Heimskringla - 19.05.1926, Blaðsíða 7

Heimskringla - 19.05.1926, Blaðsíða 7
WINNIPEG, 19. MAÍ, 1926 heimskringla 7.BLAÐSIÐA. NYRNAVEIKI Bakverkir, nýrnaverk- ir, nöfufcverkir, þvag- steinar og þvagláts- verkir, eru viss merki um nýrnaveiki. TakiÖ Gin Pills 50c hjá öllum lyfsöluf og lyfjasölu- verzlunum. National Drug & Chem. .... Co. of Canada, Ltd...,. Toronto Canada Ég myndi ekki - myndir þú? (LAUSLEGA ÞYTT.) Ef á dansi eSa í heimsókn er hrundin hæverskleg, fneö hvikult augnaráö, er prettvísi ber, hún getur sér aS sveinarnir allir einn á veg yndisleik sinn dái og krjúpi a.S fótum sér. Meö ástleitni viö sérhvern, en engum trú. Eg ei myndi treysta henni. Myndir þú? Ef á götunni ofláti kemur á kreik meS koröa og gleraugu aö stórmenna siS, og út úr sér biæs hann niö'kk af römmum reyk, og raular í huga Sér: “Enginn jafnast mig viS”. Hann skeggiS snýr, svo sjá skuli ein og önnur sú. Eg aklrei rnyndi dást aS honum. Myndir þú? Ef konan til nágrannans aö forvitnast fer, og fær sér litt um börnin varnarlaus og ein; þau fljúgast á og gráta, og alt úr lagi er, er a.ftur heim hún kemur til aS sefa þeirra kvein. Meidd og rifin, gluggar brotnir, hún hefnir heimskan sú. Eg huggun hennar myndi ei treysta. Myndir þú? Ef húsbóndinn er vesalmenni og vanrækir sín störf, og veldur þrætu og illdeilum i skrumara þröng; Uann drekkur og sóar, þó brauSsins brýn sé þörf börnunum og konu hans, ér vinnur þreytt og svöng. MeS vanrækta fjölskyldu og vesælt þrotabú. Eg viröi aö engu siöferöi hat^. 'Myndir þú? f Ef drengurinn á skólabekk er latur, htiö veit, lesturinn vanrækir og spillir heima friS. Er sifelt í vösum í sælgætis leit, en sýnist ver« iöinn, ef kennarinn lítur viö. Og gortar við foreldrana um gáfur þá og nú. Eg gæfi ei neitt fyrir) framför hans. Myndir þú? Ef þýmenni meS hestinn sinn um þjóöveginn fer, og þvingar hann meö byröina aö greikka sína för, þó meS þolinmæöi og vilja um veginn hraSi hann sér og vanmátturinn þjaki honum, hann treystir þrek og fjör. Þó húsbóndinn sé maöur, og eigi a.uSugt bú. Eg engu virSi hans tilfinningu. Myndir þú. Ef nirfillinn i sveita fjöldans dýrkar Mammons rnynd og miskunnarlaust kúgar sina starfsmanna sveit; er bjargþrota þeir reyna hann, rúSir áf hans girnd, hann rekur þá á dyr i þeirra nauöbóna leit. Og gníar saman auSi í gullkálfsins trú. Eg gæfi ei neitt fyrir samvizku hans. Myndir þú. I » Ef mangarinn annars lastar viSskifta veg og *vöru sina oflofar i þorpum og bygS, þó verSiS sé ósanngjarnt og varan sviksamleg, hann viöskifti sín eykur meö skrumi og lygö. Hann prettar sína lánardrotna, óvönd er verzlun sú. Eg viröi aö engu lánstraust hans. Myndir þú? 'Þó moröinginn hendur stnar hreinsaS geti í bráö, er hefndin aöeins stundarbiö, þó glæpnum fái hann leynt. því hugurinn er órór óg reikult alt hans ráS, og raddir samvizkunnar hrópa til hans snemma og seint. Ef réttvísin hans leitar, þá veitist vömin sú. Eg viröi aö engu frelsi hans. Myndir þú? Ef hjón skortir ástúS og áhugamál, < og atvikum leyna og dylja sannleiks rök, og, smámunir ræna þau ró úr, þeirra sál, þau reiöast og gefa hvort öSru aS sök,( þó áöur heföu lofaö ástúS og trú, Ég engu virSi Toforö þeirra. Myndir' þú? • ’ - » , Ef sá er aldrei öSrttm léSi aÖstoS i nauö, ( aö æíiskeiSi runnu finnur dauöans köldu' hönd, og hverfa sér hann heimili, ánægju og auö, er andi hans svífur á dularheinm lönd. Er dótnarinn