Heimskringla - 01.07.1936, Blaðsíða 3

WINNIPEJG, 1. JÚLl, 1936
HEIMSKRINGLA
8. StÐA
það, að ekki var unnið af kappi
á þessu sviði meðan ófriðarský-
in voru lengra burtu en þau eru
nú. (
iHafa Rússar sint flugmálum
svo, að hernaðarflu^vélafram-
leiðsla þeirra var komin upp í
300 á mánuði hverjum. í ágúst
1935 áttu ítalir 3000 hernaðar-
flugvélar. í |dag 'eiga (þeir um
5000.
Mussolini sjálfur hefir sagt,
hafði hann þá í rauðum búningi,
annan í gulum, þriðja í bláum
o. s. frv. Hann sýndi vel og
greinilega á myndinni andlits-
drætti þeirra, augu, munn og
nef. Einn úr hópnum tottaði
pípuna sína. Úti fyrir kaffi-
húsinu stóðu ilskór 1 jröð, eins
og venja er til í Marokko. — En
þegar hér var komið, fór hann
áð athuga málið betur. Hann
vildi láta það koma skýrt og
innar. Þeir hafa því varpað
fyrir borð mörgum hinna eldri
kenninga um það, hvernig listin
eigi að vera, og byrjað á nýjan
leik. Þeir urðu því “primitivist-
ar” (það er dregið af primitiv,
er merkir upprunalegur, og það
aftur af primus, er merkir fyrst-
ur). En þetta heiti þeirra mun
að ítalía hafi 10,000 flugforingja skilmerkilega í ljós á myndmni,
reiðubúna til þess að berjast, er hvað fynr sér vektl meö hen“ ;
styrjöld skelli á. Ea fil Þess að svo teldl
Frakkar eiga 5,400—6,000 haiin sig þurfa að sleppa ymsum
hernaðarflugvélar, en eins og atriðum, sem á þessu stigi máls-
flugmálaráðuneyti þeirra sjálfuMns voru í myndinni, svo að tiil-
er ljósast er taísvert af þessum I gangur hans kæmi betur fram. eru til á vorum tímum. Því að | ina raunverulega, í dýpsta skiln-
flugvélarfjölda gamlar flugvélar. Hann segir svo frá sjálfur, að
í lok yfirstandandi árs, sam-lÞaö. sem einkum hafi vakið at-
kvæmt áætlun, eiga Erakkar | hygfi sína„ að því er þetta vi
fangsefni snertir, hafi verið
þessir tveir náungar, sem voru
tímunum saman niðursokknir í
íhugun út af einu blómi og
nokkrum “gullfiskum” í vatns-
skál. Til þess nú að meiri á-
herzla kæmi á þetta, færði hann
eiga
3000 nýjar árásar- og njósna-
flugvélar.
Samkvæmt opinberri brezkri
skýrslu í marz s. 1. eiga Bretar
nú 1,800 nýjar hernaðarflugvél-
ar, en Bretar leggja nú
mikið
kapp á. a« efla s'"ar' myndlM til einfaklara horts, sá
og taliS er v,st a» mnan langs y minni áhersla yrSi á
tíma hafi þeir 4000 nyjar hern-1 u •
aðarflugvélar.
Sovjet-Rússland á 5360
hernaðarflugvélar
Sovét-Rússland er annað
xnesta flugveldi álfunnar næst á
eftir Þjóðverjum
Hafa Rússar sint flugmálum
af miklum áhuga mörg undan
gengin ár. Rússar eiga nú 5,360
hernaðarflugvélar og þeiir halda
árfam smíði þeirra af mesta
kappi.
Fullyrt er að Rússar hafi 50,-
æfðum flugmönnum á að
því í myndinni, sem hann taldi
aukaatriði. Hann slepti því il-
skónum og pípunni, andlits-
dráttum mannana og litarmis-
mun kuflanna (Burnusanna),
og málaði alt með gráleitum
blæ. Einungis “gullfiskana”
gerði hann gula og blómið rautt
Og hugði hann sig með þessu
móti mund'H draga athygli
manna að þeim atriðum, er
einkum höfðu knúð hann til
þess að ráðast í að mála mynd-
ina.
Þær ásakanir hafa verið born-
skipa^' ^AUir' flugmeim Rússa | ar á Matlaee og a«ra oxpreaaion-
eru æfðir í að nota fallhlífar.
