Heimskringla - 06.04.1938, Page 6

6. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 6. APRÍL 1938

LJÓSHEIMAR
Saga þýdd úr ensku af séra E. J. Melan

“Bates,” sagði eg. “Eg er hræddur um að
eg sé að fá vont kvef, svo að eg ætla að fá mér
inntöku af viský og kínin og fara í rúmið. Eg
vil engan miðdegisverð, ekkert þangað til þú
sérð mig aftur.”
Eg gerspaði og stundi við.
“Mér þykir þetta mjög slæmt, herra minn.
Á eg að kalla læknir?”
“Nei, hreint ekki. Eg ætla að sofa þetta
úr mér og verð frískur eins og fluga á morgun.”
Klukkan fjögur sagði eg honum að færa
mér heitt vatn og lemónur upp í herbergið
mitt. Þar bauð eg honum vinvirðuglega góða
nótt og læsti svo hurðinni, er hann fór, Því
næst setti eg kjólfötin mín ofan í tösku, fleygði
henni ásamt yfirhöfn út um gluggann, fór
sjálfur út um hann, náði í trjágrein og klifraði
niður á jörð.
Eg fór gegn um hliðið og hélt í áttina til
þorpsins og fagnaði frelsinu. Er eg náði til
þorpsins hélt eg tafarlaust til þess stöðvar palls
er lestin, sem suður átti að fara, stansaði við,
því að eigi vildi eg láta sjá mig þar sem far-
bréfin voru seld. Þar voru fáeinir farþegar, en
enginn sem eg þekti. Eg heyrði stöðvarstjór-
ann auglýsa, að nr. 6 væri væntanlega á réttum
tíma og að fáum míhútum liðnum kom lestin
þrumandi inn á stöðina. Eg keypti mér far í
Washington svefnvagni og fór inn í matsölu
vagninn til að fá mér kvöldverð. Þessi lest var
full af fólki, sem ætlaði í ýmsa staði um hátíð-
irnar, en mér fanst engin þeirra öfundsverður.
Eg var líka að fara í ákveðnum erindum, þótt
þau væru eigi eins venjuleg og takmörk sumra
hinna.
Eg lét fara vel um mig og blundaði og
dreymdi meðan lestin óð gegn um náttskuggana.
Bið varð nokkur á emum stað og mörgum
vögnum skift, er vér fórum yfir Wabash, og svo
þaut lestin áfram. Það varð hlýrra er við
nálguðumst suðrið, var stöðvarstjórmn fullviss
um að við kæmum til Cincinnati á réttum tíma.
Þeir farþegar, sem ætluðu alla leið fóru að
hátta en eg sat einn eftir og dvaldi á landa-
mærum vöku og draumaheimsins.
“Við eru að koma til Cincinnati tíu mín-
útum of seint,” sagði þjónninn og í sömu and-
ránni var eg komin út úr lestinni og áleiðis til
gistihúss. Þar leigði eg mér vagn og snaraðist
í skyndi í sparifötin. Lestataflan fræddi mig
um það, að lestin norður legði af stað kl. hálf
tvö, svo að engin ástæða var til að ætla, að eg
yrði ekki komin heim um morgunverðartíma ef
alt gengi vel. Til þess að tefja ekki tímann
borgaði eg gistihússreikninginn og hafði með
mér töskuna.
“Heiinili Armstrongs læknis?”
“Já, herra minn eg hefi farið eina ferð
þangað í kvöld.”
Vagninn tók brátt að klifra hæð, sem var
brött og há eins og fjall. Þar uppi bjó læknir-
inn og ætíð síðan minnist eg merkilegustu borg-
ar Ohio-ríkisins vegna þessarar keyrslu upp
hæðina. Eg var þarna eins ókunnugur og væri
eg í veglausum eyðiskógum Afríku. Eg var
líka farinn að fá hjartslátt, því að nú var eg að
fara í ókunnugt hús, til manns sem vissi ekki
einu sinni að eg væri til, til þess að sjá stúlku,
sem eg hafði aldrei, samkvæmt venjulegum
siðareglum verið kyntur. Mér fanst þetta ekki
nærri því eins auðvelt og það hafði virst þegar
eg lagði af stað.
