Heimskringla - 21.09.1927, Blaðsíða 4

4. BLAÐSIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG 21. SEPT. 1927-
Heintskringla
(Stofnut)
Krmor Av A hverlwro mlflvlbndrgl.
EIGEXDUR:
VIKING PRESS, LTD.
853 08 855 SARGENT AVE, WIWIPKIi
8ARGEXT %VE,
TALsf.MI: s« 537
VerTJ blatisins er $3.00 Argangurinn borg-
Ist fyrirfram. Allar borganlr sendist
THE VIKING PRESS LTD. ;
8TGPPS HALLDÓRS frá Höfnum
Ritstjórl.
THK
UtHnAMkrlff tll blnbMlnnt
Vllvl\(. PKESS, Ltd., Boi 31C
1 VnnAMkrlft tll rltf.|JAraniG
RDITOK lll'IMSK RI\(iLA. Boi 3105
WI .W IPEG, M AIV.
by
“Heirnskrlngla is publlsned
Thf Vlklng l'renn Ltd.
and printed by
CITY PKI\TI\G A: »•!.’ IILISHINO CO.
853-S55 ^HriCfot \vf„ WlmilprK. Man.
Telephone: .Hð 53 7
WINNIPEG, MAN., 21. SEPTEM^BER 1127
Bréf Peabody’s.
Það hefir verið öllum hinum mörgu og
einlægu vinum Bandaríkjanna hryggðar-
efnj, að utanríkispólitík þeirra, sem fyrir
ekki allmörgum árum var flestum menn-
ingarþjóðum til fyrirmyndar, skuli nú
um nokkurt skeið hafa farið svo úr hendi,
að ómögulegt er að neita því, að það hef-
ir bakað þeim miklar óvinsældir, bæði í
Evrópu og Suður-Ameríku, og hafa að
vísu aldrei verið meiri brögð að því en
nú undanfarið, er Kellogg ríkisráðherra
og Mellon fjármálaráðherra hafa mest um
þau mál fjallað.
I Evrópu hafa hinar harðvítugu skulda-
kröfur Bandaríkjastjórnarinnar á hendur
samherjum sínum í ófriðnum mikla, afl-
Sýnið mér þolinmæði, herra forseti, því
eg er maður óbrotinn og blátt áfram, ó-
vanur fagurmælum, er elskar land sitt
meira en peningana.
Að vísu segja ýmsir, að eg sé að skrafa
út í bláinn; að vér séum Mammonsþjón-
ar, að gullið sé guð þjóðarinnar; að hún
eigi eina allsherjarástríðu — að klófesta
hvern pening sem hún geti til þess að
sVala síngirni og græðgi. Ef eg tryði
ekki í innstu fylgsnum sálar minnar
að þetta sé lýgi, þá væri eg þess fullviss
að eg væri að skrafa út í bláinn.
Ófriðurinn mikli byrjaði 1. ágúst 1914,
og endaði 11. nóvember 1918. Hann stóð
í nær 2}4 ár án vorrar þátttöku.\ Þjóð-
verjar myrtu meira en 100 Ameríkumenn,
er þeir sökktu Lusitaníu. Vér létum ó-
ánægju vora í ljósi í kurteislega orðuð-
um bréfum aðeins. Amerrka var vottur
að hinni hryllilegu nauðung, er Belgía var
ofurseld, en daufheyrðist við málaleitun
hennar. Theodore Roosevelt þótti það j
“hryllilegt” afskiftaleysi. Ættarland!
vort og Frakkland, bjargvættur vor, varð I
íyrir afskaplegunr mannlátum af Þýzka-
landi, áð ástæðulausu, og vér héldum oss
hlutlausum, jafnvel með hugsunum vor-
um. Meðan vér sátum hlutlausir, seldu
iðnhöldar vorir hergögn gegn afarverði;
þjóðarauður vor óx irisaskrefum.........
Hjá' þátttöku komumst vér loksins ekki,
en ekkert bjuggum vér oss, svo að loks
þegar vér sögðum oss í leikinn í apríl
1917, höfðum vér enga menn til Frakk-
lands að senda, og það leið meira en ár,
áður en vér lögðum til bardaga......
