Heimskringla - 18.11.1931, Blaðsíða 5
WINNIPEG 18. NÓV. 1931
HEIMSKRINGLA
5. BLAlfSlÐA
þessu? Er hér ekki þörf á öfl- búar miíni gera sig hlægilega
ugri þjóðræknisstarfsemi ein-
mitt í anda Þjóðræknisfélags
vors, og myndi ekki sú starf-
semi geta leitt til ósegjanlegs
gagns í framtíðinni?
Hér er aðeins hent á eina teg-
und starfsins en þær eru ótal
margar. En tími vinst ekki til
að athuga þær að þessu sinni.
Að erindislokum vildi eg mega
þenda þeim sem efast kynnu
um nytsemi þjóðræknisfélag-
anna fyrir þetta land og hina
uppvaxandi kynslóð á það, að í
tilgangi þeirra og verkaviðleitni
er ekkert annað falið en það,
sem falið er í hinni víðtækustu
merkingu f jórða boðorðsins:
Heiðra skaltu föður þinn og
móður, — ætt og uppruna, minj
ar og menningu um alla daga.
Eigi sú starfsemi, sem unnin er
í anda þess, sá boðskapur, sem
hvetur til þeirra athafna ekk-
ert erindi inn til þjóðfélagsins
hér, þá er þjóðfélag þetta lengra
komið á vegi til fullkomnunar-
innar, en draumar mannanna
hafa ennþá komist.
Rögnv. Pétursson.
annan föstudag, pg með at-
kvæðum sínum loka upp eina
gestgjafahúsi bæjarins. Sumir
af þessum mönnum eiga sumar-
bústaði á Gimli, en aðrir bregða
sér þangað við tækifæri, til
að sjá ættingja og vini, og
flestir þessara manna munu
óska að Gimlibæ verði lofað
að lifa.
Hvar á svo að hýsa gesti og
ferðamenn, ef eina hótelinu er
lokað upp? Svona lagaðar
hundakúnstir hafa drepið stærri
bæi en Gimli hefir von um að
verða.
Landi vor, Mr. Jón Thor-
steinsson, er sá sem stendur til
að tapa mest á þessu fargani.
Hann er eini maðurinn í bygð-
slíkt líka einlæg ósk þeirra,
sem að ritinu standa.
Birtast þar ritgerðir og erindi
um ýms kristleg mál og kristi
lega starfsemi, æfiágrip og
minningarorð nokkurra merkis
manna með myndum, fallegir
sálmar og sönglög eftir góð-
kunna höfunda, og margt fleira
er þar að sjá merkilegt og
athyglisvert. — Skal eg nú með
örfáum orðum minnast á nokk-
uð af þessu hvað fyrir sig.
Fyrst i ritinu er erindi eftir
ritstjórann, sem hann nefnir
“Eining kirkjunnar”. Fjallar
það um eitt hið mesta áhuga-
mál kristinna manna nú á tím-
um. Minnist höfundurinn á
samvinnu hinna ýmsu kirkju-
deilda inn á við. Og einnig
EFTIRTEKTAVERT
Það er eftirtektavert fyrir oss
Islendinga að enska félagið Civ-
ic Progress Association skuli
hafa útnefnt tvo íslendinga til
þess að sækja um stöðu í þess-
um bæjar-kosningum.
í annari kjördeild þessa bæj-
ar búa um þrjátíu og tvær þús-
undir manna. Ofurlítill hópur
þeirra er Islendingar. Eigi að
síður hafa þeir svona mikla
athygli vakið, að eitt af félög-
unum ensku, sem fyrir útnefn-
ingu gegnst hér, vinsar tvo ís-
lendinga til að sækja um þessar
niikilsverðu stöður, út úr öllum
þeim grúa manna, sem úr er
að velja.
Með þessu er oss mikil virð-
ing sýnd. En meiri væri hún þó,
ef íseindingar legðust á eitt með
að kjósa þá. Til þess þarf auð-
vitað meira en þeirra eigin at-
kvæði. Þeir þurfa að beita á-
hrifum sínum á vini sína og ná-
granna enska, eða arfnara þjóða
nienn.
Bregðist íslendingar svo
úrengiiega við, verða að sjálf-
sögðu tveir landar í bæjarstjórn
hér eftir kosningar. En þar
hefir ekki fslendingur setið s. 1.
