Heimskringla - 20.07.1932, Blaðsíða 5

WINNIPEG 20. JÚU 1932
HEIMSKRINGLA
5 BLAÐSÍÐA
Soffía, er ung og glæsileg og
hefir enn gaman af því að
dansa og gera piltana skotna,
— sem í sjálfu sér er nú ekki
fallegt, þótt hún væri sakleysið
sjálft. Ann Thorell konu sinni
mjög, en er miður gefið um að
hún sæki dansleiki, þótt eigi
vilji hann banna henni það. Nú
kemur héraðsfógetinn, Hage
frændi hennar, maður glaður
en göfugur, að bjóða þeim á
skógardansleik. Eiga þeir Tho-
rell langt og spaugilegt sam-
tal um hjónaband, dans og dað-
ur. Thorkell afþakkar boðið, i
þeirri von að frúin geri það
sama, þótt hann látist ekkert
hafa á móti því að hún fari.
Hage reynir að sigrast á dutl-
ungum hans og fá hann til þess
að koma, og tekur loks það ráð
að vekja afbrýði hans; segir
að glæsilegur gamall kærasti
Soffíu verði staddur á dans-
leiknum. Thorkell afræður með
sjálfum sér að láta konu sína
fara, en koma sjálfur dulbúinn
og athuga álengdar háttsemi
hennar. Nú kemur frúin sjálf til
sögunnar. Vill hún fá mann
sinn með sér í skógargildið.
Hann situr fast við sinn keip.
Læzt hún þá vera afbrýðissöm
og gefur í skyn að hann mum
ætla að nota tækifærið til að
heimsækja einhverja góðvinu
sína. Loks sættast þau á það,
að hún fari, en hann verði að
sitja kyr á skrifstofu sinni, fyr-
ir blæjulausum glugga, til þess
að frænka Soffíu, í næsta húsi,
geti haft stöðugar gætur á hon-
um. Inn í þessar bollaleggingar
allar fléttast samtöl þjónsins
og þernunnar. Er Kláus þjónn
lítið viti borinn, en glóandi ást-
fanginn í Maríu, sem von var.
Biður hann hennar daglega, og
hún hryggbrýtur hann án allrar
miskunnar. Þarna fékk hann
einn skellinn enn!
En nú þarf Thorell bondi að
leysa vandamálið, hversu hann
má “sitja kyr á sama stað, en
samt að vera að ferðast’’. Ráða-
leitun hans hjá Kláusi, er skop-
leg, en árangurslaus. Þá ber aö
Frank stúdent, heim kominn eft
ijr margra ára flakk. HeiUr
hann meðferðis meðmælabréf,
er sýnir að hann hefir gegnt,
og skarað fram úr, í flestum
kunnum embættum veraldar,
og getur alt. Leysir hann vanda
mál Torells samstundis, með
því að gerast varaskeifa eða
staðgengill stórbóndans. Skift-
ast þeir nú á fötum; Thorell fer
en varaskeifan sezt makinda-
lega við gluggann, með rífleg-
an forða af Havanavindlum og
dýrum vínum fyrir framan sig.
En sá friður stendur skamma
stund aðeins. Húsmóðirin hefir
sem sé hætt við dansferðina,
og ákveðið að dvelja heldur
heima hjá elskulegum bónda
sínum, og gera honum kvöldið
ánægjulegt. Kemur hún nú full
af ástríki og vill láta vel að
honum. Þetta gat Frank ekki
þegið, eins og á stóð. Með ægi-
legum erfiðismunum og fyrir-
gangi, tekst honum að varna
frúnni frá því að sjá framan í
sig. Hún undrast stórlega fram-
komu manns síns; hyggur að
hann sé alvarlega veikur. Send
ir eftir lækni. Þýzkur og víga-
legur tannlæknir birtist. Látur
nú lengi vel svo út, að Frank
muni missa allar sínar tennar.
