Heimskringla - 24.11.1926, Blaðsíða 3

WINNIPEG 24. NÓV. 1926.
HEIMSKRINGLA
3. BLAÐSÍÐA
w
| Bakið yðar eig-<
S in brauð með
ö ■
ROYAL
■
§ "
9
b\
tii
,é
Fyrirmynd að
gæðum í meir
en 50 ár.
þess aö hún geti þrifist. | En
þeiiíi fer þar eins og manninum, sem
snéri reiðanum fram, þvi alþýöa þarf
enga óeigingirni til þess að fvlgja
þeirri stefnu. sem er hagsmunastefna
hennar — síður en svo.
Alt það, sem hér að framan er
sagt, er sagt í nafni allra jafnaðar-
manna — alls Alþýðuflokksins — og
mun enginn. flokkur vera jafneinhuga
um stefnumálin. En það er rétt að
geta þess hér, að meðal jafnaðar.
manna eru tvær litið eitt frábrugðn.-
ar skoðanir um leiðirnar, sem farn.
ar verða aö takmarkinu, sem allir
jafnaðarmenn stefna að, að minsta
kosti um leiðina síðustu áfangana.
En þessi mismunur kemur fram í því,
að aðrir (Sócíaldemokratar) álíta, að
jafnaöarstefnunni megi konia á
smátt og smátt með þinglegri aðfdrð:
að sigla megi lagabyr alla leið upp
í lendingu á fyrirheitna landinu. En
hinir (Kommúnistar) halda, að laga
byrinn beri ekki alla leið í land, það
þurfi að róa í lendingunni, að
minsta kosti . sé betra að vera undir
það búinn að nota handaflið.
Þegar Njáls.brennumálin voru á
Alþingi, settu báðir partar herkum!
um hjálma sína. Hinn mikli laga-
maður, Þórhallur Asgrimsson Elliða.
Grímssonar, sein var veikur heima i
búð, sagði við föður sinn og aðra,
er sóttu málin á hendur brenntimönn-
um: “Farið nú at engu allæstir og
gerið nú alt sem réttast.” En er Þór.
hallur frétti.að brennumálin gengjn
ekki fram, af því lögin voru notuð
sem ólög, varð/hann fyrstur til þess
að virða lagaleiðina einskis, og gaf
svo að, segja merki um að hefja or-
ustuna, er hnn vó Grím rauða Flosa.
frænda. Mun flestifm jafnaðarmönn
um, löndum Þórhalls, fara sem hon-
um, er þeir sjá, að það eigi að ftota
lögin til þess að hindra með fram.
gang þess máls, sem þeir álíta miki!-
vægast fyrir íslenzku þjóðina —
þjóðnýtingu framleiðslutækjanna, i—
þeir munu sjá, að fleiri aðferðir
megi hafa en þingræðisleiðina.
Ölafur Friðríksson...
I sumarleyfi.
ce, Munktell, För.ix, Hein, Gnæ, Raph
Burmont, Diesel, Vichmann, Levau,
Vestkysten, Stabil, Finnö, Grei, Hoff-
mann, Heimdal 1 Kelvin. Möllerup,
Norma, Neptun.
Auk þessara tegunda eru eitthvað
18 aðrar, sem notaðar eru í opiia
í báta á Vestfjörðum og Austfjörð.
um, svo það eru' um 50 tegundir sem
notaðar eru.
Nú er víst urn það, að þessar teg-
xtndir eru ekki allar jafngóðar. Þaö
er áreiðanlega munur á beztu og lök.
ustu tégundunum, en enginn veit nteð
sanni, hverjar tegundir eru beztar
og hverjar lakastar, því engin prófun
sérfræðinga hefir farið fram. Menn
kaupa þær tegundir, sem mest er hald
ið að 'þeim, seni mest eru auglýstar,
og þó reynslan sýni á mörgunt árum,
hvaða tegundir eru ónýtar og hverj-
ar eru brúklegar, þá er, áður en sú
. reynsla er fengin, ógrynni fjár tap.
að, bæði af einstaklingum, sem mót
orbátana kaupa, og af þjóðarheild-
inni, þegar tekið er tillit til, hve ntik
ið minna aflaðist fyrir ónýtar vélar.
Yfirleitt má segja, að þessi atiðvalds
aðfgrð til þess að reyna mótorana,
minni á, þegar Stýrbirni var sagt að
éta hvalinn, til þess að vita hvort hann
væri eitraður.
En jafnvel þó þessar mótortegund.
ir væru allar jafngóðar, þá sýnir
notkun svona rnargra 1 tegunda -sama
stjórnleysið fyrir því, af því tegunla
fjöldinn gerir það algerlega ómiigu-
legt að hafa til vgrahluti í þá, sem
awðvelt væri, ef tegundirnar væru
fáar. Fer oft afarmikill og dýrmæt.
nr tími, sem tapast frá bezta afla, í
■það að bíða eftir véláhlutum, sem
bila, að þeir komi frá útlöndum eða
að þeir séu smíðaðir hér á landi, fyr
ir langtum hærra verð en mætti fá
þá.
Að sögn eru um 1500 ritvélar i
notkun. Sé tegundafjöldinn athug-
