Heimskringla - 12.08.1936, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 12. ÁIGÚST, 1936
HEIMSKRINGLA
5. SÍÐA
Tilkynning til hluthafa
EIMSKIPAFJELAGS fSLANDS
Á ársfundi félagsins í júní í sumar var samþykt að
borga hlutlhöfum 4% arð fyrir árið 1935.
Eg leyfi mér hérmeð að tilkynna að eg er reiðubúinn.
að taka á móti arðmiðum fyrir árið 1935 til afgreiðslu.
Ennfremur þeir sem ekki hafa sent mér arðmiða sína fyr~
ir árin 1933 og 1934 geta sent mér þá líka til afgreiðslu.
Arni Eggertson,
766 Victor St., Wninipeg, Man.
Umboðsmaður félagsins.
I málið frá þeirri hlið, en eg held sem afburða vel er sagt, t. d.
að ef eg hefði notað þann veg 1 myndu fáir vilja tapa Guttormi,
til samanburðar hefði niður-
staðan orðið alveg eins eftir-
vill nú svo vel til að við höfum
við hendina mælikvarða sem er
smíðaður utan Islands og því
ekki líklegt að hann sé íslandi
í vil. Allir þekkja hið mikla
rit “Encyclopedia Brittannica”
sem, meðal annars, getur
heimsfrægra manna í öllum
löndum. Ef maður nú telur
alla þá menn sem hafa veriö
nógu heimsfrægir til þess að
æfisaga þeirra sé skrásett í
þessu riti og sem eru fæddir
innan síðustu 300 ára, þá kem-
ur út, eftir því sem Ameríku-
maðurinn Professor Huntington
segir, að ísland hefir átt fleiri
af þeim mönnum, í tiltölu við
fólksfjölda, en nokkurt annað
land nema England og Skot-
land. Og þar sem Encyclopedia
Brittannica” er samin á Bret-
landseyjum þá er líklegt að hún
sé þeim þjóðum heldur í Vil. Og
samt nær þetta tímabil, sem
hér ræðir um, yfir hið mesta
niðurlægingartímabil hinnai
íslenzku þjóðar.
Ef maður nú notar sama
mælikvarðan til að bera saman
skáld þjóðanna í síðastliðin 300
ár, þá kemst maður að þeirri
niðurstöðu að yfirburðir forn-
íslendinga hafi ekki glatast.
Tölur þær, isem Huntington
gefur, eru mjög eftirtektaverð-
ar því þar stendur ísland fremst
á blaði meðal menningarþjóða
heimsins. 1 tiltölu við mann-
fjölda þá hefur ísland tvisvar
sinnum eins marga heimsfræga
bókmentamenn eins og England
og Skotland, sex sinnum eins
marga og Danmörk, átta sinn-
um eins marga og Frakkland,
tíu sinnum' eins marga og ír-
land, tólf sinnum eins, marga
og Holland og Svissland, fimtán
sinnum eins marga og Þýzka-
land, átján sinnum eins marga
og Noregur og Svíþjóð, sextíu
sinnum eins marga og Grikk-
&

That’s what your palate
telegraphs to your brain
when you drink
PELISSIER’S
BANQUET ALE
COUNTRY CLUB
BEER
DIAL
96 361
For Rapid Delivery
AGED AND
MELLOWED UNDER
DOMINION OF CANADA
GOVERNMENT SUPERVISION
This advertisement is not inserted by
Govemment Liquor Control Commission.
The Commission is not responsible for
statements made as to quality of pro-
ducts advertised.
land, hundrað sinnum eins
marga og Austurríki og Pólland,
o s. frv.
Eftir rannsóknir af þessu tagi
kemst Professor Huntington við
Yale háskólann að þeirri niður-
stöðu, að “ísland hafi staðið í
fremstu röð menningarþjóða í
þúsund ár.”
Margir útlendir ferðamenn
hafa ritað um nútíðar íslend-
inga. Það sem vekur mesta
undrun hjá þeim eru yfirburðir
íslenzku bændanna, bæði lík-
amlega og andlega, í saman-
burði við bændur í öðrum Evr-
ópulöndum. Það er okkur auð-
skilið, því að hinir frægu forn-
íslendingar voru allir bændur.
