleg hluttekning meö öSr-
um; mikilleiki er aS taka almenn-
ustu hlutum lífsins og ganga. trú-
lega meSal þeirra.”
AHir hlutir jarSarinnar hafa. sitt
gildi; en sannleikurinn er þó dýr-
astur. Vér skiftum á honum fyrir
ást og samúS. Vegurinn til virS-
ipgar er stráSur meS þyrnum; en á
stigum sannleikans stígur þú fæti
þínum í hverju spori á þitt eigiS
hjarta.
ÞaS er engin von fyrir smásálir
þær, er ákalla hástöfum um fram-
haldandi persónulega tilveru fyrir
sjálfar sig og þá, sem þær elska; en
sál sú, sem veit ekki framar af sjálfri
sér sem heild, heldur sem hluta. af
alheims eining, þar sem þeirra nán-
ustu eru einnig hluti af, og sem finn-
ur meS sjálfri sér hjartslátt alheims
lífsins — fyrir þeirri sál er enginn
dauSi.” •
M. A. Á. þýddi.
Eitt dásemdarverkið.
Ur lifir svo ag ha.nn verSi ekki
ÞaS er hvorttveggja, aS 20. öld-
in er rik af listamönnúm og dá-
semdarverkum, enda koma þau nú
hvort á eftir öSru. Lárus GuS-
mundsson, er aS lýsa tveimur “dá-
semdarverkum” í Heimskringlu 3.
marz og hleypir þá af stokkunum
sjálfur því þriSja.
Komdu sæll, Lárus vinur minn.
Eg þekki þig nú betur en eg gerSi,
er þú fórst frá Arborg. Eg hélt
aldrei aS þú værir svona ósjálfstæS-
ur, þó þú gefir í skyn í grein þinni
aS þú eigir töluvert til aí sjálf-
stæSi. HvaS eiga hugsandi “ó-
hlekkjaSir menn” aS gera viS vitn-
isburS þinn um mig? Þú hefir
skrifaS tvær greinar, þar sem þú
hefir minst á mig og verk mín. I
annari segir þú, aS eg sé “mesta
prúSmenni og indælis rnaSur . . .
sannur og einlægur trúmaSur.” T
þag skiftiS er framleiösla min “and-
legur sjór” þar sem annaö slagiS
“alt er stilt og fagurt og glampar í
geislabrottim,” sú framleiSsla mín á
“ntarga kosti og sannheilbrigSar
skoöanir,” segir þú, og eitt kvæSiS
mitt er þannig, aS þú segir aS þaS
ntegi kallast “snildarverk,^ og enginn
nema hrcinhjarlaður hugsjónatnaSur
geti gert annaö jafn gott eSa betra.”
Svona er lýsing þín á mér og mínu t
fyrri greininni, en svo kemur sú
næsta, og hún segir aS þaS hafi
verig “mjög svo leiöinlegt”, aS *eg
“skyldi nokkurntimá flytja inn til
Arlxtrgar meS minn brennheita trú-
arvaSal, sem engum geri nokkurn
skapaSan hhtt gott, rniklu fremur
þaö gagnstæöa.” Til Arborgar
ketn eg, þetta sérstaka “prúötnenni”
til aö vekja “úlfúö og sundrung
meS blindum orSaþrætum,”, til þess
aS lýsa yfir því, aS hjá báSum
kirkjudeildunum þar, sé “alt á
hraöri leiö til grötunar.”
HvaS mundi nú “óhlekkjaSur”
hugsandi dómari gera viö þennan
“vaöal” þinn pm mig. Mér er
sama um alt þetta, sem þú segir um
mig í seinna skiftiS en eg vildi aS
þú heföir aldrei slept hrósinu út úr
þér. ÞaS er mér til ergelsis og
veröur æfinlega upp frá þessu, hve
nær sem eg minnist þess.
En það ætla eg aö segja þér,
Lárus minn, aS þér er óhætt aö
koma til Arborgar aftur þess
vegna, aS varla munu þessar “rolur”
sem þú vilt gera sem minst úr, er
hlustaS hafa á “vaöalinn” í mér,
ráSast .aS þér meS meiri ókurteisi, en
þú ræSst aS mér í þessu “dásemdar-
verki” þínu — greininni. Þó þú
ekki segir þag meö berum oröum, þá
má skilja, aS betur væri komiS, ef
hægt væri aS reka mig burt úr Ar-
borg, því þaS var “mjög slæmt aS
eg skyldi flytja þangaS inn.” En
þetta vildi eg segja þér, aS þér er
óhætt aS fara- á alla þá staSi, sem
eg hefi prédikaS á síöustu 12 árin,
og reyna aS safna liöi til aS reka mig
eitthvaS burt, þú munt varla fá
marga í liS méö mér, nema ef vera
kynni í Arborg um þessar mundir,
en óvíst er aS þeir veröi svo margir
þegar eg flyt héSan, sem sjálfsagt
veröur fyr eSa síSar þér til ánægju
því þaS er ákvöröun mín og sam-
verkamanna minna, aS koma víöa
viS, svo bæöi þú og aSrir geti sagt
um oss, eins og sagt var um postul-
ana íorSum: “Mennirnir, sem
vekja óspektir um alla heimsbygS-
ina, eru einnig komnir hingaS.”