aður þar, Verður útkoman ennþá
hlægilegri en um mótorana, því hér
eru notaðar ekki færri en 150 teg.
nndir, og skýtur það gersamlega loku
fvrir að til séu varahlutir.
Nákvæm rannsókn á allri fram-
leiðslunni sýnir það, að dæmið um
mótorana og ritvélarnar er rétt speg-
ilmynd af auðvaldsfyrirkomulaginu
sem heild. Alstaðar reka hagsmunir
hinna einstöku atvinnurekenda sig
hverjir á aðra, og hagsmunir atvinnu
rekendanna allra til samans á hags-
muni heildarinnar. En afleiðing-
arnar verða þær, að framleiðsla, sem
er, nauðsynleg frá heildarinnar sjón-
'armiði, kemst oft alls ekki í fram.
kvæmd, eða þá að hún gengur jafn-
óhagkvæmt fyrir heildina og lýst er
í dæminu um mótorana. *
Öll pólitík er hagsmunabarátta
stétta. Jafnaðarstefnan er borin
frani af verkalýð kaupstaðanna, ogj
hún er hagsmunastefna hans, en hún j
er lika hagsmunastefna meirihluta;
íslenzkra bænda og alþýðunnar yfir.l pg telst sent stendur til þeirra, er
leitt í sveitunum, því alþýðumenn: prófessorinn lét falla áðurnefnd orð
hafa sameiginlegra hagsmuna að gæta um, og liefi valið mér til 8 daga sum
móti auðvaldinu, hvort heldur þeir eru ■ arleyfis — þar af tveggja sunnu.
verkamenn og sjómenn í kaupstöðum ’daga — litið kauptún á Mið-Sjálandi
eða bændur í sveit, eins og bændur j er heitir Testrup og liggur eina mílu
alment gerast nú. En í þessari stuttu ; vegar frá Haslev, en Haslev er bæt
ritgerð, sem ætlað er að gefa heild-i með 2500 íbúa, mest þektur sem trú.
aryfirlit yfir, hvað jafnaðarstefnan j boðsbær. Þar er búnaðarskóli, barna
er, er ekki rúm til þess að lýsa þessu j skólar, iðnskóli, stórt mjólkur- og
atriði nánar, né til þess að minnast smjörgeröarhús. “Trifolium”, sem
á dægurmálin, en hvorttveggja má j mjög er þekt, sláturhús o. m. fl.,
sjá í stefnuskrá Alþýðuflokksins og! enda liggja frjósamar sveitir að ba:
í blöðum hans. j þessum, og lifa bæjarbúar því nær
Það er ekki sjaldan, að mótstöðu. | eingöngu á héruðunum umhverfis.
menn jafnaðarstefnunnar segja, að j Testrup er litið sveitaþorp, rúmir
mennirnir séu ekki nógu óeigingjarn 200 íbúar, og lifa íbúarnir af bú.
í júlimánuði 1926.
I.
Stéttarbróðir nokkur sagði mér eitt
sinn, er talið barst að sumarleyfi
j verkamanna, eftirfarandi sögu :
Prófessor nokkur, ‘er ýms verk
hafði til prentunar í prentsmiðju
einni i Höfn og ávalt var vanur að
hafa sama mann við setningu bóka
sinna, er hægt var að koma því við,
kom í prentsmiðjuna að sumarlagi
með próförk, og vildi að vanda ná
tali af setjaránum viðvíkjandi ein.
hverju, er þurfti að leiðrétta í próf-
örkinni. Höfundurinn kom oft í þá
daga sjálfur í prentsmiðjuna og gaf
setjaranum langar skýringar viðVíkj
andi leiðréttingum, enda þótt þær
væru smávægilegar. Nú stóð svo á
að setjari þessi var í sumarleyfi, þá
er höfundurinn kom i prentsmiðjuna.
Hann hafði fengið 3 daga sumar.
leyfi án kaups. Prófessorinn spyr
nú eftir setjaranum, en fuglinn er
floginn. Hann gat þess þá til að
setjarinn væri veikur, en fékk það
svar,* að setjárinn væri í sumarlcyfi!
Prófessorinn setti upp stór augu og
sagði:
“Har 'saadan En offsiaa Fcric
("Fá svona náungár líka sumar.
leyfi ?”)
Þetta sýnir bezt tíðarandann laust
fyrir og eftir aldamótin,. Nú eru
aðrir tímar.
II.
skap. Hér eru margar stórar og arð
berandi jarðir, mest svínarækt og
framleiðsla mjólkur og eggja, og vit-
anlega allskonar ávextir, auk hafra
og byggs. Það bendir á velmegun,
að enginn þiggur af sveit í þorpi
þessu. Annars er afkoma íbúanna
vitanlega misjöfn. Nokkrir eru vel.
megandi bændur, en aðrir komast rétt
af. Kaupmenn eru hér tveir, og bú-
utn við á heimili annars þeirra, en
þar hefir verið kaupmannssetur síð.
ustu 50 árin. Margir bændanna eða
flestir eru í sameignarfélagsskap,
þó einkum í slátrunar. og mjólkurfé-