Gömlu víkingamir búa enn á
landsbygðinni á íslandi.
Eg vil minnast að endingu á
ferðasögu sem eg las nýlega í
þýzku vísindariti. Jarðfræð-
ingurinn Karl Schmid byrjar
sögu af ferð sinni og félaga
sinna til eldgosstöðvanna á
Vatnajökli eftir gosið mikla
1934 á þessa leið:
“ísland er land sérstakrar og
einkennilegrar fegurðar. Ferða-
maðurinn sem dvelur fáeina
daga í nútíðar höfuðborg ís-
lands, Reykjavík, verður máske
fyrir vonbrigðum yfir landinu.
Aðeins sá þekkir hið verulega
ísland sem kynnist hinni ó-
tömdu náttúrufegurð og frum-
leik landsins sjálfs og sem hefir
dvalið hjá bændunum á hinum
einmanalegu búgörðum langt
frá borgunum.”
Stefán bóndi á Kálfafelli
fylgdi þeim félögum upp að jök-
ulbrúninni við Djúpá, þar sem
þeir höfðu sína aðal tjaldstaði.
Að fjórtán dögum liðnum skyldi
hann koma til baka að sækja
þá.
Á jöklinum og við gíginn
fengu þeir óveður svo að þeir
komust með erfiðleikum tii
baka að Djúpá. 1 tvo daga
reyndu þeir árangurslaust að
komast til vista sinna yfir ána,
sem nú var orðin mesta vatns-
fall, og rann í mörgum kvíslum
Þegar þeir eru að verða úrkula
vonar kemur Stefán bóndi að
með tvo syni sína og íslenzku
hestana. Nú gengur alt sem í
sögu. Undir nákvæmri leiðsögn
Stefáns og sona hans ríða þeir
yfir vatnsfallið. Schmid segir
um Stefán gamla: “Hans skarp-
skygnu augu vakta og leiðbeina
mönnum og hestum. Hann sit
ur teinréttur í hnakknum oj
hvíta skeggið hans blaktir fyr-
ir vindinum.” Er þeir komast
heim hefir hann “setið tuttugu
og fjóra klukkutíma í hnakkn-
um, en samt er ekki hægt að
sjá á honum minsta vott um
þreytu, þrátt fyrir 72 ára ald-
ur.”
Og svo endar Sohmid ferða-
sögu sína með þessum orðum:
“Við finnum til þögullar aðdá-
unar og djúps þakklætis við
þessa menn, menn sem eru
klæddir í óbrotinn bændabún-
ing, en sem eru gæddir lundar-
einkennum konunga. Þeir eru
ófalsaðir og óháðir, sterkir,
harðfengir og stórgerðir, eins
og landið, sem þeir tilheyra.”
'EIins lengi og Island á svona
bændastétt er engin hætta á
öðru en það haldi áfram að
standa í fremstu röð menning-
abþjóða heimsins!
Þegar maður ber saman nú-
tíðarmenningu þjóða þá er
vanalega mælikvarðinn allur
annar en sá, sem eg hefi notað.
Það eru sérstaklega verklegu
framfarirnar sem er litið til.
Eg hef ekki tíma til að íhuga
tektaverð. Hvað verklegum
framförum viðvíkur er ísland
ekki eldra land en Vestur-Gan-
ada. Hugsum okkur hérað í
Vestur-Canada með 100,000 í-
búum sem hefir borg með 30,-
000 íbúum og berum svo sam-
an við mannvirkin á íslandi,
svo sem brýr og vegi, hafn-
stæði og skipaflota sem alt hef-
ir verið bygt á síðastliðnum 30-
40 árum, við mannvirkin hér.
Þrátt fyrir alla örðugleikana á
íslandi held eg að samanburður-
inn yrði því mikið í vil.
