Heimskringla - 11.12.1929, Síða 7

WINNIPEG, 11. DES., 1929
HEIMSKRINGLA
7. BLADSÍÐA
Hjá frægum miðli
Eftir Halldór Kiljan Laxness
14 marz 1929
A ferðalagi gisti ég í San Diego
í SuSur-Kaliforníu og var viSstadd-
ur fund hjá hinum fræga kvenmiSli,
frú Estelle M,ontgomery White, 12.
niarz. Hún hefir orS á sér víSa
um lönd sem einhver ágætasti miS-
•11, sem nú er uppi. Mér er ekki
kunnugt um, hvaS ritaS hefir veriS
a islenzku um frú White, en þegar
!••■• Einar Hjörleifsson Kvaran var á
ferS í SuSur-Kaliforníu fyrir nokkr-
um árum, þá var hann á andasam-
komu hjá henni og geng ég aS því
y!su, aS hann liafi ritaS um þaS i
Morgun.” Hér skrifa ég upp þaS
e,tt, sem bar fyrir min eigin skiln-
•ngarvit á fundinum, en varast aS
•Iraga nokkrar ályktanir.
FaSir frú White, kánkvíslegur öld-
ungur meS Edison-andlit visaSi oss
fll lítils salar í húsi frúarinnar, þar
sem stólum var raSaS í kring, en í
•niSpúnkti hringsins stóS skrifstofu-
stoll meS setu, sem .gtetur snúist í
Itring. Hjá stól þessum stóSu tveir
^•ér um bil alinlartgir pappalúSrar
•neS blikk-munnstykki. 1 salnum
hékk geysimikiS stjörnuspáfræSislegt
kort og gamli maSurinn hélt okkur
uppi a snakki um spádóma úr stjörn-
unum, meSan viS biSum eftir miSlin-
um, 0g gætti þess vel, aS engin þögn
yrSi í hringnum, en sátar voru tæpir
tuttugu i þetta sinn.
Frú White er lítil feitlagin kona,
kvikleg og vingjarnleg, nijög lík
verzlunarkonu í fasi, en ekkert í svip
hennar né láíbragSi bendir til þess,
a8 hún ali í brjósti þá hrifnu gleSi,
sem vér ósjálfrætt væntum hjá boS-
berum annara heima og fulltrúum ó-
dauSleikans. Frúin leit tvisvar sinnum
rannsakandi á mig, með því aS ég var
g«stur, en hinir sátarnir virtust flest-
‘r gamlir kunningjar. Flestir virt-
ust sátarnir vera af kirkjugeinglatag-
•nu (churchgoer types). Frúin sett-
•st nú niSur á snúSstólinn í miSjum
jfl
Kolaryk
er óhreint
Arctic kolin
eru HREIN
Hverju æki er mokað
á vagninn með kvísl
— ekki skóflu — kolin
er því sallalaus.
^ARCTIC .
ICEsFUELCO.LTR
439 PORTACE AVE.
Onw/< Hudson* Bay
PHONE
42321
hringnum, slökkti ljósiS. Gamli maS-
urinn, faSir hennar, byrjaSi aS spila
á munnhörpu lagiS “Hærra minn GuS
til þín,” og báSu feSginin alla aS hald-
ast í hendur og syngja. í fyrsta
versinu bar ekkert viS, en í öSru vers
inu var ég snertur lauslega ofan á
höfSinu, þá var komiS viS annaS
hnéS á mér, síSan var ég snertur
meS einhverju köldu á gagnaugaS.
Þóttist ég finna aS þessar snertingar
væru ekki gerSar meS höndum.
Þegar hér var komiS losaSi ég hend-
ur mínar úr höndum þeirra, sem sátu
viS hliS mér, til þess aS geta þreifaS
fyrir mér næst, er eitthvaS snerti
mig. Þegar annaS vers sálmsins var
búiS byrjaSi faSir frúarinnar á faSir-
vorinu og höfSu sátar þaS eftir. ÓS-
ar en bænalestrinum var lokiS heyrS-
ist rödd gegn um lúSurinn nokkuS
dimmri en hin venjulega rödd frúar-
innar og heilsar upp á fólkiS, ávarp-
ar hvern einstakan meS nafni og spyr
um nafn þeirra, sein ókunnir voru.