Þióðverjar, Rússar, Frakkar,
Bretar og italir hafa nn a™ |
færri en 30,000 hernaðarflug-
samskonar eða líkir litir í ná-
rnunda við þau. Sjórinn mátti
ekki vera blágrænn, því skugg-
inn “þoldi” það ekki, og ekki
heldur gulgrænn, af því að hann
átbi heldur að draga úr hinum
lýsandi áhrifum flagganna, varð
því ekki annað til úrræða, en að
hafa hann með einskonar hlut-
lausum lit, það er að segja silf-
SR. JÓHANN BJARNASON
MEÐ UPPRÉTTARHENDUR
eiga að benda til þess, að þeir urgráum.
vilji vera frjálsir og óbundnir í víö sjáum þá, að málarinn, í
list sinni, eins og hellisbúar, er þetta sínn, lætur bæði litina og
fyrstir gáfu sig að því að draga annað í myndinni, miða að einu
upp myndir. Þeir lögðu iþví marki, því, að áhorfandinn verði
mikla stund á það, að kynna sér fyrir sömu áhrifunum af bláa
sem nákvæmast bæði fyrri tíma skugganum og hann sjálfur, og
“primitivista” og þá, sem enn mætti því ef til vill nefna mynd-
á iSuðurhafseyjunum og á meðal
negranna í Afríku, er til frum-
leg og einkennileg list„ sem ekki
er bundin af reglum og kenn-
ingum Evrópulistarinnar, ien
sýnir aðalatriðin í því, sem
listamaðurinn” hefir séð og
reynt. Hin einfalda og svip-
mikla höggmyndalijst i(Forn-
Egypta og hin sérstaka lita-
meðferð Persa og Kínverja, hef-
ir einnig haft áhrif á “express-
ionistana”. Þó er ekki um
ingi orðsins.—Dvöl.
Útvarp (rá íslandi
PRELIMINARY PROGRAMMES
of the lcelandic Short
Wiave Broadcaster
12235 Kc.s., 24.52 Meters
Summary: Broadcast in Eng-
beina stælingu að ræða, heldur | l*\eyeTy Sunday at 18‘4° G'
hafa þeir aðeins notfært sér
það, sem þeir töldu sig geta lært
af þessum þjóðum, og urðu
kynni þeirra af þeim til þess, að
þeir gátu gert nútímamyndir í
einfaldara formi en áður hafði
þekst.
Við skulum nú nefna eitt
dæmi þess, hvernig nútímalista-
maðurinn skapar verk sitt. Mál-
arinn Grunewald sýndi eitt sinn
Broadcast in German lst and
3rd Sunday of each month at
19.02 (G. M. T.
Broadcast in Danish (or Nor-
wegian or Swedish) 2nd and
4th Sunday of eaoh month at
19.02 G. M. T.
Sunday July 5th
18.40 G. M. T. — Announce
ment (in English). Music. —
í Oslo (þá Kristjaníu) málverk, Address tQ the listeners (in
vélar samtals.
En enn hafa verið ótalin
nokkur flugveldi, sem alls ekki
er vert að gera lítið úr.
Samkvæmt upplýsingum, sem
isse vill nú ekki játa, fyrir sitt
leyti, að svo sé. Hann segir
það t. d. á einum stað, að hann
skýri það fyrir sér eftir á, hvers
vegna hann fari svona og svona
að, en á meðan hann sé að mála
myndir sínar, sé hann ekki með
eg hefi fengið fré Ludwig Kro nejnar rökleiðslur um það atriði,
mer.kunnumausturnskumher-1 einungis fiftir þVÍ> sem
deildarforingja, eh?a *^verH andinn biási sér í brjóst.
og Tékkoslovakar 3000 flugvel-
ar. Belgíumenn eiga 940 hern- Nú hefir verið skýrt írá einu
aðarflugvélar, Rúmenía nærri dæmi þess, hvemig expression-
1000, flestar smíðaðar í Frakk- istar gera myndir sínar ein-
landi, Júgóslavía yfir 1000, Bví- toldari og óbrotnari, og skulum
ar 500, Spánn 500 og þegar hér við nu enn afhnga að nokkrii
við bætist flugvúlareign Hol- skoðanir þeirra.
lands, Svisslands, Búlgaríu, Vorir tímar eru að ýmsu leyti
Tyrklands, Finnlands, Lithauga- ólíkir fyrri tímum, og vilja nú
lands, Ungverjalands og Austur- sumir telja hraðann höfuðein-
ríkis verður samanlögð hernað- kenni lífsins. Tuttugasta öldin
arflugvélaeign álfunnar eins og með hraðlestum sínum, bifreið-
stendur um 40,000. um og flugvélum, gefur mönn-
Sum þessara ríkja mega ekki, um ,betiri tækifæri heldur -en
samkvæmt friðarsmningunum, áður, til þess að verða á stutt-
eiga hernaðarflugvélar^ en á- um tíma fyrir fjölda ólíkra á-
kvæði hér að lútandi virðast hrlfa. Expressionistar telja, að
hvergi vera birt lengur.—Alþbl | þessi aukni hraði og hverskyns
fjölþættari áhrif, er nútímamað-
MYNDLISTIN
Eftir Árna Ólafsson
Framh.