Losnar þó að lokum með snar-
ræði við Þjóðverjann. Þá kem-
ur inn þeman, ungfrú Falk, og
endurnýja þau Frank fornar
ástir. Kláus verður þess var,
og gerir húsmóður sinni að-
vart. Verður Frank að loka
unnustuna inni í skáp. Frúin
kemur nógu snemma til þess
að sjá hann loka skápnum og
taka lykilinn. Nú er afbrýði
hennar uppgerðarlaus. Hefst
nú önnur hrynan fyrir Frank
að leyna því hver hann er. Er
henni nú ljóst að maðurinn
hennar, sem hún hafði treyst
og trúað á sem sanna fyrir-
mynd allra eiginmanna, er rétt
eins og allir aðrir karlmenn,
í
bæði kvensamur og ótrúr. —
Verður hún bæði hissa, hrygg
og reið yfir ótrúlegri óskamm-
feilni hans. Því að þó hann æði
með ópum og stunum um stof-
una, með kodda fyrir andlit-
inu, og flýi frúna úr einu hom-
inu í annað, þá lýsir framkoman
alls ekki blygðun þeirri og sam
vizkubiti, er sanngjarnt var að
krefjast undir kringumstæðun-
um. Frank er aðframkominn
er Thorell gægist inn um dyrn-
ar. Frank rýkur út. Þeir hafa
aftur skjótlega fataskifti. Inn
kemur sá rétti og sanni eigin-
maður, og hittir konu sína yf-
irbugaða af reiði og vonbrigð-
um. Veit hann ekkert um ung-
frú Falk í skápnum. Hann skil-
ur ekki neitt í neinu. Þykir þá
frúnni skörjn færast upp í
bekkinn, er hann þykist ekkert
vita né skilja, þar sem hún
sjálf var sjónarvottur að gerð-
um hans. Krefst hún að hann
opni skápinn. Hann var ekki
lengi að því. Út stígur María
og — flýr! Frúin stendur stork-
andi og sigri hrósandi í harmi
sínum. Thorell tekur því samt
ekki með viðeigandi blygðun,
því að hann botnar alls ekkert
í fyrirbrigðunum. Loksins kemst
alt upp, og mönnum verður
augljós sá mikli sannleikur, að
hræðsla hjóna hvort um ann-
að er ljóta vitleysan, og leiðir
fólk í allskonar flónskupör,
gönur og geðshræringar.
í meðferð leiksins að þessu
sinni var enginn veikur blett-
ur, enginn bláþráður, og var að
honum hin mesta skemtun. —
Leikendurnir léku allir vel, og
sumir mjög vel. Allir hafa þeir
góða söngrödd, og tókust söngv
arnir verulega vel—eins og líka
verður að vera í leik af þessu
tæi. Helzt mátti ef til vill á
finna að röddin í Bjarna væri
farin að ryðga, eins og verða
vill um sextuga karla, og mátti
þó heyra að Bjarni hefir áður
haft allgóða rödd. Við hitt verð-
ur að kannast, að aðdáanlegt
var að sjá svo aldraðan mann
leika stúdentinn svo vel sem
hann gerði. Hinar hjólkviku
hreyfingar mintu á tvítugan
mann af hjólkvikasta tæi. —
Elnda hef|r han nnú leikjiö
Frank 29 sinnum, og að því
er hann sjálfur heldur, í síð-
asta sinni.
Þessir tveir leikir Tangabúa
hafa á allan hátt verið þeim til
sóma, og er vonandi að þeir
noti tíman vel meðan þeir hafa
svo hæfan leikstjóra, og láti
það ekki hamla sér, að krepp-
an virðist ætla að ónýta það
litla fjárhagslega gildi, sem fé-
lagslíf af þessu tæi hefir hingað
til haft.
Niður. næst.
Fr. A. Fr.
FRÁ FUNDI FRJÁLSTRÚAR
KVENFÉLAGA AÐ LUNDAR
Ágrip af fundarstörfum.
Sjötti fundur Sambands ís-
lenzkra, frjálslyndra kvenfélaga
var settur kl. 2 e- h-> 4. júní
1932, í kirkju Sambandssafn-
aðar að Lundar, af forseta sam-
bandsins, Mrs. S. E. Björnsson
frá Árborg.