Miér var sagt aS þetta væri Mr. Bow,
leiSbeinari miSilsins úr öSrum heimi.
Hann marg spurSi um nafn mitt, en
gekk illa aS hafa þaS eftir. Rödd-
in, þ. e. Mr. Bo\v, sagSi, aS þaS væri
heilmikiS kraSak (good crovvd) af
; öndum fyrir handan, sem vildu komast
i samband í kveld. Var nú tekiS aS
kalla upp nöfn gegnunt lúSurinn og
virtunst viSstaddir kannast viS þau
! og fóru aS hafa samtal viö raddirnar.
I Andaraddirnar töluöu mest í hvísling-
i um og staöreyndi ég, aö aldrei talaöi
| nema ein andarödd í einu.. En stund
i um var ein setning sögS gegnum ann-
an lúöurinn ööru ntegin í hringnum,
en jafnskjótt og henni var sleppt sögS
ný setning gegnum hinn lúðurinn
hinu megin í hringnum. þó var hitt
oftar aS rödd frú White, án lúSurs,
gripi inn í milli setninga Og- annaS-
hvort jánkaöi eöa gæfi skýringar.
Undraöist ég hve leikin hún var í
því aS grípa inn í meö eölilegri rödd
sinni alveg í þvt vetfangi, sem lúSra-
raddirnar þögnuSu svo aS óglöggri
skynjum mátti vel þykja sem margar
raddirnar töluöu í senn, auk miöils-
ins sjálfs. En samhengi var lítiS
sem ekkert í þessu skrafi. Ágætur
smátelpurómur kom nú í gegnum lúS-
urinn og talaöi viö sessunaut minn.
Þar á eftir heyröist rödd, sem var
fremur garglxrrin en dimm, sagöist
vera Indíáni og bablaöi eitthvaS, sem
átti aS vera Indíánamál, talaSi síSan
ensku, sagSist vera af Soo-Kynstofn-
inum (frb. sú) — hefir líklega átt
viö hinn fræga Sioux-kynstofn, sagöi
aS hinumegin væri veiöilönd, þar sem
hann væri alltaf aS veiöa.
Næst þegar höfuS mitt var snert,
var ég fljótur aS þreifa eftir og
fann þá lúSurinn yfir höföi mér,
greip hann, en laust tekiS í á móti.
'“Hvaö er þettá?” sagSi rödd frúarinn-
ar felmtruö, — “hvaö eruö þér aS
igera ?” “Eg var snertur á höfuSiö
meS lúörinum,” svaraSi ég. “Þér
megiS ekki snerta neitt,” sagSi rödd
frúarinnar æst, spuröi síöan: “Hvar
er lúöurinn?” Eg sagSist vera
ASK FOR
DryGinger Ale
ORSODA
Brewers Of
COUNTRYCLUB*
BEER
GOLDEN GLOW
ALE
BANQUET ALE
XXX STOUT
BR E w E RV
OSBORN E& MULVEY- Wl N NIPEG
PHONES 41III 42304 56
PRO m pt, de li very
TO PERMIT HOLDERS
meö hann á hnjánum. Þá skipaSi
frúin hiö gremjulegasta. “LátiS þér
hann á gólfiS. Þar á hann heima.”
Þetta orsakaöi dálitla truflun á fund-
inum svo aö faöir frúarinnar tók aft-
ur aS spila á munnhörpuna. Næst
byrjuSu raddirnar hinumegin í hringn
um. Timafrekust var kvenrödd, sem
mér heyröist vera því nær óbreytt
rödd frú White, en sagSist vera kenn-
ari í öörum heimi og vildi flytja boö-
skap í þessum heimi lika. Röddin
hélt leiSinlega ræSu meS falskri, inn-
antómri innfjálgi svipaö og prestar,
orSagjálfur, sem mér var lífs ómögu-
legt aS festa í minni. Aö ræSunni
lokinni var aftur hlé og miSilIinn
kvartaöi yfir því, aS einhver væri allt
of jákvæSur (positiveý í hringnum.
