Heimskringla - 22.01.1936, Blaðsíða 1

L. ARGANGUR
WINNIPBG, MIÐVIKUDAGINN, 22. JANÚAR, 1936
NÚMER 17.
George V. Bretakonungur, dáinn
h——s se: ---í
Það er í þessu samstarfi
ijóðarinnar, sem styrkur brezks
stjórnars.kipulags er fólgið og
ríkisins. Að hinn nýlátni kon-
ungur hafi skoðað það skyldu
sína, að vernda það og efla og
hafi sýnt iþað með framkomu
sinni, verður ekki efast um.
George konungur mun lifa í
vitund þegna sinna, sem mildur
og réttsýnn stjórnari og góður
maður.
Jarðarförin fer fram þriðju-
daginn 28. janúar í St. George’s
Chapel í Windsor kastalanum.
Fæddur 3. júní 1865 — Dáinn 20. Janúar 1936
Konungur Bretlands, George
V. dó síðastliðin mánudag (20.
jan.) í Sandringham House á
Englandi.
Andlát hans bar að klukkan
11.55, rétt fyrir miðnætti. —
(Eftir Winnipeg-tíma kl. 5.55
e. h.).
Konungurinn hafði um skeið
kent hjartabilunar. En fyrir
nokkrum dögum lagðist hann í
lungnabólgu og fór hann ekki á
fætur úr því. Hann var fullra
70 ára að aldri.
Úr vahheilsu konungsins
noklkrar undanfarnar vikur,
hafði ekki verið mikið gert. —
Andlát hans kom því mörgum á
óvart.
IGeorge V hafði ríkt rúm
25 ár. Var fjórðungsaldar n'kis-
stjónar afmælis hans minst með
hátíðahaldi s. 1. sumar á Eng-
landi og víðar innan Rretaveld-
is.
Hinn nýlátni konungur var
annar sonur Edward VII og
Alexöndru drotningar. Hann
var fæddur 3. júní 1865 í Marl-
iborough House í London. Kon-
ungur er sagt að hann hafi ekki
búist við að verða, euda stóð
eldri bróðir hans, Hertoginn af
Clarenoe til rfkiserfða. En
hann dó 1892. Að Edward VII
látnum, tók því George V viö
ríkisstjórn, 6. maí 1910.
Uppeldi konungsins og bróður
hans er sa^t að hafi verið mjög
blátt áfram. Er haldið fram,
að móðir þeirra hafi átt mikinn
hlut í því. Henni fanst að hvað
sem fyrir sonum sínum lægi
síðar, væru þeir svo bezt undir
það búnir og skildu þá þjóð
sa'na bezt, ef lifðu yfirleitt svip-
uðu lífi og hún.
Á uppvaxtarárum bræðranna,
þótti ekki til annars meira
koima, en að ungir menn kynt-
ust lífinu í brezka sjóhemum.
Vildi Edward VII faðir þeirra
umfram alt að þeir færu þang-
að tii náms og starfs. Varð
George V þar aðnu'rall og riðinn
við sjóherinn þar til hann tók
við ríkisstjórn.
Á yngri árum sínum ferðaðist
George V um alt Brletaveldi og
víöar. Tii Canada kom hann
oftar en einu sinni.
Ömmur George V., Victoria
drotning og Lovísa drotning í
Danmörku, höfðu miklar mæt-
ur á honum á yngri árum hans.
Heimsótti hann oft ömmu sína
í Danmörku.
6. júM 1893 giftist George
konungur Maríu prinsessu af
Teok. Var móðir hennar dóttir
Adolfuss, Hertoga af Cam
bridge, sonar George III Breta
konungs. Konungshjónin brezku
vo.ru því náskyld. Áttu þau 6
börn er1 öll lifa nema eitt. Elzt
þeirra er Edward Albert (Prins
inn af Wales) sem nú er tekinn
við ríkisstjóm og ber nafnið
Edward VIII konungur Bret
lands.
Næstur honum að aldri, er
hertoginn af ,York, er næst
stendur til ríkiserfða. Hann er
giftur Elizabetu Bowes-Lyon,
dóttur jarlsins af Strathmore.
Hinir tveir synir þeirra gift-
ust s. 1. sumar. Og dóttir þeirra
Victoria prinsessa er gift La-
selles greifa.