Þingijð hófst með því að
sunginn var sálmur að tilmæl-
um forseta. Að því loknu benti
forseti á, að allar þær konur
sem mættar væru á fundinum,
væru annaðhvort erindrekar
frá kvenfélögum Sambandsins
eða konur, sem á einn eða ann-
an hátt styrktu félagsskap
þenna. Fyndist sér því vel við
eigandi, að þeim væri öllum
veitt full fundarréttindi. Koin
fram studd tillaga þess efnis,
og var hún samþykt í einu
hljóði.
Bað þá forseti skrifara að
lesa fundargerning síðasta árs,
þar eð margar konur væru
staddar á þessum fundi, er ekki
hefðu heyrt hann.
Er fundarbókin hafði verið
lesin benti forseti á, að á síð-
asta fundi hefði mikið verið
rætt um, eins og fundargern-
ingurinn bæri með sér, hvað
hægt væri að gera fyrir ung-
linga úr félagsskapnum, sem
kæmu til Winnipegborgar og
dveldu þar í lengri eða skemri
tíma, en fáa þektu. Vildi hún
vekja athygli á því, að Mrs.
Th. Borgfjörð og Mrs. R. Pét-
ursson, hefðu fyrir hönd Winni-
pegfélagsins, lofast til þess að
leiðbeina þeim, ef þeim væri
gert aðvart um komu þeirra
til bæjarins. Vonaðist forseti
til að fólk notfærði sér þetla
vinsamlega tilboð.
Að því búnu flutti forseti á-
varp sitt. Var það allítarlegt
erindi um starfsemi sambands-
ins og framtíðarhorfur.
Þessi skýrsla forseta bar með
sér, að nú eru í Sambandinu 7
kvenfélög — félög safnaðanna
í Winnipeg, Gimli, Ámesi, Riv-
erton, Árborg, Langruth og fé-
lagið Aldan i Winnipeg. Var
bent á að nokkuð vantaði á
að öll kvenfélög safnaða Hins
Sameinaða Kirkjufélags til-
heyrðu sambandinu. Væri því
valdandi, sumpart fjarlægðir,
sem gerðu erfitt fyrir með alla
samvinnu; en þó væri það mjög
æskilegt, ef þau sæju sér fært
í framtíðinni, að treysta sam-
bandið innbyrðis sem mest. —
Skýrði hún frá því, að stjórnar-
nefnd Sambandsins hefði í vet-
ur ákveðið að skifta með sér
verkum og heimsækja kven-
félögin. Hefðu Mrs. G. Johnson
og Mrs. P. S. Pálsson, WSnni-
peg, heimsótt Árborg, en Mrs.
S. E. Björnsson og Mrs. Þór-
unn Kvaran, heimsótt River-
ton, Gimli, Árnes og Winnipeg.
Hefði tilgangurinn með þessum
heimsóknum verið sá, að kynn
ast konunum og kynna þeiin
betur starfsemi Sambandsins.
í því sambandi mælti forseti á
þessa leið:
“Það er mjög eðlilegt, að kon-
ur, sem aldrei hafa verið á
fundum Sapihandsins, og lít—
inn þátt hafa tekið í gerðum
þess, hafi lítinn áhuga fynr
málum þeim, sem fyrir liggja.
Er því eðlilegt að þeim verði
á að spyrja: Er það hagur fyrir
smá-kvenfélögin að hafa sam-
band með sér? Ef svo er, í
hverju er þá sá hagur fólginn?