14 ár og er það ekki vansa
laust.
Dr. Ágúst Blöndal, sem um
skólraáðsstöðu sækir, er sonur
Hjörns Blöndals byggingarmeist
ara í Winnipeg og konu hans
Djargar dóttur Björns Halldórs-
aonar frá Úlfsstöðum í Loð-
Uiundarfirði, og var hún systir
hh-- M. B. Halldórssonar í Win-
nipeg. Ágúst læknir hefir stund
að lækningar í Winnipeg síðan
1921.
Paul Bardal, sem sækir um
haejarráðsstöðu, er sonur Pálls
Sigurgeirssonar frá Þingeyrum
°g konu hans Halldóru, dóttur
séra Björns Pétussonar f.v. a.1-.
ihngismanns, en bróðir Halldóru
er dr. ólafur Björnsson í Win-
nipeg.
arlaginu, sem hefir leyfi til þess hitt, hvað löngunin og þörfin er
að selja öl og borgar háan,orðin mikii til samstarfs út á
skatt til fylkis og sveitar fyrir við- milli kirkjudeildanna sjálf-
þag. ra. — Dregur hann það fram
Baekus gamli heldur áfram skýrt °S greinilega, að tilfinning
að lifa og þrífast, og vegur þá kirkjunnar er vöknuð fyrir
að mönnum og unglingum úr sundrungarvanmætti sínum, og
sögnum þeim er um hann hafa
myndast.
Séra Knútur Arngrímsson
skrifar í ritið ágæta grein, er
hann nefnir “Gildi samúðar’’.
Hefir presturinn þaulhugsað
þetta efni, enda tekst honum
vel í að sýna fram á yfirburði
samúðarinnar yfir andúðina, þó
hann viðurkenni, að andúðin sé
hinni glöggskygnari á lýti hlut- i
anna og ókosti og yfirleitt það
sem áfátt er.
Þá er í ritinu afbragðs gott
erindi eftir séra Eirík Alberts-
son, sem hann kallar “Trú og
játning”. — Flutti hann þetta
erindi á sóknarnefndarfundi hér
í Reykjavík síðast liðið haust.
Kemst hann í því inn á hið
mikilvæga atriði, hvað það geti
orðið örlagaþrungið fyrir trúar-
lífið og vöxt Kristlundernisins
hjá mönnunum, ef þeir bindi
sig aðallega við játningar og
kenni setningar, og skoði það
grundvallaratriði fyrir hið sanna
guðsbarnalíf og Kristseftirbreyt-
SKRÍTLUR UM KREPPUNA.
Það væri synd að segja, að
ekki hafi bæði margt og mikið
af fullri andagt og alvöru verið
sagt og skrifað um heimskrepp-
una. Og ef til vill hefir full á-
stæða verið til þess. En —
“blika tár í brosi kann,
bros í tári skína,’*
Jsegir skáldið. Svipað hefir ef-
laust sá hugsað, er safnað hef-
ir nokkrum skrítlum, er á ýms-
an hátt snerta kreppuna, o:
birt í ensku smáriti einu
New York. Hér eru teknar upp
nokkrar af þessum skrítlum.
♦ * *
Blaðið Life: — “Meðan við
reyndum að lifa nokkurn veg
inn eins góðu lífi og nágrann
ar okkar, gekk alt þolanlega.
En þegar við fórum að lifa dýr-
ara en þeir, þá byrjaði krepp-
an.’’
skúmaskotum fáa faðma frá l)ar af leiðandi getuskorti til að ni.
Eftir S. Á. Gíslason flytur
ritið útvarpserindi, sem hann
kallar “Ellihæli”. Er þar greini
lega lýst starfsemi þeirri innan-
lands og utan, sem að slíkum
mannúðar- og nauðsynjastofn-
Efnamaður: “Eg gæti að
vísu lánað þér fimm skildinga,
en að lána peninga, hefir ávalt
spilt vináttunni.’’
