Heimskringla - 29.06.1932, Blaðsíða 7

WINNIPEG 29. JÚNÍ 1932
HEIMSKRINGLA
7 BLAÐSlÐA
OPIÐ BRÉF TIL
V. JÓHANNESSONAR
Frh frá 3. bla.
um, þú hefir rætt flest mái
milli himins og jarðar, en ekki
verið merkisberi nokkurarr sér-
stakrar stefnu, það eg til veit.
Svo það hlýtur að hafa verið
«itthvað annað, sem dró þig á
þenna fund.
Jæja. Þá er öllu aðalefni í
bréfi þínu svarað. Seinasti part
ur bréfsins eru persónulegar að-
dróttanir að mér. Eg býst við
að sá, sem þú hefir altaf verið
að snúast fyrir, hafi ætlast til
þess, að þú kæmír þeim ein-
hversstaðar að, því eg veit ekki
til að þú eigir neitt persónulegt
að saka mig um, og máttu lúra
með þær aðdróttanir undir kodd
anum þínum eins lengi og þú
vilt.
Þar sem þú dregur Mr. Brack-
en inn í þetta mál, verður það
þér ekki til sæmdar. En eftir
á að hyggja, þá segir þú í
bréfi þínu, að þú ætlir ekki að
greiða atkvæði við þessar kosn-
ingar, og hefir eflaust ekki gert
það, þó það sé erfitt að skilja
slíka afstöðu, þar sem þú lætur
í ljós ánægju þínar yfir aðferð-
inni, sem brúkuð var af liber-
ölum eða mönnum Jónassonar,
hefðir þú hreint ekki átt að
skej-ast úr leik. En þeir létu
samt ekki hugfallast, þótt þú
gerðir það. Ef einhver glundroði
hefir komið á áttir þínar í þín-
um pólitísku málum, og að þú
hefir ekki fylgst vel með því,
sem var að gerast hjá félögum
þínum, þá get eg sagt þér, að
þeir sem réðu fyrir málum, voru
þeir B. Lífmann, M. Royeski og
B. L. Sigvaldason. Voru þeir að-
al forystumenn og gengu í fóst-
bræðralag, og er sagt að þeir
hafi; verið svo líkir, að andlegu
og líkamlegu atgerfi, að vart
hafi mátt á milli sjá. Fóru þeir
berserksgang og söfnuðu liði
miklu sér líku. Réru þeir á
gruhnmiðum og æddu yfir urð-
ir og fen, svo að aur og slettur
gengu í allar áttir, og sögðu
bæði satt og logið. Gátu menn
varla varist ófögnuði þessum,
og héldu þeir berserskgang þess
um þangað til degi fyrir kosn-
ingar. Þá héldu fóstbræður til
Árborgar, og fóru spölkorn vest-
ur fyrir tjaldbúðir sínar. Lét
þá foringi staðar numið og vilui
íhuga mál sitt. Var hann nú
ekki algerlega viss um sigur,
og vildi því hafa athvarf hjá
hinum helgu vættum. Og nú
voru góð ráð dýr. En þar sem
hann hafði gert vel fyrir sér
síðastliðið vor við hina ka-
þólsku kirkjuvígslu, þar sem
hann mun hafa leitt biskup að
kirkjustóli, og verið þveginn
vígðu vatni í staðinn, þá vissi
hann að hann mundi mæta hlýj
um viðtökum hjá klausturkon-
um, og vissi að fóstbræður
sínir mundu njóta góðs af, og
réði hann því af að ganga til
klausturs, og er það mál manna
að abbadísin hafi tekið þeim
fóstbræðrum tveim höndum.
Segir ekkert af ferðum þeirra
fyr en næsta dag. Var það
kosningadagur. Urðum við þá
þess varir ,að skömmu eftir að
kjörstaður var opnaður, að bíll
kom með miklum hraða og
flöksuðust svartar slæður í ali-
ar áttir, og staðnæmdist hann
fyrir utan dyr kjörstaðarins.