Eg hefi ávarpað sérstaklega
yngra fólkið hér í dag. Hin
unga íslenzka kynslóð í þessu
landi, ekki síður en hin eldri,
er tengd traustum böndum við
ísland og hefir erft frá íslenzkri
þjóð alla þá hæfileika, andlega
og líkamlega, sem hún héfir völ
á til lífsbaráttunnar í þessu
landi. Eg hefi vikið að því
með fáum orðum hve göfug ís-
lenzka arfleifðin er. Það ætti
að gefa okkur djörfung og dáð
til að halda íslenzka merkinu
hátt á stöng í þessu okkar fóst-
urlandi. Og það ætti að vera
okkur ljúft að halda áfram að
minnast íslands og skuldar okk-
ar við íslenzku þjóðina.
Eg leyfi mér að ljúka þessu
erindi með orðum skáldsins
Steingríms Thorsteinssonar:
“Oft minnast þín, ísland! á
erleridri slóð
þeir arfar, er fjarvistum dvelja,
og saknandi kveða sín land-
nema ljóð
og ljúfan þér minnisdag velja;
þó milli sé úthafsins ómælis
röst,
þú ei hefur slept þeim, þín tök
eru. föst.”
Dengi lifi ísland
lenzka þjóð!
og hin ís-
BRÉF TIL HKR.
Frh. frá 1. bls.
K. N.. Kristjáni eða Lúðvík, né
heldur því, sem hefir skáldskap-
arlegt gildi eins og t. d. þetta,
sem birtist í Heimskringlu fyrir
skömmu eftir P. S. Pálsson—
“Sem leysir ísa, lækir hefja
söng,
og ljóssins álfar dansa kveldin
löng,
við samspil golu og grænna
skóga laufa.”
Þetta sýnir glögt hve feðra
tungan okkar kæra getur strok-
ið mjúkt um vanga, þegar
henni er vel beitt.
Það er auðvitað margt fleira
sem prýðilega hefir verið sagt,
og á eg ekki við neinn niður-
skurð á því.
Ekki svo meira um (málfrels-
ið.
“Hvað er Social Credit?”
Þessi v grein þín, herra rit-
stjóri, er að mörgu leyti ágæt.
Hógværðin sjálf, sanngjöm, vel
skrifuð og mest öll í anda jafn-
aðarmenskunar.
Þú talar um það, að bæði
Social Credit og 'C.C.F. fylgi
jafnaðarmanná stefnunni. Þetta
er öldungis rétt. Þú getur þess
einnig, að allir þeir, sem jafn-
aðarstefnunni fylgja, hverju
nafni sem þeir nefnist, ættu að
sækja fram sameinaðir, heilir
og óskiftir, svo sem Sociai
Credit, C.C.F. og Conservatívar.
Eg efast um að K. N. hafi
nokkru sinni sagt fyndnara en
þetta; að Conservatívar væru
jafnaðarmenn.
Við vitum það báðir, og allir,
sem komnir eru til vits og ára,
að Liberalar og Conservatívar
eru bara tveir hausar á sama
stórgripnum, og að báðir þess-
ir hausar leita fæðunnar fyrir
sama magan, sem er auðvaldiö.
Fólkið kinkar svo kolli og æpir
húrra fyrir hausunum á víxl,
eftir því hvor hausinn, hefir get-
að narrað út úr því fleiri at-
kvæði í það og það skiftið.
Auðvaldinu er svo hjartanlega
sama hvor hausinn kemst til
valda, það veit ofur vel, að
hausinn sem kosninguna vann
byrjar þegar í stað að naga
fólkið, hvar sem snöp er að
finna.
Hinar svokölluðu kosningar
eru einskonar krossmessa, eða
vinnuhjúa skildagi auðvaldsins,
það er þá að skifta um vinnu-
hjú.
Kosninga hávaðinn er aðeins
sporðaköst vinnuhjúanna um
það, hvert eigi að hljóta krás-
ina í það og það sinnið.