Lánþurfi: “En við höfum
aldrei verið sérlegir vinir.’’ ,
unum lúta.
bæjarlínunni, eins og gáfuð ieysa f anda Krists margvís-
Gimlikona sagði við mig í sum- leS vandamál nútímans er til
ar liennar taka. Auk þessa birt-
Vér vitum öll, hvað fleiri ist f þessam árg. vandað út-
hundruð “campers’’ meina fyr- varpserindi eftir prófessorinn.
ir velferð Gimlibæjar. Fæstir t*31’ sem Serð er g^ein fyrir Sam
af þeim munu una því vel, að bethfundi ensku biskupanna,
þeim sé bannað með lögum að sem llaiciið var í Lundúnaborg
neyta þess, sem þeim gott þyk- siðast iiðið ar. 111 að 1-0eða ýmis
ir.
Hver á að bæta upp tap þeirra tíðarinnar- Ennfremur eru ílumsínum. Er þessum skýrsl- I-7— -----
þúsunda, sem hótelið á Gimli ritinu nokkur æfiatriði ritstjór- um skift í tvo höfuðkafla meðjjL*®^ «^öOOOOOOOB<BOB005CCCCcoaooOBOOOOOOOCOBCCCC«occo;
greiðir nú fyrir skatt og sölu- ans 1 sambandi við vígslubisk-! yfirskriftunum: “Kenning krist-[
leyfi? Það verður að koma úr upsvígslu hans 21. júní s 1. og|indómsins um guð’’, og “Æskanjj
yðar eigin vasa, og þá verður ræðan. sem hann flutti við það og köllun hennar”. — í fyrriij
Vinnuveitandí (við mann sem
sækir um vinnb): “Nei, eg hefi
á nefndar- !ekki einu sinni nóg han(ia Þeini
Stytta þýðingu _ --------- .
skvrsliim Sambethfundarins að gera’ sem eru hiá mer-
vandasöm kristindómsmál nú- j áður nefnda færir ritið lesend- j úinnuumsækjandH Þú getur
tekið mig í vinnuna samt,
eg skal lofa þér því að vinna
ekki of hart.”
• * *
Kaupmaður (vonleysislega):
“Jafnvel þeir, sem aldrei hafa
ætlað sér að borga neitt, eru
nú hættir að kaupa.”
* * *
Blaðið Daily Mirror (New
York): “Enda þótt kreppan sé
mikil, virðist það vera heldur
langt gengið, að “hot dog” um-
ferðasalar hér hafi auglýsingu
á vögnum sínum með þessari á-
letran: Ágætur miðdegisverður
handa kaupsýslumönnum.’’
* * *
Ohio State Jounal: “Rússar
gefa stjórninni alt, sem þeir
hafa afgangs því, er með þarf
til þess að draga fram lífið, og
kalla það kommúnisma. Við
gerum nákvæmlega það sama
og köllum það skatta.’’
• • •
Atvinnulaus maður: “Og þeir
segja að kreppan muni geta
enzt óendanlega.
Slæpingi (sem aldrei vann):
“Hvaða kreppa?”
Farmers Sun (Ont.): “Við
höfum átt í klípu í ár. Þó eru
50 miljónir dala meira í bönk-
um Canada nú en haustið 1930.
En kannske að það sé það, sem
klípunni veldur.
Keep Your Engineer On the Job
um seinan að kvarta. tækifæri.
Það eru nú rúm 40 ár síð- Þá er þar sýnóduserindi síra
an að íslenzkir Templarar byrj- Asmundar Guðmundssonar dó-
uðu að reka Backus út úr land- sents, sem hann flutti í dóm-
inu — ætla þeir nú að láta sér kirkjunni 19- júni s. 1. og heitir
nægja að reka hann aðeins út “Kirkjan og verkamannahreyf-
á landið?
Winnipeg í nóv. 1931.
S. J. Scheving.
• • •
Aths. ritstj.: —
i ingin”. Er ekki að ófyrirsynju
! að eitthvað er minst á slíkt,
j enda gerir síra Ásmundur það
með svo mikilli skarpskygni og
sanngirni, að báðum aðilum er
Á skoðunum þeim, sem fólgn að því lærdómsríkt gleðiefni.
ar eru í ofanskráðri grein, vilj- Hann bendir á skilningsskort
um vér ekki bera ábyrgð.
kaflanum er margt vel og spak-
lega sagt, þó sumt þar geti ork-
að tvímælis um réttleik og gildi.
Aftur á móti er síðari kaflinn
svo mjög ágætur, að enginn má
helst án þess verá, að lesa hann
vel og rækilega.
