Heimskringla - 20.05.1931, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 20. MAÍ, 1931
HEIMSKRINGLA
3 BLAÐSXÐA
íir, var veður gott um miðjan
daginn — stundum lengur, og
stundum skemur, einnig mis-
jafnlega gott. En nú var það
gott. Á Fitjum er gamall bær
en vel um genginn og skemti-
legur. Þar var gott að koma.
Hér var fleira um fólk en víð-
-ast annarsstaðar á sveitaheim-
Ilum þeim er eg sá í þetta
sinn. Auk hjónanna, fimm upp-
komin börn, tengdadóttir, fóst-
ursonur og blindur öldungur.
Yar þetta fólk alt inni í bæ er
við komum, en það mun verið
liafa milli kl. 3 og 4 e. h. Furð-
aði eg mig á því, þar eð nú var
hásláttur og mikil laus taða á
túni. Brátt áttaði eg mig á,
hversu þessu vék við. Gestir
voru þar komnir á undan okk-
ur — einn sonur þeirra hjóna
©g kona hans, og mun heima-
fólkið hafa verið að eftirmið-
dags kaffidrykkju, enda var
flest af því komið út á tún
“þegar við fórum. Þeir Fitjafeðg
ar eru taldir efnamenn. Mér
var sagt, að til samans ættu
l>eir 6—800 fjár. Benti Ámi mér
á yngsta son sinn, pilt um tví-
tugt, og sagði, að hann einn
ætti 200 fjár — laglegur stofn
fyrir ungling. Á heimjlí þessu
er gott orgel, fiðla, harmóníka,
phonograph og radio. Gegnum
þetta radio kváðust þeir feðg-
ar hafa náð “Ó, guð vors lands’’
sungið af söngflokknum á Þing
vallahátíðinni, og daglega fá
þeir gegnum það helztu útlend
ar fréttir frá Lundúnum og
Höfn og víðar að. Þannig hafa
sumir bændur það á íslandi —
jafnvel bændur fram til fjalla.
Á þau hljóðfæri, sem að framan
eru talin, er spilað af þeim
Fitjasystkinum. Sum þeirra, ef
i til vill öll, syngja laglega. Eg
heyrði tvo piltana gera það.
Túnið á Fitjum er afar stórt,
slétt og grasgefið. Auk þess
| eru stórar spiidur af útjarðra-
móum plægðar og sáðar. Eins
og eg hefi áður tekið fram,
leggja allir dugandi bændur
mesta áherzlzu á túnrækt, enda
er víðasthvar mikið af hálf-
ræktuðum og sjáifræktuðum
móum utan túna, þar sem fé.
hefir verið bælt í þúsund ár,
sem auðvelt er að gera að tún-
um, og nú er einmitt verið að
því.
Frá Fitjum riðum við að
Finnmörk — nýbýli bygðu úr
Fitjalandi af föður Péturs fyrir
allmörgum árum. Þar býr nú
Jóhann, annar bróðursonur
Péturs í Blaine, með konu sinni
Petreu og einni dóttur, upp- og segir það, sem fjöldi manns
kominni, er Þóra heitir; hin hafði að máltæki lengi á eftir:
efnilegasta stúlka, gáfuð, ment- j “Beygðu þig, bölvuð skömmin,
uð og góð. Á Flnnmörk eru . svo eg geti barið þig.” En þetta
húsakynni góð, bærinn nýleg-
ur og ágætlega hýstur, þó ekki
var til of mikils mælst, ekki sízt
þegar það var tekið til greina,
HALLIDAY
ASPHALT SIDING AND SHINGLES
“Fire Safe’’ Asphalt Siding and Shingles”, bæði fyrir
húsþök og veggi, bezta efni, sem til er á markaðnum.
Vér komum þessu fyrir sjálfir, eða afgreiðum pantan-
ir, hvort heldur sem er í borginni, eða utan af landi.
HALLIDAY BR0S. LIMITED
242 PORTAGE AVE.
PHONE 25 337
Lofið oss að hjálpa yður
að “Leyní
Herbergid!”
... ÞaO er næstum þvi í
hverju húsi . . herbergi
sem heíir týnst—gleymst
í útlagniugu.