Þó George V væri til konungs
tekinn um leið og Edward VII
faðir hans dó, fór krýningar
athöfnin ekki fram fyr erf 22.
júní 1911 í Westminster Abbey
,í London og 11. nóvember það
ár í Bombay á Indlandi, er
hann var krýndur keisari (em
peror) Indlands.
Stjórnarár George V voru
ein hin erfiðustu í sögu Breta-
veldis. Á fjórða ríkisstjórnar-
árinu, 1914, braust út heims
styrjöldin. Liðaðist þá hvert
ríkið og keisaradæmið af öðru
sundur. Þegar litið er til baka
yfir þau ár, má það undur heita
að hvert ríki veraldar fór ekki f
mola, hvort sem stórt var eða
smátt, og hvort sem beinan þátt.
átti eða ekki í stríðinu. Á
styrikleika sambands Breta-
veldis reyndi þá vissulega meira
en nokkru sinni fyr. En Breta-
veldi stóð þá raun vel af sér. Og
böndin sem tengdu það þá sam-
an, hafa ekki slaknað á hverju
sem gengið hefir sa'ðan stríðinu
lauk.
iSlíkt er aðeins hugsanlegt
þar sem á sér stað einhuga og
náið samstarf þegnanna og
þeirra sem ríkjum ráða.
Sýning á bílum hefir staðið
yfir r Auditorium þessa bæjar
undanfarna daga. Var sýning-
in opnuð s. 1. laugardagskvöld
af John Bracken forsætisráð-
herra Manitobafylkis að þús-
undum manna viðstöddum, því
ekkert vekur meiri eftirtekt en
fagur, gljáandi bíll. Áður en
sýningin var opnuð, var þeim
er auglýsa í Auditorium boðið
til kvöldverðar og var það um
300 manns. Stjórnaði Dr. Dafoe
ritstjóri Winnipeg Free Press
samsætinu, enda var það blað-
ið ásamt félagi því í þessum
bæ, er stendur fyrir starfi því,
er Back-to-theLand Movement
er nefnt, sem sýningu þessari
hrinti af stokkunum.
í Auditorium var auðvitað
margt annað eftirtektavert að
sjá, því þar er auglýst mikið
af því nýjasta á framleiðslu
þessa bæjar. Einn íslendingur
auglýsir þar sína vöru; er það
veggjastopp, sem Wood-Wool
heitir og S. Thorkalsson fram-
leiðir og frægt er orðið.
BÍLASÝNING
FRÁ FOAM LAKE
Hr. ritstjóri:
Okkur, sem erum á útigangi
á hásléttu Saskatchewaín fylkis
h'ður furðanlega vel. Nefin sem
frusu í janúar (35) þegar frost
voru 50 fyrir neðan zero þiðn-
uðu aftur í júlí þegar hitinn
varð 90 fyrir ofan.
Uppskera varð með rýrara
móti sökum ryðs í hveiti og
flokkun lág, 4—5—6 og fóður,
var það algenga, þó nokkrir
fengu 2 og 3. Hafrar og ibygg
Edward VIII. kemur til ríkis

Rudyard Kipling enska ljóð
og söguskáldið heimsfræga, dó
s. 1. laugardag. Hann er talinn
með allra fremstu skáldum
Breta á síðari tímum. Verður
á starf hans minst síðar.
BRÉF TIL HKR.
Roohester, Minn.
19. jan. 1936
Herra ritstjóri:
Viltu gera svo vel að láta
blað þitt flytja Vestur-íslend-
ingum og þeirra venslafólki
þessi kveðjuorð okkar?
Kæru Vestur-íslendingar:
Við þökkum ykkur alla þá al-
úð, gestrisni og vináttu, sem
þið sýnduð okkur á meðan við
dvöldum og ferðuðumst meðal
ykkar.
Við erum ekki að minnast á
neina menn eða konur sérstak-
lega, því hvar sem við komum
eða dvöldum nutum við sömu
gestrisninnar og hlýleikans.
Áreiðanlega verðið þið og
samverustundirnar með ykkur
okkur ógleymanlegar og ómet-
anlegar. Við þökkum ykkur
þó miklu fremur fyrir öll þau
hlýju og ástríku orð og gerðir í
garð íslands og Austur-íslend-
inga, sem við urðum svo víða
áðnjótandi og vör við.