Séra Þorsteinn Briem leggur
til í ritið fallega ræðu, sem
hann lætur heita “Gullkerin”.
Óskar J. Þorláksson cand.
theol- hefir ritað í ritið góða
grein og greinilega um Kristi-
Á HEIMLEIÐ
— að haustlagi -
I tilfærir dæmi og ummæli marg-
j ra ágætismanna hvað það snert
ir. En hitt dregur hann þó rétti-
Hægt skal aka, hugsun kvaka, j lega tenn betur fram, hvað
og öfgar beggja þessara stór- lega stúdentahreyfingu á Eng-
velda hvors gagnvart öðru, og|iandi. Og Þórarinn Þórarinsson
cond. theol. gefur prestunum
góð ráð í störfum sínum með
stuttri grein, er hann nefnir:
“Andleg búhyggindi’’.
prohibition pistlar.
Eg sé í ensku blöðunum hér,
að þess hefir verið beiðst, að
S^eidd verði atkvæði á Gimli þ.
Þ- m., um það, sem kallað
er “Local Option”, það meinar
að ioka upp ölstofunni, sem er
f sambandi við gistihúsið, og
Seiia engan dropa af áfengi á
°glegan hátt.
Að undanteknum þeim allra
ofstækisfylstu, veit fólk að þetta
efir allsstaðar illa gefist, og
að “bootleggers” hafa þotið upp
eins 0g gorkúlur á mykjuhaug,
ymhverfis þá staði, sem þann-
Jg hafa gefið þeim undir fót-
mn.
Það er víst óhætt að fullyrða,
að margir Winnipegbúar, ís-
enzkir og innlendir, eru nú að
Velta Því fyrir sér, hvort Gimli-
Hrolli taka eins og ber.
Þróttinn slaka þjálfi staka.
Þessi vaka geðjast mér!
Ei má kjósa angan rósa,
Eyrar frjósa, sumar þvér.
Norðurljósa logar gjósa,
Lagða ósa sýna mér.
Himins veldi er í eldi,
Orku-feldi sníður s.ér-
Þessu kveldi sál eg seldi
Sýn ef héldi ávalt mér.
Lífsins anda, enn að vanda,
Öflin standa þar og hér.
Furðustranda — ljóssins landa
Leiftrin, blanda unað mér.
Því skal dreyma, þrautum
gleyma
Þótt að sveima verði hér.
Undrageima — æðri heima
Áhrif, streyma hlý að mér.
Jörðu háður enn sem áður,
Ýmsu hrjáður eg er hér.
Himinn fáður, stjörnum stráður,
Stærðum skráður, — lýstu mér!
Kristian Johnson
PRESTFÉLAGSRITIÐ 1931.
Þessi þrettándi árg. ritsins er§
nýútkominn undir stjórn sama
ritstjóra og áður, prófessor Sig-
urðar P. Sivertsen núverandi
vígslubiskups í hinu forna Skál-
holtsbiskupsdæmi. Og ekki verð
ur annað sagt, en ritið sé, sem
fyr, ágætt að öllum frágangi,
og efnisvalið gott, fræðandi
og skemtilegt. í þetta sinn er
innihald þess fjölbreyttara en
verið hefir, og mun það fyrir þá
skuld öllum almenningi kær-
komnara og ljúfara, og auðgast
þar af leiðandi að góðum les-
endum og styrktarvinum, mun
kirkjan og verkamannahreyf-
! ingin eiga mikla samleið í því,
j að útrýma böli og mannfélags-
meinum og skapa hið langþráða
guðsríki á jörðunni, svo fremi
að vit og kærleikur fái ráðið
orðum og athöfnum. —
Dr. Jón Helgason biskup skrif
ar í ritið langa grein og ýtar-
lega um Nathan Söderblom
erkisbiskup Svía, sem andaðist
12 júlí s. 1. Er þessi langa og
skemtilega ritgerð biskups æfi-
minning Söderbloms, hins
mesta kirkjuhöfðingja síðari ára
sem Sven Hedin landkönnuður-
“Eg skal svo ekki fjölyrða
mikið meira um þennan árgang
Prestafélagsritsins. Þar er auk
þess sem eg hefi minst á: Aldar
afmæli sálmaskáldsins séra
Stefáns Thorarensens, eftir S.