lögum, og er aðsetur þeirra félaga, í
Haslev. Sparisjóður er hér, og er
sparisjóðseignin hálf miljón króna.
Sjúkrahús er hér ekkert, en flesti'-
eða allir bændur eru í sjúkrashjóði
og hafa með sér hjúkrunarfélag. Þeir
hafa hjúkrunarkonu á staðnum og
greiða henni 1500 krónur 4 árslaun,
auk húsnæðis, ljóss og hita. Hafa
þeir nýlega bygt hús handa henni
og fylgir því blóma- og ávaxtagarð-
ur. Þá er hér kirkja og prestsetur*
og þjónar presturinn tveimnr kirkj-
um. Umhverfis kirkjuna liggur vel
hirtur kirkjugarður, og í einu horni
garðsins er nýlega bygt líkhús.
Eins og menn liklega vita, er það
siður hér í landi að flytja hinn dána
úr heimahúsum samdægurs eða sein-
ast daginn eftir, að hann er sktlirtn
við, og stendur þá likið uppi í lík.
húsinu, þar til greftrunin fer fram.
Það bar við á meðan eg dvaldi hér,
að einn af þorpsbúum, miðaldra n?að
ur, dó af krabbameini, og var lík
hans lxtrið út á sunndegi, kl. 6 að
kvöldi. Húns hans lá spölkorn frá
aðalveginum, og var þessi vegur stráð
ur blótnum, en eftir ltkvagninum, sem
var bifreið, fylgdu nánustu ættingj-
ar og vinir, en kirkjuklukkunni var
hringt í sífellu. Mér fanst þetta há.
tíðlegt og bera vott um samúð og
ræktarsemi. . I
Fremur er lífið tilbreytingarlítið í
slíkum þorpum. Götulíf er ekkert,
helzt að maður sjái bifreið þjóta fram
hjá eða menn á hjólum eða vélhjól-
um. En bændunum mætir maður ut.
an húss þeirra eða á veginum með
langa pipu í munni. Að vetrinum er
aðalskemtunin að spila á spil, og
stöku sinnum á veturna gefst yngri
kynslóðinni tækifæri til þess að dansa
í samkomuhúsi þorpsins, sem líka er
leikfimishús barnaskólans og íþrótta-
félaga. Allskonar iþróttir iðkar
æskulýðúrinn hér, og gjjngur lang^
ar leiðlr til þess að læra að synda.
I öllum sveitum Danmerkur eru í-
þróttir iðkaðar meira og minna.
III.
Ferðinni er í dag heitið til Stevns-
kliht i Stevnshéraði. Kaupnypðurinn
Chr. Jacobsen, hefir boðið okkur
með sér í bifraið. Hann var í her.
þjónustu sinni í lífverði konungs, en
þeir menn hafa með sér félagsskap.
Félögin í Mið. og Suðdr-Jótlandi
efna til sumarfagnaðar nú i fyrsta
sinni og hafa ákveðið að mætast t
Storehedinge, bæ á Miö-Sjálandi.
Við ökunt um frjósöm héruö. Þar
er býli við býii, svo ’.angt sem aug.
að eygir. Sum liggja við veginn.
Kringum alla þessa bústaði liggja
stærri og minni blómgarðar með ótal
ávaxtatrjám. Víða hagar svo til.
að býlin eru byrgð inni af skógi,
svo að naumast sést netna rétt ofan
á þakið. Umhverfis húsið liggur svo
túnið, eða réttara sagt kornakurinn
eða rófu. og kartöflugarðarnir. Því
er vanalega haldið fram, að Dan.
mörk sé flatt land. Við Íslendingar
líkjum því stundum við pönnuköku,
en það er fjarri því, að samlikingin
sé rétt. Landið er ekki grýtt; það
sést naumast steinn neinsstaðar, en
hæðir og lautir skiftast á, og inn a
milli konta lauffagrir skógar —
fögur sjón og fagrir litir.
Húsin ertt flest bygð af rauðtim
múrsteini, með ratiðum, kúptum þak
flisum. Önnur eru bindingshús með
lágum veggjum og háu stráþaki. —•
Flest ertt þessi hús einlyft, stini þó
með gafl- eða kvistherhergjum. Þau
fara betur við landslagið, að mér
finst, eins og torfbæirnir í sveitum
á Islandi. H,in nýrri ertt þó vitan.
lega heilnæmari. Víða eru skepnu-
hús áföst við ibúðarhúsið og sum.
staðar innangengt i þau.
Það er litil umferð á vegunum um
þetta leyti dags. öðrtthvoru mætum
við þó hestvagni; það eru helzt
(Frh. á 7. bls.)
Lightning Shoe
Repairing
Slmftt 80 704
328 Hargrave St., (Nálœgrt Blllea)
Skör og Htfsrvél bflln til eftlr máll
Lltttft eftlr fötlæltnlngfum.
Vér höfum öll Patent Meðöl. Lyfjabúðarvörur, Rubber vörur, lyfseðlar afgreiddir. Vér sendtim hvað sem er hvert sem vill t Can- ada. BLUE BIRD DRUG STORE. 495 Sargent Ave., Winnipeg.