Post. 17,6.
Eg fæ ekki skiIiS, aö menn skuli
þurfa aö kaupa samheldnina í fé-
Lagsmálum svona dýrt, aS þeir ekki
megi fylgja sannfærmgu sinni i
andlegum efnum, og ef menn heföu
gert þaS, hvaS hefSi þá orSiö um
allar siöabætur og framfarir. Ef trú-
málasamkepnin, sem þú kallar “trú-
arþrætur,” skilur ekki eftir annaS
af guSshugmyndinni í sálarlífi þínu,
en “reiöiþrungna og heiftúöga
skrípamynd,” þá er þag þér sjálfum
aS kenna. Eg þori aS sjá framan
í þig og 'hvaSa mann, sem er fyrir
þeirri “skrípamynd” í sálarlífi
mínu. Eg hefi margsinnis boSiö
þér heim á heimili mitt, og mundi
enn þá taka- þér meö allri þeirri
kurteisi, sem eg á til og hverjum ein-
asta manni bæöi hér í Arborg og
Vrendinni, eöa annarstaSar frá, sem
kæmi á minn fund. Svo ef ein-
hverjir hatast viS mig fyrir þaö, aö
eg trúi á GuS minn samkvæmt skiln-
ingi mtnum, en ekki skilningi ann-
ara, þá verSur sá hinn sami aö bera
ábyrgS á því sjálfur.
Greinin þtn á svo sem aö gefa mér
í skyn, aö eg skari fram úr í “ofsa
og frekju” og í “vaSal”. Þú getur
mest um þetta sagt, því þú hefir einu
sinni rekiö höfuöiö inn til mín, þar
setn eg flutti fyrirlestur,
lítiS um “sundurþykkju” milli spyrja, ef þú finnur þig knúöan til
flokkanna þar til eg hóf þér starf-
semi mína. Þetta segir þú líka ó-
satt og skal eg færa góö rök aö nær
sem þú vilt. Þegar eg kom heim
í haust, þá var nýafstaðiö eitt til-
felli, sem kom fyrir á milli flokjk-
anna er talaS var utn í allri bvi
ag beita vörn fyrir hinn eldgamla
“sólardag”, hefi eg þá ekki líkan
fullan rétt til aS beita vörn fyrir
hinn uppruttalega hvíldardag drott-
itjs? Þó þú sjálfur getir ekki séS
að þetta sé neitt sáluhjálparatriSi, þá
| ert þú ekki f t emur en eg neitt úr-
inni sem hiö versta hneykslismál, skuröarvald í þeim sökum, og getur
sem komiS heföi fyrir hér um slóS- | ekld jtrúað fyrir neinn nema þig
ir. Þá var mér sagt, áö menn einan. En tnig furðar stórum, hve
gætu varla talaS eins saman, eins og borginmannlega margir láta meS, að
þeir heföu gert áöur, og aö þaö þetta helgidagsspursmál varöi ekki
gengi hatri næst. Einn lúterskur miklu, þó þeir viti vel að einhver
maöur s.agði svo fleiri heyröi, um hinn öflugasti samdráttur kirknanna
einn stærsta rnann frjálslyndu hreyf- “The Lords Day Alliance” fvlki sér
ingunnar meSal allra Islendinga. AS utn þetta atriði, sem annar málsaSilí
þaS “ætti nú aS hengja þaS helvíti”. og berjist meö hnúum og hnefum á
MaSur skyldi halda, að ef þú átt öllum löggjafarþingum fyrir vÖrn
göfugra hjarta, en við þessir “sund- j “sóLardagsins ’. Skyldi hinn máls-
urlyndis” andar, Sem þú dæmir um, ! aðillinn þá ekki mega segja eitt
aö þú hefðir getaö valiS eitthvaS einasta orö á móti? Og eg ætla
mýkri orö til þess aö gera þig skilj- j að segja þér, Lárus Gtvðmundsson,
anlegan meS en þessi: AS “trúar- að vig ASventistar byggjum ekki á
hugmyndin” hafi fyrir ofsa og • neinum “vafaályktunum” viSvíkj-
frekju manna “orðiS þaS bölvaðasta. i andi þessu, eins og þú geíur í skyn.
og blóðugasta böl heimsjns.” Ef of- j Það er grátlegt, aö heyra menn tala
sóknirnar haía sprottiS eingöngu af
“ofsa og frekju” hinna trúuðu, þá
hefir Kristur sjálfur og postular
hans fariö meS “frekju og ofsa,”
því starf þeirra. kom miklum ofsókn-
um af staS. En þaö virSist aS
vera ósanngjarnt, ag ásaka saklausar
kristnar manneskjur um aö hafa
komið þeim hermdarverkum af staS,
sem fasthelditin heiöindómur og
valdfíkinn páfadómur orsakaöi.
