Heimskringla - 24.12.1929, Síða 5

WINNIPEG, 24. DES., 1929
HEIMSKRINGLA
5. BLAÐSÍÐA
iC, landa minna í Winnipeg. I fæst-
um orðum sagt, leit ég svo á, aS
byrjun málsins væri sprottin af per-
sonulegri óvild til vissra mapna, og
adeilur væri ástæðulaus árás á almenn
félagsréttindi. Þaö er óhugsandi, aö
það sé vansæmd að þiggja þá aðstoð
°g liðveizlu er veitt væri sem sæmdar
°g virðingarviðurkenning. Fyrst
þeim Brandson og Bergman fannst
ser vera gerð óvirðing með styrk-
þágu Þjóðræknisfélagsnefndarinnar,
þá var réttur þeirra að auglýsa í
blöðunum, að þeir ættu alls engan
blut i því máli. En þeir Ihöfðu eng-
an rétt að álykta fyrir aðra landa
sína, og ef þeir hefðu tekið þetta ráð
var málinu lokið frá þeirra hendi,
°g þeir og aðstoðarmenn þeirra
hefðu þá ekki fundið nauðsyn til að
gsnga eins nærri sjálfum sér, eins og
ntmennska þeirra sýnir, enda litlar
líkur til þess að fjöldanum væri mikil
nauðsyn að kynnast flestum þeirra.
Eg vil þá taka ofurlítið til athug-
unar hlið varnarliðsins. Mér fannst
það efamál hvort þeir gerðu rétt að
taka árásina til greina í fyrstunni,
n>eð því að mæta henni á þeirra grund
velli. En hvaQ sem um þag er þa
fannst mér varnarliðið gera skakkt,
með því að 'hætta ekki strax þegar
húið var að skýra málið, þvi með
vorn sinni voru þeir aðeins að kasta
nieira eldsneyti á hatursbálið, því til
viðhalds, annars hefði það miklu
tyr slokknað — dáið eðlilegum dauða.
Hver er svo árangurinn? Eftir
því sem ég veit bezt er hann aðeins
nokkrar manndómsauglýsingar, og að
öllum likindum til þess að Vestur-
íslendingar taki sér far á tveimur
skipum, heim á Alþingishátiðina næsta
vor, með sömu kjörum eins og þeir
hefðu fengið, þó þeir hefðu farið á
sama skipinu. En svo ætti það eng-
an mismun að gera, því að tilgangu’-
beggja flokkanna ætti að verða sá
sami, að sjá landið og heiðra heima-
þjóðina með þátttöku í hátíðahaldinu
í prúðmannlegri fylking, sem sæmd-
ar-auglýsing hinna miklu þjóða Kan-
ada og Bandaríkjanna.
Ef að þeir Vestur-Islendingar, sem
ætla sér að fara til hátíðarinnar at-
huguðu vel þá miklu ábyrgð, sem
þeir takast á hendur, með því að
mæta þar sem Vestur-Islendingar
gagnvart öllum þeim þjóðum, sem
hana sækja, þá myndu þeir bráðlega
hætta fávísu þrasi, og sameina krafta
sína, til þess að vera viðbúnir að
koma fram sér til sæmdar á hinni víð-
frægu hátíðlegu minningarstund.
Meira um Kristján
Anderson Fjeldsted
Mér þótti gaman að lesa æfintýrið
um Kristján Anderson Fjeldsted, sem
þú, herra ritstjóri, skrifaðir i síð-
ustu Heimskringlu (jólablaðið). Æf-
intýrið hafði ég aldrei greinilega heyrt
sagt áður.
Fyrir hér um bil 40 árum kom
Kristján hingað vestur til Winnipeg
og urðum við góðir kunningjar. Var
hann bezti drengur, vel skynsamur og
glaðvær, hár og digur, dálitið lotinn
i herðum, rammur að afli. Hann var
ekki minna en sex fet á ihæð, og að
minnsta kosti 200 pund að þyngd.
Skömmu eftir hingaðkomu hans
gekk hann í sjálíboðalið hersins, í
nítugustu deildina, sem svo margir
Islendingar hafa tilheyrt fyrr og sið-
ar. Ekki hafði Kristján lengi verið
í hernum þegar félagar hans upp-
nefndu hann og kölluðu “Big K.”