Eg lét ökumanninn stansa er hann ætlaði
inn um járnhlið mikið. Var stórt ljós á hvorum
hliðarstólpa.
“En eg get ekið alveg inn.”
“Nei, þess gerist ekki- þörf. Bíddu hórna
eftir mér,” mælti eg og stökk út.
Húsið hans Armstrongs læknis var alt upp-
ljómað og dans lag barst út til mín yfir gras-
flötina fyrir framan húsið, er eg gekk upp stig-
ann. Eg kom á bezta tíma, það var rétt um
miðnætti. Vandamálið sem nú var fyrir hönd-
um var þetta, hvernig eg ætti að komast inn,
án þess að vera fleygt út eins og boðflennu. Eg
varð að ná í lestina heim og leyfði hinn naumi
tími ekki langar útskýringar ef eg þyrfti þeirra
með við húsráðandann, sem sennilega mundi
afhenda mig lögreglunni.
Eg gekk á svig við húsið og leitaði eftir
dyrum sem voru eigi Njörvasund framdyranna
með húsmóður og húsráðanda til áð hamla
óboðnum gestum inngöngu.
Langur skáli, fullur með hitabeltisjurtum
gaf mér tækifærið. Milli jurtanna lá stígur inn
í húsið. Fríður maður með gleraugu opnaði
glerhurðir og sagði um leið og hann leit til
veðurs, við þann sem með honum var, að það
væri engin vottur fyrir snjókomu, þetta vg»ru
engin jól. Hann reikaði út á milli pálmanna.
Eg fleygði af mér hattinum og yfirhöfninni,
faldi hvorttveggja undir runna og fór inn um
dyrnar.
Danssalurinn var á þriðja gólfi en fólkið
var að fara niður til kvöldverðar og þyrptist
niður. Eg tók mér stöðu nálægt stiganum og
lét eins og eg væri að bíða eftir einhverjum.
Það var glæsilegur hópur og margt frítt andlit
sá eg þaðan sem eg stóð. Mannfjöldinn gerði
mér léttara fyrir og eg stóð og strauk glófana
mína hinn rólegasti.
Herramaðurinn með gleraugun, sem eg
hafði áður séð úti í jurtahúsinu, kom nú til mín
og stóð hjá mér. Hann lagði hendina á hand-
legg minn með mjög mikilli ástúð.
Mjög mikil kátína heyrðist ofan af loftinu
og fótatak, en niður stigann kom dökkhærð
stúlka í reuðhettu gerfi og gat hún sér lófa-
klapp og aðdáun allra gestanna.
“Þetta er Olivía; hún hefir unnið veðmál-
ið,” sagði- maðurinn með gleraugun og stúlkan
hristi dökku lokkana frá andlitinu, hljóp til
hans, lagði hendurnar um háls hans og kysti
hann. Það var ljómandi fögur sjón, fólkið í
stiganum, þetta fallega stúlkubarn, hin glöðu
andlit alt í kring, en eg var of utan við mig til
þess að njóta mín þarna.
Þá sá eg hvar María Devereux kom ofan
stigann og sýndist hún hærri vegna síða, hvíta
kjólsins, sem hún var klædd í. Hún hikaði dá-
lítið eins og fugl sem er að hefja sig til flugs,
en síðan hljóp hún gegn um mannþröngina til
Olivíu, sem beið með uppgerðar auðmýktarsvip.
^ndisleiki stúlkunnar úr skóginum var aukinn
af hinni tígulegu framkomu hinnar fögru konu
)g mér féllst hugur er eg hugsaði til þess, að
eg hefðr yrt á hana og að eg væri hér komin
vegna þess að hún hafði ögrað mér til að koma.