Það eru margir, sem við vild-
um og ættum að skrifa, en við
biðjum þá að afsaka slóðaskap-
inn.
Góð líðan.
Kærar kveðjur.
Margrét og ófeigur J.
Ófeigsson
% Mayo Clinic
Rochester, Minn. U. S. A.
Sumir h'ta, svo á, að ást sé
einskonar geðsjúkdómur. En
sem betur fer er hann sjaldan
ólæknandi. Og oft læknast hanu
alveg af sjálfu sér.
í meðallagi að vöxtum, en prís
með lægsta móti. Gripa mark-
aður dágóður með köflum enda
mikið sent til markaðar af þeini
og svínum sem hafa verið í
heldur háum prís. Það er mesta
furða hvað þið getið étið mikið
af kjöti .þama í Winnipeg.
Nokkrar smábreytingar hafa
verið gerðar hér á árinu og má
þar til nefna “bjórstaupa söl-
una”. Það fór mestur tími síð-
asta fylkisþings í að útbúa þar
að lútandi lög, því margt var
að athuga. Er sagt að þriggja
vikna tími hafi farið í þrátt um
það hvort telja skildi söng-
fugla sem hljóðfæri, því ef svo
var skildi það ólöglegt vera að
hafa þá í þúri í bjórstofunni.
Þar skildi engin söngur né har-
moniku spil eiga sér stað, ekki
heldur hlátur, blístur eður há-
reisti af neinu tæi. Menn (ekki
konur) skildu bara koma þar
inn stein þegjandi, setjast niður
með varúð, rétta upp 5 fingur
ef þá vantaði 5 glös en 10 ef
þá vantaði 10. Drekka svo eins
og þeir þyldu og gætu borgað
fyrir, ganga (ekki skríða) svo
út með ró og respekt, og öskra
helst ekki fyr en á næsta götu-
homi.
Menn áttu bágt með sig, að
hlægja ekki að allri þessari var-
úð viðvíkjandi sölu á nokkurum
staupum af bjór, sem allir vita
[að eru ekki fimm centa virði
glasið hvað þá heldur tíu, eins
og það er selt fyrir. En þegar
öllu var komið í kring og
stjórnin var . búin að flytja
bækistöð sína á annað götu-
horn og staupa salan var byrj-
uð á hinu, þá gat ekki djöfull-
inn ráðið við sig lengur, svo
hann skellihló að öllu saman.
Og honum var það heldur
ekki láandi því svona var þá
bindindið komið sem stofnað
var til með lögum fyrir meir en
20 árum og sem hafði kent
mönnum að búa til hið ill-
ræmda “heimabrugg” sem seint
mun afnumið hvort sem bjór-
kránum er fjölgað eður fækk-
að. En hvað sem því líður þá
er eitt víst: að nú þarf ekki að
þorna upp í lakanum á okkur
Foam Lakeingum vegna skorts
á bjórleysi eins og K. N. mundi
orða það.
( Með framförum má víst þá
ibreytingu telja, að hið gamla
skautahús var rifið til grunna
og annað nýtt bygt, sem er að
öllu leyti meiri og vandaðri
bygging. Kostaði það um $2000.
En þar sem allir voru fyrirtæk-
inu hlyntir þá var það fé auð-
fengið svo að skuld er nú ekki
nema $135.00. Er gert ráð
fyrir að sú skuld verði afrnáð
með öllu um það þessum vetri
lýkur.
Þá var samkomuhús bæjarins
einnig stækkað að miklum mun
svo nú rúmar það líklega alla
bæjarbúa í einu. Eru það ekki
margir af smábæjunum hér í
kring sem hafa svo rúmgóð
samkomuhús. Þessi breyting
kostaði bæinn um $1,500.00 en
það er búist við að hún borgi
sig að mnista kosti óbeinlínis
Edward VIII (Priiisinn af Wales)
í brezkum íögum er svo mælt
fyrir, að á sömu stundu og kon-
ungurinn deyr, verði ríkiserf-
inginn konungur.