(“Stóra K.”). Eftir að hafa verið
í fótgönguliðinu eitthvað rúmt ár
sagði hann upp stöðu sinni og gekk
í lögregluherlið Norðvesturlandsins,
og tilheyrir hann þvi enn, eftir 38—
39 ár.
Kristján var aðeins rúmlega tvítug-
ur þegar hann kom vestur, og er því
búinn að vera í þjónustu stjórnar-
innar í Ottawa undir 40 ár.
Kristján er giftur kanadiskri konu,
af skozkum ættum, að ég held,
og eiga þau tvö börn, dreng og stúlku.
Kona hans var skólakennari, langt
norður í Alberta, þá er þau kyntust,
og er hún sögð ágætiskona.
Winnipeg, á aðfaradag jóla.
—5. ]. A.
Islenzkt skáld í Noregi
Bók Kristmanns Guðmtindssonar
Gefðu honum
nytsamar gjafir
Gefðu honum eitthvað sem hann
getur klæðst
Ef þú velur úr vorum úrvals fatnaði,
ertu viss um að gjöfin er með fögnuði
þegin.
Látið ekki bregðast að skoða birgðir
vorar.
Stiles & Humphries
Winnipeg’s Smart Men's Wear Shop
261 Portage Avenue — Next to Dingwall’s
NEALS STORES
“WHERE ECONOMY RULES”

t a1

Wt.
j
;j| *0m&>'TEA í
blue ribbon te,
1 pd. pakki ...
SATISFACTION BLEND SANTOS COFFEE,
Per Pound .....................
2 Pounds
MALT EXTRACT SLOANE’S
HOP FLAVOR, No 2\ Tin ....
BUTTER, Pride of the West
Fancy Creamery, 1-lb. Carton
EGGS, B. C. Fresh Pullet Extras,
Per Dozen ................
56c
45c
79c
69c
42c
49c
BLUE RIBBON BAKING POWDER
1 pd. baukur ................ 20c
BACON, Swift’s Delico Brand,
^-lb. Package.... 17c
LARD, Swift’s Silver Leaf,
1-lb. Carton, 2 lbs. ... 29c
MILK, St. Charles Evaporated,
Tall Tin, 3 tins .......... 29c
AND MANY OTHER SPECIALS
733 Wellington (við Beverley) 717 Sargent Ave.
759 Notre Dame Ave. 666 Sargent (horni Agnes St.)
JCCCCCO«>scccocccco5cccccococccccccococcccoccocccccco
Undanfarin ár hafa norskir ritdóm
endur staðið frammi fyrir mjög ó-
venjulegu fyrirbrigði í norskum bók-
menntum. Islenzkur rithöfundur
kom þar fram á sjónarsviðið. Það
var að vísu ekki alveg nýtt. 1 ljóma
fornaldarinnar höfðu þesskonar menn
gnæft upp úr lýðnum. En á milli
hafði verið löng þöign. En nú var
sú þögn rofin. Islenzkur rithöfund-
ur hafði kveðið sér hljóðs meðal
Norðmanna. Sá rithöfundur var
Kristmann Guðmutjdsson. Og Norð-
menn tóku honum álíka vel, og þegar
beztu skáld Islendinga fluttu norsk-
um konungum lofkvæði í fornöld.
Kristmann hefir áður gefið út 3
bækur í Noregi. En þetta er mesta
og bezta bókin hans. Hann er að
vaxa. Hann litur nú djarfari og
hvassari sjónum á viðfangsefni sín en
áður, — tekur þau fastari tökum en
áður, og lítur nú á persónur sínar
rólegri augum.
Saga sú, er hann hefir nú gefið
út, heitir “Livets morgen.” Hún er
mest þeirra sagna allra, er út hafa
komið eftir hann, á 19. örk. Stærð
bókarinnar er að vísu ekki sönnun
fyrir listgildi hennar. En þessi bók
er ekki aðeins löng, hún er líka góð.
Norðlenskur maður, sem hrakist
hefir frá átthögum sínum og sezt að
á Suðurlandi, er aðal persóna bók-
arinnar. Baráttu hans í fjármála-
og ásta- og mannvirðingaefnum er
frábærlega vel lýst. Sömuleiðis öll-
um þeim konum, sem þessi marglyndi
maður tekur í faðm sinn, sérstaklega
þó Salvöru. Sú kona mun vart
gleymast þeim, sem söguna les.
