Heimskringla - 23.08.1939, Blaðsíða 6

6. SÍÐA
WINNIPEG, 23. ÁGÚST 1939
HEiMSKRINGLA
’"i||
Brögð í tafli
Hún þagði og hörfaði eitt eða tvö skref frá
staðnum, sem hún stóð á, en hann stóð kyr eins
og hann væri í þungum þönkum.
“Eg veit mjög lítið um hann af eigin
reynslu,” sagði hún, “en eg hefi heyrt hvað
aðrir segja, sérstaklega Chelsford lávarður.
Þeir segja að prinsinn sé maður með tvenns
konar orðstír. Hann hefir verið mikill gleði
maður næstum því leikari, en eins og þér vitið
gengur það í augun á frönsku þjóðinni. Þeir
segja að það sé alt yfirskin og undir niðri hafi
hann djúpt og alvarlegt ráðabrugg með hönd
um. Hann er alt af að ráðgera eitthvert
bragð, sem geri hann eftirlætisgoð franska
lýðsins. Einn dagur væri nóg, því hann gripi
tækifærið þegar — Prinsi, gætið að yður,
kallaði hún. “Ó!”
Við heyrðum hátt hljóð og sáum prinsinn
riða á bergbrúninni. Hann baðaði út höndun-
um, en það var of seint fyrir hann að ná jafn
væginu. Við sáum bakkan brotna undir fótum
hans og með öðru örvæntingar ópi hvarf hann
ofan fyrir brúnina.
Grooton, Lady Angela og eg komum til
jafn snemma fram á brúnina og störðum fram
af henni orðlaus af hræðslu. Lady Angela greip
um handlegginn á mér og í svo litla stund var
mér alveg sama hvað varð um Prinsinn.
“Verið óhræddar,” sagði eg, “það er ekkert
bratt hérna. Hann getur ekki hafa lent alla
leið niður. Eg ætla að klifra niður og sjá
hvernig þetta er.”
“Það megið þér ekki,” hrópaði hún. “Það
er alls ekki óhætt. En hvað það er hræðilegt að
horfa þarna niður!”
Eg hrópaði niður til prinsins og rétt sam-
stundis svaraði hann:
“Eg er hérna vinur minn, fastur í runna.
Eg þori ekki að hreyfa mig, því að hér er svo
dimt að ekki sér handa skil. Getið þið rent
ljóskeri niður til mín og þá get eg séð til að
klifra upp.”
Grooton flýtti sér heim í kofann.
“Eg held að þér séuð úr allri hættu, þetta
er ekki nærri eins bratt og það sýndist,” kallaði
eg til hans.
“Eg held að eg geti séð stíginn, en samt
ætla eða að bíða þangað til ljósið kemur, svai-
aði hann.
Ljóskerið kom í þeim svifum og rendum
við því niður til hans á kaðli. Hann rannsakaði
klettinn við ljósbirtuna.
“Eg held eg komist upp en mér þætti
betra að styðja mig við kaðalinn, getið þið
báðir haldið í hann?” sagði prinsinn.
“Já, við höldum í hann” svaraði eg.
Hann klifraði upp bakkann með dásam-
legum fimleika, en er hann kom upp á brúnina
þá stundi hann þungan.
“Eruð þér meiddur?” spurði Lady Angela.
“Já, í vinstri fætinum. Eg sneri hann um
leið og eg datt,” svaraði hann. Við Grooton
hjálpuðum honum heim í húsið. Hann haltraði
og beit saman tönnunum.
“Eg verð líklega að biðja um vagn og hest
til að komast heim að húsinu. Mér þykir mjög
leiðinlegt að gera yður alt þetta ómak, Mr.
Ducaine,” sagði hann. “Ómakið er ekkert.
En mér er það alveg óskiljanlegt hvernig þér
fóruð að d$tta fram af bakkanum,” svaraði eg.