Uppi á loftsbrúninni sliklukka tólf slög og
allir kölluðu: “Gleðileg jól!” og “Olivía vann!”
Og allir klöppuðu saman lófunum og fylgdi eg
dæmi þeirra með mestu ánægju.
Einhver á bak við mig var að útskýra hvað
skeð hefði. Olivía, yngsta dóttir hjónanna,
hafði verið neitað um að koma ofan. Miss Dev-
ereux hafði veðjað við húsráðanda, að Olivía
mundi koma ofan um miðnættið og það hafði
hún gert.
“Góða nótt, góða nótt!” kallaði hún — hin
rauverulega Olivía, hróðug til fólksins og hljóp
upp á loftið gegnum fólkshópinn, sem klappaði
og hló.
Maðurinn með gleraugun var faðir Olivíu
og álasaði hann í gamni Marian Devereux fyrir
það að hafa stælt bamið upp í að óhlýðnast
foreldrum sínum, en hún stríddi honum á að
hann hefði tapað veðmálinu. Þá kom hún auga
á mig í fyrsta sinni. Hún brosti svolítið en
hélt áfram að taka við húsbóndann. Mér leizt
ekki á mitt mál. Eg hafði ekki ferðast svona
langt og stolist inn í ókunnugt hús til að sjá
stúlku með blá augu, til að horfa á hana ræða
við annan mann.
Eg nálgaðist óþolmmæðislega og sá að'
fjórir ungir menn, eins vel búnir og eg biðu
eftir tækifæri til að tala við hana strax og hús-
ráðandi hætti’ samtalinu. En eg ætlaði mér
ekki að láta neina Cincinnati drengi snúa á mig,
svo að eg gekk til Armstrong læknis.
“Fyrirgefið mér læknir,” sagði eg með
þeirri dirfsku, sem eg roðna yfir enn þann dag í
dag er eg hugsa til þess.
“Gott og vel drengur minn. Eg hefi líka
verið í sælulandinu,” sagði hann afsakandr og
glaðlega, og hún lagði höndina á handlegg
minn og leiddi eg hana í burtu.
“Hann kallaði mig drenginn smn, svo að
eg hlýt að vera velkominn,” sagði eg og leit
ekki upp.
“Hann fyrirverður sig fyrir að þekkja þig
ekkr. Hann er svo ómannglöggur að það er
orðlagt um alla borgina.”
Við komumst þar út í kyrlátt horn og
fengum okkur þar sæti.
“Þú virðist ekkert undrandi að sjá mig, þú
vissir að eg mundi koma? Eg mundi hafa komið
yfir þvera jörðina til þess að sjá þig.”
Hún varð alvarleg í bragði.
“En hversvegna komstu? Eg hefði aldrei
haldið að þú værir svona heimskur. Þetta er
alt svo heimskulegt og óheppilegt. Þú veist
ekki að Mr. Pickering — Mr. Pickering-------”
Hún var mjög raunaleg og talaði af mikilli
geðshræringu.
“Já, hvað um hann?” sagði eg hlægjandi.
Hann er nú langt kominn á Ieið til Californíu og
án þín!”
Hún talaði fljótt í áfjáðum rómi og hallaði
sér í áttina til mín.
“Nei — þú veist ekki. Hann er hér. Hann
hætti við Californíu förina og sneri aftur í
Chicago. Hann símaðr hingað í kvöld. Þú
verður að fara strax, strax!”
“Ó, þú getur ekki hrætt mig,” sagði eg og
reyndi að gera mér í hugarlund, hvað sam-
fundir okkar Pickerings í þessu húsi gætu leitt
af sér.
Eg er ekki að reyna að hræða þig. Þau
ætla að koma seint, hann og Taylor fólkið. Þau
þekkja Armstrongs fjölskylduna vel. Þau geta
komið á hverju augnabliki, sem er. Farðu í
hamingjunnar bænum!”