vegur bæöi verk hans. og trú’, Eg viröi ei miklu sælustatS hans. Myndir þú ? G. St'cfánsson. i (Frh. frá 3. bls.) mestu veriS grafnar upp á síöari ár- um, og haföi víöa safnast ofan á þær 30 fet af mold. Þar aö auki brunnu stórir partar hvaS eftir annaö, bæöi viljandi og óviljandi. Vandalir fóru höröum höndum oftar en einu sinni um borgina. ViS fórum fyrst aö sjá Colosseum, þar sem fyrmeir áttatíu til hundrað þúsund manns skemtu sér meö því ag horfa á gladiatora berjast og hungr- uö villidýr tæta t sundur sakafólk. Hreyfimyndir tiSkuöust ekki a þá daga. Byggingin stendur aö rnjog miklu leyti enn, þó a‘ö efripartur annarai hliðar sé horfinn, og grjótiS tekiö í aörar bvggingar. Hún er 658 fet á lengd, 558 fet á breidd og um 150 fet á hæð. Hrikaverk þetta hfir að vissu leyti snoturt útlit, sérstakleg.a þegar frá dregur, og minkar það ekk'i aödáun fyrir Rómverjum sem byggingarmeisturum, nS ’ hugsa til þess að plássiS mátti ryðja aö fólki á tíu minútum. Colosseum nýtur sín bezt í tungls- Ijósi, og létum viö þaö ekki hjá HSa ag sjá þaS a.ð kvöldi til. Rétt hja Colosseum eru Palatine og Capitoline hæðirnar, tvær af þeim sjö, er frægar eru í rómverskum bók- mentum. DálítiS nær en Palatine- hæðin liggur hið gamla “forum” Rómverja. A þessu svæði er elzti partur borgarinnar, því Romulus og Remus bygðu á Palatine-hæöinni, og hefir hver steinn, sem vandlega hefir verið hreinsaður, ?ína löngu og merku sögu. Þar var unun að reika. Pantheon er gamalt rómverskt hof, nú notaS fyrir kirkju. Byggingin er fjarska tilkomumikií, hringmynduS, með háu, hvelfdu þaki og grísku and- dyri meS 16/súlum, hver 46y2 fet á hæS og 5 fet á þykt. Aðalbyggingin er 143 fet á hæS. Margar myndastyttur eru í Pan- theon, og er þar "brjóstmynd eftir Thorvaldsen. I Vatícaninu, höll páf ans, er önnur minning um hann, þar sem hann hefir smíSað arma og fót- leggi á gamla myndastyttu. Lang- mest fanst mér þó til um aS sjá minnlsvarSa eins páfans, sem hann hdfir smiöaS, og er hann í sjálfri dómkirkjunhi. Eg þarf ekki aö liugsa til aö lýsa málverkum og myndastyttum, sem eg sá á listasöfnunum í Róm. Þau erti svo mörg, listaverkin, og eg kann lít- ig um þau að tala. Eg má þó segja. aS þegar rtiaSur horfir, t. d. á mál- verk Miehael Angelo og Murillo, og, sumar grískar myndastyttur, þá er ómögulegt annað en verSa hrifinn. Á leiS út aö neðanjarðargra.fhvelf- ingunum, serri talaS er um í Quo Vadis, ^r baðstaSur Caracalla. Múr- inn stendur aö nokkru leyti enn i dag og er mila a.ð ummáli. Sex þúsund manns gátu laugaS sig þar á sama tíma. i , ViS fórum tiltölulega lítiS um graf Hvelfingarnar. ASeins þær einar, sem kendar eru viö Saint Calintus, eru tólf mílur á léngd og eru ein- 'ægir rangalar. Leiösögumaður er sjálfsagöur. Sá, sem .meö okkar hóp var, benti á legstaö hinnar helgui Cecilíu, og sagSi, víst í öllum trún- aöi, að líkami hennar hefSi fundist óskemdur mörg hundruö árum eftir fráfall hennar. Líka kvaS hann hana hafa veriS höggna á háls þrisvar sinn um áður en hún lét lífið. Þetta er aðeíns eitfi dæmi af tpörgum um gamla og nýja oftrú í Róm. Nálægt San Giovanni í Laterno kirkjunni er stíginn helgi, er einu sinni á að hafa veriS fyrir framan dyr Pontiusar Pílatusar, og því kendur við Jesú. BlóS hans á að'hafa markað sumar tröppurnar, í það %kifti, sem hann var krýndur þyrnikóTónunni. MóSir Constantin keisara á svo að hafa flutt