Heimskringla - 14.10.1931, Blaðsíða 7

WINNIPEG 14. OKTÓBER 1931
HEIMSKRINGLA
7. BLAÐÖflÐA
FLÓÐ OG FÁR
(fréttabréf frá Kína)
Hankow 12. ágúst.
Menn verða að róa á bátum
milli húsa hér í Hankow. Samn-
ingar hafa verið gerðir við nokk
uð á þriðja þúsund báta, sem
svo eiga að annast umferðina
þar, sem vatnið er dypst innan
bæjartakmarka. Á stóru svæði
eru reyndar flest hús í kafi,
hví þar eru mestmegnis kín-
versk hús, sem að eins eru ein
hæð. f stóra almenna sjúkra-
húsinu var alt í uppnámi í gær.
Vatnið rann inn um dyr og
glugga á annari hæð. Menn
flýja þó ekki frá híbýlum sín-
um undir slíkum kringumstæð-
um, fyr en á síðustu forvöð-
um. F’yrr búa menn um sig á
þakinu eða í trjátoppum. Slík
“krákuhreiður’’ sjást víða í bæn
um, rétt fyrir ofan vatnsflöt-
inn. f þessum hreiðrum er
lítið um matbjörg, regnverjur
og önnur lífsþægindi, en bág-
indin eru naumast svo mikil,
að ekki taki verra við, neyðist
menn til að yfirgefa þau. Lið-
lega 300,000 bágstaddra manna
hafa streymt til Hankow síð-
ustu viku og aukið vandræði
bæjarmanna um helming. En
hér var þó helst von til að ein-
hver bjargráð fyndust. — Miklu
er úthlutað af matvælum svo
tiltöluiega fáir hafa dáið úr
liungri enn þá. En hreinlætis-
ráðstafanir allar virðast hafa
farið út um þúfur, enda er kól-
eran þegar farin að gera vart
við sig.
Árið 1870 urðu mestir vatna-
vextir í Yantzedalnum, seni
sögur fara af síðan nákvæmar
athuganir var farið að gera og
mælingar. En þetta flóð sem nú
er, er þegar orðið talsvert
meira og hefir valdið svo ógur-
legu tjóni, að tjónið sem þjóð-
in verður fyrir af borgara-
styrjöldinni á þessu ári mun
ekki verða þjóðinni kostnaðar-
meira.
t nágrenni Hankow er afar
þéttbýlt, því sléttlendi er þar
mikið og frjósamt. Tugir þús-
unda manna hlaða flóðgarða
til þess að stemma stigu fyrir
flaumnum. Aðkomumönnum
og fólki úr bænum, sem hefir
neyðst til að flýja frá heimil-
um sínum, þykir flóðgarðarnir
ákjósanlegir aðseturstaðir. Þar
úir og grúir af fólki, svo þeir
líkjast afar langri mauraþúfu
Svipað er að segja um járn-
brautina, sem er á nokkuð upp-
hækkuðu landi. En járnbrautin
gefur eftir fyrir vatnsþungan-
um, flóðgarðarnir bresta og
hæstu stíflurnar eru hættuleg-
astar. Vatnið fossar inn yfir
sléttlendið, sópar húsum með
sér, fólki og kvikfénaði. Þar
sem áður voru blómleg þorp
og gullnir akrar, er nú gárótt,
gulmórautt haf, eins langt og
augað eygir. Bærinn hefir orð-
ið að leigja 30 báta til að safna
líkum á reki, innan bæjartak-
markanna. Er miklum erfiðleik
um bundið að jarða þau, en
það má ekki dragast lengi á
þessum tíma árs. Tvo síðustu
dagana hafa 60 manna druknað
í Hankow. En alls hafa 8000
manna drukknað þar í flóðun-
um, þegar þetta er skrifað.
Frá því saga Kínaveldis hófst
hefir fljótið Yangtze verið ein
af lífæðum landsins. Fljótið
hefir upptök sín við rætur “him-
instoðanna” í Tibet, 2,400 km.
frá hafsósum og klýfur því
landið frá vestri til austurs, í
tvo ekki mjög ójafna hluti. Stór
eimskip komast nálega þriðj-
ung þessarar miklu vegalengd-
ar upp eftir Yangtsiðgjang. Á
þeirri leið er það 30—60 feta
djúpt og víða breitt eins og
fjörður. Yangtsiðgjang rennur
í gegnum sex fylki, sem hvert
nm sig eru í rauninni stór rílci
eftir Evrópu-mælikvarða. Á
bökkum þess standa, auk höf-
uðstaðarins, margir stórbæir,
aem annast a. m. k. 60% af
verslunarviðskiftum 1 a n d s-
manna við erlend ríki. Er
Hankow þeirra þektastur. Sam
göngur eru mjög erfiðar inni
í landi, en megin rás þeirra
streymir öll um Yangtsidalinn.