í ræðunni er forsetinn bað þingið að
segja Þjóðverjum stríð á hendur, lofaði
hann skilyrðislaust að verja til þess “lífi
voru og aleigu”. Hann lagði ekki til að
vér skyldum oss til varnar veita lán, er
þyrfti að endurgjalda....... Og þingið
vatt bráðan bug að því að koma loforð-
um hans í framkvæmd.
Að rúmritviku liðinni hafði þingið lof-
að að selja bandamönnum vorum í hend-!
Virðist yður nú ekki, eins og mér, að Aftur mismunur, ekki beinlínis
að henni hvað mestra óvinsælda. Sannast , .
* . *___i ur alIar hergagnabirgðir, er saman var
mun og að segja, að enda þott sumstaðar , ^ „„ „„„
kunni að kenna þess, að menn sjai of-
sjónum yfir auðmagni og uppgangi
Bandaríkjanna, þá er aðalástæðan vitan-
lega sú, að flestum öðrum, óvilhöllum,
sem þeim, er í hlut eiga, gengur afar erfitt
að skilja, að nokkur (þátttakandi í bar-
áttu, sem háð er um líf og dauða, eins
sem allra, skuli telja til skulda sámherj-
um sínum, er líf og blóð leggja í sölurnar
fyrir sameiginlegan málstað, fé þaö, sem
þeir þurfa á að halda í þarfir þessa sama
sameiginlega málstaðar.
Fjölda beztu manna í Bandaríkjunum
ge/igur jafn illa að sætta sig við þann
skilning, og þykir hann þjóðerni sínu og
öðru eins stórveldi og Bandaríkjunum ó-
samboðinn. Hafa æ fleiri og fleiri radd-
ir látið til sín heyra þar innlendis, í þá
átt, í ræðu og riti. Einna mesta eftirtekt
hefir vakið opið bréf, til Coolidge forseta,
er nýlega ritaði málafærslumaður í Mas-
sachusetts, Frederick W. Peabody að
nafni. Hefir það þegar flogið um allan
Þeim, og þykir Heimslcringlu það þn'
vert þess, að koma því fyrir augu les-
enda sinna. Fer það hér á eftir, lítið eitt
stytt.
“Það er verið að selja, svíkja og óvirða
Ameríku. Hennar eigin stjórn auðvirð-
ir þjóðina í augliti allra manna; gerir
hana að skotspæni alþjóðahaturs, sem
miskunnarlausa blóðsugu. í skjóli beinnar
bókstafsnauðgunar (technicality) krefj-
ast Bandaríkin óheyrilegrar fjárupphæð-
ar, af Englendingum, Frökkum, Belgum
og ítölum, sem borgunar á lánsfé, er vér
létum þessum þjóðum í té, þegar vér sögð
um oss í.lið með þeim, en það sagði lög-
gjöf vor að vér gerðum “til þess að sjá
örugglegar borgið sjálfstæði voru og ör-
yggi”. . Til þess að gera “stjórnarvöld'
unum er stóðu í stríði við fjandmenn
Bandaríkjanna”, mögulegt að viðhalda
herstyrk sínum til þess að berjast bar-
áttu Ameríku, unz vér gætum fullbúið oss
hér í vora eigin baráttu til þess að halda
Þjóðverjum frá oss, létum vér um tíu þús -
und miljónir dala til bandamanna vorra.
Hver einasti dalur var í vor'a þágu; því
lýstum vér þá yfir; og nú heimtum vér
endurborgun, og ellefu þúsund miljónir
dala að auki fyrir gjaldfrestinn. —
— í stuttu máli finn eg það, að heiður
fósutrjarðar minnar skuli seldur fyrir
tuttugu og eina biljón dala,*) og eg sný
þessári kvörtun til stjórnar minnar, til
þess að hún jjieð því að sinna henni, leysi
af hendi æðstu borgaraskyldu ameríska
— að forða þjóðinni frá smánarbrenni-
marki sögunnar.
*) Biljón er hér sama sem 1000 milj-
ónir eða miljarður í Evrópu. — Ritstj.
búið að hauga í landinu, eins og tekið var
fram í lögunum, “stjórnarvöldum þeim,
er í ófriði ættu við fjandmenn Banda-
ríkjanna.” ....' Fyrstu orðin í þessum
lögum sem allir borgarar ættu að þekkja
jafn vel og þér og eg, eru á þessa leið:
“Til þess að sjá örugglegar borgið sjálf-
stæði voru og öryggi, og til þess að heyja
ófriðinn ...”