stigann til Róm. Hann , / er ur marmara, og eru troppurnar tuttugu og átta að tölu. Sá sem fer upp stigann á hnjánum, á að fá þús- und ára syndalausn. Fjöldinn allur fer upp daglega, og var rétt svo að viö hefðum komist aS, þótt við hefS- um viljað það, daginn sem við fórum þar um. iSannarlega væri ekki of mikiS til unniö, aS fa.ra á hnjánum upp 28 tröppur, ef þúsund ára syndalausn fengist fyrir, en þó hefir verið reynt aS létta verkið: Dickens talar um mann, sem notaði regnhlíf sína til að ýta sér upp. Sánkti Pé.turs dómkirkjan er sann- arlega meistaraverk, bæði að innan og utan. AS framanveröú til beggja handa, mynda. fjórar súlnaraöir tvö hálfmánahorn, þæif eru 70 fet á hæð og afarþykkar, meS þaki yfir. Beint fyrir framan kirkjuna stendur e- gypskt óbelisk hundrað og þrjátiu feta hátt, höggið úr einum steini. AS innan er kirkjan 613J4 á lengd og 440 fet undir háþak. Gólfið er úr marmara og þakiö gulli rent. — Myndaslyttur eru með veggjunum og i skorum á útflúruðum súlunum. Undir háaltarinu hvíla bein Sánkti Péturs', og brenna á daginn hund.aö og tólf ljós, á silfurlömpum í minn- 1 ingu hans. Hvelfing er yfir a’tar inu og hvílir hún á fjórum sivöjum súlum, fimtíu feta háum: þær standa' á undirstöðum, og er krossinn,' sert. hæst stendur, nítíu og fimm fet i loí: upp. Sk’-autiö er svO inikið, aö maður gleymir þvi aö hann er í guSshúsi. Af öllum þeim dómkirkjnm, sem eg hefi séö, er þaö aöeins ein — dón - kirkjan hér i Flbrenz — ?em hægt er að afna viö er.sku dómkirkjurnar. ef tekið er til greina til hvers 'r.iðin .:r. I’júp, þögul kyrö og óbrotiB, en þá túkomumikið og tignarlegf sn S einkennir þær, þcgar inn í þær kem- ur. og þaö ytra. samsvarar þvi innra. Þegar suöur til Napóli kémur, skift ir um hörundslit og háttalag fóik-- ins. Dökt hörund, svart hár og önn- ur suðræn einkenni er þar aö sjá. Hávaöasamt er úti á stræti: farand- salar bjóöa vörur sinar og er þá há- vært, sérstaklega á kvöldin, þegar hróp þeirra og hljóðfæranna, sem þeytt eru úti á strætum, blandast. — Fjöldi verzlunarmanan sýna vörur sínar eirts mikið fyrir utan dyr sem innan, og eykur þaö glyslitarháttinn. Betlarar eru margir. Sóðaskapur er víða tilfinnanlegur. Varlá hægt aö komast hjá viðkynn- ingu viS' flær, nánari en góöu hófi gegnir. Þegar viS vorum aS borða léttaverð í Pugliano, viö rætur íjalls ins Vesúvíus, horföum við á konu taka inn þvott. Hún tók hann af snúrunni og lagSi niður i flnt rykiö. Eg inyndi ekki faka þetta til greina, ef þa.S heföi ekki verið sýnishorn af því sem við sáum víðar. Vesúvíus er ekki míla á hæð, og er ekki svo mjög erfitt að klífa þenna gamla eldibrand. A stuttum parti er hraungrjótiö óbrotiS, en — og það sérstaklega á siöari helmingi leiðar- inna.r — víðast hvar er fín möl undir fæti. Þegar maöur horfir upp fyr- ir sig, er engu líkara en að hver, sem reynir aS klífa þar upp hljóti að renna niöur aftur í stórkostlegri skriðu, eo svo ér ekki. Mölin er föst og þétt undir fæti. Eldborgin er þess viröi aö sjá hana. Revndar eru þær tvær og merki til hinnar þriSju. ASalborgin er síö- an 1906, og á henni er hægt aö sjá hvar heila fjallshlíSin hefir sprungið út, þegar Pompeii var eyðilögS. 