Heimskringla - 28.07.1926, Blaðsíða 7

WINNIPEG 28. JÚLl 1926
HEIMSKRINGLA
7.BLAÐSIÐA.
Strútur.
IFyrir órfáum árum síöan, ef rétt
er munaö, kom á prent fyrsta smá-
Sa?an, sem nafniö Einar Þorkelsson
stó?S undir. Þaö bar af, hve máliö
Var kjarnyrt og ramíslenzkt. • Síöan
^afa nokkrar smásögur birzt eftir
Sama höfund, allar meö þessu marki.
b®>r sem eitthvaö þektu til, þurftu
ekki aö fara i grafgötur eftir höf-
"adi. Þaö er því nær segin saga, aö
hann væri Einar Þorkelssoh skrif-
•tofustj óri, bróöir dr. Jóns Þprkels-
sonar “Forna’’. Enda eru ótviræö
^ttarfnerki rríeö (sögum Einars og
^veÖskap Fornólfs (dr. Jóns). Þaö
er Svo sjaldgæft að sjá slíkt rnálfar
1 Prenti, að Heimskringla getur ekki
stilt sig um aö flytja lesendum þessa
s°gu til smekks, sem út kom í fyrsta
9. árgangs Iðunnar, 1925, og von-
ar að höf. og útgefandi séu þvi sam-
hkkir. — Ritstj.)
Aíinnisstæður er hann mér hálf-
^>ndi og heyrnarlausi, gráhæröi og
?amli mótrútótti hundurinn. Og eg
býst viö að fæsta furði á því, er þeir
”afa hevrt, hvernig viö kyntumst og
^’líkur hann revndist mér.
t*að hefir oft verið að mér kom-
ö íiegja *jfrá kvnningu oklcar
Stfúts og því verki, sem hann vann
fyfir. mig. En þetta hefir þó jafn-
atl farist fyrir. Nú þrtld eg. að eg
^fcti þaö mál lítið meö biöinni og ætla
í*v> að reyna að sýna lit á að segja
*rá því. Eg veit ekki fremur en
aðrir hvenær frá kann aö taka
S^ftirnar.
t>aö er seztán ár síðan eg var
6taddur á Hellissandi i ofanverðum
JPlímánuöi og beið skipsferöar suö-
fr um Faxaflóa. Mér varö reikaö um
Þorpið, raunar alveg ætlunarlaust og
v>ssi varla, hvar staöar skyldi neraa.
Eg kom auga á mann, sem eg
kunni nokkuö. Hann stóð vi'i^ hjall-
hliðina sína og var aö beita þar lóö
a kaggabotni. Maður þessi var litiö
a fimtugsaldur, gervilegur, svip-
Utildur og svipfastur og nokkuö í-
^Vglislegur. Hann var Jöklari aö
og uppruna, fæddur sunnan Jöl?-
fls og haföi dvaliö þar alla æfi, nema
tvö siöustu árin, er hann var búö-
Setumaður á Hellissandi. Lengst
ttafgi hann veriö i Lóni. Þar var
^ann rúmum ellefu árum fyr en hér
var komiö, þá er eg gisti þar eitt
sinn.
Lóöarbeitingunni haföi hann lok-
’ð og þá settumst viö i ofurlítið hól-
verpi, örskamt frá hjallin.um, og
r*ddumst við, mest um æskustöðv-
arnar og ýmsar minjar undir Jökli
s»nnan. Þær stöðvar voru honum
hugþekkast umtalsefni.