Henni er lýst af hreinni skáldlist,
djúpri tilfinningu oig einbeittri at-
hygli. Er vafasamt að betri kven-
lýsing hafa verið gerð í íslenzkum
bókmenntum.
Eumar atburðalýsingar Kristmanns
i þessari bók eru afburða stórfeldar.
Svo stórfeldar, að þeim, sem þetta
ritar, datt í hug, að þar væri annar
Victor Hugo á ferðinni. Og er þá
ekki til litils jafnað. En þeir, sem
i söguna lesa, munu sannfærast um
j það, að svipuðum 'hrikablæ bregður
i yfir sumar lýsingar Kristmanns i
, þessari bók og sumum sögum Hugo.
I Lýsingin á strandi Halldórs Bessa-
sonar og félaga hans og raunum þeirra
j í hellinum er ógleymanleg, þó yfir
hana bregði nokkrum öfgum. Sá
maður, sem þá lýsingu gerir, er ekki
neinn aukvisi á sviði skáldskaparins.
Kristmanni hefir verið tekið afar
vel í Noregi. En vafalaust vinnur
hann nýjan hróður með þessari bók.
Og hún á það skilið.—J. B.—Norðl.
Nýtt Stúdcntafélag
Eftir hinn sögulega aðalfund Stú-
| dentafélags Reykjavíkur var stofnað
| nýtt stúdentafélag hér í bænum meðal
| hinna frjálslyndari og framsæknari
stúdenta.
Frá Islandi
Eiríkur Bricm
Reykjavík 28. nóv.
prófessor andaðist í nótt klukkan að
ganga 12 á heimili sonar sins, Báru-
götu 16.
Séra Eiríkur var 83. ára, fæddur
17. júlí 1846. Hann var prestur að
Steinnesi í Húnavatnssýslu og prófast-
ur þar. Síðan var hann kennari í
heinispeki við prestaskólann 1880 —
1911. Hann var alþingismaður Hún
vetninga 1880 til 1891 og konung-
kjörinn 1901 til 1915. Einnig var
hann í bæjarstjórn Reykjavíkur. Hann
var hvatamaður að stofnun Stýri-
mannaskólans og kenndi fyrsta skóla-
stjóra hans, Markúsi Bjarnasyni, stýri
mannafræði. Séra Eiríkur var ann-
álaður reikningsmaður og samdi
kennslubækur í reikninigi. Hann var
aðalfrumkvöðull að stofnun Söfnun-
arsjóðsins. Auk þess, sem hér hefir
verið talið, voru honum falin fjöl-
mörg trúnaðarstörf.
Ofviðri á Siglufirði
FB. 2. des.
Frá Siglufirði er simað: Afskap-
legt norðaustanrok og stórbrim var í
nótt og morgun. “Áslaug,” fisk-
tökuskip “Kveldúlfs,” var nærri strönd
uð, en var bjargað á seinasta augna-
bragði. Þök eru fokin af nokkrum
útihúsum og skemd á mörgum húsum,
þar á meðal á bræðslustöð ríkisins.
Eitt ibúðarhús skemdist talsvert við
það, að þak af öðru húsi fauk á
það. Nokkrir hjallar fuku alveg.
Sjávarólga er svo mikil, að þvær yfir
haf narbry ggj una.—Alþbl.
Hryllilegur glœpur. Innbrót
morð — Rán
Reykjavík 30. nóv.
I morgun rétt fyrir klukkan niu,
kom einn af starfsmönnum í bifreiða-
smiðju þeirra bræðra Sveins og Jóns
Egilssona, Laugavegi 99, þangað til
vinnu sinnar. Með honum var
Erlendur Jónsson bifreiðastjóri. Sjá
þeir þá, að rúða hafði verið tekin úr
útihurðinni. Þeir gengu inn í sýn-
jngarstofuna, sem snýr að Laugavegi.
Inn af henni er vinnustofa og við
hliðina á henni herbergi Jóns Egils-
sonar. Sjá þeir Erlendur, að opnar
eru dyrnar milli vinnustofunnar og
herbergis Jóns. Verður þeim litið
þangað inn og sjá þegar, að Jón
liggur á gólfinu örendur. — Þeir
fóru óðara og hringdu til lögreglunn-
ar og Björns Gunnaugssonar læknis.