Jæja, kæri kunningi, eg býst
við að þér sé nú farið að
blöskra, en samt sem áður
-HEIMSÆKIÐ ÆTTLANDIЗ
NOTIÐ YÐUR HIÐ LÁGA FARGJALD BEINA
LEIÐ FRÁ MONTREAL TIL REYKJAVÍKUR
i
Cunard Wtiite Star Line, með 96 ára
reynslu og sögu að baki, hefir nú í
förum stærsta gufuskipa flotann á At-
lajntshafinu, og er víðfrægt fyrir um-
hyg'g'jusemi við farþega, undraverðan
viðurgeming, og notalegan, aðbúnað. —
Reynið ferðalag með þvi, við næstu
heimför og notið yður leiðina yfir Eng-
land—hún er aðlaðandi æfinlega.
Fastar vikulegar siglingar frá Montreal.
Spyrjist fyrir hjá gufuskipa
farbréfasala yðar eða —
CUNARDWHLTístm
270 MAIN STREET, WINNIPEG
Þeir menn og konur, sem Ijá
lið sitt til að opna augun á auð-
trúa almenningi, eiga sannar-
lega þakklæti skilið. Það er
deginum ljósara að vesalings
almúginn beitir æfinlega því
eina vopni — atkvæðinu —< sem
hann hefir til umráða til að
herða á snörunni um sinn eigin
háls. Fylgi blöðin mannúð-
legri stjórnmálastefnu, hafa þau
ekkert að óttast, þótt þau leyfi
fult málfrelsi. Aðeins myndu
þau auka með því . vinsældir
sínar.
Ef um rúmleysi væri að ræða,
mætti ef til vill eitthvað minka
kvæðaflóðið, án þess að lesend-
ur yrðu fyrir stór-hnekkjum. koma skoðanir okkar saman að
Eg á auðvitað ekki við það, mörgu leyti. Eg er ekki eins
Fyrir Þrjátíu Árum....
1906 — 1936
Fyrir þrjátíu árum var stofnað bændafélagið
The Farmers’ Company er óx upp í The United
Grain Growers Limited.
Nafnið, The United Grain Groæers, var tekið
þegar félagið, 1917, rann saman við The Alberta
Farmers’ Co-operative Elevator Company.
Upp af smáum vísir befir félagið vaxið, jafnt
og stöðugt, og ávalt verið bænda eign, upp í hið
mikla kornverzlunar fyrirtæki.
Nú hefir United Grain Growers sem næst 450
kornlyftur út um sveitir í Manitoba, Saskatchewan
og Alberta.
Hafnar-kornlyftan í Port Arthur heldur 5,500,-
000 bushelum og sú í Vancouver 2,600,000 busheí-
um.
Til viðunanlegra viðskifta
sendið korn yðar til
UNITEDGRAINGROWERSl?
Aðalskrifstofa—Hamilton Bldg.
Winnipeg Sími98 221
mikill niðurrifsmaður, eins og
þú kannske heldur af kaflanum
hér að framan. Eg er t. d. mót-
fallinn öllu ofbeldi, og eins þvi
að menn hafi ekki fullan rétt til
að afla sér fjár, á heiðarlegan
hátt, gangi slíkt ekki fram úr
hófi.
Eg er aðeins með því, að
einhver leið sé fundin, sem
kemur því til leiðar að öllum
geti liðið vel. Vel má vera, að
gamla stefnan verði fyrst til að
finna þessa leið, þá gott og
blessað. Annars væri gaman að
ræða um þesysi mál í bróðerni.
Mér finst þau ekki eins flókin
og margur hyggur. Enda bend-
ir þú á margt í áðurnefndri
grein þinni, sem vel gæti leitt
út úr ógöngunum. En við því-
líku daufheyrast allar stjórnir,
nema á meðan kosninga hríð-
inni stendur, eftir það dettur í
dúnalogn og fólkið kinkar kolli.
Gallinn er að vesalings fjöldinn
kýs ávalt heldur að falla með
því gamla, en fljóta með því
nýja. Sannleikurinn er sá, að
meðan alþýðan getur ómögu-
lega skilið það að aðeins er um
tvo flokka að ræða, nefnilega
auðvaldið annarsvegar og al-
þýðuna hinsvegar, eða jafnaðar-
menn og ójafnaðarmenn, þá er
ekki við góðu að búast.. íægar
eg tala hér um ójafnaðarmenn,
á eg alls ekki við hina illu merk-
ing í hafnorðmu ójöfnuður,
heldur hitt, að aðrir vilja a-lla
jafna, en hinir eru því mót-
fallnir.