Er þetta ekki afar einfalt? Vér létum
hándamenn vora hafa 9>á biljón dala til
þess að sjá örugglegar borgið sjálfstæði
og öryggi Bandaríkjanna.
Hefir yður nokkurn tíma komið til hug-
ar, herra forseti,, að meta til fjár manns-
lífin, er Ameríka sparaði, með því að
senda engan á vígvöll í meira en ár, eða
fimm sjöttu hluta tímans, er leið frá því
að vér sögðum oss í ófriðinn? Eg hygg
ekki. Eg skal segja yður álit sérfræð-
ings..... Hann var hersir í herliði voru
á Frakklandi. Hanii kemst svo að orði:
Eg er þess fullviss, að þér talið fyrir
munn óteljandi Ameríkumanna, er álíta
vanheiður Ameríku sinn eigin vanheiður.
....Þér spyrjið réttilega, hvað vér skuld
um bandamönnum vorum. Eg svara með
nokkrum tölum, eftir minni, sem álíta má
að geri grein fyrir skuld vorri: Frá því
vér sögðum stríð á hendur til ófriðar-
loka, liðu alls 19 mánuðir og 5 dagar.
Þótt vér tækjum þátt í orustum með
fáeinum sveitum' áður, þá var þó ekki
hægt að segja að vér'tækjum að nokkru
gagni þátt í þeim fyr en 12. september
1918, að vér unnum St. Mihiel, með að-
stoð bandamanna vorra.-------En látum
oss þó til hægðarauka gera ráð fyrir því,
að vér tækjum að marki þátt í orustum
einn sjötta hluta af 10 mánuðum og 5
dögum, þótt það sé að vísu vel í lagt. Á
þessum einum sjötta hluta ófriðartíma
vors biðum vér það manntjón, að um
50,000 manns féllu, en 210,000 særðust.
Sé hvert mannslíf metið til $50.000, þá
hefir manntjón* vort, metið til fjár, numið
tveimur og hálfri biljón dala. — Sam-
kvæmt opinberum skýrslum nam kostnað
urinn við þá er særðust, rúmum þremur
biljónum, fram að 30. júní 1925. Mann-
tjón vort hefir þá alls numið 5) biijón
daia fram að þeim tíma.
Mestan hluta þess tíma, er vér börð-
umst, voru óvinirnir á undanhaldi, svo
sanngjarnt er að áiíta, að manntjón hefði
orðið meira, ef vér hefðum komist í bar-
dagann áður en óvinirnir létu undan síga.
Þó er bezt að h^fa vaðið fyrir neðan sig
og reikna að það hefði orðið jafnt. Mann-
tjón vort hefði þá or&ið: 300,000 'fallnir
og 1.200.000 særðir, eða metið til fjár, 33 j
biljónir dala. Vér höfum því sparað 27J !
biljón dala á þvf að bandamenn vorir;
bö^ðust fyrir oss fimm sjöttu af rúmum
19 mánuðum.
það sé afskaplegt, að krefja bandamenn
vora um féð, er vér létum af hendi við
þá rakna, og rúmlega 100% meira, sam-
kvæmt rentufyrirkomulaginu, og virða að
vettugi skuldbindingar vorar við þá, sem
þeir ekki krefja oss um.
í ræðu er' Pershing yfirhershöfðingi hélt
í Denver, í ágúst 1924, komst hann með-
al annars svo að orði:
. “Hvernig var ástatt 1917? Vér höfð-
um enga áætlun gert, vorum óviðbúnir,
skorti algerlega stórskotalið, flutninga-
tæki og skip, öll nauðsynjagögn.........
Hefðu ekki bandamenn vorir getað hald-
ið vígstöðvum sínum í 15 mánuði, eftir
að vér sögðum stríð á hendur, með fjár-
styrk þeim er vér lánuðum, þá væri eins
líklegt að vér hefðum tapað........ Mér
fiinnst að ástæða sé til þess, að vér bærum
vissan hluta kostnaðarins við það að halda
bandamanna hernum á vígstöðvunum
meðan vér vorum að búast í stað þess að
kaila þetta allt saman iánsfé og krefjast
borgunar.” .......