Eru fljótbátarnir enn þá helstu
farartæki Kínverja. Dalurinn
er víða breiður og óvenjulega
frjósamur. Veðráttan er hag-
stæð, þótt hitar séu miklir á
sumrin. Þar er einkum rækt-
að te, hrísgrjón, silki og bóm-
ull. Er af þessu skiljanlegt,
þótt Yangtsiðgjang sé stundum
kallað gullfljótið. Rigningartím
inn byrjar vanalega ekki í Mið
kína fyr en í ágúst. En nú
var naumast þur dagur allan
júlímánuð. Vatnavextir hafa
verið miklir í öllum ám, en
einkanlega í Mið-kína fyrr en
í ágúst. Er nú Himalaya bætt-
ist við í byrjun ágústmánaðar
urðu hamfarir Yangtsiðgjang
svo miklar, að 60 miljónir
manna hafa orðið að flýja frá
heimilum sínum. Neyð þessa
fólks er átakanleg, þegar tek-
ið er til greina hve mikið ilt
það verður að þola. En þegar
það eftir rúman mánuð getur
horfið heim til sín aftur eru
allar líkur til að pestin verði
farin að grípa um sig fyrir al-
vöru, síðari uppskera þessa árs
eyðilögð og öll hús úr jarð-
stejrpu hrunin að grunni. Efa-
laust rekur nú marga minni til
þess, að Gulafljótið hefir oft
áður valdið ógurlegu tjóni,
enda kalla Kínverjar það “Sorg
Kína”. — Flóðgarðar hafa ver-
ið hlaðnir meðfram bökkunum
beggja megin, alt að 20 feta
háir. En framburðurinn er mik-
ill og þarna niðri á láglendinu
er straumhraðinn minni og sezt
þá framburðurinn allur á botn-
inn. Farvegurinn liækkar því
jafnt og þétt og flóðgarðarnir
hlutfallslega <»g verður þannig
með tímanum miklu hærra en
flatlendið beggjamegin fljótsins.
En Gulafljótið lætur ekki
þröngva sér til þess að renna
eilíflega eftir þessum upphækk-
uðu farvegum. Einhverntíma
hljóta flóðgarðarnir að láta
undan. Árið 1877 breytti fljót-
ið skyndilega um rás, drukkn-
aði þá ein miljón manna, og
20 árum seinna gereyddust
1500 þorp af völdum þessa
mikla flaums.
Ólafur ólafsson.
—Vísir.
ÍSLENSKUR IÐNAÐUR
Á ENGLANDI.
“Display” nefnist enskt mán-
aðarrit, sem eingöngu fjallar um
sýningar (display) í búðum og
búðagluggum, en sú íþrótt, að
auglýsa vörur, hverrar tegund-
ar sem eru í búðagluggum, er
orðið að hreinni list, eins og
jafnvel hafa sést dæmi til í
Reykjavík. Fáir mundu þó hafa
búist við, að rit þetta, sem
eingöngu flytur myndir af þeim
sýningum, sem frábærar þykja,
mundi birta mynd héðan úr
nyrstu og minstu höfuðborg
heimsins. Þetta hefir nú eigi
að síður gerst, því að í sept-
emberheftinu, sem er nýkomið
hingað, er mynd af æðardúns-
sýningunni, sem var í skemmu-
glugga Haralds Árnasonar í
sumar. Verður því varla neitað,
að hún sómir sér vel innan um
hinar myndirnar, enda fer blað-
ið sjálft lofsamlegum orðum
um sýninguna.
Það er ánægjulegt að sjá
þess merki, að íslendingar geti
staðið öðrum þjóðum á sporði
í þvi, sem til frama má teljast,
en sérstök ánægja er það, að
sjá þessa mynd birta í víðlesnu
riti fyrir þá sök, að sýningar-
varan er ísiensk, og fær með
þessu hina bestu auglýsingu,
því “Real Icelandic Eiderdown’’
stendur með stóru og fallegu
letri í glugganum. Sú aug-
lýsing var fráleitt óþörf, þvi
ekki eru nema þrettán ár síð-
an að deildarstjóri í heimsþektri
stórverslun í Lundúnum var
greinilega mjög vantrúaður á
þá staðhæfingu þess, er þess-
ar línur ritar, að æðardúnn
væri íslensk útflutningsvara.
