Heimskringla - 24.04.1929, Blaðsíða 1

FATALITUIf OQ HRBINSUN
lt*. ai4 Bta&eoe Str.
fími STS44 — tT»r líear
Hattar kretnMtSir og endarnýjaVir.
Betrl krelnann Jafnódýr.
Ágætustu nýtízku litunar og fatnhreina-
unarstofa í Kanada. Verk unnlS á 1 degl.
EULICE AVE., and SIMCOE STR.
VVinnipei; — j— Hlan.
Dept. H.
XLIII. ÁRGANGUR
WINNIPEG MIÐVIKUDAGINN 24. APRÍL, 1929
NÚMER 30
A miðvikudagsniorguninn var, 17.
aprl, lézt snögglega í New York, Sir
Clifford Sifton. Var hann einna
Kunnastur allra sinna samtíðarmanna
kanadiskra, þeirra er þátt tóku i
opinberum málum, og mun um leið
hafa verið einhver allra auðugasti
niaður i Kanada.
Stjórnarferill hans hófst með þing
mennsku í fylkisþingi Manitoba. Eft-
ir að hafa átt þar sæti í þrjú ár, var
hann skipaður dómsmálaráðherra og
kennslumálaráðherra í Greenway
raðunevtinu hér í Manitoba. I þeirri
«mbættistið reis þræta um skólalög-
SJÖt’ina. er samkvæmt Free Press
leiddi til sambandsstjórnarskifta, svo
að liberalar komust til valda undir
lorystu Laurier. —
Mr. Sifton hafði þessum sennum
vakið eftirtekt Lauriers á sér, og
Elaut að launum innanríkisráðherra-
ænibættið í sambandsráðuneytinu. Þá
annaðist innanríkisráðuneytið inn-
flutninga Iandnema og annara til
Kanada frá Evrópu. Gekk Mr.
Sifton mjög rösklega að því að fá
.sem allra flesta innflytjendur héðan
og þaðan úr Evrópu, sérstaklega öt-
vtla og starfsfúsa bændur. Mun
það vera álit flestra, hvað sem þeir
snnars kunna að halda um starfsemi
^'r Clifford Sifton, að þar liggi eft-
hann mikið verk; að hann hafi
1,leð dugnaði og forsjá átt drjúgan
þátt i þv;_ aj5 hrinda til framfara
sveitum og bæjum, bæði í Austur-Kan
“"Ja og þá ekki siður hér i sléttu-
Ú'Ikjunum.
Kilgour dómara gegn Dysart dómara
— að eigi væri rétt að heimta af
félaginu skilríki þau er til umræðu
hefðu komið við yfirheyrsluna, en
þau voru fjárgreiðslukröfur undir-
ritaðar af Mr. McLimont, stílaðar til
gjaldkera félagsins, um útborganir
sér til handa til kosningafjár handa
stjórnmálaflokununi; allar ávísanir
frá félaginu á sjálft sig til þess að
greiða þessar fjárupphæðir, allar
samþykktir félagsstjórnarinnar um
kosningatillög; öll bókfærsla, en ekki
endilega útgjaklareikningurinn allur,
er sýndi hvar og hvernig slíkum fjár
kröfum og ávísunum hefði verið
dreift á ýmsa útgjaldareikninga fél-
agsins.
Kvaðst MacDonald dómari álíta
rangt að krefjast þess að félagið
leggði fram þessi skilríki af því að
það bæri augljósan vott um efa-
semdir nefndarinnar um það, að
valinkunnir menn hefðu ekki borið
réttan vitnisburð fyrir nefndinni.
Dysart dómarr svaraði því til, að
ekki væri með þessu verið að efast
um sannsögli vitnanna, en þar sem
þessi skilríki hefðu verið nefnd í í
framburði vitnanna, þá ætti að
leggja þau á boröið, því að hann sæi
ekki betur en að ef nefndin hefði rétt
ti’ þess að fá að vita um innihald
þessara skilríkja, samkvæmt munn-
legum vitnisburði, þá sæi liann ekki
hvers vegna nefndin ætti ekki sjálf
að rannsaka skilríkin og og fullvissa
sig þ.innig á auðveldasta hátt um inni
hald þeirra í stað þess að láta sér
: nægja hinn torveldasta. — En tillaga
hans var, sem sagt, felld með 2 at-
kvæðum gegn einu.