* * *
Reykjavík 2. des.
I gær klukkan 2 e. h. játaði Egill
Hjálmarsson bifreiðastjóri að hafa
framið glæpinn. Egill er kornungur
maður, aðeins 19 ára. Hann er ó-
kvæntur, en hefir búið með unnustu
sinni. Attu þau heima í kjallara
hússins nr. 18 við Túngötu (húsi
Gísla Johnsens).
Or Austur-Skaftafellssýslu
er skrifað 24. okt.: Tíðarfarið í
sumar til gangna var mjög hagstætt
fyrir heyskapinn, enda varð hann með
mesta og bezta móti. Síðan um
göngur hefir tíðin verið nokkuð svip-
uð, og yfirleitt köld, mest norðanátt
með frostum og snöggum blotum á
milli. — Mikið þrumuveður var hér
18. júlí, er stóð yfir 3—4 tíma, leiftr
uðu eldingar mjög þétt, um 500 að
minnsta kosti. — 1. september var
hér skarpt næturfrost. Féll þá
kartöflugras • all víða. Samt varð
uppskera úr görðum í góðu meðallagi.
—Heilsufar hefir mátt heita gott síð-
an í vor að mislingarnir ^voru hér.
Óvanalega lítið hefir borið á bráða-
fári í haust. — Slátrun er að enda á
Höfn. Fé hefir reynst með vænsta
móti.—Tíminn. —H. F.
Jónas Lárusson,
sem hefir um langt skeið verið bryti
á Gullfossi og mörgum er að góðu
kunnur, hefir nú látið af því starfi.
Verður hann bryti á hinu nýja og
veglega hóteli Jóhannesar Jósefsson-
ar, sem verið er að reisa hér i bæn-
um og sem mun taka til starfa um
áramótin næstu.—Tíminn.
Pálmi Loftsson
áður skipstjóri á Esju hefir nú ver-
ið skipaður forstjóri skipaútgerðar
ríkissjóðs. Við skipstjórn á Esju tók
Ásgeir Sigurðsson áður fyrsti stýri-
maður á Goðafossi, ágætur sjómað-
ur.
Til kaupenda Heimskringlu
Vér viljum mælast til að kaupendur Heimskringlu athug-
uðu vel innheimtumanna lista þann, sem hér fer á eftir, og að
þeir sem skulda blaðinu vildu sem allra fyrst greiða skuld sína
til þess innheimtumanns, sem er fyrir þeirra byggð. Ef um eng-
an innheimtumann er að ræða, þá að senda borgunina þeina
leið til Manager Viking Press Ltd., 853 Sargent Ave, Winnipeg,
Man. Listi yfir það hversu kaupendur blaðsins standa hefir nú
verið sendur til allra innheimtumanna. Þar sem nú eru áramót
Nýtt ár rétt að byrja, sem vér vonum að verði happaríkt og far-
sælt fyrir sem flesta. En um leið viljum vér mælaet til að sem
flestir reyni að gera skilagrein á áskriftargjaldi sínu, sem fyrst;
erfiðleikarnir á að halda úti íslenzku blaði hér vestra eru meiri en
flesta grunar, og með því að kaupendur trassi að standa í skil-
um, má það heita ómögulegt. Vér viljum einnig minna inn-
lieimtumenn vora á, að reyna að gera sitt ítrasta að innheimtu
og útbreiðslu blaðsins, eins fljótt og hentugleikar þeirra leyfa.
Ef einhver af þeim innheimtumönnum, sem hér eru auglýst-
ir, ekki hafa kringumstæður til þess að halda því verki áfram,
væri gott að þeir gerðu Manager blaðsins aðvart um slíkt hið
allra fyrsta. Einnig vildum vér minna kaupendur blaðsins, sem
skulda fyrir fleiri ár, að gera nú þegar skil á áskriftargjaldi sínu.
Innan skamms tíma neyðust vér til að gefa innheimtingu þeirra
áskriftargjalda, í lögmanna hendur, með þeim fyrirmælum að inn
heimta þau undir öllum kringumstæðum.
Með góðri von um góðar undirtektir og sýndan hlýleika í
orði og verki, óskar Heimskringla kaupendum sínum gleðilegs
nýárs.