Og ennúemur: Hver ættu að
vera hin sameiginlegu málefni
vor? í þessu sambandi vil eg
geta þess, að á þeim fundum,
sem við sátum með kvenfélög-
unum, leitaðist eg við að skýra
fyrir þeim tilgang Sambands-
ins og samtaka tilraunir yfir-
leitt. Eg lagði fyrir þær hug-
myndir þær, sem mér fanst
helzt ættu að vera sameiginleg
málefni allra kvenfélaganna, og
nefndi eg í því sambandi upp-
eldismál, heilbrigðismál, friðar-
mál og sunnudagaskólamál, er
auðvitað er einn liður af upp-
eldismálinu. Á þeim kvenfélags-
fundum, er við sátum, talaði
Mrs. Þórunn Kvaran aðallega
um sunnudagaskólamálið. Hún
benti á, með hverju móti væri
hægt að hafa meiri samvinnu,
og á hvern hátt væri unt að
vekja meiri áhuga fyrir starfinu
yfirleitt. —---------
Enn eitt atriði vildi eg minn-
ast á, og tel raunar mest um
það vert, að veruleg alúð verði
við það lögð. Eg á við, að Sam-
band kvenfélaganna gangist fyr
ir því að koma bæjarbömum
til sveitardvalar yfir sumartím-
ann. Þetta er að vísu ekki ný
hugmynd, en aldrei hefir verið
eins mikil þörf á slíku starfi
eins og nú. Alstaðar þar
sem eg mintist á þetta mál,
var því vel tekið og virtust kon-
urnar yfirleitt fúsar til þess að
leggja mikið á sig til þess að
koma því í framkvæmd. Nefnd-
ir voru kosnar i Riverton, Ár-
borg, Árnesi og Gimli til að
hrinda þessu máli af stað og í
Winnipeg var kosin nefnd til
þess að taka á móti umsóknum
og tilkynna kvenfélögum út á
landsbygðinni. Hefir þvi nú
þegar orðið talsverður árangur
af þessari málaleitun, eins og
frekar mun verða skýrt frá í
skýrslum fulltrúa.’’
Að endingu þakkaði forseti
stjórnamefndinni og öllum
félagssystrum fyrir góða sam-
vinnu á liðnu ári.
Þar næst flutti gjaldkeri
Sambandsins skýrslu sína, sem
bar það með sér, að í sjóði
voru nú $26.75. Gerði gjaldkeri
fyrirspurn um það til forseta,
hvort lOc gjald á meðlim hvern
væri lögboðið, eða hvort sér-
staka samþykt þyrfti fyrir því
árlega. Svaraði forseti því, að
ákvæði væru engin fyrir þessu í
lögunum, en sú venja hefði kom
ist á, að kvenfélögin greiddu
þetta gjald. Samkvæmt til-
lögu frá Miss H. Kristjánsson
og Mrs. G. Árnason var svo
gengið frá á fundinum, að
þessu ákvæði var bætt form-
lega inn í lögin.
Bað þá forseti skrifara að
lesa upp bréf, er fundinum hafði
borist frá Mrs. Þóru Jónsson,
Gimli. I bréfinu skoraði hún á
fundinn að taka til íhugunar,
hvort Sambandið mundi ekki
geta gengist fyrir að á stofn
yrði sett baraaheimili þar sem
tekið væri við fátækum íslenzk-
um bömum til sumardvalar.
Voru töluverðar umræður uin
þetta og allar í þá átt að félags-
skapurinn væri of lítill og of
ungur til þess að ráðast í það
stórvirki. Að endingu var
stjórnarnefndinni falið að svara
bréfinu og skýra frá afstöðu
fundarins.
Því næst voru skýrslur kven-
félaganna lesnar og báru þær
allar þess vitni að starfsemi
kvenfélaganna hafði verið rek-
in af kappi á árinu og yfirleitt
með mjög góðum árangri. Eftir
að fulltrúar kvenfélagsins á
Lundr.a, sem ekki höfðu neina
formlega skýrslu að flytja, og
er Mrs. G. Árnason hafði talað
um starfsemi kvenfélagsins á
Oak Point, sem enn hefir ekki
gengið í Sambandið, höfðu tek-
ið til máls, tók forseti fyrir þau
mál, er hún hafði minst á í á-
varpi sínu. Voru fyrst tekin
fyrir uppeldismál.
Samkvæmt tilmælum forseta
tók Mrs. Emma von Renesse
til máls um sunndagaskólahald.