\
PETERS Ábyrgstar Skóviðgerðir Arlington og St. Matthews

Ellice Fuel & Supply KOL — KOKE — VIÐCR Cor. Ellice & Arlington SIMI: 39 376

SECURITY STORAGE & WAREHOUSE CO.f Ltd. Flytja, ftroyma, bfla nm og; lenda Hflflmuni or Piano. Ilrein.sa Gölfteppl SKRIFST. ogr. VÖRUHCS Ellice Ave., nálægt Sherbrooke VÖItUHÚS —83 Kate St.

Muirs Drug Store • Elllce og Bcverley GIEÐI, NAKV/15MSI, AFGREIÐSLA PHONE: 39 034

King’s Confectionery Nýlr ávextftr og Garðmetl, Vlmllnr, Clgrarettnr og: Grocery, Ice Cream og Svaladrykklr« SÍMIi 25 183 551 SARGENT AVE> WINNIPEO

L E L A N D TAILORS & FURRIERS 598 Ellice Ave. SPECIAL Föt tllbúin eftlr m&U frá. $33*50 og upp Meö aukabuxum $43.50 SPECIAL

HI5 nýja Murphy’s Boston Beanery Afgrelölr Flsh & Chlps f- pökkum til helmflutnlngs. — Agætar mft.1- tíöir. — Einnig molakaffl cg: evala- drykkir. — Hreinlætl elnkunnar- orö vort. 629 SARGRNT AVE., SIMI 21 906

Sfml 39 650 i 824 St. Matthewa Ave. Walter Le Gallais KJÖT, MATVARA Rýmilegt verb.

Allar bíia-viðgerðir Radiator, Foundry acetylene Weldlng og Battery servlce Scotfs Service Station S49 Sargent Ave Siml 27 177 'Winnlpe*

Bristol Fish & Chip Shop. HID GAMLA OG ÞEKTA KING’S bceta Kcr« Vér ecndum hdm tll y$.a frá 11 f. h. tll 12 e. h. Fiskur 10c Kartöflur 10o 540 Ellce Avc-, hornl I.ana.Ifte SIMI: 37 455