Sessunautur minn varaSi mig viö þvi
aö vera of jákvæSur, þvi aS þaö
fældi andana burt. Eg sagSist einsk-
is óska fremur en fá samtal. Þá
kallaöi faöir frúarinnar til mín: “Eg
sé fyrir framan yöur unga konu meö
blá augu og ljóst hár, — Kannist þér
viö hana?” Þar sem ég kannast
viS margar slíkar konur, þá átti ég
erfitt meö aö svara spurningunni á-
kveöiS og vaföist tuniga um tönn. Þá
gall viS frú White: “Eg sé fyrir
framan ySur háan fölleitan ungan
mann. “Eigiö þér bróSur, sem er
dáinn?” Eg neitaöi því. Frúin:
“Þessi maöur er nú samt eitthvaS
skyldur yöur. Hlann virSist hafa
dáiö mjög ungur.” En ekkert samtal
gat komist í gang á milli mín og hins
fölleita manns. Hitt undraSist ég
mikillega, hvernig þau feSgin ,gátu
fariö aö s'já hér fólk í glórulausu
myrkrinu, og þajj svo skýrt, aS þau
gátu greint litarhátt andlits og augna.
Nokkru síöar sagöi frú White, aS
gömul kona væri fyrir framan mig,
hrukkótt og liti út fyrir aö hafa misst
tennurnar. Rödd gegnum lúSurinn
hvíslaöi framan í mig: “Grandmoth-
er.” Eg skildi þetta auSvitaö svo
sem röddin væri amma mín og fór
aö reyna aö rabba viS hana á íslenzku,
en þaS lánaöist ekki, amrna mín virtist
hafa gleymt málinu eins og stúlkur,
sem fara til útlanda, en frú White
sagSi, aö þessi andi ætlaSi aS kvrkja
sig, aS erfiSleikarnir viö aö ná mig
tali kæmu allir niSur á sér. Siöan
korraöi hún til sannindamerkis um aö
hún væri aö kafna, sagöi síöan: “Mér
finnst ég vera máttlaus i andlitinu.”
í þessum svifum sagöi einhver kven-
maöur í hópnum, aö lýsing hinnar
tannlausu, hrukkóttu konu, ætti viS
um móSur sina og hófst meö þeim
samtal. Var ég þannig' rændur
ömmu minni.
Eg heyröi brot úr samtali mili sáta
og raddar, sem fór þannig fram:
Á hvaöa plani ertu nú?” Andinn:
“Eg er á þriöja planinu.” Sátinn:
“LíSur þér vel þar'?” Andinn: “Ó,
þaS er fjárskalega gott. Eg er afar-
hátt.” Sátinn: “En hvar er pabbi?
Er hann ekki afar hátt?” Andinn:
“Jú, hann er á sjötta planinu.” Ný
rödd (viröist vera faöirinn á sjötta
planinu) : “Halló.”
í öSru samtali baS sátinn andann
aö kyssa sig: Síöan kystust þeir og
virtist kossinn takast vel eftir smell-
inum aS dæma.
Litla telpuröddin kom aftur til
sessunautar míns, sagöist færa honum
fjólur og bæSi miöillinn og allir sát-
arnir sögSust finna lyktina af fjól-
unum og dáSust aö henni, (ég fann
enga lykt). SiSan skríkti telpurödd-
in og þaS var komiö viS kinnina á
mér svo snöggt, aS ég haföi ekki
tíma til aö þreifa eftir. Sessunaut-
ur minn baö telpuna aö líkamast og
kom þá fram svolítill ljósiglampi, sem
hvarflaöi um herbergiö nokkrum
sinnum, líkt og frá vasalampa þar sem
lérefti er bundiS yfir glasiö. Gripiö
var um framhöfuS mitt, en í þetta
skifti var ég nógu fljótur aö þreifa
eftir, fann greinilega tvær feitlagnar,
hlýjar hendur, sem tóku snöggt viö-
bragS í myrkrinu, þegar þær voru
snertar. HiS undarlegasta var, aS
rödd frú White kallaöi aftur felmtr-
uö: “Þér megiö ekki snerta.” (You
may not touch). Síöan söng and-
inn Mr. Bow meö djúpri kvenrödd
(alto) lag, sem ég haföi ekki heyrt
fyr, (enskur texti) en faöir frú WThite
spilaSi undir á munnhörpu; fór þaö
vel saman og benti á' langa samæfingu.