“Eg má til að fara hvort sem er eftir
fáein augnablik. Þú mundir ekki vilja láta
mig híma þarna á stöðinni þangað til lestin
fer. Það eru ýmisleg atriði, sem eg þarf að
tala um og við Arthur Pickering erum ekki
hræddir hvor við annan.”
“En hann má ekki hitta þig hér. Hugsaðu
hvaða afleiðingar það hefði fyrir mig. Þú
ert mjög fífldjarfur, Mr. Glenarm. Eg hafði
ekki hugmynd um að þý mundir koma hingað.”
( “En þú eggjaðir mig til að koma.”
“Það var ekki eg, það var Olivía,” hún hló
nú gleðitár. “Eg hélt-----”
“Já, hvað hélstu?” spurði eg, “að eg væri
fjötraður og rígbundinn af fjármunum dauðs
manns?” “Nei, það voru ekki þessir óhappa
fjármunir, en mér þótti gaman að láta þig
halda að eg væri unglingur. Mér þykir mjög
vænt um Olivíu og það virtist að hamingjudýsin
væri mér svo hliðholl, að eg gæti leikið hlut-
verkið til enda án þess að nokkuð ílt hlytist af
því. Eg vildi að eg væri Olivía!” hrópaði hún
og horfði ekki á mig.
“Það þýðir nú ekkert að óska þess. Eg er
ekki' viss um það ennþá hvað þú heitir í raun
og veru, og mér er líka sama um það. Við
skulum hugsa okkur að við séum nafnlaus. Eg
• er viss um að mitt nafn er þýðingarlaust og
væri mér sama þótt eg væri án þess alla æfi ef
eg aðeins------”
“Já, ef þú aðeins-----” endurtók hún og
opnaði og lokaði blævægnum eins og utan við
sig. Það var veikur hlutur, næfur þunnur,
blár og á hann voru máluð gylt fiðrildi.
“Það eru svo mörg — ef eg aðeins”, sagði
eg, “en eg ætla samt að reyna eitt þeirra. Ef eg
aðeins fengi að sjá þig aftur í St. Agathe skól-
anum. Ekki á morgun né næsta dag, en segjum
í sama mund og bláfuglarnir koma. Eg held
þeir komi þangað á vorin.”
Hún var svo róleg að það var eins og hún
flytti frið í huga minn. Eg dáðist að þeirri
sjálfstjórn, sem hún hafði á sér. Annar hvít-
klæddi handleggurinn hennar lá í kjöltu hennar,
en í hinni hendinni hélt hún blævængnum og
lagði hann upp að mjúkum vanganum. Hún
hafði perlukraga um hálsinn og gerði hann
æskusvip andlits hennar ennþá skýrari. Eg
varð hrifinn af æsku hennar og sakleysi. Mér
fanst eg vera í helgu umhverfi og eg gleymdi
ömurlega húsinu við vatnið, Pickering og vik-
unum sem eg hafði dvalið innan steinveggja
þessa fangelsis.
“Vinir mínir, sem þekkja mig bezt búast
aldrei við mér neinstaðar á vissum tíma; því
að eg get ekki ákveðið slíkt fyrirfram. Ef
til vill fylgist eg með bláfuglunum til Indíana,
en til hvers væri það, þegar eg get ekki lengur
verið Olivía ?”
“Nei, eg er mjög sljór. Bréfið, sem þú
skrifaðir frá skólanum vilti mér sýn, en nú hefi
eg séð hina réttu Olivíu. Eg vil ekki að þú
fljúgir of langt frá mér, því að þá gæti eg
eigi fylgst með.”
Varir hennar lokuðust eins og rós sem
dregur sig aftur inn í blómaknappin. Hún
hugsaði sig Um eitt augnablik, og opnaði og
lokaði hinu gylta fiðrildi á mis.