Sé sá maður enn á lífi, sem
hann mætti vel vera fyrir aldurs
sakir, þá sér hann nú alveg
vafalaust mynd þessa, og vænt-
anlega nægir hún til þess að
sannfæra hann hversu ríkt
Tómasareðlið kann að vera í
honum.
Sveinbjöra Árnason, starfs-
maður hjá Haraldi, mun hafa
búið sýningargluggann, og má
nærri geta, að honum muni
hafa verið ánægja að sjá mynd-
ina birta með lofsamlegum um-
mælum blaðsins.
í öðru nýkomnu ensku blaði
segir einhver ferðalangur frá
komu sinni í tvær vefnaðar-
vörubúðir hér í sumar. Er
ékki um að villast, að önnur er
verslun Haralds Árnason, en
hin virðist að vera verslun Gnð-
bjargar Bergþórsdóttur. — Er
hann undrandi yfir því ,sem
hann sá og heyrði í báðum
stöðunum, enda hefir hann
sennilega ekki verið tiltakan-
lega fróður um okkur, því mjög
kom honum það á óvart, að í
báðum búðunum var talað við
hann á prýðilegri ensku.
—Mbl.
ALFRED JOLIVET
prófessor,
Hingað er kominn fyrir nokkr
um dögum prófessor í norræn-
um fræðum við Sorbonnehá-
skólann, Alfred Jolivet að
nafni.
Hann hefir um 10 ára skeið
verið háskólakennari í tungu-
málum í Algier, en var nýlega
gerður að prófessor við Sor-
bonne, er hinn kunni fræði-
maður Paul Verrier lét þar af
kenslustörfum fyrir aldurssak-
ir.
Prófessorinn er hér á vegum
“Alliance francaise”. Hann ætl-
ar að halda 4 fyrirlestra í því
félagi, og aðra fjóra fyrirlestra
heldur hann hér við háskólann.
Er tíðindamaður Morgunblaðs
ins hitti liann að máli, fórust
honum orð á þessa leið, um
ferð sína hingað:
— Um það leyti sem heims-
styrjöldin skall yfir, var eg
sendikennari við háskólann í
Oslo. Þá vaknaði hjá mér
löngun til þess, að dvelja sum-
arlangt hér á Islandi. En heims
styrjöldin kom í veg fyrir, að
þær fyrirætlanir mínar kæmust
i framkvæmd. Síðan hefi eg
ekki haft tækifæri til þess að
láta draum minn um íslands-
ferð rætast.
Er eg nú nýlega var út-
nefndur prófessor í norrænum
fræðum við Sorbonne-háskóla.
varð þeSsi ósk mín alt í einu
aðkallandi nauðsyn. Það gefur
að skilja, að fyrsta skylda þess
manns, sem tekið hefir að sér
kenslu í norrænum fræðum, er
að koma hingað til lands, kynn-
ast af eigin sjón högum þess-
arar þjóðar, sem varðveitt hefir
svo mikla menningarlega fjár-
sjóðu, sem hinar forníslensku
bókmentir, og heyra með eigin
eyrurn það tungumál talað, sem
maður hingað til hefir aðeins
þekt af lesti. Við kenslu mína
við Sorbonne mun eg leggja
nregin áherslu á hinar íslenzku
fornbókmentir.
Verkefni mitt, verður þar m.
a. að sýna fram á, að fult sam-
hengi er milli hinna foraís-
lensku bókmenta, og nútímans,
að hér eru nútímabókmentir,
sem vert er að gefa gaum.
í blöðum og tímaritum Frakk
lands, er ísands að litlu getið.
Úr þessu vil eg bæta, enda er
þess full þörf. Mun það verða
mér rnikið ánægjuefni, að bæta
úr vöntun þessari.
Eg er sem sagt hingað kom-
inn snöggva ferð, til þess að
útbreiða hér þekkingu á bók-
mentum Frakka og frakkneskri
tungu.
Það er mér mikið ánægju-
efni, að háskóli íslands hefir
óskað eftir að eg flytti hér
nokkra fyrirlestra. Háskólafyr-
irlestrar mínir verða um Victor
Hugo, Zola, Jules Romains og
um stjórnmálaflokka og stjórn
málalíf Frakklands nú á tímum.
En sem sagt. Aðaltilgangur
minn með ferðinni hingað er
ekki að fræða aðra, heldur hitt,
að leita fróðleiks sjálfur um
íslensk efni. —
—Mbl.
UNDIR SNJó TÓLF ÁR
Á tindi Schwartzenstein, sem
er eitt af hæstu fjöllunum í
Tyrólölpunum í Austurríki
fundu menn 11. þessa mán-
aðar lík tveggja nafnkunnra
austurrískra vísindamanna, dr.