SíSan söng sama kvenröddin alþekkt-
an amerískan húsgang, “I love you
truly, dear”, og tókst þaö miklu lak-
Frá Islandi
Mann tckur út af togaranum
“Hafstein”
ar. Loks var reynt aö. leika á fiölu
í andaheiminuin Humoresque eftir
Dvorak, en þaö var alls ekki fiöla,
heldur lélegar eftirhermur úr mann-
legum raddböndum og fór allt í
klúSri.
Litlu síöar stundi frúin þungan, |
sagSi aS sér væri mjög erfitt í kveld,
einhverjir í sátahópnum væru of já-
kvæöir, kveikti ljós og gekk rakleiS- (
is út, án þes saö ,gefa mönnum tæki-
færi til aö þakka fyrir og kveöja.
en faSir hennar tók viS inngangseyr-
inum, sem var í rauninni útgangseyr-
ir, því hann var tekin á eftir en ekki
undan.
Vísa rituS hjá frú White—“direct
by Thorsteinn Erlingsson,” Sbr. fyrir-
sögn handhafa. Eg hef hér fyrir
mér frumritiö, skrifaö meö blýanti á
strikaSan pappir. Línum er fylgt
eins og ritaS væri í björtu, enda þótt
| andinn hafi fengiS handhafa frumritiö
1 í myrkri, 12. apríl 1926. í frumrit-
inu eru enginn lestrarmerki og hvorki
fyrirsögn né undirskrift. Vísan er
þannig:
The sea awoke at midnig'ht from its
sleep
and round the pebbly beaches far and
wide
I heard the first wave of the rising
tide
rush onward with uninterrupted sweep
a voice out of the silence of the deep
a sound mysteriously multiplied
as of a cataract from the mountain’s
side
or roar of winds upon a wooded
slope( ?)
so comes to us at times from the
unknown
and unaccessible solitude of........
the rushing of the seatides of the
soul
of things beyond our reason
or control.
MeS sömu þunglamalegu rithönd-
inni er skrifuö á annaö KlaS kveöja
frá Gesti Pálssyni, fengin á sama
hátt. Nafniö er ritaö rétt, aö ööru
leyti en því aö eitt “s”’ vantaij í
oröiS “Pálsson,” en þannig er skeyt-
iS:
“Gestur Pálson. Glad to send mes
sage to all the folks. Happy greetings
to all.” Sendi glaöur skilaboS til
alls fólksins. Hamingjusamar kveöj-
ur til allra).
P. S.—Ofanritaö sendi ég hr. J. H.
Jónssyni, San Diego, sem sat næstur
mér á aöra hliö og biö yöur, herra
ritstjóri, aö birta eftirfarandi bréf
hans, sem einkum lýtur aö kvæöinu
“eftir Th. Erlingsson.”
* * *
McClintock Street,
April lst, 1929.
San Diego, Cal.,
Mr. H. K. Laxness,
Los Angeles, Cal.
Dear Mr. Laxness:
I have your writings about Mrs.
White’s circle, and as you mention
this poem of Erlingsson’s you should
add that this was written at a distance
about ten feet from the medium and
I was talking to the medium at the
same time. I also heard the scratch-
ing on the paper and I would also
state that there was only the medium,
myself and my daughter. And as
you mention that, either have it that
way, as you were not there in person
when the poem was written.
Yours sincerely,
/. H. Johnson.
drengur hinn bezti. Hann var son-
ur Páls HafliSasonar skipstjóra hér i
bænum.—Mbl.
MaSur lirapar til bana
SSastliöinn miövikudagsmorgun kl.
9 lagöi Eyjólfur Eyjólfsson frá Þor-
láksstöSum í Kjós á staö frá Helga-
felli í Mosfellssveit. ÆtlaSi hann
norSur yfir Svínaskarö o,g haföi tvo
hesta meöferSis. SpurSist hvergi
til hans eftir aS hann lagSi á skarö-
‘ð, og í gærmorgun var leit hafin
af mörgum mönnum. Fanst lík Eyj-
ólfs í noröanveröu SvínaskarSi og
hafSi hann hrapaö til bana. Eyj-
ólfur heitinn var roskinn maöur, kom
inn nálægt sextugu. LíkiS var flutt
aS Mööruvöllum í Kjós.—Visir.
staurabrú yfir grænan sefgróinn ál og
tvær ljósklæddar stúlkur, sem halla
sér út yfir riSiö. ÞaS er sunnudag-
ur í Sordavala! I fjarska skína
hvítar byggingar og gyltur laukmynd-
aSur turn. Allt i einu brýst ýskrið
í teinunum upp á yfirborS vitundar-
innar, — ég er á ferS. — A morg’un
vakna ég á staS, sem ég hefi aldrei
litiS augum, mörg hundruö kíló-
metra í burtu. Og myrkriö þéttist
aftur um vitund mína, þéttist utan
um les'ina, sem þýtur áfram gnötr-
andi af hraöa, — eins og mitt eigið
líf.—Lesb. Mbl.