Við lát George V. Bretakon-
ungs, s. 1. mánudag, tók því
sonur hans, Prinsinn af Wales,
við konungdómi á Bretlandi. —
Tekur hann upp nafnið Edward
VIII.
Hinn nýji konungur, Edward
VIII, er fæddur 23. júní 1894
og er því 41 árs að aldri.
Það munu fáir ríkiserfingar
Bretlands hafa verið eins kunnir
Iþegnum ríkisins víðsvegar út
um heim og Edward VIII.
Hann hefir um mörg undan-
farin ár ferðast aftur og fram
um Bretaveldi. Og hann hefir
oft dvalið talsvert lengi á hverj-
um stað, sem hann hefir heim-
sótt. Það mun ekki fjarri
sanni, að hann sé kunnugri hag
þegna sinna af sjón og reynd,
en nokkur fyrirrennari hans.
Enginn skildi ætla að ferðalög
þessi hafi verið gerð af ein-
tómri löngun af að ferðast. Það
virðist frá öndverðu hafa vakað
fyrir honum að búa sig á allan
mögulegan hátt sem bezt undir
framtíðar starf sitt, það starf
sem hann hefir nú á hendur
tekist. Og ferðalögin eru eitt af
því.
Tungumálamaður þykir hann
mikill, eins og afi hans, Ed-
ward VII. var. Frönsku og þýzku
kvað hann tala sem móðurmál
sitt; auk þess fleyta sér í fleiri
útlendum málum. Nám hefir
hann bæði stundað í Cambridge
og Oxford-háskólunum.
Til hermensku hefir hann
lært bæði á sjó og landi. í
stríðið 1914 fór hann þegar í
byrjun. Og þar til því lauk,
var hann mest af tímanum í
Frakklandi aðallega eða mest
við að æfa herdeildir .
Hann kvað vera sjálfstæður
skoðunum og geta haft það
til að vera stíflundaður þó
hann fari vel með það. Er um
hann sagt í æsku, að dálæti
hafi nokkurt verið á honum, og
ihann hafi verið sá eini af börn-
unum, er nei gat sagt við því
sem Victoria drotning sagði
honum að gera, án þess að sett
væri ofan í við hann fyrir það.
Til Canada kom hann 1919.
Keypti hann iþá hjarðbú í
Albertafylki, sem hann á enn.
Hefir hann stundum dvalið á
búinu nokkrar vikur í senn, t.
d. árið 1923 og Í927. Hefir
hann þá klæðst cowboy-búningi
og komið fram sem óbreyttur
cowboy, borðað með þeim og
unnið og skemt sér.
Edward VIII er ógiftur. Hefir
eklki ógiftur konungur sezt að
völdum í Englandi síðan George
III tók við ríkisstjórn, en hann
giftist þó um það leyti sem
hann var krýndur. Bretland er
að vísu ekki . drotningarlaust
rneðan móðir núverandi kon-
ungs er á lífi, en hvað verður
ef hún deyr?
Það mun óhætt að fullyrða,
að þegnar Bretaveldis hefðu
ekki óskað sér annars konungs
fremur, að George V. látnum,
en Edward VIII, þó í þeirra
valdi hefði verið að velja sér
konung. Hann nýtur nú þegar
þeirrar almennings-hylli, er fáir
konungar hafa notið við byrjun
ríikisstjómar sinnar.
— með tíð og tíma.
Þótt það væri á allra vitorði
að sambandskosningar ættu að
faira fram, enihvern tíma á ár-
inu, þá heyrðist varla orð um
það sagt. Að sönnu voru út-
nefndir menn í hina þrjá aðal-
flokka en það var gert svo
hljóðlega og ærslulaust að
menn vissu varla af því. Loks
kom fregnin um það að hinn
14. október hefði verið valinn
sem kosningadagur en einnig
það gat ekki vakið menn til
nokkurs áhuga svo það virtist
“dúnalogn allra átta” þar til
svo sem 10 dögum fyrir hinn
tilnefnda kosninga dag. En þá
byrjuðu líka Rassaköstin, —
Þegar talað er um rassaköst þá
minnir það mig á þau fyrstu
sem eg sá í þessu landi. Svo-
leiðis stóð á því að eg hafði ráð-
ist til þeirra D og N til að
hjálpa við heyvinnu á hjarðbúi
Frh. á 5 bls.