V. Hvernig fer nútíma-lista-
maðurinn að því að gera
’myndir sínar?
Tökum til dæmis hinn nafn-
kunna franska listamann Matis-
se*. Til þess að ná því marki
að myndir hans verði jafn
urinn verði fyrir, hljóti líka að
hafa sín áhrif, og koma fram í
listinni. Og telja þeir, að þessi
staðreynd —1 hve áhrifin eru
fjölbreyttari en áður — knýi
menn til að finna aðalatriðin
Alt færist til einfaldara horfs,
segja þeir, og eins og nútiíma-
tungumálin eru að framsetn-
ingu einfaldari og styttri en
eldri tungumál,, þannig reynir
listamaðurinn einnig vað fella
það úr mynd sinni, sem honum
En þó
glöggar og góðar og hann vill,
verður hann að keppa stöðugt I þykir vera aukaatðrið.
að því, að gera þær æ betri. — að listamaðurinn sleppii úr smá
Til dæmis um það, hvernig atriðum, má samt ekki líkja
myndir hans ná stöðugt æ meiri mynd hans við það, sem menn
fullkomnun, skal hér skýrt frá hafa nefnt “skitsu”, en það er
einni þeirra eftirtektarverðustu, sú mynd, er hann í skjótum
sem ber heitið, Café Maure. — dráttum dregur upp laf við-
Myndin er af kaffihúsi í Mar- fangsefninu. Hún táknar fyrstu
okko. Nokkrir menn eru fyrir | áhrifin, er hann verður fyrir.
framan það. Tveir eru um-
hverfis skál með “gullfiskum”,
hjá skálinni er einnig rautt
blóm.
í fyrstu málaði hann þetta
rétt eins og það kom fyrir í
veruleikanum. Einn mannanna
* Hjá honuim hefir hinn
kunni íslenzki listamaður, Jón
Stefánsson, lært.
Expressionistisku málararnir
kynna sér, eins og áður hefir
tíðkast, gömlu meistarana” og
mála eftir ”fyrirsætum” (mod
el). En það eitt saman nægir
þeim ekki. Nýi tíminn, með öll
um sínum byltingum og breyt
ingum á sviði mannlífsins, hefir
borið ný áhrif inn í huga þeirra
og þeir telja sig þvl þurfa að
mæla á nýju máli á sviði listar-
English). Talk (in English):
The Fishejries and Fi^hing
Trade of Iceland. — Music. •
News from Iceland (in English
anid Icelandic).
19.02 G. M. T. — National
Hymn. Announcement (in Dan-
ish). Address to the listeners
(in Danish). Music. Talk (in
Danish): Travels in Iceland. —
Music. News from Iceland (in
Danish) Music.
About 19.30 G.M.T. Close down
Sunday, July 12th
18.40 G. M. T. — Announce-
ment (in English). Music. —
Address to the listeners (in
English). Talk (in English)
Agiöultuire in Ideland. Music
News from Iceland (in English
and Icelandic).
19.02 G. M. T. — National
Ekkert er mér fjær skapi en
að vega að afvopnuðum manni.
En um leið og sér í iljar honum,
vil eg enn og aftur láta áhorf-
endur vita, að hann snýr á braut
með rangar forsendur.
Síðasta grein mín var ekki
skáldskapur í Ihöfuðdráttum,
heldur raunhæf sannindi stað-
fest af mörgum vitnum, sem
höfðu hundraðfalt meira alment
gildi en ráðaleysis einstaklings-
yfirklór prestsins.
Annars hefði verið bezt fyrir
prestinn að segja eins og var, að
hann gæti ekki medra, þá hefði
hann þó einu sinni sagt satt.
Hvað umhyggju hans fyrir til-
finningum fólksins líður, hygg
eg að fylgjendum prestsins að
minsta kosti, (hefði orðið að
mun hægra innanhrjósts, við
að lesa fleiri deilugreinar, ef
)ær hefðu getað leitt til þess,
að helgiskrúðann kemdi ekki
svo nöturlega aftur af guðs-
manninum á flóttanum í hvöss-
um gusti efasemda, sem jafnvel
einnig stendur af þeim, sem
heitast væntu þess og bezt
treystu því, að hann væri færari
og sannari maður að standa fyr
ir sínu máli en raun er á orðin.