Aftur á móti hafa margir álasað
honum fyr og siðar fyrir þá afstöðu
€l hann tók -1911, er hann snérist á
"'oti leiðtoga sínum, Sir Wilfr. Laur-
ler, er vildi koma á gagnskiftum milli
andaríkjanna og Kanada. Er lítill
vafi á því, að afstaða Sifton reið
haggamuninn, svo að það tækifæri
Sekk úr greipum Kanada, er fjöl-
margfr málsmetandi menn telja, aö
seint muni slíkt bjóðast. — A ófrið-
arárunum átti Sir Clifford Sifton
ö'lugan þátt í þvi, að bræðingsstjórn
'" hófst til valda, með þeim afleið-
'"gum sem kunnar eru.— Eftir það
hemur hann ekki svo mjög opin-
læilega við pólitík sjálfur, en hafði
þó ölilum vitanlega afarmikil áhrif
■'ókum þess, að talið er að hann
h.ifi átt til dæmis stórblaðið “Free
ress bér i Winnipeg, er mest á-
hrif hefir haft allra blaða, hér í
sléttufy]kjunum Heyrst hefir líka
•'fi hann muni hafa haft drjúga hönd
1 hagga meg stórblöðunum “Star”
og Phoenix” i Saskatoon og “Lead-
er’ og “Post” í Regina.
hannsóknarnefndin í Sjö-systra
tuálinu hefir nú þegar lokið störfum
sinum. Síðastliðna viku, eða rúm-
lega það var nefndin að bræða með
séi hvort fyrirskipa skvldi endur-
skoðun á viðskiftabókum Winnipeg
Electric félagsins og sömuleiðis
hvort skylda bæri félagið til þess
að leggja frant þau skjöl er til um-
'æöu hafa komið við yfirheyrsluna.
Eýsti nefndin vfir því, að hún væri
algerlega sammála Um að eigi bæri að
fyrirskipa endurskoðun á bókum fél-
agsins. Um hitt atriðið voru nefnd
ar "lenn ehki samþykkir, en samþykkt
vai, með tveimur atkvæðum gegn
einu, MacDonald hávfirdómari og
Chester Martin, próíessor, forseti
sögudeildar Manitobaháskólans sið-
astliðin tuttugu ár, hefir þegið stöðu,
er honum hefir verið boðin sem for-
seti sögudeildar háskólans í Toronto.
Prófessor Martin hefir getið sér á-
gætan orðstír hér, bæði sem háskóla
kennari og eins fyrir þátttöku sína
í opinberum málum. Hefir hann
til dæmis fylgt þvi fast á eftir, að
Manitobafylki fengi í sínar hendur
full ráð yfir auðsuppsprettum sin-
um, og hefir undanfarið starfað að
því í Ottawa ásamt Hon. A. B.
Hudson og Hon. R. W. Craig, að
flytja mál Manitoba fyrir nefndinni
er skipuð hefir verið til þess að
annast fjárhagshlið þeirra samninga
við sambandsstjórnina.
Hínn frægi sæifski fluiginaður,
Einar P. Lundborg höfuðsmaður, sá
er barg Nobile úr greipum Norður-
Ishafsins í fyrra, kemur hingað til
Winnipeg fimmta maí, i fyrirlestrar-
ferð sinni um Ameríku, og flytur
erindi með myndskýringum á Walker
leikhúsinu daginn eftir, 6. mai, eins
og sjá iná af auglýsingu, sem hér er
á öðrum stað í blaðinu.
-----!--x-------
BANDARÍKIN
Randell kapteinn, skipstjóri skút-
unnar “I’m Alone,” er Hjkr. gat um
að skotin hefði verið í kaf af einu
vínsmyglunar varðskipi Bandaríkj-
anna, hefir verið látinn laus í Banda-
rikjunum ásamt all'ri skipshlöfninni
og sakamálssókn á hendum þeim lát-
in falla niður. Iíefir þessi úrskurð
ur auðvitað engin áhrif til þess að
aooooooosososccoooðosocoooocccooeeccccccosecocoooooso!
TJÖNIÐ
Eins og barn sem áður dó
Enn við sinni móður hló:
Dýrmæt orð mér dóu í gær,
—Dægurþrasið að mér hlær.
Visnuö hnigu vinarorð,—
Var það ekki fósturmorð?
—Útförina enginn sá
Einum mér við tjónið brá.
Eftirmæli' ég engin reit,
Alla hugsun gremjan sleit.—
Ekkert blaðið prýddi pár,
Penninn skildi eftir — tár.
Jónas A. Sigurðsson.