Það er stunduin rétt und
ir súðinni, eða í leynistað
i kjailaranum eða úti á
efri svölunum á bakhlið
hússins. Kf til vili nefnið
þér það “gagniaust gým
ald’’, en hvað er herbergl
annað en rúm innan fjög-
ra veggja? Vér skulum
sýna yður hvernig koma
má fyrir veggjunum. Með
AOCEPT HO HJSSTITUTE ^
TEN/TEST veggþjTinur,
það er leyndardómurinn.
Þessar ai-canadisku vegg-
þj-nnur, sem útiloka
hlta, kuida, og hverskyns
hávaða.
Með þvi, eignist þér þ*g-
indastfu fj’rir j’ður sjálfa,
leikstofu fyrir börnin, setu
stofu handa konunni, eða
svefnherbergl fj’rir þjón-
ustu stúlkuna. Hvort þess
a má gera úr hlnu gagns
I a u s a gýmaldi’’ m e ð
TEN /TEST.
Leitið eftir upplýsingum og verðlagi hjá
WESTERN DISTRIBUTOR
The T. R. Dunn Lumber Co., Limited
WINNIPEG, MAN.
FAST H.IA ÖLLUM BETRI TIMBURSÖLUM I LANDENU
TD3R
úr steinsteypu. Þangað reið I að prestur var heljarmenni.
Árni bóndi á Fitjum með okk- | Þegar Eiríkur var upp á sitt
ur. Hér dvöldum við skamma 1 hið bezta og naut hæfileika
hríð, skemur miklu en við hefð- 1 sinna allra, þá var prestur sá
um viljað. En góðgerðir urð- ! á Svalbarði, er Jón hét Bene-
um við að þiggja, hjá því varð ; diktsson. Hann var vel að sér
ekki komist. Eg hafði mig í um marga hluti og dálítið inni
búrið og fékk þar skyr og í göldrum líka og kom það sér
rjóma, þ. e. við Marta báðar vel, því að ekki samdi þeim æf-
á meðan piltarnir röbbuðu sam- inlega vel, Eiríki og honum;
an inni í stofu og biðu þar eft- og svo langt gekk það einu
ir kaffi. En nú gat eg ekki ver- sinni, að Eiríkur vakti upp
ið með í þeim leik lengur þann draug til þess að jafna upp
dag. Mér gazt svo vel að þessu sakir við séra Jón. Það var að
látlausa, djarfmannlega sveita- vetrarlagi seint á kvöldi í góðu
fólki, að mér fanst sem hefði veðri og glasandi tunglsljósi,
eg þekt það alla æfi — sem að barið er að dyrum á Sval-
væru það gamlir og góðir vin- barði. Einhver gekk út til að
ir. vita hver kominn væri, en eng-
Frá Finnmörk reið Þóra með inn maður var sjáanlegur. Fór
okkur á leið til Bjargs í Mið- þá sá inn aftur, er út gekk, og
firði. Þar vildi eg koma af sagði þetta vitleysu tóma, þar
tveimur ástæðum. Þar var Grett sem enginn væri kominn. En
ir fæddur, og þar bjóst eg við þá var barið aftur, og fór þó
að hitta ferðafélaga mína frá sem fyr, að enginn var kom-
sjóleiðinni og Montcalm, Mrs. inn. Var þá barið í þriðja sinn,
Ellu Sjóstedt frá Kirkland, og er enn sem fyr, að enginn
Wash. — hafði lofað henni því, er kominn. Þetta kom, til eyrna
ef eg kæmi norður. Þess má presti, og sagði hann þá, að
geta, að á þessu ferðalagi, sem gesturinn mundi vilja finna
nú lá framundan, var um enga sig. Gekk hann þá út, en fyr-
vegi að ræða, sumstaðar óljósa ir honum fór sem öðrum, að
götuslóða, víðast ekki einu hann sá engann. Þá kemur
sinni það, því hér var farið af stúlka hlaupandi út til hans og
! sjónhendingu skemstu leið yfir segir að verið sé að hengja
| holt og móa, mela og flóa, svo prestkonuna. Seinna mátti prest
Jjafnvel Björn var ekki viss, ur ekki koma til sögunnar til
ihvar fara skyldi. Ratað hefði að losa um kverkaböndin á
íhann auðvitað; ;en að finna konu sinni, því þar var kominn
þann veg að vissa væri fyrir svolítill mórauður strákhnokki
því, að hestarnir færu ekki of- frá Eiríki á Ormalóni, og hafði
an í einhverja keldu eða flóa, honum verið uppálagt að
dýpra en æskilegt væri, var hengja prestkonuna, en prest-
öðrq máli að gegna. Góðan veg ur kunni rétt rök á honum og
mátti þó hafa frá Fitjabæjum, fór með hann fram í lítinn
að Bjargi, með því að ríða j geymslukofa, sem áfastur var
sömu leið til baka, þ. e. að. við bæinn, og batt hann þar,
Gauksmýri eða því sem næst.' en enginn mátti ganga um kofa
En það var miklu lengra. Nú
riðum við vegleysur vestur yf-
ir Mjiðfjarðarháls. Þegár við
vorum komin yfir verstu ófær-
urnar, kvaddi Þóra okkur, og
reið ein til baka. En við héld-
um áfram og komum að Bjargi
um miðaftansslceið. Var þá enn
komið suddaregn og kuldi.