Hún skýrði frá sinni reynslu við
kenslu og á hvað sér fyndist
ætti að leggja mesta áherzlu og
hvaða bækur hefðu reynst
heppilegastar þar, sem hún
þekti til. Hefði öll kensla fyrst
farið fram á íslenzku, en vand-
kvæði verið með bækur. Meðal
annars hefði svo reynst með
Barnabiblíuna, að börnunum
væri ekki eingöngu erfitt með
skilning tungunnar vegna, held-
ur væri það á fæstra kennara
valdi að skýra svo sögurnar að
að haldi kæmi. En nú fyrir
þremur árum hefði verið byrj-
að að nota bækur, er nefndar
væru “The Beacon Series”.
Væru það bækur við allra barna
hæfi. Byrjuðu á einföldum efn-
um en þyngdist eftir þroska
barnanna. Auk þess fylgdu
skýringar með fyrir kennarana
og gerði það þeim kensluna
bæði ánægjulegri og léttari.
Kvaðst hún vilja ráða þeim, sem
ekki hefðu reynt þessar bækur,
að byrja á þeim nú þegar. Taldi
hún það að vísu miður farið, að
ekki væri unt að nota ,slenzku
eingöngu í sunnudagaskólunum,
en foreldrar yrðu að hafa það
hugfast, að þeir yrðu að vinna
með skólunum. Ein klukkustund
á sunnudögum nægði ekki til
þess að kenna börnunum, hvort
heldur væri íslenzku eða frjálsar
og fagrar hugsanir. En ef
frjálstrúar-hreyfingin ætti að
lifa og dafna, þá yrðu sunnu-
dagaskólar og heimilin að vera
í náinni samvinnu og nota við-
eigandi bækur, sem víkkuðu
sjóndeildarhringinn og kæmu
inn virðingu hjá bömunum fyrir
því sem gott .væri og fagurt,
hvort sem þær bækur væru á á að kynnast betur starfsemi
íslenzku eða ensku.
hinna stærri friðarfélaga. Kom
Miss Björg Hallsson og Mrs. j fram tillaga frá Mrs. G. Árnason
Jónína Kristjánsson skýrðu frá' studd af Mrs. E. L. Johnson,
í Winnipeg, á-
góðum liðsafla
og ánægjulegu
starfi skólans
gætri aðsókn,
við kensluna
starfi.
Ennfremur tóku til máls Mrs.
Guðmundsson frá Borg, Lundar,
Mrs. K. Bjarnason, Langrutn,
og Mrs. G. Árnason, Oak Point.
Forseti gat þess, að hvað sem
Sambandið gerði í sunnudaga-
skólamálinu, þá væri eðlilegt,
að það væri gert í samráði við
kirkjufélagið, sem nú héldi þing
sitt á þessum sama stað. Hefði
forseti þess þegar skipað nefnd
til þess að íhuga sunnudaga-
skólamálið, og hefði hann jafn-
framt getið þess, að kvenfélögin
nnundu hafa það mál á sinni dag
skrá og því líklegt að einhverjar
tillögur kæmu frá þeim.
Gerði Mrs. K. Bjamason,
Langruth, tillögu um, að nefnd
yrði skipuð í sunnudagaskóla-
málið og ynni hún í samráði við
kirkjufélagsnefndina. Var till.
studd af Mrs. J. F. Kristjánsson,
Winnipeg, og samþykt.
Varð nú hlé á fundarstörfum
um stund, meðan fundarkonur
þáðu góðgerðir frá kvenfélaginiu
á Lundar, en að því hlé af-
stöðnu skipaði forseti þessar
konur í nefnd fyrir þetta mál:
Mrs. Jónína Kristjánsson, Win-
nipeg, Mrs. Þórunni Kvaran, Ár-
borg, og Mrs. B. Guðmundsson,
Lundar.
Þá voru friðarmál tekin til
umræðu. Hvatti forseti mjög
konurnar að taka þátt í þeim
málum. Brýndi hún það fyrir
fundarkonum, að þær mættu
ekki láta það aftra sér, hve fá-
mennur þessi hópur væri. Yrði
friðarhugsjónum aldrei hrund-
ið í framkvæmd fyr en öllum
fyndist þetta þarfa mál vera
sitt mál. í þessu sambandi gat
hún þess, að Mrs. E. L. John-
son, Árborg, ætlaði að flytja
erindi um friðarmálin á sam-
komu, er Sambandið efndi til í
kirkjunni þá um kvöldið.