Kobans og dr. Aulauf, sem
hurfu á fjallgöngu fjrrir 12 ár-
um. Þeir voru báðir prófess-
orar við háskólann í Vínarborg.
Á fjallgöngu sinni fyrir 12
árum brast á þá stórhríð og
fundust þeir ekki, hvernig sem
leitað var. En í sumar hafa
verið þama óvenju miklir hitar
og snjórinn í fjallinu bráðnað
með mestu móti, og komu þá
líkin upp úr fönninni. Voru
þau algerlega óskemd. Þeir
höfðu verið þarna í tjaldi, og
hélt annað líkið á hálfbrunn-
um kertisstúf, en á milli þeirra
fanst spil. Er það því ætlun
manna að þeir hafi reynt að
stytta sér stundir með spilum
undir það seinasta, áður en þeir
sofnuðu svefninum langa.
—Mbl.
TILBÚIÐ GULL.
í ensku stáliðnaðarborginni
Sheffield hafa verið gerðar til-
raunir í þá átt að búa til málm-
blending, er líti út eins og gull,
og hefir það nú tekist. Málm-
blendingur þessi er aðallega úr
kopar og alúminíum og hefir
nákvæmlega sama lit og gull,
en hnífapör og annað, sem
srníðað er úr honum, verður
ekki dýrara en sams konar
áhöld úr nikkelsilfri, sem nú eru
mjög notuð á hótelum. Þessi
nýi málmblendingur er rnjög
haldgóður, og það fellur ekki
á hann fremur en gull. Búist
er við að hann verði mjög not-
aður til skrauts á bifreiðum og
skipum.
—Alþbl.
Nýr sendiherra á Spáni
Frá nýári verður Helgi P.
Briem sendiherra íslands á
\
Spáni, en Helgi Guðmundsson,
sem verið hefir sendiherra,
verður bankastjóri í Útvegs-
bankanum.
—Alþbl.
LANDLÆKNIR
sækir um lausn
Guðmundur Björnson, land-
læknir hefir nýskeð sótt um
lausn frá embætti sínu vegna
vanheilsu. — Hafði þingið á-
kveðið að hann haldi fram-
vegis fullum launum. Varð
enginn ágreiningur um það,
enda sjálfsagt eftir öllum atvik
um. Hefir hann nú gegnt Iand-
læknisembættinu í 25 ár, og
breytt mörgu til batnaðar við
það sem áður var.
Það er ekki heiglum hent að
gegna landlæknisstörfum svo
vel sé, því svo má heita að
stjórn flestra heilbrigðismála
hvíli á landlækni einum, og
auk þess sem hann er ráða-
nautur stjórnarinnar, þarf hann
að geta haft góða samvinnu
við lækna og almenning. Til
alls þessa þarf fjölbreytta þekk-
ingu, mikla stefnufestu og enn
meiri lipurð. Guðm. Björnson
var alt þetta gefið flestum fram
ar, enda hefir hann notið mik-
ila trausts, bæði hjá læknum
og almenningi.
Dr. M. B. Halldorson
401 Bord Blds.
flkrlfatAfuaiml: 33674
Btundar aérstaklagra lunfnaajúk-
dóma.
■r a« flnna 4 akrifatofu kl 10—12
f. h. of 3—6 o. h.
Haimlli: 46 Alloway Ave.
Talafmli S815N
DR A. BLONDAL
(01 Medlcal Art« Bldg.
Talsfml: 22 296
■tandar •drataklosa krensjúkdóma
o« barnasjúkdóma. — A» hltta:
kl. 10—1A « k. og 3—6 e. h.
Helaalll: »0« Vlctor St. Sfmi 28 180
Dr. J. Stefansson
11« HBDICAL AKTS BLDO.
Rornl Kennedy o; Gr&h&m
■ tuadar rfaaiaau iuaai- eyraa-
ae(- >■ krerka-sjúkdóasa
Br &« hltt& frá kl. 11—12 f. h
• g kl. 3—6 e. h.
Talsfmt i 2IS34
Hslmlll: (88 McMlllan Are. 42691
MOORE’S TAXI LTD.
Cor. Dnnald and Grakaas.
50 Cente Taxl
Frá einum sta® tll annars hrar
sem er I bænum; 5 m&nns fyrir
sama og einn.- Allir farþesar á-
byrgrstlr. alllr bilar hitatllr.
Sfml 23 80« (8 llnur)
Kistur, töskur o «húsg;a«na-
flutningur.