J. S. frá Kaldbak.
Þér sem notið—
TIMBUR
KAUPIÐ AF
THE
Empire Sash & Door
CO., LTD.
BlrgOlr: Henry Ave. Kaat
Sími 95 551—95 552
Skrtfstota:
Heory og Argyle
VERÐ - GÆÐI - ÁNÆGJA
KAUPIÐ HEIMSKRINGLU
BORGIÐ HEIMSKRINGLU
Fyrir tíu árum voru fílar frið-
aðir í Uganda, vegna þess að
menn óttuðust að þeir yrði strá-
drepnir annars. En á þessum
tíu árum hefir þeim fjölgað svo,
að nú er talið að þar í landi
muni vera um 20,000 ffla. Eru
þeir nú orðnir versta landplága
og bafa gert mörg og mikil
spellvirki í bygðum, svo að nú
þarf að fara að fækka þeim
aftur og fæla þá til óbygða.
— Eg hefi tvisvar sinnum ver-
ið með þegar skip fórst með
allri áhöfn, svo að þú þarft ekki
að lýsa því fyrir mér þegar skip
farast.
Annast um aðgerðir á
Radios, set upp aerials,
einnig sel ný og gömul
Riadio.
TH. VIGFÚSSON
Sími 39 359 559 Furby St
er hann nefndi “Blái skugginn”.
Veitti hinn nafnkunni málari
Edward Munch, þeirri mynd sér-
staka athygli, með því að hann
leit svo á, að í henni kæmi vel í
ljós afstaða nútímamálarans til
viðfangsefnisins. Það, sem áð-
ur fyr Ihafði verið talið auka-
atriði, blái skugginn, var í þess-
ari mynd skoðað sem aðalatriði.
Voru áhrif skuggans í myndinni
aukin með tiltölulega litlum
svæðum, er höfðu voru í sól-
skini.
En hvernig var nú í raun og
veru þessu landslagi háttað?
Það er um tvö mjög há hús
að ræða — tvo skýjakljúfa —|
og fyrir neðan þá liggur breitt
svæði, hafnarbakkinn. Á hafn-
arbakkanum er ýmslegt, sem á
að innbyrða í skip, sem er bund-
ið við hann. Skipið er prýtt
margskonar litskrúðugum
flöggum og veifum. Það er I Hymn. Announcement (in Dan
glaða sólskin og skýjakljúfarnir ish). Address to the listeners
varpa skugga sínum yfir hafn- (in Danish). Music. Talk (in
arbakkann Og skipið. Sjórinn er Danish): Danes in Iceland
grænn. Á flöggunum sézt bæði Music News from Iceland (in
rauður, grænn og blár litur, og Danish). About 19.30 G.M.T.
er blái liturinn — frá venjulegu | close down,
‘naturalistisku’’ sjónarmiði séð
bláastur af öllu á sjónarsvið-
inu. Skipið er svart með gulum
möstrum. Farmvagnarnir á
hafnarbakkanum eru rauðir að
lit. Sjórinn sýnist gulleitur í
sólskininu. — Ef málarinn hefði
málað landslagið eins og því
hefir nú verið lýst, hefði ekki
komið næg áherzla á þennan
eftirtektarverða, stóra skugga,
sem þó sérstaklega og framar
öllu öðru á þessum stað, hafði
vakið athygli hans; þess vegna
varð hann að finna ráð til að
leggja sérstaka áherzlu á hann,
svo að tilganginum með mynd-
inni yrði náð. Úr glugga sínum
hátt uppi í skýjakljúfnum, sá
hann þennan volduga skugga,
og að skipsmöstrin og flöggin á
þeim sköpuðu megna andstöðu
Sunday July 19th
18.40 G. M. T. — Announce-
ment (in English). Music. Ad-
dress to the listeners (in Eng-
lish). Talk (in English): In-
dustries in Iceland. Music News
from Iceland (in English and
Icelandic).
18.40 G. M. T. — National
Hymn. Announcement (in Ger-
man). Address to the listeners
(in German. Music. Talk (in
German): A German Visits Ice-
land. Music. News from Ice
land (in German). Music. —
About 19.30 G.M.T. Close down.