En hvaS ert þú, Lárus minn, að
finna aö við mig, þótt eg eitthvað
kunni ag setja út á fyrir frjálslyndu
stefnunni eða gamalli lútersku. Þú
ert sjálfur í grein þinni, aS setja út
á sköpunarsögu bibliunnar, og tel-
ur þaS víst aö fáir “óhlekkjaðir
hugsandi menn” munu gefa grænan
eyri fyrir frásögn biblíunnar um
sköpunina. og aldur jaröarinnar. Ef
þú ekki vilt trúa þessu, þarf eg þá
frekar ag elta og trúa á eldgamla
heiðni eða pápisku? Getur þú farið
og skriftaS fyrir kaþólskum presti?
Það er ekkert frekar boö þeirrar
kirkju, heldur en sumt af því, sem
eg er aS amast viö og þér tekur svo
og um S4rt tii.
»HEIMSKRINGLA
liefir til sölu námssikeið við beztu
VER ZLUNARSKÓLA
í borginni með afföllum. Þeir sem vilja hagnýta sér
þessi kjörkaup, ættu að finna ráðsmanninn tafarlaust.
*nað
^r'r á'hrifum þessara miklu manna
þann fýrirlestur, sem mest var um
Krist, sem takmark kristninnar,
sagði einn af lútersku stólpunum í:
Arborg, að þaé væri það bezta, setn
hann nokkru sinni hefði heyrt um
þ.aS atriöi. ÞaS sagSi hann við
fleiri en einn. Annan “vaðal”
hefir þú ekki heyrt í mér, svo þú
hlýtur þá aö byggja á sögum þeirra,
sem fara með slúður og róg, og það
er alstaðar nógf til af þeim mann-
eskjum og það þó þær séu allar í
sama kirkjufélagi. En viövíkjandi
ofsanum og hitanum, þá ætLa eg að
segja þér þetta, ag eg skal verða þér
samferða, i þvi aS umgangast fólk
hvar sent er, mér til gleöi og góös
og því aS meinalitlu.
Þú ásakar mig fyrir það, aS valda
sundrung og úlfúö, en það er ekki
eg sem veld sundrung og úlfúð,
heldur þeir, sem amast viS þvi, að
aðrir hugsi öSruvísi en þeir sjálfir
gera. ÞaS var ekki eg, sem kom
kappraj'ðunni af staö í Arborg. Þeir
sem fyrstir færðu þaS í tal við mig,
geta boriS vitni um þaS, aS eg færS-
ist heldur undan þvi, en gat ekki,
skorast algerlega undan því, er á
mig var leitaS.
Þú ásakar mig fyrir, aS fara hér
meS “glötunar” dóma. Þetta segir
þú ósatt. Ef þú, eöa nokkur ann-
ar hér í Arborg, getur svariS eöa
sannaS upp á mig, að eg hafi kveSið
nokkurn glötunardóm upp yfir fólki
hér, þá geri hann svo vel. Mér
finst þú geta dæmt og fyrirdæmt
eins og hver atmar. ÞaS ber niS-
urlagið á grein þinni ljósan vott um.
Eg hefi ekki dæmt meira um ein-
staka menn eSa deilt á þá, heldur
en þú sjálfur.
Þú segir, að þrátt fyrir skiftingu
flokkanna í Arborg, þá hafi verið
Þú viröist hneykslast á sköpunar-
sögunni, en gleymir því, aS sjálfur
Jesús vitnar í sköpunarsögu biblí-
unnar, og að aörir merkir höfundar
Nýjatestamentisins gera það líka.