Við höfðum ekki alllengi setið,
I>egar eg veitti þvi eftirtekt, að fyrir
I'jallhorniö eigraði örvasa og hálf-
skakkur móstrútóttur hundur. Hund-
tIr>nn ráfaöi að manninum og hnus-
aði nokkuð af hontim, likt og h'ann
Víri að ganga úr skugga um, hvort
hanr fær; mannavilt. Siöan staö-
aasmdist hundurinn og virtist mér
tví likast, sem hvorki sæi hann né
heyrði. Loksins mjakaöi hann sér
1>1 mín, hnusaði af mér mjög vendi-
*e?a og bærði rófuna ofurlitiö, eins
°g vottaði fyrir fögnuði hjá 'hon-
Pm. Aö þvi búnu lagðist hann sein-
lega niður við fætur mér, lagði haus-
lnn á annan fótlegg minn og virtist
s°fna.
—- Nú ber eitthvað nýrra viö, sagöi
tllaðuriiin. Strútur minn er nú fullra
Emtán ára aö mannatölu. Honum
kefir síöustu þrjú árin altaf fariö
I’nignandi og er nú alblindur á ööru
augartu og mjög óskvgn á hinu, og
algerlega er hann heyrnarlaus, og svo
sérðu nú fótavistina hans. Hann
'bætti muna fífil sinn fégri, vesalings
r;ikkinn. Hann var allra hunda
r6skvastur og úrræöabeztur og ekki
var aö efa vitið hans (ýg rninniö og
trygÖina. En hitt var satt, aö hann.
var einlyndur, ef svo bar undir, og
stundum nokkuö marglvndtir. Fram
eLir allri æfi var Strútur íhlutunar-
samur við alla aökomumenn og ó-
kunnuga, og fyrir gat komið, aö
tfen fengju af því aö vita, að hann
v*ri tentur. I ellinni hefir hann
skift háttum þann veg, að hann
Sengur hjá aökomumönnum og ó-
kunnugum eins og hann viti ekki
a^ þeim, og þó er því líkast, sém
stundum votti fyrir fyrirlitningu hans
a þeim. En nú bregður hann venju
°g sýnir þér alúö og vinahót. Mér
þykir nýrra bera viö af hans hálfu.
Eg lét í ljós undrun mína á þessu
og spuröi hvað valda mundi. Mað-
urinn varö íhyglislegri en áöur og
þagöi þó nokkra stund.
— Mér er löngu síðan fullljóst, aö
það var hann Strútur minn, sem
fylgdi þér um Barðann í manndráps-
bylnum fyrir rúmum ellefu árum síö-
an, mælti maðurinn og sá nokkuð
fast til mín. Og líkast væri það
honum að þekkja þig nú aftur og
fagna þér, þótt aldrei hafiö þið sést
síðan, svo eg viti.
Þetta kom mér alls kostar óvænt
um, þegar á skal iöulaus blindhríð
af útnoröri meö feikilegum vind-
hraða. 1 fyrstu kom mér í hug aö
reyna að hverfa aftur að Litlalóni.
En eg sá þegar aö það var viti fjarst,
því þá var aö sumu leyti í vind að
sækja, og alls óvist að eg hitti bæ-
inn.
Ekki þótti mér fýsilegt að láta
fyrirber^st í rústunum á Hólahólum
Eg var varla kominn aö Hólahól- ( kyrg fanst mér svífa undur mjúkt
um-mig, og eg mundi el<ki hvar eg
var staddur og eg mundi ekki einu
sinni eftin fylginaut mínum, hund-
inum, og þó lá hann hjá mér, rétt
við hlið mér.
Hvort eg hafi sofnaö, veit eg ekki,
en hitt var víst, að eg einhvern veg-
inn hrökk upp viö það, aö hundur-
inn var býsna órór. Ymist skrækti
hann, gó eöa urraði. Hundurinn lét
um nóttina, í því skyni aö þar mætti mig ekki í friði, ýtti við mér og tog-
yfir mig fenna. Annars ráös varð aði í mig.
þvi að leita.