Talelral: 28 88»
DR J. G. SNIDAL
TANIf LÆKNIR
•14 S»mer«et Block
Portage Areaue WINNIPBU
BRYNJ THORLAKSSON
Söngstjóri
Stilllr Pianos og Orge!
. Sími 38 345. 594 Alverstone St.
Það gleður eflaust marga
kunningja hans að heyra að nú
er heilsa hans allgóð. Er
hann daglega á fótum, les
margt og ræðir við komumenn
um alla heima og geima, með
sama fjöri og góðu greind og
fyrrum.
Ef vel hefði átt að vera,
hefðum vér nú átt að fá ræki-
lega sérmentaðan mann í hans
stað, sérstaklega í heilsufræði.
Því miður er þar >ekki mörg-
um á að skipa, að undanteknum
dr. Skúla Guðjónssyni og dó-
sent Mels Dungal. Þó hefir
Steingrímur Matthíasson geng-
ið á all-langt námsskeið í þeim
fræðum í Englandi. Það er
bót, að nú þarf líklega ekki um
annað að spyrja en hverju meg-
in maðurinn sé í pólitíkinni.
—Mbl.
SPÍTALI FYRIR HÆNUR
hefir verið settur á stofn í
Goring í Oxfordskíri í Eng-
landi. Hænsnarækt er eina
tegundin af landbúnaði í Eng-
landi, sem getur kept við út-
lönd um innlenda markaðinn.
Afurðir alifuglaræktarinnar í
Englandi síðastliðið ár nam 38
milj. sterlingspunda.
—Alþbl.
SKRITLUR
— Tvær ungar stúlkur hafa
mist vitið af ást til mín, en nú
segið þér að þér elskið mig ekki.
— Já, það segi eg.
— Þá eru þær þrjár, sem hafa
mist vitið.
♦ ♦ *
Hann: Hvernig stendur á því
að þú ert svona gröm við lækn-
irinn?
Hún: Hann var óforskamm-
aður. Þegar eg lýsti því fyrir
honum hvað eg er þreytt, þá
bað hann mig að lofa sér að sjá
tunguna.
G. S. THORVALDSON
B.A., L.L.B.
LöfffrcrSingur
702 Confederation Life Bldg.
Talsími 24 587
W. J. LINDAL
BJÖRN STEFÁNSSON
ISLENZKIR LOGFRÆÐINGAB
á öðru gólfi
325 Main Street
Tals. 24 963
Hafa einnig skrifstofur a8
Lnudar og Gimli og eru þar
að hitta, fyrsta miðvikudag I
hverjum mánuði.
Telephone: 21613
J. Christopherson.
Islenskur Lögfrceöingur
845 SOMERSBT BLK.
Winnipeg, :: Manitoba.
A. S. BARDAL
• elur likklstur og ann&st um útf&jr-
lr. Allur úthúnabur sá baatl.
Ennfreraur selur hann allakonar
minnisraröa og legstoina.
843 SHEKBROOKE 8T.
Phoaet 8« BOT WIN3IPM
HEALTH RESTORED
Lækningar án lyfja
DR. 8. G. 8IMPSON. N.D., D.O., D.O.
Chronic Diseases
Phone: 87 208
Suite 642-44 Somerset Blk.
WINNIPEG —MAN.
MARGARET DALMAN
TKACHKK OP PIAKO
854 BANNING ST.
PHONE: 26 420
Dr. A. V. Johnson
íslenzkur Tannlæknir.
212 Curry Bldg., Winnipeg
Gegat pósthúsinu.
, Simi: 23 742 HeimiUs: 33 328
Jacoh F. Bjarnason
—TRAN SFER—
B.gf.gc aad Parattare H.Ttag
762 VICTOR ST.
SIMI 24.506
Annast allskonar flutninga fram
og aftur um beinn.
J. T. THORSON, K. C.
Isleaskar IdglrseDiagar
Skrifstofa: 411 PARIS BLDG.
Sími: 24 471
DR. K. J. AUSTMANN
Wynyard —:— Sask.
MESSUR OG FUNDIR
1 ktrkju Sambandssafuaöar
Messur: — & hverjum suunudegi
kl. 7. e.h.
Safnaðarnefndin'. Fundir 2. og 4.
fimtudagskveld í hyerjtiai
mánuCi.
Hjilparnefndin: Fundir fyrata
mánudagskveld i hrcr jtrai
mánudi.
KvenfélagiO: Fundtr aanaa þriVjB
dag hvers raánaSar, kl. I aB
kveldinu.
SingfUkkurÍMni Æfingar 4 krerja
fimtudagskveldi.
SunnudagtukiUun:— A itrarjnaa i
■naBBdaft, kl. U f. h.