Einnig er þér uppsigaS á guö
Gamlatestamentisins, sem kærleiks-
lausan reiðinnar guö. Þú segir:
aS “enginn sólarylur og kærleiksfull
mannelska hafi ko|niS verulega. til
greina í gegnum öll vor helgirit,
áður en Kristur hafi komiö til sög-
unnar.” Eg held þú ættir að
lesa betur. Enn sá guö ! sem ekki
lætur mennina sjá kærleikans sól
fyr en fyrir 1900 árum. Sá er þó
réttlátur! I>etta er falleg guöshug-
mynd. Mér finst Gamlatestament-
iS vera fult af kenningum um “misk-
unsaman, þolinmóöan, kærleiksríkan
og trúfastán” guð, um guS, sem
“þráir miskunsemi, en ekki fórn,”
um guS, sem er “heilagur” og rétt-
látur, sem ver málstaö ekkjunnar og
hins munaðarlausa. ÞaS er hvergi
til harðari fordæmingar kenning í
allri ritingunni, eti þar sem Jesús
segir, aö vér skulum hræðast þann,
sem vald hafi til aS “tortíma sál og
1 tfcama í helvíti.” Mattt. 10,28. En
um á 20. öldinni, að rftenn geti ekki
vitaS hver sé fyrsti og sjöundi dag-
urinn, 'þótt sagan, allur timareikn-
ingur, sagnfræðingar og stjörnu-
fræSingar ekki sízt, beri ótvírætt
vitni um þetta,
Þú segir, aö eg sé séra J. Bjarna-
syni langtum fremri í “ofsa og
strangleik í trúarkenningum.” HvaS
kallar þú strangt? Eilífa kvala-
kenningu ! Er hún ekki nógu ströng ?
ViS Aðventistar höfnum þeirri kenn-
ingu algerlega, en þeir, sem þú segir
aS séu okkur vægari kenna hana
enn þá, og álasa. okkur fyrir að
hafna því dýrmæti.
Eg get sofiS rólegur fyrir því, að
þag veröur ekki þú,' sem aS lokum
gefur mér laun fyrir starf mitt, eSa
verður settur til aS dæma um, hvort
eg hafi gert gagn eða ógagn í lífinu.
Þú segir, aö starf mitt hér skemmi
mikiS fremur en geri gagn. En
þetta get eg sagt þér, aS eg hefi
meðtekiS bréf í tugatali frá vel inn-
rættum kristnum manneskjum, sem
hafa þakkag mér hjartanlega fyrir
skrif mín og sagt, að þau hafi orSiS
sér til gleði og blessunar, og eg hefi
eng.a. ástæðu til aö halda, að allar
þær manneskjur séu hræsnarar. En
þaö sama, sem eg býð mönnum á
prenti, þag sama flyt eg í ræSum
minum, og hefðir þú, vinur minn,
hlustaS á allar ræður minar í vetur,
þá hefSir þú aldrei skrifaS grein
þína, og einhverntima muntu sjá, að
þú reiddir sveröið að mér í þetta
skiftið, að ástæðulausu. Eg er líka
viss um, ag kristna fólkiS hér í Ár-
borg og annarstaðar, mun ekki sækja
kirkjur sínar ver eða spilasamsæti,
danssamkomur og skemtanir, þótt eg
búsetji mig á rneSal þess. Þvi
miöur, aS svo gétur ekki orSiöt Eg
er líka viss um, ag þær f^u “rol-
á mig,
tr”, sem hlusta
munu ekki
t
fvrir, aS temj.a sér meiri róg, meira
slúður og baknag og lygasögur,
heldur en hinir, sem fá aS vera t
friSi' meö sitt andlega værðarmók.
Eg held, Lárus, minn, a-8 kristni
manna, bæSi hér í Arborg og annar-
staðar, jafnt unglinganna sem hinna
eldri, sé ekki meiri en þaS, sem hægt
er að jafnast á við, og aö saklaust
sé, þó ýft sé viS andlegu málunum.
Eg fæ qjcki séS, hvers vegna að
dálítil samkepni í trúmálum þarf að
sa ntttnur a þér, Lárus minn, og ; vera SVo óholl, ef manneskjurnar
Páli gamLa. Hann segir, aS. rit i sjálfar eru ekki svo skapillar, aS
gamlatestametisins, sent innblásin i þær amist viS öllit og ofsæki alt, sent
séu af guöi, séu “nytsöm til fræöslu,
til leiðréttingar, til umvöndunar, til
rrlentunar í réttlæti, svo aö guSs-
ma.Surinn” geti verið “algjör, hæfur
gjör til sérhvers góös ýerks.”
Tint. 3,16.
Þú talar um “kokkabók” okkar
ASventista í andlegum fræSum, sem
er sjálfsagt biblían, og hneykslast á
þvt, hve fast vér höldttm viS eitt af I legt.
tiu boSorSunum. En má eg
ekki er eftir þeirra smekk. Hvar
mundum vér annars standa, ef engin
santkeppni væri í þessunt efnum?
Vafalaust í andlegum dattða og spill-
1 ingu 13. aldarinnar. Eigi menn aS ná
því takmarki, að “verSa einhuga í
trúnni," þá hlýtur þaS mál að verða
rætt á alla vegu fyrst, svo aö hið
sanna og rétta veröi öllum sjáan-
Pétur Sigurðsson.