Eitt var það, sem sérstaklega
vakti athygli mitt á þessu
ferðalagi og minti mig öðru
fremur á gamla daga. Hér heils
uðust og kvöddust allir með
kossi, konur og karlar, karlar
og konur. — Máske var nokk-
ur undantekning um sumt
yngra fólkið, en með eldra fólk-
ið engin.
Frh.
Endurminningar
Eftir Fr. Guðmundsson.
HREINT OG HOLT LYFTIDUFT. HÚN GEFUR
KÖKUNNI BRAGÐ OG ÚTLIT SEM GÓÐIR
MENN ÓSKA.
Blue Ribbon Limited
WINMPEG
CANADA
Árna var tekið vel á Víðirhóli
og sagði hann margt um Móra,
og var einkum sár við prestinn
á Svalbarði, því að nú var það
sannfrétt, að Móri hefði horfið
úr kofanum á Svalbarði um
sömu mundir og vinnumaður-
inn fór, og það með að prestur
hefði fylgt honum suður fyrir
ána um vorið til þess að bera
Móra yfir strauminn, því þessi
sort af draugum mætti ekki
blotna í fæturnar. í þetta skifti
varð faðir minn til þess að fara
með Árna; mun hann þá hafa
verið rétt innan við tvítugt. Þær
nætur, sem hann vakti í fjár-
húsunum á Hóli, eina eða fleiri
drapst engin kind, enda liðu oft
nokkrar nætur á milli, en kind-
arskrokka sá hann, og gat ekki
séð merki neins veikleika á
þeim. Um vorið fluttist vinnu-
maðurinn burt frá Hóli, og hélt
inn í Eyjafjörð, og hefir Móri
sjálfsagt farið með honum, því
að ekki átti hann heima á Fjöll-
um nema þetta eina ár.
Það svarar líklega ekki kostn
aði að minnast á Möðrijdals-
Möngu, sem var lítill og fá-
skiftinn og meinlaus kven-
draugur. Fjöldi glöggskygnra
manna sá hana daga og nætur.
Oftast sat hún með prjóna sína
á pallstokknum í Möðrudal og
annarsstaðar hélt hún ekki til.
Ekkert veit eg um uppruna
hennar, en hún var víst hýsna
Frh. & 7. bls.
xaccccacccocccccccccccccccccccccccecacccccccccaoe
Þraut Reyndur--
áður en sendur er frá Verksmiðjunni
Frh.
í kringum árið 1850 var sá
bóndi á Ormalóni í Þistilfirði,
er Eiríkur hét. Var hann mis-
indismaður álitinn og göldrótt-
ur. Hann var lítill maður, en
harðfylginn sér, og lifði fram
yfir 1860. Þá var kominn í
Svalbarð prestur sá, er Vigfús
hét Sigurðsson. Hann var hár
maður. Eiríkur á Ormhóli kom
stundum til messu og sat þá
fram í krókbekk á meðan mess
an fór fram. Þá hætti honum
við að skifta sér af því, sem
prestur var að segja, og taka
fram í fyrir honum, og jafnvel
bera sumt til baka, sem prest-
ur sagði.
Einu sinni eftir messu fór
prestur að tala um þetta við
hann, og sagðist ekki vilja hafa
það, að hann væri að taka
fram í fyrir sér í kirkjunni.