Eg tók þann kostinn aö halda und-
Eg varö að setjast upp. En nú
fann. eg breyting á mér. Það setti
að mér hroll og eg var undarlega
stiröur og þjakaöur. Og nú varð
og varð líka til þess, aö umsvifalaust j an hríöinni ofan á Baröá, í því
rifjaðist í huga mér löngu liðinn trausti aö eg mæti koklast eftir hon-
atburður, viökvæmur og' alvarlegur.' um og komast einhvern tíma nætur-| eg þess fyrst vísari, aö skórnir minir
voru tættir í sundur, sokkarnir sum-
staðar orönir eins og hengill, bræk-
urnar höggnar á knjánum og varla
heil brú í vetlingunhm, og skeindur
var eg eitthvað á höndum og fótum
Var þá ?kki þarna lágstur aö fótum innar aö Lón,i, ef auðnan leyfði.
mér bjargvætturinn minn. ferfætti,
ellihrtimur og örvasa?
Það var víst tvímælalaust. —
Ofan á Barðann eöa bjargbrúnirn-
ar komst eg, þótt hrumult gengi þaö
nokktið. En þar virtist í fullri al-
verið móstrútótta hundólánið hans
Arna vinnumanns. Hann tyldi aldrei
heima, legði mjög leiöir sínar aö
Litlalóni, og nú. rétt> einu sinni,
vissi enginn, hvat hann væri niður-
kominn. Og hundinn sá eg ekki fram
ar í ferðinni.
Menn munu hafa alloft rekið sig vöru auösýnt óefnið. Undir fótum (
á þaö, að minningar löngtt liöinna, mér var eggjagrjót og holurð niöur °S Knjákollum, og flumbru mun eg
mikilsverðra viðburða, geta eins og í fönninni og við annaöhvort fótmál, hafa haft a enni °S nefi-
tjóörað mál manna og athafnir. j skruppu mér fætiir, svo eg var engu
Svo lór mér að mestu í ^þetta ■ siöur á knjám og höndum en fótum.
sinn. Þó held eg, að eg hafi sýnt, Hríöin var moldþykk og þung ogit130 skiIdt e? Þ°> aS heinl aS Lónl
þá mannrænu af mér, að segja við | vindharkan og frostið virtust allra!varS eS aS komast. Þvi fór eg aö
aumingja hundinn, þenna ómálga ' sízt*eiga í fari sínu hlífð eöa vægö. böSta v>® aö standa upp.
Það var nærri/ því líkast því, sem
eg skildi ekki í neinu af þessu. En
bjargvætt minn og óktinna trygða-1 Fyrjr fótum mér ólgaði úthafs-
vin, nokkur vinarorð og þakkar og bylgjan og ball niðri viö bjargiö,
fara tim hann hlýjtim höndum. Við , J0tulöng ogvfallþung, svo aö viö umdu
Hundurinn beiö eftir mér og kyrö
ist eigi lítiö, er hann sá mig uppi
standandi. >Svo fórum viö af staö,
mundum hvort sem væri ekki sj ákt
o.ftar. —
En eg verö að segja frá kynning
okkar Strúts. Það mætti mér ekk:
undir höftið leggjast.
Þaö eru tuttugu og sjö ár síöan
svo stóö af sér, aö eg átti á Góunni
leið sunnan Jökuls, eöa “fyrir fram-
an’’, svo sem þaö . er nefnt, og kom
vestan fyrir.
Þessi leiö er venjulega farin svo,
aö haldið er suður Saxahvolsheiöar
og yfir Hólamóðu nokkuð fyrir of-
ana Hólahóla, sem standa yzt í Ber-
víkurhrauni og Lónland og svo austur
hraunin, ofar Purkhólum og inn
meö Háahrauni, alt aö Dagverðará.
En þessa leið mátti eg ekki fara aö
því sinni, því að skyldarerin.di átti eg
að Litl^lóni, en það stendur niöur
viö sjó, yzt í jaöri Bervíkurhrauns,
og var krókurinn þangaö mikill og
bagalegur. Eg haföi því ætlaö mér
að fara frá Litlalóni um Hólahóla,
stefna neÖarlega á Purkhóla og leita
náttbóls á Malarrifi, sem er skamm
an spöl vestar Lóndröngum.