Sunday July 26th
18.40 G. M. T. — Announce-
ment (in English). Music. —
við hann. Hann sá glöggt hvern- I Address to the listeners (in
ig myndin átti að vera. Hann | English): An address by an
dró upp og málaði stóra, bláa
skuggann og sá þá, að ekki
mátti vera neitt annað blátt í
myndinni og ekki einusinni, að
neinu ráði, neinn annar nær-
skyldur litur, því að það hefði
orðið til þess, að draga úr áhrif-
um skuggans. Það þurfti að
leggja áherzlu á björtu og skæru
litina á möstrunum og flöggun-
um og máttu því ekki vera
English or an American Visitor.
Music. Newís from Iceland (in
English and Icelandic).
19.02 G. M. T. — National
Hymn. — Announcement (in
Danish). Address to the listen-
ers (in Danish). Music. Talk
(in Danish): Summer in Ice-
land. Music. News from Ice-
land (in Danish). Music.
About 19.30 G.M.T. Close down.
INNKOLLUNARMENN HEIMSKRINGLU
I CANADA:
Á1*nes................................Sumarliði J. Kárdal
Amaranth.............................j. B. Halldórsson
Árborg...............................<3.. q Einarsson
Baldur...............................Sigtr. Sigvaldason
Beckville..............................Björn Þórðarson
Belmonf..............................!....G. J. Oleson
Bredenbury...............................h. O. Loptsson
Brown.................................Thorst. J. Gíslason
Calgary................................Grímúr S. Grímsson
Churchbridge........................Magnús Hinriksson
Cypress River.............................PáI1 Anderson
..................................S. S. Anderson
Eifros..................................S. S. Anderson
Elriksdale.............................ólafur Hallsson
E?am Bahe................................John Janusson
úimli....................................K. Kjernested
Geysir...............................Tím. Böðvarsson
Glenboro..................................G. J. Oleson
Hayland..............................sig. B. Helgason
Hecla.............................. Jóhann K. Johnson
Hnausa.................................Gestur S. Vídal
B9ve..................................Andrés Skagfeld
Húsavík.................................John Kernested
Innisfail..............................Hannes J. HúnfjörO
Kandahar.................................s. S. Anderson
Keewatin...............................Sigm. Björnsson
Knstnes................................. Rósm. Ámason
Langruth............................................ B. Eyjólfsson
Leslie...............................Th. Guðmundsson
Lundar...................................Sig. Jónsson
Markerville.........................Hannes J. Húnfjörö
Mozart..................................s. S. Anderson
Oak Point.................................Andrés Skagfeld
Oakview.............................Sigurður Sigfússon
Otto.....................................Björn Hördal
Piuey...................................S. S. Anderson
Poplar Park.......................................Sig. Sigurðsaon
Red Deer........................... Hannes J. Húnfjörð
Reykjavík.........................................Arni Pálwson
Riverton.............................Bjöm Hjörleifsson
Selkirk................................G. M. Jóhanseon
Steep Rock........................................Fred Snædal
Stony Hill.......................................Björn HördaJ
Swan River........................................Halldór Egilsson
Tantallon........................................Guöm. ólafsson
Thornhill...........................Thorst. J. Gíslaaon
Víðir.............................................Aug. Emarsson
Vancouver............................Mrs. Anna Harvey
Winnipegosis.............................Ingi Anderson
Winnipeg Beach......................... John Kernested
Wjmyard.................................S. S. Anderson
í BANDARIKJUNUM:
Akra...................................Jón K. Einarsson
Bantry..................................E. J. Breiðfjörð
Bellingham, Wash......................John W. Johnson
Blaine, Wash...................Séra Halldór E. Johnson
Cavalier...............................Jón K. Einarsson
Chicago: Geo. F. Long, 2428 Hamlin Ave., Logan Square Sta.
Edinburg....................................Jacob Hall
Garðar................................S. M. Breiðfjörð
Grafton...............................Mrs. E. Eastman
Hallson...............................Jón K. Einarsson
Hensel.................................J. K. Einarseon
Ivanhoe............................Miss C. V. Dalmann
Los Angeles, Calif....Thorg. Ásmundsson, 4415 Esmeralda St.
Milton..................................F. G. Vatnsdal
Minneota............................Miss C. V. Dalmann
Mountain..............................Th. Thorfinnsson
National City, Calif......John S. Laxdal, 736 E 24th St.
Point Roberts..........................Ingvar Goodman
Seattle, Wash.........J. J. Middal, 6728—21st Ave. N. W.
Svold..................................Jón K. Binarssoa
Upham............................... E. J. BreiðfJörO
The Viking Press, Limited
Winnipeg Manitoba