“Ó, eg læt þig ekki ljúga at-
hugasemdalaust, þegar eg er
í kirkjunni,’ ’segir Eiríkur, og
þetta umtal jókst orð af orði,
þangað til báðir voru orðnir
reiðir. Þá gengur Eiríkur fast
að presti, þrífur í frakka hans
þenna nema prestur upp frá
þessari stundu, það sem eftir
var vetrarins.
Vinnumaður var hjá presti,
sem hafði ráðið sig næsta ár
hjá Árna bónda á Hóli á Fjöll-
um. Það var forstöndugur mað
ur og átti dálítið af kindum.
Þegar hann fór um vorið í nýju
vistina, var komin góð tíð og
snjór runninn úr sveitum, en
talsverður vöxtur í ám af því
að snjór var á heiðum. Þegar
vinnumaður þessi fór frá Sval-
barði, sagðist prestur ætla að
fylgja honum suður yfir á, er
var á leið hans nokkuð langt
fyrir sunnan prestssetrið, og
hjálpa honum yfir ána með
kindurnar. Þegar suður yfir
ána kom, skildu þeir með
mestu kærleikum, prestur og
vinnumaður, en prestur sá um
að Móri slóst í för með vinnu-
manni og er þar kominn hinn
nafnfrægi Hólsmóri. Lítið eða
ekkert bar á Móra um sumarið
meðan hjört var nóttin, og raun
ar fram eftir öllu hausti, alt
þangað til að fé var komið í
hús um haustið. Þá byrjaði
hann að hengja kindur vinnu-
mannsins, þangað til hann
hafði drepið þær allar. Snerist
hann nú að kindum húsbónd-
ans, og um vorið var hann bú-
inn að drepa 60 kindur. Allar
drap hann kindurnar á nótt-
unni í fjárhúsunum, og sásf
ekkert á þeim annað en blár
hringur utan um hálsinn.
Árni bóndi á Hóli kom til
foreldra minna um veturinn,
þegar mest kvað að draugn-
um, og bað ásjár og aðstoðar
í þessum raunum, sagði að
Árni sonur sinn væri orðinn
þreyttur af andvökum og hug-
arstríði yfir þessum óvanda, en
þetta var sá sami Árni, sem
Kristján kvað um mikið seinna
í lífi og dauða meðan má
munninn bera að stútnum,
í sorg og gleði sýp eg á
sextán potta kútnum.
Reynist yður
öruggur svo árum
skiftir hverjt^
sem viðrar
“OJIBWAY” landbúaðar girðinga-
vír er galvaniseraður svo hann
þolir hina fjórföldu ídýfingu Pre-
ece tilraunanna, (dýfingu í efna-
sýru blöndur er hefir söniu verk-
anir og hin óhagstæðasta veðr-
átta). Hann er þrautreyndur að
endingu áður en hann fer frá verk
smiðjunni.
“OJIBWAY’’ zinc varðar landbiin-
aðar girðingar, úr fullgildum No.
9 galvaniseruðum eir klæddum
stálvír, lagðar á Banner stálstaura
með National jarðgröfnum akker-
ishælum, ásamt hornstaurum af
sömu gerð, eru hinar tryggustu
varðgirðingar sem til eru. Leitið
upplýsinga hjá verzlunarmannin-
um um “Ojibway” ábyrgð um var-
anleik þeirra.
Búa einnig til Apoilo og Apollo
Keystone Copper Steel Brands af
Galvanized Sheets—Tin Plates.
Canadian Steel Corporation
LIMITED
Verksmiðjur or Aðalskrifstofa:
Ojibwaj’, Essex County, Ontario
Vöruhús: Hamilton, VVinnipeg og
Vancouver
Athugið vörumerkið.
Það er á hverri rúllu.
##OJIBWAY#f
ZinSínsu/ated
T hADI, H AA K,
Made of Copper-Bearing
Four One-Minute Wire
Kceoossoeosooðcðececðoscoosoeccooðoooscðeeoðoðso!
þér sem
neti S
T l M BUR
KA UPIÐ
The Empire Sash & Door Co., Ltd.
Blrgðlr: Henry Ave. East Phone: 26 35A
Skrifatofa: 5. gólfl, Bank of Hamllton
VERÐ GÆÐI ANÆGJA.