Til er önntir leiö frá Hólahólum
austur eftir alt í Dritvík, og svo yfir
Djúpalónssand að Lóni. Er þá farið
frá Hólaþólum ofan hraun-ið og niö-
ur á sjávarhamra, þá er liggja ó-
slitið til Dritvíkur, svo að hvergi
má þá ofan fara nema í sigi. Hamr-
ar þéssir heita Járnbaröi, en eru í
daglegu máli nefndur Barði. Fyrr-
um hefir veriö rtiddur vegur eftir
brúnum Barðans, víöa alltæpur og(
eigi rúmur. Fyrir langa-löngu er
úr veginum hrunið og sums staöar er
hann af með öllu, og er þá eigi ann-
aö aö leita en upp í brunann, úfinn.
og illtræðann. Hæö Barðans yfir
sjó er 'alstaöar nokkur og viöa mik-
il, en þó hvergi slik sem í Svörtuloft
um, en þau liggja vestur af Saxa-
hvol sbjargi til Ondverðarnessbjargs.
Dritvík verötir þar, er Baröann
þrýtur að austan, og heitir þar Nagg-
ur. Tröllakirkja girðir tana aö
austan. Upp að Tröllakirkju gengur
ávalur hamarinn, nijór og eigi hár.
Hann er og nefndur Baröi. Þá tek-
ur viö Djúpalónssandur. Upp í land-
noröurhorni sandsins er Djúpalón,
vatnsbólið frá Dritvík og Lóni. Þar
eru steintökin fornu og bergstallurinn
er þati skal á hefja. Framan til við
Djúpalón er kleifin upp á vesturenda
Lónbjargs og er einstigi.
Allar eru leiöirnar sunnan Jökttls,
um hratinin og björgin, langar og
seinfarnar, en engin er þó jafn ill-
træö og hættuleg4em Baröinn., þeirra
er greiddir hafa verið vegir um. Og
á sá enginn lífsvon, er fram af
Barðanum fellur.
Þegar eg kom að Litlalóni sýndist
veöur ótrúlegt, fannburöur niikill
efra í lofti, vindur rykkjóttur og eigi
ólíklegt, aö á gæti runnið útnoröan
b\lur.
Frá Litlalóni fór eg rúmri, stundu
betur miöjum aftni, og var eg af
bóndantim þar lattur fararinnar. En
eg lét ekki letjast í þa* sinn; hugöi
mig ná að Malarrifi, styztu leið yfir
hrattnin., eigi síðar en svo, aö tvær
stundir liföu þó til miönættis, er þang-
aö kserni.
bergskútarnir og hamrabjörgin. Er. j og ekki gekk hann lengra frá mér
útsogið sviöraöi napurlega, er þaö
hné aftur í skaut hgfsins, og virtist
nöldriö þess fremur vera úr dauöra
ríki en lifenda. Og svo mátti eg varla
deila brúnina frá öðru.
Oefnið sýndist tvímælalaust. Um
það gat verið borin von, að eg fengi
kornist leiöar minnar og til manna-
bygöa. Ekki var víst, aö eg gæti
sneitt hjá slysabyltum og limlesting-
um. Þá var ekki heldur fyrir þaö
synjandi, að eg lenti fram a*f bjarg-/
brúninn.i.
Eg vildi feginn vera mér einhlítur,
og sú var hiklaus ætlan min. En þvi
fæ eg ekki neitað, aö óöum var aÖ
færast aö því markinu að eg yrð’
ráðviltur.
En — þá kom mér óvænt hjálp.
Eg varö þess var, að hun.dur var
við fætur mér.