Bandaríkjastjórnin byggir skuldakröfu
sína á hreinustu bókstafsnauðung. Svo
virðist,>eem einhver valdhafi háfi notað
sér brýna þörf bandan anna vorra, til
þess að heimta af þeim endurgreiðslu á
fé er þeim var í té látið oss til varnar og
öryggis. Það var smásmuglegt og ó-
amerískt, eins og á stóð.....
Þetta fé vann oss nákvæmlega sama
gagn í byrjun, eins og hermenn vorir und-
ir það síðasta, hvorttveggja til varnar og
öryggis Bandaríkjunum, og hvorttveggja
til þess að halda áfram ófriönum. Vér
hefðum nákvæmlega jafnan rétt til þess
að krefjast skaðabóta fyrir allan kostnað
við herbúnað vorn; hvorttveggja er her-
kostnaður í sama skiiningi Var það yfir-
sjón ein, að slík krafa var eigi gerð? —
Látum oss nú athuga málið frá sjónar-
míði Englendinga, Belga, Frakka og
ítala^
Englendingar (Stórbretaland) lánuðu
bandamönnum sínum um 10 biljónir dala,
en ekki sem uppbót fyrir hermenn. Þeg-
ar ráðist var á Belgíu, lögðu þeir í ófrið-
inn, og áður en hið ægilega mannfai!
knúði þá til herskyldu, buðu sig fram 4
miljónir manna. Þetta gerðu Englend-
ingar — iánuðu 10 biljónir dala, lögðu
fram 4 miljónir sjálfboðaliða.
Sem uppbót, í stað hermanna, lánuðum
vér Englendingum 4 biljónir dala, sam-
kvæmt löggjöf er heimilaði greiðslu þess
css til varnar og öryggis. Og á meðan
létu þeir ungviði sitt í skotgröfunum svo i
hundruðum þúsunda skifti, börðust fyrir j
oss engu síður en sjálfa sig í meira en ár, |
svo að ekki kostaði oss eitt mannsiíf. Vér |
hjálpuðum Englendingúm til þess að ala
hermenn sína, með því að lána þeim
peninga til þess að kaupa nauðsynjagögn,
framleidd af Ameríku. England krefst
engrar borgunar fyrir manntjón sitt. Vér
heimtum aftur fé vort með vöxtum. Vér
erum auðugasta þjóð, er nokkru sinni
hefir uppi verið. England er ver statt en
nokkru sinni áður...... Tekjuskattur af
$5000 nemur aðeins $37.50 í Ameríku. Á
Englandi nemur hann $787......... Og þó
krefjumst vér, krösus-þjóðin, af Engiend-
ingum, er vart fá risið undir byrðinni, að
þeir borgi oss, ekki einungis þessar fjór-
ar biljónir, er vér Iétum þá hafa, heldur
einnig 7 biljónir að auki, af því að þeir
eru tilneyddir að biðja um gjaldfrest. Af
því að þeir eru í vandræðum, reiknum vér
þeim tímann á 7 biljónir. Vér höfum
, ekki eyriskröfu á hendur þeim siðferðis-
lega; en þeir voru í vandræðum, og vér
heimtum að þeir standi við það, sem þeir
hafa skrifað.
Englendingar lögðu til, að ailar ófrið-
arskuldir skyldu afmáðar, þótt það hefði
kostaðþá sex biljónir dala; svo mikið lán-
uðu þeir bandamönnum sínum meira, en
þeir fengu að láni hjá oss. Vér neituðum
þessari tiliögu og heimtuðum hinn síð-
asta pening. Og nú ákveða Englendingar
að gefa bandamönnum sínum upp allar
skuldir fqam yfir þá upphæð, er þeir
skulda oss. Áberadi mismunur það!
Þrátt fyrir stórkostlega blóðtöku, hefir
Belgía verið að streitast við að reisa borg
ir sínar úr rústum. Skattar eru afar
þungir; $620 af $5000 tekjum, samanber
$37.50 hjá oss; en þjóðin ber þetta með
hugprýði. Allar hinar þjóðirnar hafa gef-
ið henni eftir skuldir. Bandaríkin ein
krefja Belgíu, þótt Wiison tæki í streng
með stórveldunum, að heimta ekki borg-
un. Vér krefjumst borgunar fyrir hvern
dal, er vér höfum iátið Beigíu í té, í pen-
ingum eða matvöru, $375,000,000. Og að
auki $350.000.000 í vöxtum, af því að
þjóðin er fátæk og neyðist tii þess að
biðja um gjaidfrest. Alis heimtum vér
$728,000,000, eða $100 af hverju einasta
mannsbarni í landinu. Hinar þjóðirnar !
gefa Beigíu eftir $800.000.000 höfuðstól. '
skemtilegur til umhugsunar.