P. S., með mynd. Þrír sálmar
eftir Valdimar V. Snævarr skóla
stjóra. Æfiágrip Hálfdánar
vígslubiskups Guðjónssonar,
með mynd. Kjartan Helgason
prófastur. Eftir háskólakenn-
ara Ásmund Guðmundsson, með
mynd. Sálmur, eftir Kjartan
Ólafsson brunavörð. Einar Jóns-
son prófastur. Nokkur minning-
inn heimsfrægi sagði um, er arorð, með mynd. Á föstudag-
andlátsfregnin barst honum til! inn langa. Lag eftir Sigvalda
eyrna: “Nú er sú rödd á Norð-
urlöndum hætt að hljóma, sem
allur heimurinn lagði eyrun við.
Æfistarfi þessa ágæta manns,
sakir gáfna, lærdóms og mann-
kosta, er svo ágætlega lýst af
Jóni biskupi, að hrifning og að
dáun fyrir erkibiskupinum fær
mann til að gleyma sér við lest-
urinn. Sannar það best, hver
maður hann var, því hér er
ekki um að ræða neitt æfintýri
eða skáldskap eða goðsögn,
heldur virkileika og verðskuldað
lof, eins og t. d. þetta:
“Gjörvöll kristni á erkibiskupi
Svía þakkarskuld að gjalda, og
kirkjur allra þjóða munu á kom
andi tímum blessa nafn hans.”
Mjynd af honum fylgir ritgerð-
inni.
“Frá Húsafelli og Húsafells-
prestum", heitir ein grein í rit-
inu eftir Kristleif Þorsteins^on
bónda á Stóra-Kroppi- Er þar
samankominn mikill fróðleikur
um Húsafell og umhverfi þess,
og þá ekki síður um prestana
er þar voru frá 1615—1809,
einkum Snorra Björnsson, sem
margir kannast við af þjóð-
, S- Kaldalóns tónskáld. Þrjú
sálmalög, samin af Björgvin
Guðmundssyni tónskáldi. Séra
Þórður Tómasson. Nokkur
minningarorð, með mynd.
Prestafélagsritið, eftir S. P. I.
íslenzkar bækur, eftir próf. M.
J. og dr. J. H. Erlendar bæk-
ur, eftir dr. J. H., séra E. B.,
cand- theol. ó. J. Þ. og ritstjór-
ann. Kirkjuleg löggjöf. Ýmis-
legt. Reikningur barnafélags-
sjóðs þjóðkirkjunnar 1930.
Reikningur Prestafélags íslands
1930.
Að endingu skal eg geta þess,
að þó Prestafélagritið sév méð
hinum bestu bókum, sem gefn-
ar eru hér út árlega, og verð-
skuldi þess vegna að það sé
keypt og lesið, hygg eg samt, að
hagur þess mundi aukast mikið,
og tilgangur þess nást margfalt
betur, ef það gæti komið út í
hæfilega stórum heftum t. d. 6
sinnum á ári. Eg held að prest-
arnir ættu að leggja kapp á
einhverja slíka breyting á hög-
um þess.
Þorgeir Jónsson
—Mbl.
Alderman L. F. (Roy) Borrowman
1192 Wolseley Ave.
President, Borrowman & Jamieson Ltd., Construsting
Engineers
Twenty Years a Resident of Ward 1.
Let him Watch the City’s Construction and Engineering
Problems.
Bridges: Main St.—Norwood—Salter—Assiniboine
Buildings: Auditorium—Fire Halls.
Completion of the Mall
Unemployment Relief Work
Hydro Extensions.
Town Planning.
Sewage Disposal and Trunk Sewers
and many other developments.
VOTE FOR
The only graduate of Civil Engineering in the Council
Friday, November 27th, 1931.
i^SOOOOOOOOOCOCOSOOOOOOOOOOOCOOS
_____________ROSE THEATRE
\pjE MIRflCLEQF EMTERTAINMENT THATKAS AfiAXBn Tm
fWWiam Jarnum
and^Dhomas Santechi
^Ialkinöpicture^
SI1RRWG-MMC6 ff 'WDRLÖSEAMOUSPLAY®
WÐERRCMANCE DavsHiatAre Gone /
84ASH1NG- THFILLS 1 Klf
Showing Mon., Tues., Wed., Nov. 23-24-25