Urðu all-langar umræður um
friðarmálin og létu margar kon-
urnar í ljós, að þeim léki hugur
Árborg, að erindrekar kven-
félaganna mæltust til þess við
heimafélögin, að ein kona i
hverju félagi kynti sér friðar-
málin og talaði svo um þau við
og við á kveinfélagsfundum.
Voru allar konurnar þessu mjög
fylgjandi.
Þá var rætt um sumardvöl
barna í sveit. Gat forseti þess,
að eins og hún hefði tekið fram
í ávarpi sínu, hefði þetta mál
verið ítarlega rætt á fundum
þeim, er hún hefði setið með
kvenfélögum Sambandsins.
Hefðu nefndir verið kosnar 1
það mál í hverju félagi.
Fulltrúar frá kvenfélögunum
tóku nú ýmsir til máls og
skýrðu frá hvernig málið horfði
við í helmahögum hvers fyrir sig.
Kom það í ljós af umræðunum,
að líkindin voru mikil fyrir því,
að þetta starf gæti tekist á
farsællegan hátt, því að undir-
tektir höfðu þegar orðið hinar
beztu um viðtöku barna. Var
málinu að lotoum ráðstafað á
þann hátt, að Mrs. J. F.
Kristjánsson, skrifari Winnipeg-
nefndarinnar, var beðin að aug-
lýsa heimilisfang sitt í Heims-
kringlu, svo að landkonur gætu
náð sambandi við nefndina þar.
Var þá síðasta málið tekiö
fyrir: heilbrigðismál.
Forseti gat þess, að fundurinn
væri svo heppinn, að Miss R.
Vídal, hjúkrunarkona, væri þar
stödd, en hún hefði áreiðanlega
meiri reynslu og þekkingu á
heilbrigðismálum en nokkur
önnur kona, er fundurinn ætti
kost að hlýða á. Hefði Miss
Vídal fyrirhugað að flytja erindi
um þetta efni á samkomunni
þá um kvöldið, en samt langaði
sig til þess að biðja hana að á-
varpa fundarkonur nokkurum
orðum. Varð Miss Vídal við
þeim tilmælum, fundarkonum
öllum til ánægju og fróðleiks.
Kvað hún það gleðilegt tákn
tímanna, að þessi féagsskapur
skyldi láta sig þetta mál skifta.
Að vísu væri þetta ekki fyrsta
Frh. á 8. bls.
“Ennþá það bezta”
Drewry’s öl, lager, bjór og stout gert úr bezta byggt og malti
sem framleitt er í Vestur-Canada — “ennþá það bezta” — þrátt
fyrir 50 ára aldur. Pantið það í næstu vinsölubúð stjórnarinn-
ar eða símið 57 221 fyrir skjóta afgreiðslu.
DREWRYS DRY
Ginger Ale
Crystal Soda
bjóða velkomna alla sem í félögum eru og gildi halda. Drewry’s
uppáhaldsdrykkur á alstaðar við og er eftir allra smekk. —
Pantaðu stærri flöskurnar, “Big Boy” flöskur, af hinu ágæta
Dry Ginger Ale. Fimm glös í einni flösku.
15 aðrir viðurkendir
Drewrys drykkir
Drewry’s Pop af öllum tegundum er við hvers
manns smekk. Börnum þykja Drewry’s óáfeng-
ir drykkir hinir beztu — og eldra fólki þykja
þeir svalandi..
Hvar og hvert sem þú ferð, sérðu að
Drewry’s drykkir eru í uppáhaldi. Drew-
ry’s eru seldir í öllum stærstu Soda foun-
tains, í matvörubúðum og lyfjabúðum.
Biðjið um þá þar eða símið
57221
THE DREWRYS UMITED
STOFNAB 1877
The Government Liquor Control Commission is not responsible for any
statemént made herein as to the quality of the liquor referred to.