8
Islendingur kosinn
merkisberi fyrir
framsóknarflokk-
inn í Wynyard
Þann fimta þessa mánaðar liélt
frámsóknarflokkurinn í Wynyard
kjördæmi, úínefningarfund hér í
Wynyard. Fundurinn var ágædegja
vel sóttur, og erindrekar vóru ein-
róma á þvi að framsóknarmenn hef-
öu merkisbera í næstu kosningum,
sem búist er við að verði á þessu
sumri. Herra Egill Laxdal frá Dafoe
stýrði fundi og Björn Johnson var
fundarskrifari. Stungið var upp
á þrem mönmun: Ö. J. Halldórson,
Wynyard, Ira Odell, Foam Lake og
Agli Laxdal, Dafoe, allir bændur í
þessu kjördæmi. Hinir tveir síðar-
nefndu drógu sig til baka, og hlaut
greiða úr því hvort lögmæt hafi ver-
ið elting varðskipsins, en það atriði
er nú til íhugunar hjá stjórnarvöld-
um beggja landa, en liklegra þykir
að Randall, skipseigendur og skips-
höfn fái fyrir bragðið samþvkkta
skaðabótakröfu þá er þeir gera á
hendur Bandarikjastórninni.
Frá Helena i Arkansas er símað
22. þ. m., að fljótið White River
hafi brotið skarð i flóðgarðinn sem
meðfram því er, 8 mrlum fyrir ofan
bæinn Laconia. og tnuni eyðileggja
hús og akra 1500—2000 manna er
þar búa í námunda.
Frá Chicago er einnig sítnað í
sambandi við þessa fregn, að veður-
stofa Bandaríkjanna spái því, að
meiri vöxtur muni hlaupa í Mississ-
ippifljót nú í vor en dæmi hafa verið
til síðastliðin 75 ár. Sömu skoðun
ar er sagt að þeir séu, er kunnug-
astir eru fljótinu, Qg marki þeir það
á því hvernig nú sé komið vexti
þeirra fljóta er í Mississippi falla og
öllu útliti nú á næstunni. Hefir ein-
mitt i Mississippihéruðunum og,
revndar víðar um miðbik Bandaríkj
anna gengið óvenjulega mikið yfir
af fellibvljttm og steypiregnskúrum
nú undanfarið. Ennfremur er sagt
að kynstra snjóþyngsli séu í fjalla-
ríkjunum Colorado og Wyoming, en
þaðan falla fljót til Mississippi.
Ugga þeir nienn mjög að sér er fram
tneð því fljóti búa, og er ekki að
furða, þar sem í fersku minni eru
enn hörmun'garnar af flóðinu mikla,
nýafstaðna, og því hræðilegra til
þess að hugsa, ef búast má nú við
öðru flóði, enn ægilegra en hið síð-
asta var.
landi vor Óli J. Halldórsson út-
tiefningu. Og var það viturlegt
val, því betri dreng og stefnufastari
framsóknar- og bændaflokksmann er
eigi hægt að finna, þótt víðar væri
leitað. Minnir hann mann á fortt-
víkingana; tilkomumikill á velli,
sækir fast þau mál er hann fylgir,
hatar allt ranglæti og óréttlæti; þétt-
ur á velli og þéttur í lund. Hann
hefir jafnan staðið fremstur í
bændafélagsmálum í þessu byggðar-
lagi; og barist með elju og dugn-
aði fyrir samvinnu og samtökum á
öllum sviðum. A hann eiigi a'll lít-
in þátt i því hvað hveitisamlagið
hefir tnikið fylgi og vinsældir i
þessu byggðarlagi. Einnig á hann
drjúgan þátt í þvi, að MacKenzie
kjördæmi hefir sannann framsókn-
armann i Qttawa-þingi, M. N.
Camþbell. Hann hefir fórnað sér
fyrir þau mál, sem vinna að almenn-
ingsheill, og réttlætið og trúmennsk-
an á þar hæsta sess. Honum er það
augljóst, að flokkapólitíkin er orðin
úrelt, og gerir ei'gi neinar tilraunir
framar til að skilja þarfir alþýðunn-
ar eða tiýia tintans. Allir þeirra
starfskraftar ganga að því og keppa
um það að komast í valdasess, og
búa svo unt sig á allan mögulegan
hátt, að eigi sé hægt að róta þeim
úr hásæti, enda er hver og einn þeirra
þingmaður klafabundinn flokks
tnaður, sem eigi dirfist að halda
fram sínum eigin skoðunum, ef,
þær kotna í bága við vilja æðsta
valds flokksins eða stefnur, ef þær
væru nokkrar. Hlýðni og undir-
gefni verða þeir fyrst að læra og
siðan er þeim gefin jórturtugga úr
froðubúri klikkuvaldsins. Og þó
að gömul sé, og daunill orðin, þá
notast hún enn. Þeir eru beina-
kista gantla tímans!