Þótt virzt geti ótrúlegt, þá var þaö
nú samt svo, aö hundur var til mín
kominn hér i þessum eyðimerkur-
klungrum, fjarri mannabygðum —
hvernig sem á því stóö. v
Eg var þá ekki lengur einn — al-
einn hér á þessum refilstigum tilver-
unnar. Til min var komið það dýr-
iö, sem talið er t'ryggast manninum
og fórnfúsast. Hjá mér var þó hund-
ur, bústinn og gervilegur hundur, er
sýndi mér þegar í stað alla alúð og
vinsemd. Eg gat ekki greint til
hans fyrir fannburðinum og sortan-
uni —- og gat aldrei á samleið okkar
að Lóni.
Eg varð alls hugar feginn, aö fá
þessa óvæntu samfylgd — og ekki
aö ástæðulausu, fanst mér.
Hundurinn fór að halda í áttina
austur Baröann, og eg reyndi að
fylgja honum eftir. Hann gekk
varla tveim álnum lengra frá mér.
Þegar mér skruppu fætur og eg féll
í fönnina og eggjagrjótið, þá hnus-
aöi hann af mér og stóö grafkyr hjá
mér þangað til eg var staðinn upp og
farinn aftur á stjá.
A úrið gat eg aldrei séö og vissi
ekki hvaö tíma lejð. En áfram var
eg aö revna aö brölta á eftir hund-
inum öruggur og ókvíðinn — af þvi
hundurinn fylgdi mér og lét ekki sitt
eftir liggja. —
En hvaö aumingja hundurinn yar
gaumgæfinn um þaö, aö eg hætti mér
sem sjaldnast fram á bjargbrúnirnar.
Þvi ætti eg ekki að geta glevmt.
Gaumgæfnin sú finst mér hafa ver-
iö svo frábær og raunar lærdómsrík.
Loks vorum við komnir í Dritvík.
Einhvernveginn hafði mér ratast
aö lenda á görnlu búðartóftinni í
víkurbotninum — aö eg hélt.
Veðurhraðinn var þar minni, en
fannbu/öurinn slíkur sem áöur.
Á búðartóftina var eg seztur —
nei, eg var i rauninni lagstur þar.
Eg fann aö eg var harla lúinn og eg
þráði hvíld mest af öllu. Þaö draup
svitinn af hverju mínú hári og við
mig toldi hver tuska.
Mér fanst eg vera búinn að vinna
sigur á mestu torfærunni. En —
var eg þá ekki líka sigraöur?
Fyrir þvi gat eg enga grein gert
mér.
Svo finst mér að minningin um
Strút sé mér huglæg, að eg megi !
búast viö, að hún geti enst mér út!
að lokadægri.
Eg veit ekki betur en að hann!
hafi gert það alt til að bjarga lífi
mínu, er í hans valdi stóö — gert
þaö óbeðið. Og eg get mér til, að
öllu hafi þar um þokað hjá honum,
aö þá væri eg fyígdarþurfi.
Frá því sáumst við aldrei ellefu
vetur — það eg bezt veit. 'En þeg-
ar fundum okkar bar saman ööru
sinni, þá fagnar hann mér, örvasa,
heyrnarlaus og hálfblindur. Ekki
var minniö svikult. Og trygðin
hans mornaöi ekki.---------
Vist er um þaö, aö Strúts sakna
eg.
Þa'ð má hver lá mér seni vill.
Einar Þorkclssoti.
(1924. — Iðunn 1925.)
Frá íslandi.
Guðmundur Tlioroddsen prpf. med.
hefir verið kjörinn rektor Háskól-
ans eftir Magnús Jónsson próf. juris,
fyrv. ráöherra.
Jónas Jónssoit frá Hriflu fór ný-
lega til Lundúna meö fjölskyldu
sinni. Ætlar hann aö dvelja í Eng- a
landi um tveggja mánaða tíma.
en áöur.