Stigu þar út hinar svartklæddu,
heilögu meyjar, og báðu um
atkvæðisrétt. Voru þar fóst-
bræðurnir tveir þeim til að-
staðar, og báðu um eiða, svo
að hinar helgu meyjar fengju
atkvæðisréttinn. Er það óþekt,
að þær hafi beðist þessa rétt-
ar fyr. Var nú gengið að svaða-
legum svardaga, og urðu til
þess 44 vottar. Máttu þeir gefa
eið um, að þeir þektu ætterni
og heimilisfang þessara heilögu
meyja. Er það mál manna, að
sumir þeirra 44, hafi lítt þekt
til hinna heilögu systra, því
að þær eru jafnan vandlega
geymdar innan hinna pallsterku
klausturveggja. En sumir hinna
yngri manna sögðust hafa mætt
þeim í berjamó, og fræðst um
ættir þeirra, og þær konur,
sem eiða sóru, höfðu mætt
þeim í kirkjum, og þar fræðst
um kjörgengi þeirra. En fóst-
bræðurnir þökkuðu hinum hei-
lögu meyjum með hlýjum hand-
tökum fyrir hinn mikla styrk,
sem hin heilaga kaþólska kirkja
hafði þeim veitt í þeirra stranga
bardaga; og fara nú sögur um
það, að hinir þrír fóstbræður
með foringja sínum í broddi
fylkingar, muni ætla í austur-
veg á fund páfans og þiggja
þar skírn, og fá blessun hins
heilaga drottins þjóns, og fá
þannig afbrot sín afmáð, ef
nokkur væru. Og munu þá
flestir hér vænta mikilla breyt-
inga, ef þeir komast heilir til
baka úr þeirri pílagrímsför.
Svo kann eg sögu þessa ekki
lengri. Óska eg þér, að end-
ingu, Valdi minn, að þér megi
nú renna reiðin, og þú verðir
nú heill heilsu aftur, éftir á-
reynsluna af að hafa skrifað
mér þetta langa bréf, og að
heilsa þín megi nú verða svo
sterk, að þú fáir ákveðna póli-
tíska stefnu, svo að þú getir
notað rétt þinn við næstu kosn-
ingar.
Með beztu óskum,
P. K. Bjarnason.
ENDURMINNINGAR
Eftir Fr. GuSmundsson.
Frh.
Blessuð sólin skein á skjá. Það
var komið langt framyfir allann
vanalegan fótaferðartíma í sveit
um þegar við vöknuðum við
hraustlegt og ófeimið manna-
mál utan við tjaldið. Heyrði
eg að sagt var: “ Bónleiðir för-
um við heðan ef við lítum ekki
inn”. Var þá tjaldið opnað. í
dyrunum kraup glaðlegur mað-
ur er sagðist heita séra Sigurð-
ur Stefánsson í Vigur. Við
sögðum honum að við værum
Þingeyingar. Hann kinkaði
kollinum og sagði: “Mundi ykk-
ur ekki verða strax vel við mig
ef eg sýndi ykkur Skiila Tliór-
oddsen, þennan sama sem
Landhöfðinginn Magnús Steph-
ensen leggur í einelti?” Á
sömu stundu voru þeir komnir
inn í tjaldið til okkar og í fylgd
með þeim voru Stefán Stefáns-
PELimGRS
COUNTRY CLUB
JPECIAL
TheBEERTÍíat Guards
Q.UALITY
Phones: 42 304
41 lll
<£ ' N afns pjöl Id |

son kennari, bróðir séra Sig-
urðar, og séra Amór Árnason á
Felli. Allir sáu þeir á okkur
þreytmörkin, en nærgætnastur
varð séra Sigurður. Hann kall-
aði á Stefán bróðir sinn út og
komu þeir aftur eftir litla stund
með kaffikönnu og heilann
hlaða af pönnukökum á diski
ásamt bollum og sykur og
rjóma-könnum. Meðan við all-
ir drukkum þarna kaffi eins og
hver hafði list á þá þuldu þeir
yfir okkur langann og mein-
háðskann brag er þeir kölluðu
Lallabrag. Þeir höfðu fært
okkur fréttir af öllum tegundum
og tendrað í okkur táp og fjör
og framkvæmdarþrá þegar þeir
yfirgáfu okkur og við fengum
næði til að virða fyrir okkur
sjóndeildarhringinn og innihald
hans.
Um nóttina höfðu verið sett
niður nokkur tjöld, á miðjum
völlunum, var eitt þeirra feikna
stórt og auðsJáanlega ætlað
fyrir fundarsal. Um hverfis það
í smærri tjöldum voru seldar
veitingar af öllum tegundum.
Þarna voru menn samankomnir
úr öllum sýslum landsins, en
aragrúinn allur var þó frá
Reykjavík.
Heima í sýslunum kemur
fjöldi manna saman í góðri tíð
á sérstökum tyllidögum, kjör-
þingum og aldamótahátíðum.