Framsóknarmenn eru ljósberar
frjálslyndra hugsjónja og fram-
kvæntda, sem nýi tíminn heimtar.
Fullkomnari skilnipg á jafnrétti
þjóðheildarinnar en eigi bara ein-
stakra auðfélaga eða klikkna. Full-
komnari skilning á þörfum og kröf-
um þeirra fátækari jafnt sem hinna.
Þeir eru merkisberar alþýðunnar,
bænda og verkamanna, og á stefna
þeirra upptök sín i vakningu og bar-
áttu alþýðu gegn kúgun og órétt-
læti í stjórnarfari..
Síðarmeir langar mig til að skýra
fyrir þeim lesendum íslenzkum í
Vatnabygigðum, sem eigi geta fylgst
fyllilega með á ensku, stefnuskrá fram
sóknarntanna, svo að þeir geti feng-
ið gleggri hugmynd um hvað í húfi
er. Eg hefi fundið það hjá flest-
um eldri Islendingum, mönnum og
konum,, að fái þeir að sjá báðar hlið-
ar máls, að þá sjá þeir oft og ein-
att betur en þeir yngri; hafa betri
skilning og sjálfstæðari skoðanir, og
meta fremst, að forn-íslenzkum sið,
réttlætið og fagrar hugsjónir.
Thórhallur Bárdal.
| * .
| Alþingishátíðin og þjóðin
| íslenzka viðurkend í
I /vwnno
Con-
gress Bandaríkjanna.
IN THE HOUSE OF REPRESENTATIVES
April 15, 1929
Mr. Burtness introduced the following joint resolution; which
was referred to the Committee on Foreign Affairs
and ordered printed.
JOINT RESOLUTION
To authorize the President to accept the invitation of
the Kingdom of Iceland to participate in the cele-
bration of the one thousandth anniversary of the
Althing and in connection therewith to present to
the people of Iceland a statue of Leif Ericson.
Whereas Iceland, that most remarkable saga land of
Europe, a sovereign State in a union with Denmark,
will celebrate in 1930 the one thousandth anniver-
sary of the the establishment of its legislative
body, and has invited the United States to partici-
pate therein; and
Whereas the present Parliament of Iceland, the Althing,
was established in 930 on the famous ‘‘Thingvellir,”
not far from the present Capital, and as a parlia-
mentary body has a history spanning a greater
number of centuries than that of any existing
nation, and as such is an inspiration to all demo-
cratic governments; and
Whereas the first white man to set foot on American
soil was a native son of Iceland, Leif Ericson (the
son of Eric the Red, a Norwegian who had settled
in Iceland), an able and fearless sailor, who in 985
accompanied his father to Greenland, and there-
at'ter went thence on a cruise to Norway, and on
the return trip in the year 1000 discovered the
American mainland, which feat constitutes the
beginning of authentic American history; and
Whereas the history of this intrepid little nation is other.
wise in many ways interwoven with that of our
own country through the scholarly influence of
its remarkable literature and particularly by the
settlement in the great Northwest of a goodly
number of thrifty, hard-working, and intelligent
people from Iceland who with their descendants
not only constitute a noteworthy fraction of our
best citizens but have also contributed much to the
prosperity, the education, and scientific knowledge,
the business acumen, the arts, and the culture of
♦ our Nation: Therefore be it
Resolved by the Senate and House of Representatives
of the United States of America in Congress
assembled, That the President be, and he is here-
by, authorized and requested to' accept the invi-
tation of the Presidents of the Legislative Assem-
bly of the Kingdom of Iceland (the Althing) to the
Government of the United States of America to
appoint official representatives of the American
people to the celebration of the one thousandth
anniversary of the Althing, the National Parliament
of Iceland, by appointing and sending five special
representatives to take part in this oelebration on
behalf of the Government of the United States of
America; and the President be, and he is hereby,
further authorized and requested to procure a
suitable statue of Leif Ericson and present the
same as a gift of the American people to the people
of Iceland in connection with the American par-
ticipation in such celebration.
SEC. 2. Tliat for the purpose of defraying the expense
of participation by the Government of the United
States in the said celebration as aforesaid an ap-
propriation of such sum as may be necessary iá
hereby authorized to include transportation, sub-
sistence, or per diem in lieu of subsistence (not-
withstanding the provisions of any previous Act),
sculptors’ fees, and such other expenses as the
President shall deem appropriate.
OSOSCOSCðSOSOOOQOSCðOðSCQOOC