Við vorum komnir á Djúpalóns-
sandinn. Ut í slíkt niðamyrkur, sem
þar var, hefi eg aldrei komið um
dagana. Þar var svo ömurlega dimt,
kalt og undarlega eyöilegt. Þaö er
sem eg heyri enn við eyru mér hve
hafsúgurinn svöldraði þar einmana,
þungt og kaldranalega viö útskæfur
sandsins, og svo var því líkast, sem
glórði 1 einhverja maurildisodda úti í
niðdimmunni, óljósa, dularfulla og
draugslega. En í hraunstrýtunum
fyrir ofan sogaöist svarrandi rokiö
og sendi fannkæfurnar í vitin á mér,
svo ekki sá Qg deili handa minna.
Aldrei heföi eg af Djúpalónssandi
komist í því myrkri, ef hundurinn
heföi ekki fylgt mér. Hann fann
einstigið upp á bjargið og eg skreið
það á eftir honum.
Þegar upp kemur, er skamt heim
að Lóni, en fjarri fór því aö eg
treysti mér til aö rata þaö. Þá æst-
ist líka rokið.
Og nú brá mér í meira lagi.
Hundurinn hvarf mér með öllu,
og eg varð einskis vísari um hann
hvernig sem eg kallaði.
Heim að Lóni varö eg aö kom- Svo nefnist grein, sem nýlega
ast. Eg fann og vissi, að þaö fór (birtist í “Neue Freie Presse” í
fjarri öllum sanni aö eiga á hættu | Wien eftir dönsku skáldkonuna Karfn
aö liggja úti, svo lúinn sem eg var j Michaelis, sem er nákunnug ástand-
og ófansaður. Til mannabygöa varð i inu í Þýzkalandi. Hér fer á eftir í
Prófcssor Páll E. Ölason er nýfar-
inn til útlanda. Ætlar hann aö sitja
func norrænna sagnfræðinga, sem,
halda á í Kaupmannahöfn bráðlega.
Hin mcsta vcðufblíða er nú um
land alt, og grasspretta batnar böum.
Þaö er eins og vant er, þegar kon-
ungur kemur hingaö til lands, þá fer
fósturjöröin í sparifötin.
Neyðin í Beriín
vorið 1926-
irinn var tekmn fastur fyrir aö hafa
tælt yngstu dóttur sína. (Enginn af
ættinni haföi nokkru sinni áöur kom-
ist undir rnanna hendur.)
Þrem árum eftir er þannig komiö
fyrir fjölskyldunni. Móöirin og
amman búa saman með börnum elztu
dótturinnar og fööurnum, þegar
hann er ekki í tugthúsinu fyrir nýja
glæpi gegn smátelpum. — Þau búa í
kjallaraskonsu. A henni er enginn
gluggi, en loftop með vírnqti fyrir
en engri rúöu. Gamla konan á enn-
þá' rúm sitt, en rúmfötin eru farin.
Hún og börnin sofa í rúminu og
breiða gamlan kolapoka vfir sig, en
móöirin sefur á gólfinu. Hún er
oröin drykkfeld. Elzta dóttirin. bjárg-
ar sér á götunni meö systur sinni.
Maður hennar býr meö báðum. —
Yngsta dóttirin hefir strokið frá upp
eldisstofrfun, þar sem henni var kont-
iö fyrir, og er haldið að hún sé með
farandtrúðum í Póllandi. — Tveir
eldri synirnir eru atvinnulausir, unn-
usta hins yngra heldur lífinu í báð-
um. Hún býður sig á götunum. —
Yngsti sonurinn er á uppeldisstofnun.
— Eldra barn giftu dótturinnar er 2
ára. Hiö vngra 10 mánaöa. Þau
hafa bæöi smitast af syfilis af móöur
sinni. veikin er í munninum. Nú
býr móöir þeirra nteö manninum og .
systurinni í herbergi, sem hún. leigir
til þess að taka á móti “viðskifta-
vinum’’.
Önnur sorgarsaga: Fátækralækn-
isins er vitjað til fjölskyldunnar D.