Úr fjarlægustu hreppum, efstu
dalabotnum og af ystu annesj-
um vinna gamlir karlar og kerl-
ingar það til að sækja slíkar
samkomur þó íllur sé vegur og
farskjótar ekki vakrir, en eigi
að síður unir hugurinn þakk-
látur lengi eftir á við endur-
minningarnar af því, sem fyrir
augun og eyrun bar og veldur
það margra stunda ánægju og
gleði á myrkum og tilbreytinga-
lausum dögum heima fyrir. Á
alþjóðarsamkomu á Þingvöll-
um þegar mest hefir verið lagt
í sölurnar og flest áður óþekt
verður séð, þá kemur og líka
hugsvölunin öllu hinu yfir-
sterka til endurgjalds einmitt
þegar mest á liggur, og heldur
í fleiri tugi ára á jafnfögrum
sýningarmunum.
“Af hölum þeim sem eg hefi
séð, eg helst vil dansa Bensa
með.” Þannig var einhver
stelpuspjátrungur í Þineyar-
sýslu látinn segja á gázkastund.
Á Þingvöllum sá eg menn af
öllum stéttum fast upp að kon-
unginum, menn sem árin í
kring, var stagast á í blöðum
og bókum, og aðra tilkomu-
mikla öldunga sem eg hefi
naumast eða alls ekki heyrt
getið, en sem hrifu mig við
fyrstu sýn. En þó fór það eins
og oftar að einn var sá er öll-
um tók fram, og sem eg alltaf
síðan flý til í huganum þegar
eg á bágast, ef eg á annað
borð œtlast til aðstoðar af
mönnum þó eg aldrei sæi hann
áður og aldrei síðan, nema
snöggvast á hafnarveggnum í
Reykjavík haustið 1919, þegar
Lagarfoss var að leggja frá
landi með mig og aðra áleiðis
heim til Canada. Þessi svip-
hreini og mér geðfeldi og ást-
úðlegi maður var séra Magnús
Helgason, þá á Torfastöðum í
Ámessýslu, seinna formaður
kennaraskólans í Reykjavík,
og bróðir séra KJ'artans í Hruna
sem við þekkjum öll.
Séra Magnús var annar full-
trúi Árnessýslu á fundi þess-
um. Hinn fulltrúi þeirra var
ungur maður Sigurður Sigurðs-
son, seinna Landbúnaðar ráða-
nautur. Hann var fyrir mínar
tilfinningar annar viðfeldnasti
fulltrúin af landinu. Oft hefi
eg hugsað um það og ekki getað
varist þeirri skoðun, að andinn
í framkomu fulltrúanna og til-
lögur þeirra var eins mismun-
andi og margbreyttur eins og
sýslumar voru margar á land-
inu.
Þegar ungir útkjálkabændur
koma í fyrsta sinni á alsherjar
mannamót eins og Þingvalla-
fund, þá verða þeir allir að aug-
um og eyrum, tilfinningin og
næmið fyrir öllum utanaðkom-
andi áhrifum þúsundfaldast,
aflþættir hugsunarinnar skjálfa
slakir í auðmýkt og aðdáun
aðra stundiiia, ^en eru líka
þandir fast að sliti þess á milli.
Útkjálkabóndinn hefir í falslausu
sveitakyrðinni lesið og ályktað
valið og hafnað um menn qg
stefnur í öllum merkustu mál-
um og aðsteðjun og viðhorfi
lands síns og þjóðar og verður
því á svona fundi eins og með
tíðum og1 þungum höggum á
steðja, að þola sámstu von-
brigði af eium og fyllast að-
dáun til annars, úr öfugri átt,
af því lýgin hafði alstaðar rutt
sér veg til hliðar við sannleik-
ann. Hreinlyndi og fölskva-
lausi útkjálkabóndinn hefir ekki
við að hafna og velja, hversu
mikla þræikun sem dómgreind
hans tekst á hendur. Hann
verður að raða atburðunum
upp í háa hlaða og athuga þá
heima hjá sér og dæmir þá
oft um seinann. Hann var
náttúrunnar bam, skyldi ekki
frost af suðri og hláku úr
norðri.
Skeifumyndað borð hafði ver-
ið sett niður frá einum enda til
annars, í stóra tjaldinu. Það
minnir mig að fundur væri
settur á hádegi, og var forseti
fundarins kosinn séra Benidikt
Kristjánsson í Landakoti full-
trúi Reykvíkinga, áður prófast-
ur í Múla í Þingeyarsýslu.