“Þú hefir teflt stórfé í hættu, Mr. Glenarm,
það var mjög heimskulegt, og ennfremur ef ein-
hvér þekkir þig hér. Já, Olivía hlýtur að hafa
þekt þig. Hún hlýtur að hafa séð þig oft yfir
vegginn.”
“En mér er alveg sama um það. Eg ætla
mér ekki að dvelja í þessum rústum þarna
vegna peninganna. Afi minn vekur hjá mér
alt aðrar tilfinningar en þær, sem líta að
peningum-----”
“Já, eg veit það. Hann var allra besti karl
og honum þótti vænt um mig vegna þess að eg
hafði gaman að spaugsyrðum hans. Hann þekti
föður minn. En eg bjóst aldrei við að græða á
þeirri viðkynningu. Að hann ánefndi mér eigur
sínar eru mjög mikil vandræði fyrir mig og ó-
þægindi. Blöðin hafa prentað hræðilegar
myndÍT af mér, og þessvegna segi eg þér það í
hreinskilni, að eg snerti ekki einn einasta skild-
ing af þessu fé þótt það félli í minn hlut og
þessvegna,” — bros hennar var hýrt eins og
vorsólin — “óska eg eftir því að þú standir
við skilmálana og hljótir auðinn.” Hun skelti
saman blævængnum og leit á mig.
“En þarna er engin auðlegð. Það er alt
saman æfintýri, spaug,” sagði eg.
“Ekki lítur Mr. Pickering svo á. Hann
hafði fulla ástæðu til að ætla að Mr. Glenarm
væri stórauðugur maður. Féð finst ekki á
hinum venjulegu stöðum, bönkum og peninga-
skápum og því líkum hyrslum. Hvar heldur
þú að það sé þá, eða það sem betra er, hvar
heldur Mr. Pickering að það sé?”\
“En setjum svo að það sé grafið þarna
norður frá við vatnið og það finnist. Þá erfir
Pickering það ekki. Lögin gæta hagsmuna
dáinna manna eins þeirra, sem lifandi eru,
mælti eg ákafur.
“En hvað þú ert erfiður. Setjum svo að
þú dyttir útbyrðis eða værir skotinn af til-
viljun og þá yrði eg að þiggja féð eftir alt sam-
an og Pickering kynni þá að finna léttari leið
að ná því en með því að-----”
“Stela því! Já, en þú mundir aldrei----!”
Klukkan sló hálf eitt og eg stökk á fætur.
“Þú mundir aldrei------” endurtók eg.
“Það gæti vel verið!”
“Eg verð að fara, en ekki með þetta svar!”
“Ef þú lætur hann sigrast á þér. Ef þú
bregst því, að dvelja þarna árið út — við mun-
um gleyma þessu eina skifti----” hún horfði á
mig mjög góðlega “—þá—”
“Já, látum okkur sjá — Æ eg skal aldrei'
elta héra framar á meðan eg lifi. Farðu nú
fljótt, fljótt!”
“En þú hefir aldrei sagt mér hvenær við
sáumst í fyrsta skifti.”
Hún hló en hvatti mig til að fara. “Það
mun eg aldrei segja þér — það er ekkr rétt af
mér þegar minni þitt er svona slæmt. Hvernig
skyldi það annars vera að við hittumst ein-
hverstaðar og værum kynt hvort öðru að sið-
aðra manna hætti? Góða nótt. Svo þú komst
í raun og veru. Þú ert orðheldinn maður Glen-
arm óðalseigandi!”
Hún rétti mér fingurgómana án þess að
líta á mig.
Þjónn einn kom í skyndi.
“Miss Devereux, Mr. Taylor og frú hans og
Mr. Pickefing eru komin.”
“Já, gott er það eg kem strax.”
Síðan mælti hún við mig:
“Þau mega ekki sjá þig hér. Þessa leið!”
og hún stóð í dyrunum og studdi hendinni á
dyrastafmn eins og til að vísa mér leið. Eg
sneri mér við eins og til að sjá hana þar sem
hún beið,augu hennar horfðu alvarlega á mig og
handleggirnir upplyftir eins og til að verja
dyrnar. Þá sneri hún sér fljótlega við og gekk
inn í húsið.
Úti fann eg hatt og yfirhöfn og vakti sof-
andi ekilinn. Hann ók mér eins og lífið væri að
Ieysa til borgarinnar og eg flýtti mért inn í
lestina, sem norður átti að fara, rétt í því að
hún var að fara út af stöðinni.
XIX Kapítuli.
Eg hitti gamlan kunningja.
Þegar eg kfom heim fann eg að glugginn,
sem eg hafði skilið eftir opinn þegar eg fór
var nú lokaður. Eg lét niður töskuna mína og
læddist að dyrunum. Leit eg svo á að ef Bates
hefði orðið var við brottför mína, væri þýðing-
arlaust fyrir mig að reyna að leynast. Eg var
undrandi er eg fann hi-nar miklu dyr opnar
upp á gátt, og varð eg nú mjög áhyggjufullur er
eg hljóp gegnum forstofuna og inn í bóka-
herbergið.
Hurðin var opin og sá eg einkennilega sjón
er eg leit inn. Fáein hinna miklu dómkirkju
kerta loguðu ennþá á ýmsum stöðum og litu
einkennilega út í grárri dagrenningunni. Bækur
höfðu verið rifnar úr hyllunum og voru dreifðar
víðsvegar um herbergið. Skúffur, sem geymdu
myndir og uppdrætti voru opnar og alt um-
snúið og fótum troðið út um alt gólfið.
Húsið var hljótt eins og gröf, en þar sem
eg stóð á þrepskildinum og reyndi að átta mig
á því sem skeð hafði, hreyfðist eitthvað hjá
arninum. Eg læddist áfram og hlustaði. Eg
stóð nú hjá stóra borðinu undir hinum mikla
ljósahjálmi. Aftur heyrði eg einhverri hávaða,
eins og skepna væri að skreiðast um og klóra,
og svo stunu, sem kom frá mannsbrjósti. Því
næst sá eg tvær hendur taka um borðröndina og
auðsjáanlega með mestu erfiðismunum hóf mað-
urinn sig hægt upp, og sá eg að Bates stóð fyrir
framan mig, og starði á mig eins og í draumi.
Hann rétti úr sér og studdist fram á borð-
ið. Eg greip kerti og lýsti framan í hann eins
og til að ganga úr skugga um að eg sæi rétt.
“Mr. Glenarm, Mr. Glenarm,” stundi hann
upp stamandi. Það er eg, Bates.”
“Hvað hefir þú gert; hvað hefir komið
fyrir?” spurði eg.
“Hann strauk hendinni um höfuðið og
gapti eins og til að átta sig.
Hann var auðsjáanlega utan við sig, hvað
sem annars hafði komið fyrir, og eg hljóp til
hans og hjálpaði honum yfir á legubekk. Hann
vildi ekki leggjast út af en settist niður, starði
og strauk hendinni um höfuðið. Það birti nú
óðum og eg sá rauðar og svartar randir yfir
gagnauganu á honum þar sem eitthvert barefli
hafði lent á honum.
“Hvað á þetta að þýða, Bates ? Hver hefir
verið í þessu húsi?”
“Það veit eg ekki, Mr. Glenarm.
“Þú verður að vita það eða fara í svart-
holið! Hér hefir verið framið innbrot og eg
vil engar vífilengjur hafa frá þér. Út með
það-----!”
Það var auðséð að hann þjáðist mikið, en í
reiði minni' yfir útganginum á herberginu tók
eg í öxlina á honum og hristi hann.
“Það var snemma í morgun,” stamaði
hann, “eitthvað kl. 2 að eg heyrði hávaða niðri
í húsinu. Eg kom niður og hélt að það væruð
þér, og mintist þess að þér voruð lasinn í gær.”