“Eg veit það varla sjálfur,” svaraði hann
og sötraði brennivínið, sem Grooton hafði fært
honum. “Mig svimar stundum og eitt þessara
aðsvifa kom yfir mig þegar eg leit fram af
brúninni. Mér fanst alt hringsnúast fyrir
augunum á mér og man svo ekkert meira. Mér
þykir það mjög leiðinlegt að gera yður alt 'þetta
ómak, en eg er hræddur um að eg geti ekki
gengið.”
“Við skulum senda eftir vágni, Það
verður slæmt að aka eftir hrúfóttum stígnum,
en það er eina ráðið,” svaraði eg.
“Þér eruð mjög góður mér og eg sár-
skammast mín fyrir þennan klaufaskap minn,”
sagði hann.
Eg gaf honum vindlinga, en Lady Angela
sagði hikandi: “Eg held prins, að eg ætti að
bíða hér hjá yður meðan Mr. Ducaine sækir
vagninn.”
“Það er sannarlega vel boðið af yður Lady
Angela en það get eg ekki þegið. Mér þykir
leiðinlegt að játa að mér líður ílla og þá fellur
mér ætíð best að vera einsamall. Þarfnist eg
nokkurs þá er þjónn Mr. Ducaine hér við
hendina.
Svo við skildum hann eftir. Hefði öðruvísi
staðið á hefði þessi gönguför ásamt Lady
Angelu verið mér unaður en strax og eg hafði
yfirgefið húsið fyltist eg kvíða.
“Hvaða álit hafið þér á þessum manni, eg
á við persónulegt álit?” spurði eg hana.
“Eg hata hann,” svaraði hún rólega. “Hann
er einn þessara manna, sem undir svip sínum,
augnaráði og orðum felur eitthvað móðgandi
þótt yfirbragðið sé siðfáguð kurteisi. Eg á
örðugt með að vera kurteis við hann í viðmóti.
“Vitið þér hvaða álit Rey ofursti hefir á
honum?” spurði eg.
Hún varð dálítið önug í rómnum er hún
svaraði: “Rey ofursti er einn besti vinur minn,
en eg er eigi trúnaðarvinur hans.”
Eg stalst til að líta framan í hana; andlit
hennar var fölara og fínlegra en nokkru sinni
fyr. Hún var hörkuleg um munninn en augun
voru góðleg. Mig langaði svo mikið í samúð
hennar að eg veiklaðist í ásetningi mínum og
sagði:
“Lady Angela, eg verð að tala við ein-
hvem. Eg veit ekki hverjum eg á að treysta.
Eg veit ekki hver er heiðarlegur. Þér eruð
hin eina manneskja, sem eg þori að tala við
yfir höfuð.”
Hún horfði í kring um sig gætilega. Við
vorum komin út úr lundinum svo að ómögulegt
var að standa þar á hleri.
“Þér hafið erfiða stöðu Mr. Ducaine,” sagði
hún, “og þér verðið að muna*—”
“Ó, eg man það. Þér vöruðuð mig við að
taka við henni. En hugsið til þess hvílík staða
það var. Eg hafði enga stöðu, var félaus.
Hvernig gat eg varpað frá mér slíku tækifæri ?”
“Það hefir eitthvað komið fyrir í morgun
eða hvað?” spurði hún.
“Já.”
Hún beið eftir því að eg héldi áfram, og
mig langaði til þess, en þorði það ekki, en
sagði aðeins:
“Spyrjið mig ekki um það. Vitneskjan um
það mundi aðeins rugla íþyngju yðar. Þetta
hvílir eins og farg á mér.”
Við gengum hlið við hlið. Eg fann að hún
tók um handlegg minn og hinn mjúka andar-
drátt hennar á vanga mínum.
“En ef þér segið mér ekki alt eins og það
er, hvernig getið þér þá búist við samúð minni
og kannske hjálp frá mér?” spurði hún.