Kjörbréf fulltrúanna voru öll
samþykt umtalslaust nema eitt.
Kvennfélag Reykjavíkur hafði
kosið fulltrúa er það sendi a
fundinn, og krafðist jafnréttis
fyrir sinn fulltrúa við allá aðra
fulltrúa landsins. Fulltrúi
kvennféagsins var ungfrú
Ólafía Jóhannsdóttir, seinna
mikið þekt hér í bygðum ís-
lendinga í Canada. Hún var
þá alþíóðinni heima fyrir ó-
kunnug en þarna flutti hún
sjálf mál kennfélagsins með að-
dáanlegri hógværð og skilnings-
ríki.
Fyrstur bað um orðið full-
trúi Hafnfirðinga og talaði mik-
ið um kvef og andvökur og
dragsúga er þjakaði sínum vel-
gefna manni. Kvaðst hann
þessara þjáninga vegna, koma
miklu ver fyrir í sjón og raun
en sér væri eðlilegt. Loksins
komst hann að málefninu og
það var, að fyrirbyggja bæri
þenna giæpsamlega tilgang og
framhleypni kvennfélagsins í
Reykjavík. Nú var eg fæddur
með þeirri andlegu tilfinningu
og meðvitund að systurnar mín-
ar væru eins vel af guði gerð-
ar og eg, og mér jafnréttháar,
og svo voru þessar viðtökur
gagnvart eina kvennfulltrúan-
um af landinu, þessari ungu
hógværu og fallegu stúlku. Það
var meira en eg gat afstaðið.
Mér fanst heilög skylda að
kasta sér í sjóinn og bjarga
stúlkunni, hvað sem yrði um
Skúla Thoroddsen þar á eftir.
Eg bað um orðið fullur af hrein-
um anda. Eg gleymdi að af-
saka kvefið sem eg hlaut að
hafa fengið á Kaldadal, og eg
fann það að af gnægð hjartans
mælti munnurinn. Eg var
sjálfur mjög vel ánægður þegar
eg settist niður, en nú var eftir
að heyra og sjá áhrifin. Ann-
aðhvort eg eða Hafnfirðingur-
inn hafði kveikt í öllum þing-
heiminum, því margir báðu um
orðið í einu. Þetta varð snarp-
ur orðaskúr sem endaði með
því, að fulltrúi kvennfélagsins
var tekinn gildur og góður, en
mér voru sárir og rjóðir vang-
arnir að élinu afstöðnu, því
margar meinlegar hnútur fékk
eg fyrir frammistöðu mína.
Þegar eg daginn eftir kom inn
í hús það í Reykjavík, þar sem
Ólafía átti heima, þá varð eg
alveg hissa af því, að hún
skyldi ekki falla upp um háls-
Dr. M. B. Halldorson
401 Boýd Bld«(.
Skrifstofusími; 23674
Stund&r sérst&klega lungnasjúk
dóma
Er &T5 flnna á skrifstofu kl 10—12
f. h. og 2—6 e. h
Heimili: 46 Alloway Ave
Talnfmi: 33I5N
DR A. BLONDAL
602 Medlcal Arts Bldg
Talsímt: 22 296
Stundar sérstaklega kvensjúkddma
og barnasjúkdöma. — AtS hltta
kl. 10—1.2 » h, og 3—6 e h
Heimlll: 806 Vlctor St Siml 28 130
Dr. J. Stefansson
21« MBDICAL AHTS BLDG
Horni Kennedy og Graham
Stnndar etnadngu mm'na- eyrna
nef- og kverka-sjðkddma
Er aTJ hltta frá kl. 11—12 f. h
og kl. 3—6 e h
Talnlmi: 21K34
Heimili: 638 McMillan Ave 42691
DR. L. A. SIGURDSON
216-220 Medical Arts Bldg.
Phone 21 884 Offlce tímar 2-4
Heimili: 104 Home St.
Phone 72 409
Dr. A. B. INGIMUNDSON
Tannlæknir
602 MEDICAL, AKTS BLDG.
Simi: 28 840 Heimilis: 46 054
inn á mér. Hún var þá nógu
stór til þess að standa ekki i
þakklætisskuld, fyrir viðurkent
Jafnrétti, og til þess að sanna
mér að óeigingjöm var ekki
framkoma nún ef eg ætlaðist
til launa, þá fann eg að eig-
ingirnin leynist með flest öllum
kærleiksverkum mannanna.