Á ferðalagi
(Frh. frá 3. bls.)
iim meö lokuöum augum og þýt í
gegnum rúmiS meS 100 kílómetra
hraSa á klukkustund. Vitundin verS-
ur djúp og kögruS meS fylkingum
hljóöra, myrkra drauma eins og stööu-
vatn í skógarrjóSri. Eg sé brú, sem
tengir saman tvo skógklædda hólma,
IsafirSi 15. nóv.
Klukkan tiu árdegis á fimmtudag
var togarinn “Hafstein” frá Isafiröi
aö veiöum úti á Hala. VeSur var
gott en sjór niikill. Var veriS aS
draga inn pokann, og reiS þá sjór
undir skipiS, svo aS pokinn drógst
út aftur. Einn hásetanna, Haraldur
Pálsson, mun hafa staSiS í pokanum,
þegar hann drógst út, og kastaSist
hann fyrir borS. Var hann rétt viS
skipiS og köstuSu skipverjar til hans
bjarghring og línum, en hann virtist
ekki gefa þvi neinn gaum, og er
haldiS, aö hann muni þegar hafa
fetugiS krampa. Sökk hann síSan og
sást ekki meir.
Haraldur sál. var 32 ára aS aldri,
ókvæntur, afburöa sjómaöur og
CANADIAN
PACIFIC
Ó D Ý R
SKEMTIFERÐA
Fargjöld
AUSTUR CANADA
Fnrlirff fil HÖlu iliiKloua
1. DES. til 5. JAN.
Frfl ðllnm Nlððum f Mniiltoba (WinnlpeK
og vemtur), Sank. ok Albertn
FarKrildi 3 niftimtiir

KYRRAHAFSSTRÖND
VICTORIA - VANCOUVER
NEW WESTMINSTER
Fnrbréf 111 nölu
1. Dea. ojf ft hverjuin l»ri«jude«:l ogr fimmtn-
de«'i upp nb «. febrftar.
Fargrildi til 15. nprfl, 1030
TIL GAMLA LANDSINS
Til AtlanzhafH hnfna, St. John, Halifax
1. DES. til 5. JAN.
Gil«la affeins 5 niflnutfi
LeMtlr lielnt f Kegn nð NkipNhllb
Umboðsmaður mun góðfúslega gefa allar upplýsingar
um fargjöld og ráðstafa ferð yðar. Spyrjið—
City Ticket Office, Cor. Portage & Main, Phone 843211—12—13
Depot Ticket Office, Phone 843216—17.
A. Calder and Co., 663 Main Street, Phone 26313.
H. D’Eschambault, 133 Masson St., St. Boniface, Phone 201481.
Canadian Pacific
Notið ávalt Canadian Pacific TraveUer’s áinsanir
þér sem
notið
TIMBUR
KA UPIÐ
AF
The Empire Sash & Door Co., Ltd.
BirgSir: Henry Ave. East Phone: 26 356
Skrifstofa: 5. gólfi, Bank of Hamilton
VERÐ GÆÐI ANÆGJA.
CAPITAL COAL CO., LTD.
STÓRSALAR OG SMÁSALAR
210 Curry Bldg., móti Pósthúsinu
Sérstakt kolaverð fyrir hátíðarnar
Koppers Kók $15.50
Foot Hills Lump 13.25
McLeod Lump 13.25
Elgin Lump 12.00
Elgin Nut 8.50
Dominion Lump 7.00
öll vestan kol geymum vér í luktum skúrum, svo snjór
og bleyta kemst ekkl að þeim
Capital Coal Co. Ltd.
24 512
210 Curry Building, móti Pósthúslnu
--------- SIMAR ------------
24151