í Ackerstrasse. Hún býr í ofnlaustt
þakherbergi. Yngri dóttirin, sem
er 13 ára og 9 mánaða að aldri, er
lögst og á von á barni. Fjölskyldan
ekkert — ekki grænan eyri. I
tómu herberginu sitja maðurinn, kort
an, eldri dóttirin og unnusti henn-
ar. Eldri dóttirin vinnur i verk-
smiðju, hefir 10—12 mörk á viku
og sér fyrir heimilinu. Unnustinn er
vinnulaus vélasmiöur, innan við tví-
tugt. Hann fær 8 mörk á viku í
styrk frá ríkinu. Faðirinn er múr-
ati, en hefir ekki getað unnið fvrir
gigt síöan í fyrravor. Móöirin vinn-
ur sér inn öðruhvoru nokkur mörk,
með því aö þvo gólf í fundarhúsi
þar í grendinni eöa selja Tilöð á göt-
unuum. Þau lifa öll á göntlu brauði,
sem er keypt hjá járn- og tuskusala
(hamingjan má vita hvaðan hann
fær þaö). Unnustinn. er röskur og
viljugur strákur, sem hjálpar eftir
beztu getu. I kvöld hefir hann nóg
aö gera viö að sjá um aö faöirinn
hengi sig ekki. Hann hefir hvaö
eftir annað komiö í veg fyrir þaö,
skorið á á síðasta augnabliki. Háls-
inn á fööurnum er blár og rauður
af marblettum eftir snærið.
Litla stúlkan er þá tæpra 14 ára.
Kvöld eitt hafi roskinn maöur fengið
eg aö komast — heini aö Lóni. En! þýðingu kafli úr greininni:
þaö varö e'g aö varast mest, aö lenda “A nýári í vetur nutu 800 þústtnd
fyrir ofan bæinn. Skárra var þó aö atvinnulausra styrks . frá ríkinu, og
reyna að halda sig nærri bjargbrún- J auk þess rúmar 3 miíjónir manna, er j hana me® ser lnn 1 Port* afsíöis, og
inni. Þá var meiri von til þess, að ekki höfðu viðurkendar lágmarkstckj i borga^ henni nieð súkkulaöiplötu
verða var bæjarins. Og þann kostinn
tók eg.
ur til frantfærslu sin og sinna (þær j f>egar hnn a eftir sat á húströppun-
eru t. d. rúmar 20 kr. á viku fvrir; um °S Srét> kom annar maSur °?
Þótt Lónbjarg sé ekki þvílíkt jafn-
úfiö og Barðinn, þá tók eg þaö ráös,
aö skríöa í myrkrinu og hríðinni,
lítið.minna en eg gekk, og því skilaði
mér seint áfram. Lífinu varð eg aö
revna aö bjarga í lengstu lög, meö
hvaöa hætti sem þaö mætti verða.
Sárast fanst mér, aö hafa mist
fylgd hundsins — mín vegna og ef
til vildi hans vegna. Gat ekki skeð,
að hann hefði á einhvern hátt farið
sér aö voða?-----------
En — hvaö sýndist mér'? — Ljós
— það gat varla verið. Það hvarf
líka þegar í stað. Og en reyndi eg
aö bögta áfr’am. En eg sá ekkert
frá mér — ekkert nema hriðarsort-
ann.
Og hvaö var svo þetta ?
Hundurinn var kominn aftur, jafn
vingjarnlegur og nærfærinn sem áð-
ur. Og nú var eins og hann vildi láta
mig sækja meira í veðriö. Eg fór
lika aö reyna þaö.
Nú var það engin missýning. Eg
þóttist sjá ljós meö vissu.
Þarna var ljós — örskamt burtu.
Hundurinn hvarf mér enn á ný.
En eg stóö upp og reyndi að ganga
á ljósið.
Bænum náöi eg liðandi nóttu.