Þó eg hafi nú getið um þenna
sérstaka viðburð eins og for-
spil að aðalfundinum, þá er
það ekki fyrirætlun mín að
skrifa hér fundargerð, ætti þó
máske vel við að geta þess um
aðaltilefni fundarins, að á fund-
inum var samin og samþykt
gagnorð áskorun til Alþingis
að koma í veg fyrir allar árásir
á hendur sýslumanni og bæjar-
fógeta Skúla Thoroddsen á ísa-
firði af hendi landsstjórnarinn-
ar. Forseti fundarins bað uin
það að menn forðuðust langar
umræður um málin sem lögð
yrðu fyrir fundinn, en aðeins
að gefa stuttar skýringar og
stýla skýrar uppástungur og
tillögur. Það var og auðfundið
að flestir fulltrúanna litu svo
á að undir kringumstæðunum
væri alt mælsku-kapp óheppi-
legt. Einkennilegt, og seinna
mikið umtalað, fyrirbrigði átti
sér stað á fundi þessum. Mann-
fjöldi mikill var í tjaldinu um-
hverfis borðin alt í kring og
þegar talað var um ofsóknirn-
ar gegn Skúla, þá stökk alt í
einu lágur maður rauðskeggj-
aður upp á bekkinn milli full-
trúanna öðrumegin við borðin
og, bar fljótt og sköruglega
fram þá tillögu að Magnús
Stephensen landshöfðingi yTði
gerður að sýslumanni í Rang-
árvallasýslu, en Skúli Thorodd-
sen að landshöfðingja. Að
þessu erindi loknu, hvarf mað-
urinn, þó allra augu stæðu á
honum, eins og jörðin hefði
gleipt hann með húð og hári og
enginn viðstaddur þóttist hafa
séð hann fyr. Ýmsir héldu að
þessi viðburður hefði verkað
meira á suma þingmennina, þó
það væri ekki bókað, heldur
en áskoranir fundarins. Fólkið
var óðum að hverfa af vett-i
vangi og það var komið lengst
fram á kvöld þegar fundarstörf-
um var lokið.
G. S. THORVALDSON
b.a;, l.l.b.
Lögfræðingur
702 Confederation Life Bklf.
Talsími 24 587
W. J. LINDAL, K.C.
BJÖRN STEFÁNSSON
ISLENZKIR LÖGFRÆÐINGAB
á oðru gólfi
325 Main Street
Tals. 24 963
Hafa einnig skrifstofur aS
Lnudar og Gimli og eru þar
að hitta, fyrsta miðvrkudag I
hverjum mánuði.
Telephone: 21613
J. Christopherson,
Islenzkur Lögfræðingur
845 SOMERSET BLK.
Winnipeg, :: Manitoba.
A. S. BARDAL
selur Hkklstur og ann&st um úifar-
tr. Allur útbúnatSur sé beztl.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvartta og legstetna.
843 SHERBROOKE ST.
Phooe: K6 607 WINNIPBO
HEALTH RESTORED
Lækningar án lyfja
DH. S. O. SIMPHON, IV.D., D.O., D.O.
Chronic Diseasea
Phone: 87 208
Suite 642-44 Somerset Blk.
WINNIPEG —MAN.
I
MARGARET DALMAN
TBACHBR OF PIANO
8M BlNmVO ST.
PHONE: 26 420
Dr. A. V. Johnson
íslenzkur Tannlæknir.
212 Curry Bldg., Winnipeg
Gegnt pósthúsinu.
Sími: 23 742 Helmilis: 33 328
Jacob F. Bjarnason
—TRANSFER—
B.gBMt and Farnltare Morlnc
762 VICTOR ST.
SIMI 24.500
Annast allskonar flutnlnga fr&m
og aftur um bæinn.
J. T. THORSON, K. C.
fnlenr.kur lögfræblngnr
0
Skrifstofa: 411 PARIS BLDO.
Slmi: 24 471
DR. K. J. AUSTMANN
Wynyard —:— Sask.
Talatmtl 28 88»
DR. J. G. SNIDAL
TANBÍliÆKNIR
614 Somemet Blocfc
Purtace Avenne WINNIPϨ
BRYNJ THORLAKSSON
Söngstjóri
StUllr Planos og Orgel
Slmi 38 345. 594 Alverstone St.
Frh.