Hvernig getur Bandaríkja-
stjórnin réttlætt það, að aðrar
eins kröfur og þetta sé þjóðár-
vilji, nema þá að Ameríkumenn
séu fyrirlitlegastir allra þjóða? <
Og þá Frakkiand, herra for-
seti. Frakkland sem kom oss
til hjálpar, þegar frelsisbarátta;
vor var því sem næst töpuð.'
Washington sjálfum lá við að
örvænta. “Vér erum að þrot-1
um komnir,” sagði hann; “og
annaðhvort verður oss að koma
hjálp nú þegar, eða hún kemur
fyrir ekki.”
Og hjálpin kom — frá Frökk-
DODD’S nýrnapillur eru bezta.
nýrnameðalið. Lækna og gigt,.
bakverki, hjartabilun, þvag-
um. Yfir hafið sendu þeir oss! tePPu- önnur veikindi. sem
stafa frá nýrunum. — Dodd’s
Kidney Piiis kosta 50c askjan.
eða 6 öskjur fyrir $2.50, og fást
hjá öllum lyfsögum, eða frá
The Dodds Medicine Co., Ltd.
Toronto, Ontario.
mikið fé, að gjöf og láni, herlið
og herskip. Frakkar björguðu
Ameríku. Um það deiiir eng-
inn. Washington náði því að-
eins. YorktowT og Cornwallis |
hershöfðingja á sitt vaid, að í|
liði hans voru fieiri franskir liðs-!
menn en amerískir. Og það |
var Washington, sem lýsti yfir
I því, að Bandaríkin myndu votta!
Frakklandi “óbrigðult þakk-’
læti”.
Hvernig hefir Bandaríkja-
stiórnin vottað Frökkum “ó-
Ibrigðult þakktlæti” vort?
Frakkar fengu líka hjá oss
fé, samkvæmt fyrnefndu laga-
ákvæði, oss til varnar og örygg-
is. Bandaríkjastjórnjn heimt-
ar borgun. Frakkar eru bláfá-
tækir og sárþjáðir af sköttum;
erreiða $839 af $5000 tekjum.
þar sem vér greiðum$37.50. Ó-
friðarskuld þeirra er ægileg, auk
allra biljónanua, er þýzkar fall-
bvssur eyðiiifgðu í frjósömum
héruðum. Nú auka Bandarík-
in á þá byrði. er þeir áður báru
þvngsta af öllum þjóðum sem
þátt tóku í ófriðnum.
Vér erum bókstaflega sollnir
af peningum; láng-ríkasta þjóð-
in er sögur fara af; en vér bend
um Frökkum á undirskrift
þeirra, og heimtum ómildilega
að heir borgi.
Hvar er hið “óbrigðuia þakk-
iæti” Washingtons? Hvar er
blygðunarroði vor?
Siðferðislega og réttarfars-
lega skulda Frakkar oss ekki
einn eyri, en vér skuidum þeim
fyrir að hafa bjargað oss í ann-
að sinn. Öll heimsins auðæfi
gætu ekki greitt skuld vora við
Frakka. Og þó heimtum vér af
þeim 34 biljón daia, er vér send-
um þeim í staðinn fyrir menn;
og af því að þeir geta ekki borg-
að út í hönd í klingjandi mynt,
heimtum vér 3)4 biljón að auki
fyrir biðina.
Sama máii gegnir um ítalíu.
ítalir greiða $1025 af $5000
tekjum......
Vér létum þessar fjórar þjóð-
ir, sem stóðu h' ófriði við fjand-
menn Bandaríkjanna, fá tæpa
9)4 biljón daia, og með einskærri
bókstafsnauðgun heimtum vér
ekki einungis höfuðstóiinn af
þeim aftur, heldur nær 11 bilj-
ónir í vexti, .... einni biijón
meira, en ríkisskuld vor nem-
ur. —
Eg er að ávarpa forseta Banda
ríkjanna, og vil því halda mér
ihnan þeirra kurteisistakmarka,
sem hver borgari, er ávarpar for
seta sinn, setur sér. Eg get ekki
sagt við vður það sem eg myndi
segja við Calvin Coolidge, ef
hann væri, eins og eg, óbreytt-
ur borgari Massachusettsríkis.