1 miSjunni er.u vegsummerki frá 1912. Gigurinn sá er um 40 fet að þvermáli. Látlaust, dag eftir dag, viku eftir viku, ár eftir ár, brýzt upp um hann brennistcins reykjarmökkur og glóandi hraunflyksur. Mökkur þessi er Ijósra.uSur að lit. Stundum er hann frá tvö til þrjú hundruð metra hár. Þegar umbrot eru niöri, og það á sér staS meS no'kkurra mínútna millibili, þá er engu líkara en aS afar stórkostlegur járnbraut- ar ketill sé aö fara af staö. Svo gýs upp á ný þykkur mökkurinn. Viö fórum niöur aðra hliö fjalls- ins, í áttina til Ponipei, án þess að fá okkur fylgdarmann, þótt það væri álitiS nauösynlegt. Lítill vandi var að fylgja slóðinni. Hún er vel skýr niður á viö til Pompei. Aöeins eitt a.tvik hamlaöi ferS okkar. » Þegar við vofum komnir þrjá fjórSu hluta leiSarinna.r niöur eftir hraunhlíöinni, komum viS aS litlu, stöku húsi. VarShundur kom á móti okkur, en var vinalegur, þegar eg blistraði til hans. Svo kom húsráð- andi út og heimtaSi 5 lírur fyrir á- troSning. ViS höfSum borgað stjórn a.rmanni 5 lírur hver fyrir aS sjá eld borgina, svo að þaS var auSsætt að maöur þessi haföi sett sig niður út frá öllum mannabygSum til að flá ferSamenn, heirnta af þeim toll og stinga honum í sinn eigin vasa. Eg sá engm stjórnarmerki á seSlunum, sem hann haföi. ViS réSum því af að fara úr leiS, bæöi til þess að losast við gjaldið og til að Hggja ekki undir ranglæti hans. Þetta. Hk- aði honum illa, og eins látbragðiS, sem honum var sýnt, Endirinn varð sá, að hann sendi hundinn á eftir okkur, og sjálfur kom hann meS hnif í munninum og sveöju í hendi. Til allrar' lukku var hundurinn ekki van- inn til mannaveiSa. Eina nótt vorum viö í Pompei, sem er lítill bær, og stendur skamt frá rústuni hins gamla bæjar með því nafni. ÞaS er aS mestu búiö aS hreinsa ofan af rústum bæjarins, sem fyrir tvö þúsund árum var aöal skemti- staöur Rómverja. Veggtr standa hálfir og heilir, og er að mestu hægt að sjá fyrirkomulagiö eins og þaS var. Strætin eru ^teinlögS og sýna vagnhjólaförin á hellunum, að mikil hefir umferöin veriS þar. Okktir kom vel a.S hafa séS í Róm hreyfimyndina “Ultimi Giorni di Pompei". Söguna sjálfa, eftir Bul- wer Lytton, höfðum við vist allis* /esið, en fyrir svo löngu síöan að hún var liSin úr minni. HúsiS, sem í sögupni er tileinkaö Glaucus, er í betra ásigkomulagi en flest önnur. Um kvöldið eftir aö tungliS var komið hátt á loft, sátum viö uppi a þaki á gistihúsi okkar — þakið er flatt og stólar iog borS þar — og horfðum viö niöur á hinar gömlu rústir borgarinnar dauðu, og svo upp til eldf jallsins fyrir ofan, ennþá dekkra og eyðilegra en um daginn, en þó þrungiö krafti, sem birtist a.ug- anu aðeins í óljósum glampa yfir eldborginni og sindraði í myrkrinu. Um ferSina til Flórenz og borgina sjálfa er svo* margt aS segja, aS þaS verSttr alt að bíöa annars tíina.. Hér var frægasta lýðveldi NorSur-Itallu, og skáld hennar og heimsfrægir lista- menn. MeS beztu óskum, Villi. .XMJ EKKERT GETUR FYLT SKARÐ GÆÐANNA. REIÐANLEIKI og endingargæSi eru mjög svo nauðsynleg atriði í bílum. Hvaða aðra eiginleika sem bíllinn hefir, hver þægindi sem hann er látinn veita, verður alt að byggjast á þessum undirstöðuatriðum. Undirstöðugæði Ford-bílsins hafa verið sönnuð með reynslu í höndum yfir tólf máljón eigenda alstaðar í heimí. Þessir eigendur hafa kosið Ford vegna þess að þeir vita að enginn annar bíll getur fylt stað hans. Þessi stefna — óviðjafnanleg vörugæði — hefir gert Ford-bílinn óvið- jafnanlegasta flutningatækið. ) BÍLAR — FLUTNIKGABÍLAR — DRÁTTARBILAR.

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.