Aumingja Strútur og ljóstýran,
sem látin var lifa yfir veika vöggu-
barninu, höföu leitt mig a'ð bænum
í myrkrinu og hriðinni.-------
Eg gat þess við bóndann hvilíkur
bjargvættur hundurinn heföi reynst
mér. Bóndi lét heldur fátt viö því;
kvæn.tan verkamann, sent fyrir á aö
sjá konu og tveim börnum). 1. febr.
sagöist vera læknir. Hann tók hana
meö sér upp til sin, gaf henni vín
var 16. hver maötir í Berlín atvinnu- bar hana ofurll8i- ÞeSar hun kom
Mér fór aö liöa ósköp vel. Ró og gat þess til, að þetta heföi líklega
laus.
A ári hverju fæðast i Þýzkalandi
800 þúsund andvana börn. I Berlin
deyjá 11% af börnunum meöan þau
eru á brjósti. Rannsóknir í Moabit
(fátækrahverfi í Berlín) leiddu i ljós
aö 18% af börnunum fá þar enga
mjólk á fyrsta ári og 6% ekki fyr ert
á fimta ári. 32% af öllum börnun-
um^ sem i Berlin fæðast, koma úr
móðurlífi meö augnabólgu, sem staf-
ar af kynsjúkdómi hjá foreldtinu.
Fjöldi barna i fátækrahverfunum
smitast af kynsjúkdómi vegna þess,
að húsnæðisvandræöin neyða 10 til
12 manns af báöum kynjum og ýms-
um aldri til þess aö búa í sama her-
bergi og sofa þar i einum eöa tveim-
ur rúmum — foreldra, börn og leigj-
ertdur. — Auk þess hefir fjöldi þess-
ara barna tæringu og magasjúk-
dóma.
Fjölskylda G. bjó til ársins 1922
uppi í sveit í Schlesiu, en flutti til
Berlín meö dálitið af peningum og
byrjaði á kálmetisvcrzlnn.. Hjóttin
áttu þrjár dætur, 24, 19 og 15 ára
aö aldri, og þrjá drengi, 20, 17 og
13 ára gamla. Fyrsta missiriö gekk
alt vel og móöir konunnar flutti til
þeirra frá Schlesíu. Svo byrjaöi
maílurinn aö drekka og vanrækti
verzlunina. Fjölskyldan flutti i
minni og lélegri íbúö. Elzta dóttir- hepnuöust.”
in giftist. Hin af eldri börnunumj
reyndu aö sjá fyrir heimilinu. Faö- ----
heim var hún drukkin. Auðvitað
hafði hún enga hugmynd um hvaöa
menn þetta voru. Annarhvor þeirra
var faöir barnsins, sem hún átti von
á. Hún hafði nýrnabólgu og það
er hætta á aö hún lifi ekki af fæö-
ingu barnsins.
Hún vill ekki láta flytja sig á
spitala — má ekki heyra þaö nefnt!
Hún liggur og hljóöar og fullorðna
fólkiö stendur hjá og veit ekki hvaö
þaö á aö gera. Tvisvar um nóttina
revnir faöirinn aö hengja sig. Litla
stúlkan fær krampagrát, barniö er
tekið meö töngum, þaö er andvana.
Nokkrum stundum eftir fæöingu þess
deyr móðir þess úr hjartaslagi. —
Dagirm eftir kastar faöirinn sér
fyrir járnbrautarlest.
Eg veit meö fullri vissu aö þessar
tvær sögur eru sannar í öllum at-
riðum. Eg gæti bætt viö hundruð-
um artnara, sem eru jafnhryllilegar.
1924 voru framin 23 þús. kjálfs-
morö í Þýzkalandi. 1925 er talið að
þau hafi verið alt aö helmingi fleiri.
I desember í vetur voru framin 7
sjálfsmorö aö meÖaltali*á dag i Ber-
lín — sem vitað varö um meö vissu.
Einn af kunningjum mínum, sem býr
niður við Spree, vrtr á einum mánuði
vottur aö þremur tilraunum til þess
aö drekkja sér í ánni, tvær þeirra
(Vöröur.)