En væri hann það, myndi eg
ekki hika við að segja honum,
að mér virðist Bandaríkjastjórn
in sýna af sér villimannlega
grimmd í þessu efni, og ágirnd
hennar vera takmarkalaus.
í aliri einlægni virðast mér
Bandaríkin brjóstumkennan-
legri en bandamenn vorir. Þeir
hafa einungis tekið á sig ó-
hemjulegar og
skuldbindingar, en Bandaríkiu
hafa fórnað sæmd sinni fyrir
iítið verð. Hvílíkt hégómaverð
fyrir heilan þjóðarheiður — 21
biljón dala!
Hiér eru aðfinnslur mínar sett-
ar fram eins ijóst og eg hefi vit
á, herra forseti. Eg bið yður;
nei, kref yður þeirra bóta, að
hver einasta skuldakrafa á hend
ur þeim þjóðum, er áttu í ófriðl
við fjendur Bandaríkjanna, sé af
máð. Eg bið þess, heimta það,
í mínu nafni og hvers amerísks
manns, sem elskar ættjörð sína
og enn á neista af drengskap
eftir í hjarta sínu.”
Nýtt deilumál.
Danir telja íslendinga ganga
langt í kröfum sínum um
afhendingu forngripa.
of
Þegar nefndarmennirnir í
dansk-íslenzku ráðgjafarnefnd-
inni, þeir Einar Arnórsson pró-
fessor, Jóhannes Jóhannesson
bæjarfógeti, Jónas Jónsson frá
Hriflu og Jón Baldvinsson fóru
út nú um mánaðamótin til þess
að sitja á fundi nefndarinnar
ásamt dönsku mefndarmönnun-
um, mun eitt aðalmálið á dag-
skrá nefndarinar hafa verið
afhending íslénzkra forngripa
úr dönskum söfnum til Þjóð-
minjagafnsins hér.
Mál þetta hafði verið reifað
iítillega á fundi nefndarinnar í
fyrra, og fór Matthías Þórðar-
son fornmenjavörður utaií í
vor tii þess að ráðgast um mál- -
ið við forstöðuttiann þjóðsafns-
ins danska, hr. Maekeprang, án
þess þeim þó semdist um af-
hendinguna.
Hingað komin dönsk blöð
skýra nú frá máiinu á ýmsar
hliðar og er á þeim að heyra að
Dönum finnist íslendingar
ganga of Iangt í kröfum sínum.
Liggur við það að sum þessara
blaða séu æf út af gerræði Is-
iendinga, að vilja heimta aftur
i*éttmæta eign' sína. Má þar
fremst teija “Nationaltidende”,
en um það má nú segja, að þvf
svipi enn til fyrri afstöðu sinn-
ar í íslandsmálum.
20. f. m. hefir biaðið veður
af því, að í aðsigi sé endanleg
ákvörðun um afhending skjala
og forngripa úr dönskum söfn-
um til íslands. Minnist blaðið
lauslega á kröfur íslendinga um
endurheimt skjala úr Árna
Magnússonar safni og getur um
afstöðu próf. Finns Jónssonar
í því máli, en hann lagðist i
móti allri afhendingu skjala yf-
ir höfuð. Segir blaðið að end-
aniegar samþykktir um þessa af
hendingu séu þegar gerðar og
muni afhending skjaianna fara
fram innan skamms.
Hvern daginn eftir annan
flytur nú biaðið greinar um
málið og fær ummæli ýmsra
manna um það. Er það tví-
mælalaust tekið fram af hálfu
blaðsins, að nái kröfur þær, er
Matthías Þórðarson fornminja-
óréttmætar vörður bar fram á^fundi þeirra
hr. Mackeprang, forstöðumanns
þjóðsafnsins danska, fram að
ganga, þá sé um að ræða mikla
skerðingu á miðaldasafni þjóð-
safnsins og kunni hún að hafa
eyðileggjandi áhrif á safnið.
Gripir þeir, sem íslendingar
gera kröfu tll, eru af ótvíræðum
íslenzkum uppruna, svo sem: