Heimskringla - 03.01.1934, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 3. JANÚAR 1934
HEIMSKRINCLA
5. SlÐA.
ódýrari heldur en hjá nágrönn-
um mínum.
Eða þá þessl:
— Hér með skora eg á yður
að kjósa Publius Furius, sem er
ágætur maður. Vesaldarlegt
þjófahyski vill að Vetia verði
kosinn.
Frá því að lauk gullöld Róm-
verja og þangað til prentlistin
var upp fundin, veit maður lítt
um auglýsingar, enda þótt vit-
anlegt sé, að þær hafi verið
notaðar. En þegar prentlistin
kemur til sögunnar, aukast aug-
lýsingar stórum. Um aldamótin
1600 koma út fyrstu blöðin og
réttmæti verkfallsins í alþýðu-
blöðum borgarinnar. Honum
var um að gera að verkfallið
stæði sem lengst.
En undarlegast þótti það hvað
hann hélt sig ríkmannlega í
fangelsinu. Hann gerði klefa
sinn að hinni fegurstu stáss-
stofu og svo fékk hann sér
þjón, til að stjana við sig. Vakti
þetta svo mikla athygli að fé-
lagsskapur var tetofnaður til
þess að fá hann náðaðan. En
þá varð hann fokvondur og
sagði:
— Ætla þessir heimskingar
að taka frá mér atvinnuveg
fyrsta auglýsing í blaði birtist í minn?
Þýskalandi árið 1591. 1 Eng-
landi auglýstu menn eftir bók-
um, í Frakklandi eftir vönduðu
þjónustufólki og árið 1625 birt-
ist fyrst auglýsing um uppboð,
í blaði á Niðurlöndum.
Ameríka er nú fremst með
auglýsingar og má telja cirkus-
En fólk var forvitið og vildi
endilega komast að því hver
væri atvinna hans.
af lykt þeirrar vöru, sem þeir
framleiða. En það er bruna-
tryggingarfélag í New York,
sem á metið á þessu sviði. Það
hefir látið svíða alla jaðra á
bréfsefnum sínum og á bréfs-
efnin er prentað:
Sviðalyktin af þessum pappír
ætti að minna yður á, að hús
yðar og innanstokksmunir er
ekki vátrygt gegn eldsvoða. Út-
fyllið kortið sem vér sendum
hér með frímerkt, og sendið það
til vor.
Firmað hefir eflst stórkost-
lega fyrir þessa auglýsingaað-
ferð. — Lesb. Mbl.
KVEÐIÐ Á GAML’-ÁRI 1933
Oft mér reynist ellin þung
— Það fáið þið ekki að vita orðinn seinn í spori;
fyr en um leið og eg dey, sagði Þ° er sálin altaf ung
Modley. __' j eins °S blóm á vori.
Þetta hafði hann aldrei átt að' .
, segja, því að það varð til þess Innra J1™
konginn Bamum upphafsmann | að flýta mjög aftökunni. Undir ei sem kulnað Setur>
þeirra. Það er alveg ótrúlegt eing og það fréttigt að hann Þ° að mína kæli kinn
hvað hann var uppfinningasam- ætlaöi að leysa frá skjóðunni á, eanadiskur vetur.
ur °R glöggur á það að ná til aftökustaðnum, var fólki þaði
fólksins með auglýsingum sín- mest í mun að aftakan gæti ES á íslands eöli og merg
um. Það var ekkert til, sem farið sem fyrst fram. Verkfalls-1inst 1 g°mlnin beinum
hann tók ekki í þágu auglýsing- | menn hættu verkfallinu og á stend Því eins og stuðlaberg
anna og hann skeytti því engu einni nóttu var gert við torgið °S ^ekk ei fyrir neinum.
hve mikið þær kostuðu. Hann | og gálgi reistur þar. |
sendi heilar fylkingar af skraut-! .... , +i1 Q* Bráðum lífsins dagur dvín
«****'J?% ZlTullrjt að grafar-húmið.
ar um gotur New York og arm- attökupallinn og orugg .ve.mar <md.n mm
ara storborga, og alls .staðarj sja(^ snöruna um háls > v>3a rum.ð,
hvar sem maður for, blostu vtð gvo [(,kk hann d4UUa
auglysmgar um þau undur sem
hóstakviðu, en er hann niði Alverunnar heilög hönd
andanum attur, sneri hann sér ''egmn
,, _ , , . oaiv,m, mn að fegn furðustrond
að áhorfendum og hropaði hatt. hinumegin
— Ef þér hóstið — þá notið.Irelsis ninumegm.
Evans hóstatöflur!
Hann hafði lofað firmanu,
sem bjó til þær töflur, að aug- eflaugt géð
lýsa þær svo eftirminmlega, að _ri.. °
það gleymdist aldrei, gegn því
að firmað léti hann lifa konung-
lega fram til seinustu stundar.
Eftirfarandi smáauglýsingar
birtust nýlega í frönskum blöð- (
Ónnur var frá hanska-
Vin eg margan kæran kveð
hvíld því verð eg fegin,
aftur hinumegin.
unm
um.
Hefir ekki helgi-kýrin haldið'
vana
og ykkur til af alúð þéna
opnað sína náðar spena?
M. E. Anderson
ann, og hækkaði hann og lækk-
aði meðan hann sást.
Sáu þei rsýn þessa um 10
mínútur. En sakir náttmyrk-
urs og þykni í lofti var ekki
hægt að taka mið á eldsvæðið.
* * *
fslenzk fyndni
150 skopsögur
sem Gunnar Sigurðsson fyrv.
alþingismaður hefir safnað og
skráð, eru nýlega komnar út.
Hefir þess áður verið getið hér í
blaðinu, að von væir á bókinni,
og verið birt sýnishom af sög-
unum. r það í fám orðum um
bókina að segja, að jafnframt
því, sem hún er fyrsta tilraun til
þess, að bregða ljósi yfir vissa
tegund af íslenzku sálarlífi og
menningu, er hún svo skemti-
leg, að hún mun verði hverjum
manni, sem les hana, óóbland-
ið hlátursefni.
Bókin er á góðu, hversdags-
legu máli og með teikningum
eftir Tryggva Magnússon og
Eggert Laxdal. Hún kostar kr.
2.50 og er ódýr eftir stræð og
frágangi. Mun von á fleiri
sönfum af þessu tægi síðar.
ÍSLAND OG NORÐURLÖND
Viðtal við próf. Sigurð Nordal
FRÁ fSLANDI
Hin var frá bóksala, sem Um hádegi í gær kom Stein- mgrgum stöðum í ferð yðar?
., , / -í 1. ' O I "\ T í?C?«lr 111» . _____ . _
væri að sjá í cirkus hans. Hann
var hinn fyrsti, sem notaði ljósa
auglýsingar. Árið 1850 setti
hann met í auglýsingum. Hann
gerði þá félag við hina heims-
frægu söngkonu, Jenny Lind.
Hann fylti öll blöð með grein-
um um hana, um hjartagæsku
hennar og aðrar dygðri, og fekk
tfskuverslanir og verksmiðjur til
þess að kenna hanska og hatta
við hana.
Eftirfarandi saga lýsir því ef
til Vl11 best hvernig hann fór firma og stðð undir fyrirsögn
að þvi að ná til fólksins með . , . <HQria»»
auglysingum smum: _ Dýrmætt hálsband hefir|
í margar vikur lét hann fíl, horfið, og ennfremur hanskar j
sem spentur var fyrir gríðar-|frá undirrituðu firma. Finnandi,
stóran plóg, troða fram og aftur má ej.?a hálsbandið í fundar- 1 -------
á akri milli New York og Man- iaun ef hann skilar hönskun- Steinþór Sigurðsson
hattan. Aúeiðingin var sú, að um, ’sem eru óbætanlegir vegna kominn úr öræfaferð sinni
þúsundir bænda skrifuðu hon-1 sniðs og hvað þeir eru sterkir. Mbl. 5. des.
um og spurðu hann um hve
miklu fíll afkastaði, hvort hann
væri þungur á fóðrunum og hve
mikill hagur væri að því að
nota fíl til jarðrækta í staðinn
fvrir hesta. Að lokum svaraði
Barnum öllum í einu með smá-
klausu í dagblööunum.
— Einn fíll er jafn þungur á
fóðrunum og hundrað asnar. —
Hann er jafn ónýtur til
plæginga og kanína. Hann er
til alls óhæfur fyrir bændur, og
er ekki til neins nýtur nema
vera auglýsing fyrir Barnum.
Slíkar sögur eru í hundraða
tali til um Bamum.
Mark Twain var líka fund-
vís á góðar og ódýrar auglýsing-
ar. Einu sinni var hann ritstjóri
að litlu blaði í Missouri. Þá
fekk hann bréf frá einum kaup-
anda blaðsins og skýrði hann
frá því, að kónguló hefði setið
á blaðinu sínu um morguninn
og vildi nii fá að vita hvort það
boðaði happ eða óhapp. Mark
Twain svaraði þegar:
Rvík. 10. des.
Hátíðaárið 1930 var Sigurður
Nordal prófessor boðinn til
þess að flytja fyrirlestra við há
skólann þar, en sökum ann-
ríkis hér heima gat hann ekki
komið því við þá. Árið 1931
fékk hann svo sérstakt sðma-
boð frá Harvard háskólanum í
Bandaríkjunum, um að koma
þangað til þess að flytja þar
fyrirlestra. Fór prófessor Nor-
dal þangað um haustið og var
þar veturinn 1931—32. Boðið
Spurning er fólk kom frá kirkj- um að koma til Stokkhólms
þeir íslendingar, sem í Svíþjóð
eru, una þar líka sérstaklega
vel hag sínum. Nú eru 8 ísl.
stúdentar í Svíþjóð, þar sem
enginn var fyrir fáum árum.
Það er eftirtektarvert hve þessir
ísl. stúdentar eru samrýmdir
sænskum félögum sínum. Er
það töluvert öðru vísi en sam-
vinna íslenzkra Hafnarstúdenta
við hina dönsku félaga þeirra,
sem jafnan hefir vereið heldur
lítil. Það þarf auðvitað ekki að
taka fram, hve mikið við getum
lært af hinni auðugu menningu
Svía í vísindum, listum, búnaði
o. fl.
Þar næst víkur prófessor Nor-
dal máli sínu að Norðmönnum,
sem hann er mjög vel kunnugur
að fornu og nýju.
Bckmentir Norðmanna standa
nú með miklum blóma
— Svo mikið sem eg undi hag
mínum í Stokkhólmi og fanst
mikið til um Svíana, þá gat eg
þó ekki varist þeirri tilfinningu,
þegar eg kom til Oslo, að eg
væri kominn til frjálslegri og
fjörmeiri þjóðar. — Maður þarf
is eldri og miðaldra höf. sem
halda áfram að skapa og rita,
heldur koma stöðugt fram nýir
og nýir rithöfundar, sem setja
markið hátt. T. d. kom út, dag-
ana sem eg var í Oslo, bók eftir
nýjan höfund, sem vakti mikla
eftirtekt.
Höfundar bókar þessarar heit-
ir Hans Henrik Holm, og kynt-
ist eg honum fyrir 17 árum á
stúdentamóti í Danmörku, segir
prófessor Nordal, og er saga
hans dálítið sérkennileg. Þá
var Holm um tvítugt og las lög,
en orkti þess á milli. Eitt af
smákvæðum þeim, er hann lét
mig þá heyra tíét Jonsok natt,
sem þýðir Jónsmessunótt, og er
það nafnið á þessari bók hans,
er nú kom út. Næst hitti eg
Holm 8 árum síðar í Oslo. Eg
vissi, að hann hafði þá ekkert
birt eftir sig á prenti og spurði
hvort hann væri nú orðinn mála
færslumaður og hættur við
skáldskapinn. Hann kvað nei
við, sagðist vera hættur við lög-
fræðina, en hefði tekið sér fyr-
ir hendur að gera þjóðar-“epos”
úr litla kvæðinu um Jónsmessu-
ekki annað en að ganga um | nóttina, sem eg hefði heyrt hjá
göturnar í Oslo eða sitja síðari sér í Danmörku. Eg spurði
hluta dags á Teaterkaféen tiljhann þá, hvort hann væri ekki
þess að heyra og sjá, að maður senn búinn með kvæðið. Hann
er kominn innanum unga og kvað nei við og sagðist mundu
stórhuga þjóð. Sérstaklega máiþurfa til þess 8 ár í viðbót. Mér
fullyrða, að bókmentalíf Norð-jþótti þetta undarleg fyrirætlun.
manna standi með miklu meirijEn nú eru þessi 8 ár liðin og
blóma en hinna Norðurlanda- bókin komin út.
þjóðanna. Það eru ekki einung-
FYh. á 8. bls.
stóð áfram og fór prófessor
Nordal þangað í haust. Dvaldi
hann fyrst hálfan májnuð í
Kaupmannahöfn, fór síðan til
Stokkhólms og byrjaði þar fyr-
irlestra við háskólann um miðj-
an september. Fyrir fáum dög-
um kom hann aftur heim úr för
sinni.
Tíðindamaður Nýja Dagblaðs-
ins hafði í gær tal af prófessor
Nordal.
— Hélduð þér fyrirlestra
vildi losna við biblíur, sem hann þór Sigurðsson að Víðirkeri úr
átti óseldar: öræfaferð sinni.
— Hinn vondi mundi skjálfa
aí\ hræðslu ef hann sæi hvað
— í Stokkhólmi hélt eg fyr-
irlestra við háskólann meðan
Hann segir svo af ferð sinni: j eg dvaldi þar, gaf yfirlit yfir ís-
Við héldum á laugardag upp lenzka sagnaritun frá upphafi
við seljum biblíurnar ódýrt. f öxnadal, eins og við ætluðum og fram á miðja 14. öld, og
í Ameríku eyða menn meiru okkur. yar vindur hvass af stjórnaði æfingum með kandi-
í auglýsingar en nokkurs staö- suðri þann áag á öræfunum en dötunum. í Uppsölum hélt eg
ar annars staðar. Þegar Henry skygni dágott. j einn fyrirlestur. Frá Svíþjóð
Ford kom með nýjan bíl ái Ekkert sáum við til jarðelda fór eg til Osló, dvaldi þar viku-
markaðinn eyddi hann 4-J miljón þann dag, nema hvað við eitt tíma og hélt 3 fyrirlestra við
dollara í auglýsingar á 5 dög- sinn sáum bregða fyrir bjarma í háskólann og einn í útvarpið,
um. Og það er enginn efi á því, suðri, er getur hafa stafað frá fór þaðan til Gautaborgar, hélt
að hann græddi vel á þessu og gosi. j þar einn fyrirlestur og síðan
fekk þessar 4| miljónir marg- ^ sunnudaginn var hið bezta heim yfir Kaupmannahöfn.
faldlega endurgreiddar. — veður og skygni ágætt. Gengum j
Ensk sápuverksmiðja auglýsti við þá upp á fell eitt f vestan- fslendingar kunna vel við
á forsíðu í einu stærsta blaði í verðu Ódáðahrauni. Sáum við sig í Svíþjóð
Englandi og kostaði sú auglýs- þaðan greinilega um öræfin alla — Hvernig unduð þér hag
ing 35 þús. krónur. Með þessu leið suður í Hágöngur.
var sápan orðin kunnug um Að þeirri yfirsýn get eg full- segir yður hugur um samvinnu
land alt, og þegar fyrsta dag- yrt> að engin eldsumbrot eru okkar við frændþjóðir vorar á
inn streymdu pantanir til verk- norðan Vatnajökuls, nema ef. Norðurlöndum?
smiðjunnar úr öllum áttum. vera skyldi í austanverðum! — Hag mínum undi eg
Nú eru ensk blöð tekin upp á Dyngjuhálsi, því á það svæði prýðilega með Svíum. Að vísu
því að.senda út seinustu fréttir, skygði Trölladyngja.
kyntist eg ekki neinu nú, sem
sem ekki ná að komast í blöðin, Dn anar líkur eru til þess, að eg hefi ekki haft einhver kynni
með gríðarstórum ljósstöfum á eldsumbrotin séu í Vatnsjökli.
Það boðar hyonigt Kóiigu- Iofti) og inn f milii fréttannaj Frá Mýri í Bárðardal sást eld-
lóin hefir aðeins verið að gætajeru settar auglýsngar með ljós- ur á SUnnudaginn, þrír eldstólp-
að því hvort í yðar bæ findist ietri. ar eins og frá Víðirkeri um dag-
ekki einn kaupmaður, sem ekki En amerískir auglýsendur eru inn. En þeir sem á öræfunum
auglýsti í blaðinu mínu, og nú farnir að taka ilman í þágu voru, Steinþór og félagar hans
ætlaði síðan að fara til þess auglýsinganna. Hugmyndina urðu einskis varir þann dag,
fekk eitt blaðið þegar það vildi sem fyr segir.
ná prentsvertulykt af blöðunum, Alauð jörð var á öræfunum
og stráði því ilmvatni yfir þau, þar sem þeir fóru um.
en náði um leið í stórar aug-j
lýsingar frá ilmvatnsverksmiðj- Á súlutindi
um, sem sögðu frá því hvaða Steindór Steindórsson kenn-
ilmvatn nú væri notað til þess ari á Akureyri gekk á Súiur að-
að ná hinum leiðinlega prent- faranótt mánudags, til þess að
svertuþef af blöðunum. Þessi svipast eftir hvort þaðan sæist
hugmynd hefir síðan farið sig-inokkuð af gosinu. Fór hann
urför um alla Ameríku. Appel- \ið 9. mann.
sínusali í Kaliforníu notar nú 1.1 Sáu þeir af Súlutindi eitt sinn
kaupmanns, vefa vef sinn fyrir
dyrnar og lifa þar síðan í ró og
næði.
Fyrir nokkrum árum var
maður að nafni Modley dæmdur
til dauða af einu af Suðurríkj-
um Bandaríkja. Samkvæmt lög-
um þar átti aftakan að fara
fram á bæjartorginu, en nú
stóð svo á, að torgið var í að-
gerð og verkamennirnir höfðu
gert verkfall. Var því ekki hægt
að fullnægja dómnum. Modley
byrjaði nú að skirfa biaðagrein-
ar í fangelsinu, og barðist fyrir
d. eingöngu bréfapappír sem um nóttina bjarma í suðri, er
angar af appeisínulykt, og ýms- getur hafa stafað af eidsum-
ir aðrir nota bréfsefni, sem anga brotum og mökk er bar í bjarm-
af áður, segir prófessorinn, þar
sem eg hefi oft verið með Sví-
um áður og unnið með þeim.
Áhugi allra Norðurlandaþjóð-
anna um að kynnast íslending-
um og íslenzkri menningu, er
mjög mikill og Islendingum er
þar hvarvetna vel tekið, eins og
reyndar víðast hvar erlendis,
bætir prófessorinn við. Ef til
vill er samkomulag auðveidara
með Islendingum og Svíum en
öðrum Norðurlandaþjóðum, —
meðal annars kannske af því,
að við höfum ekki átt of mikið
saman að sælda, því eins °g
máltækið segir: “gott er að
fjörður sé milli frænda og vík á
milli vina”. Auk þess kunna Is-
lendingar og Svíar mjög vel
hverir við aðra í daglegri fram-
komu og allri umgengni. Allir
Innköllunarmenn Heimskringlu
f CANADA:
Árnes..................................F. Finnbogason
Amaranth............................J. B. Halldórsson
Antler...................................Magnús Tait
Árborg.................................G. O. Einarsson
Baldur.............................Sigtr. Sigvaldason
Beckville.......................................Björn Þórðarson
Belmont................................. G. J. Oleson
Bredenbury.............................H. O. Loptsson
Brown.............................Thorst. J. Gíslason
Calgary............................Grímur S. Grímsson
Churchbridge...................................Magnús Hinriksson
Cypress River...........................Páll Anderson
Dafoe..................................S. S. Anderson
Elfros.............................J. H. Goodmundsson
Eriksdale.............................Ólafur Hallsson
Foam Lake............................. John Janusson
Gimli...................................K. Kjernested
Geysir.................................Tím. Böðvarsson
Glenboro.................................G. J. Oleson
Hayland............................Sig. B. Helgason
Hecla...............................Jóhann K. Johnson
Hnausa................................Gestur S. Vídal
Hove..............................................Andrés Skagfeld
Húsavík............................................ John Kernested
Innisfail...........................Hannes J. Húnfjörð
Kandahar................................S. S. Anderson
Keewatin...........................................Sigm. Björnsson
Kristnes.,..................................Rósm. Ámason
Langruth...................................B. Eyjólfsson
Leslie....,..........................................Th. Guðmundsson
Lundar....................................Sig. Jónsson
Markerville....................... Hannes J. Húnfjörð
Mozart ..................................Jens Elíasson
Oak Point.............................Andrés Skagfeld
Oakview...............................Sigurður Sigfússon
Otto...............................................Björn Hördal
Piney.....................................S. S. Anderson
Poplar Park..............................Sig. Sigurðsson
Red Deer..............................Hannes J. Húnfjörð
Reykjavík..................:..............Árni Pálsson
Riverton...............................Bjöm Hjörleifsson
Selkirk............................... G. M. Jóhansson
Steep Rock..........................................Fred Snædal
Stony Hill.........................................Björn Hördal
Swan River.......................................Halldór Egilsson
Tantallon..........................................Guðm. Ólafsson
Thornhill........................... Thorst. J. Gíslason
Víðir.................................. Aug. Einarsson
Vancouver...........................Mrs. Anna Harvey
Winnpegosis...............................
Winnipeg Beach......................................John Kernested
Wynyard...................................S. S. Anderson
«
f BANDARfKJUNUM:
Akra...................................Jón K. Einarsson
Bantry..................................E. J. Breiðfjörð
Belingham, Wash..........................John W. Johnson
Blaine, Wash..........................................K. Goodman
Cavalier................................Jón K. Einarsson
Chicago: Geo. F. Long, 2428 Hamlin Ave., Logan Square Sta.
Edinburg..........................................Hannes Bjömsson
Garðar..................................S. M. Breiðfjörð
Grafton.............................. Mrs. E. Eastman
Hallson...............................Jón K. Einarsson
Hensel......'.........................J. K. Einarsson
Ivanhoe.............................Miss C. V. Dalmann
Milton....................................F. G. Vatnsdal
Minneota............................Miss C. V. Dalmann
Mountain............................Hannes Björnsson
Point Roberts...........................Ingvar Goodma*
Seattle, Wash.........J. J. Middal, 6723—21st Ave. N. W.
Svold...................................Jón K. Einarsson
Upham...................................E. J. Breiðfjörð
The Viking Press, Limited
Winnipeg Manitoba