THE VIKING PRESS, LIMITED
Innköllunarmenn Heimskringlu:
( CANADA:
Arnes.............
Amaranth ..........
Antler *..........
Árborg ...........
Ashern ...........
Baldur...........
Belmont ..........
Bredenbury .......
Bella Bella.......
Beckville .........
Bifröst ..........
Brown.............
Calgary...........
Churchbridge .. ..
Cypress River .. .
Ebor Station .. ..
Elfros............
Eriksdale ........
Framnes..........
Foam Lake .. ..
Gimli.............
Glenboro ........
Geysir........ ..
Hayland...........
Hecla.............
Hnausa............
Húsavík...........
Hove..............
Innisfail ......
Kandahar .........
Kristnes........
Keewatin .. .. ..
Leslie...........
Langruth .........
Lundar ..........
Markerville ......
Mozart............
Nes..............
Oak Point.........
Oak View ........
Ocean Falls, B. C,
Otto, Man.........
Poplar Park .. ..
Piney............
Red Deer ......
Reykjavík.........
Riverton .........
Silver Bay ......
Swan River .. ..
Selkirk..........
Siglunes.........
Steep Rock .......
Stony Hill, Man. ...
Tantallon........
Thornhill........
Tantallon ........
Víðir............
Vogar ...........
Vancouver, B. C. ...
Winnipegosis .. .
Winnipeg Beach .
Wynyard...........
....... F. Finnbogason
...... J. B. Halldórsson
...........Magnús Tait
.......G. O. Einarsson
.....Sigurður Sigfússon
......Sigtr. Sigvaldason
.............G. J. Oleson
......... H. O. Loptsson
...........J. F. Leifsson
....... Björn Þórðarson ♦
.. .. Eiríkur Jóhannsson
..... Thorst. J. Gíslason
....Grímur S. Grímsson
......Magnús Hinriksson
..........Páll Anderson _
.......... Ásm. Johnson
.. .. J. H. Goodmundsson
......... ólafur Hallsson
........Guðm. Magnússon
.......... John Janusson
............B. B. Ólson
............G. J. Oleson
.......Tím. Böðvarsson
.......Sig. B. Helgason
.. .. Jóhann K. Johnson
.. F. Finnbogason
.........John Kemested
.........Andrés Skagfeld
.... Hannes J. Húnfjörð
v......... S. S. Anderson
...........Rósm. Árnason
........Sam Magnússon
......Th. Guðmundsson
...........Ágúst Eyólfsson
.......... Björn Hördal
..... Hannes J. Húnfjörð
...........H. B. Grímsson
...........Páll E. lsfeld
.........Andrés Skagfeld
..... Sigurður Sigfússon
........J. F. Leifsson
.............Björn Hördal
.........Sig. Sigurðsson
.........S. S. Anderson
..... Hannes J. Húnfjörð
.............Árni Pálsson
....... Björn Hjörleifsson
......... ólafur Hallsson
........Halldór Egilsson
........B. Thorsteinsson
........Guðm. Jónsson
............. Fred Snædal
............ Björn Hördal
........Guðm. ólafsson
.. .. Thorst. J. Gíslason
............. G. Ólafsson
..........Aug. Einarsson
.........Guðm. Jónsson
.......Mrs. Anna Harvey
.. .. .. August Johnson
........John Kernested
........F. Kristjánsson
( BANDARÍKJUNUM:
Blaine, Wash.......................Jónas J. Sturlaugsson
Bantry..................................Sigurður Jónsson
Chicago .................................Sveinb. Árnason
Edinburg.............................Hannes Björasson
Garðar..................................S. M. Breiðfjörð
Grafton..................................Mrs. E. Eastman
Hallson .. .............................Jón K. Einarsson
Hensel..................................Joseph Einarsson
Ivanhoe....................................G. A. Dalmahn
Miltoc....................................F. G. Vatnsdal
Mountain...............................Hannes Björasson
Minneota...................................G. A. Dalmann
Pembina..............................Þorbjöra Bjaraarson
Point Roberts........................Sigurður Thordarson
J. J. Middal, 6723—21st Ave. N. W.........Seattle, Wash.
Svold...............................................BJöm Sveinsson
Upham.................................Sigurður Jónsson
The Viking Press, Limited
Winnipeg, Manitoba