Svo lengi sem allir þeir, sem
finst þeir vera hart leiknir,
hvort Iheldur það eru bændur
eða daglaunafólk, læra ekki að
standa saman, sem einn maður,
og svo lengi sem alþýðan held-
ur áfrarri í hugsunarleysi að
láta hringla sér frá einum
hausnum til annars á auðvalds-
stórgripnum, svo lengi mun
auðvaldið halda áfram að
skamta í askana. Mér er það
full-ljóst að ekkert er sagt í
línum þessum um hvað gera
beri, heldur aðeins tilraun tii
að vekja fólk til umhugsunar
um, að hér sé um alvarlegt mál
að ræða, sem alla varðar, bæði
karla og konur. Sé fólkið af-
skiftalaust um sinn eigin hag,
er tæpast hægt að búast við að
þeir, sem með völdin fara, beri
því umbæturnar í rúmið, eins
og morgunkaffi. “Þeir sem
ekki nenna að vinna, eiga held-
ur ekki mat að fá.” Leyfi
Heimskr. umræður um þetta
m,ál þá skoða eg þessi fáu orð
mín aðeins inngang að því, sem
mig iangar að segja. Stefna
mín í þessu máli er hvorki
kröfuhörð né margbrotin. Að-
eins sú, að öllum geti liðið vel,
og að því megi koma til leiðar
án ofbeldis og ósanngirni.
Finnist þér, herra ritstjóri,
þessar línur ekki ferðafærar,
höldum við sjálfsagt báðir
áfram að hegða okkur sam-
kvæmt lífsreglu skáldsins—
“Þú í króknum þínum þér,
Eg í mínum mér.”
439—3rd Str.,
New Westminster, B.C.
Jónas Pálsson.
Kappreiðar í Hornafirði
Hornafirði 2. júlí
Hestamannafélag Hornfirð-
inga efndi til kappreiða síðast-
liðinn laugardag á skeiðvelli fé-
lagsins á Stapasandi.
Reyndir voru 6 jhestar í 300
metra hlaupi og 5 hestar, 4 til 5
vetra í 250 metra folahlaupi.
Nýtt met var sett í 300 metra
hlaupi af Nasa Vilborgar Jóns-
dóttur, Árnanesi, er rann skeiðið
á 21.5 sekúndum. Fleiri hestar
hlupu mjög hratt, 300 metra
hlaupið.
I úrslitaspretti hlaut fyrstu
verðlaun í folahlaupi Jarpur,
Hermanns Sigurðssonar, Horni
Hann rann skeiðið á 20 sek.
—Mbl.
Prentvillur
í grein eftir G. H. F. um sög-
ur frú Elinb. Lárusdóttur:
Síðasta lína í fyrstu málsgr:
“góður gestur” les “góða gesti.”
24. lína í greininni “Stjáni
leiðbróðir,” les “leikbróðir.”
“Minning” 3. lína: “vit” les
“viss.”
“Jóna”, 3. og 4. lína lesist:
“Henni segir Jóna vonbrigði
sín,” o. s. frv.
“Viltur vegar,” 10. línu,
“brást,” les “brast.”
Síðasta setning greinarinnar
lesist: “gæti eg trúað, að marg-
an ungan rithöfund,” o. s. frv.
Lesið Heimskringlu
Kaupið Heimskringlu
THE PERFECT
HOT WEATHER
“PALATE
PLEEZER”
FS
Also, every time you order
Drewrys you’re supporting
Manitoba payrolls, for this
firm has a large number of
employees whose wages
are spent here in Winni-
peg.
For Rapid Delivery
D I A L
I 96-361
Standard Lager
Old Cabin Ale
Old Stock Ale
I
This advertisement is not inserted by
Government Liquor Control Oommission.
The Commission is not responsible for
statements made as to quaUty of pro-
ducts advertised.