Fótasérfræðingur
Flatir fætur, veiklaftir öklar, lík-
þorn, siggr, umvaxnar neglur og
allir fótasjúkdómar
LÆKNADIR TAFARLAUST
Dr. G. Albert,
334 Somerset Block, Wlnnipeg
Sími: 23 137
HEALTH RESTORED
Lækningar án lyfja
Dr- S. G. Simpson N.D., D O. D.O,
Chronic Diseases
Phone: 8^ 208
Suite 207 Somerset Blk.
WINNIPEG. — MAN.
TH. JOHNSON,
Ormakari og GuIIkmiHui
Selui gi!tlngaleyfisbi«.
•erat.kt atbygll veltt pöntunua
Of vlUrJörSum útan af landl.
284 Maln St. Phone 24 63?
Telephone: 21 613
J. Christopherson,
Islenskur lögfrœðingur
845 Somerset Blk.
Winnipeg, Man.'
WALTER J. LINDAL
BJÖRN STEFÁNSSON
Islenskir lögfrœðingar
709 Grbat West Perm. Bldg.
Sími: 24 963 356 Main St
Hafa einnig skrifstofur að Lund-
ar, Piney, Gimli, Riverton, Maxi.
CAPITOL BEAUTY PARLOR
— 563 SHERBROOKB ST.
ReyniS vor ágætu Marcel A 50ci
Rcact 25c o*T Shingle 35c. — Sím-
itS 36 398 til þess atS á.kve’Sa tima
frft 0 t. h. tll 6 c. h.
J. H. Stitt . - G. S. Thorvaldson
Stitt & Thorvaldson
Lögfr. og málafærslumenn. s
807 Union Trttst Bldg.
Winnipeg.
Talsími: 24 586
Kr. J. Austmann
WYNYARD
SASK.
Emil Johnson
Service Electric
524 SARGENT AVE-
Selja rofmdgnsáhöld af öllum teg.
undum.
Viðgerðir á Rafmagnsáhöldum,
fljótt og vel afgreiddar.
Sími: 31 507. Helmaetmt: 27 286
Beauty Parlor
at 623 SARGENT AVE.
MARCEL. BOD, CURL, $0-5«
and Beauty Culture in all brachefl.
Hourit 10 A.M. to 6 P.M.
except Saturdays to 0 P*M.
For appointment Phone B 8013.

Mlts B. V. ISFELD Plani.t A Tcachcr STUDIO: 666 Alvcratone Strect. Phone : 37 020 ’

Dr. M. B. Halidorson 401 Boyd H’da. Skrifstofuslmi: 23 674 Stundar eérstaklega lungnasjúk- ddma. Er a3 flnn* ft skrlfstofu kl. 11 1J | f h. o$ 2—6 e. h. Helmlll: 46 Alloway Are. Talsfml: 33 158 L "W—^

Dr. B. H. OLSON 216-220 Medlcal Arts Bld*. Cor. Graham and Kennedy M. Phone: 21 834 Viötalstimi: 11—12 og- 1 5.30 Heimili: 921 Sherburn St. WINNIPEG, MAN.

DR. a. blöndal 602 Medical Arjs Bldg. Talsími. 22 296 Stundar sérstaklega kvensjúkdöma og barnasjúkdóma. — aö hitta: kl. 10—12 f. h. og 3—5 e. h Heimili: 806 Victor St.—Sími 28 130

" - — Talsfmi: 28 889 dr. j. g. snidal mnnukknir •14 Somereet Block Portagc Ave. WINNIPBu
.r 1
dr. j. stefánsson ^ 216 MEDICAL ARTS BLBO, Hornl Kennedy og Graham. Stnndar dncflncn auraa-. rymn-, nef- oc kvcrka-Bjúkdflmn. V* utt* frft kl. 11 tll 11 ft h ■c kl. 3 tl fl e> b- Talsfml: 21 834 Heimill: 638 McMIllan Age. 42 691

dr. c. h. vroman Tannlæknir Tennur ySar dregnai eða la*- aSar án allra kvala. Talsími: 24 171 505 Boyd Bldg. Winnipeg
1 — J. J. SWANS0N & C0. i Ltmited R E N T A L S insurancb real estath mortgages 600 Parls Bullding, Wlnnlpec, Mna. |
' DAIN TR Y’S DRUG STORE MeJala sérfrætiingv. "Vörugæði og fljót afgreiísln*’ eru einkunnarorð vor, Horni Sargent og Lipton, Phone: 31 166 ;

Mrs. Svy ainson 627 Sargent Ave. hefir ávalt fyrirliggjandi úrvalc- 1 birgðir af nýtízku kvenhöttum. Kún er eioa íslenzka konan, sem | slíka verzlun rekur í Winnipeg. Islendingar! Látið Mrs. Swain- | son njóta viðskifta yðar.
" —oa#
A. S. BARDAL eelur likklstur og r.nnast um ftt- farlr. Allur úibúnaflur sft bsstl Ennfremur eelur hann allskonnr mlnnlsvarfla og legstelna : 1 848 SHERBROOKE 8T Phone: 86 607 WINNIPEG I

Arthur Furney Teacher of Violin 932 Ingersoll Street PHONE: 89 405
HEIMSKRINGLA
hefir til sölu námsskeið við beztu
VERZLUNARSKOLA
í borginni með afföllum. Þeir sem vilja hagnýta sér
þessi kjörkaup, ættu að finna ráðsmanninn tafarlaust