“Eg bið kannske um hvorugt,” svaraði eg
dauflega. “Vitneskjan um sum þessara atriða
verður að vera leyndarmál föður yðar og mitt.”
“Leyndarmál föður míns og yðar?” endur-
tók hún.
Eg var hljóður og þá hrukkum við bæði
við. Við heyrðum bak við okkur að einhver
kom hlaupandi á eftir okkur og fór hratt. Fóta-
tak hans heyrðist varla á grasgrónum sverð-
inum.
XIII. Kap—Mútur.
Eg sneri mér snögglega við og starði út í
myrkrið. Lady Angela hélt fast utan um hand-
legginn á mér. E_g fann að hún skalf ákaft.
Sá sem kom á eftir okkur var Grooton. Hann
var berhöfðaður og stóð á öndinni af mæði.
“Hvað gengur á,” spurði eg ákafur.
“Eg held að það væri best fyrir yður að
snúa við herra minn,” sagði hann.
Hann benti yfir öxl sér í áttina til Brands-
ins og jafnskjótt skildi eg hvað hann átti við. í
sömu andránni var eg kominn af stað heim og
hljóp eins fljótt og eg gat. Eg hafði ekki
hlaupið eins hart síðan á skólaárum mínum.
Er eg nálgaðist húsið hægði eg á mér og fór
gætilegar. Eg fór fast að glugganum og gægðist
inn. Grooton hafði farið rétt að er hann sótti
mig. Prinsinn stóð fyrir framan borðið mitt
með skjöl í hendinni. Eg opnaði dyrnar og fór
inn í herbergið. Þótt eg væri fljótur í förum,
þá hafði þó skráin á hurðinni tafið mig, það
gaf prinsinum tækifæri til að jafna sínar sakir.
Hann var kominn í hægindastólinn og sat þar
með hálflokuð augu og leit upp á mig með
ágætlega tilbúnum furðusvip.
“Þér komið fljótt aftur Mr. Ducaine,,
gleymduð þér einhverju?” spurði hann.
“Eg gleymdi að læsa skrifborðinu mínu,”
svaraði eg og gat varla komið upp orðunum
fyrir mæði.
“Það er fyrirtaks varúðarregla hafi maður
eitthvað dýrmætt að geyma” svaraði hann.
Eg hallaðist upp að borðinu og horfði á
hann og sagði: “Mér er forvitni á að vita hvað
það er af hinum fátæklegu munum mínum,
sem væri nokkursvirði eða, getur vakið forvitni
prinsins frá Malors?”
Hið þóttalega dramb hans er hann starði á
mig var ágætlega leikið.
“Þér talið í gátum, ungi maður,” mælti
hann. “Gerið svo vel og talið skýrara.”
“Orð mín geta varla verið dularfyllri en
breytni yðar,” svaraði eg. “Eg var svo heimsk-
ur að treysta yður og skilja yður hér einan
eftir. En það var litið eftir yður, prins, svo er
fyrir að þakka að þjónninn minn er dyggur.
Hann sótti mig.”
“Er það svo!” tautaði hann.
“Eg gæti bætt því við, að eg horfði inp
um hliðargluggann þarna um leið og eg kom
heim,” sagði eg.
“Ef yður þótti gaman að því og settuð
þjón yðar til að njósna um mig, hefi eg ekkert
út á það að setja,” svaraði hann. “En þér
hafið ekki ennþá útskýrt það fyrir mér í hvaða
tilgangi þér gerðuð það.”
“Mér finst að þér séuð færastur um að
gefa þá skrýingu, prins. Eg bauð yður inn í
herbergi mitt með þeirri skoðun, að þér væruð
prúðmenni, en ekki maður, sem notaði sér
tækifærið til að hnýsast í einkaskjöl mín,”
svaraði eg.
“Þér talið mjög ákveðið Mr. Ducaine.”
“Reynslan heimilar mér það. Eg sá yður
við skrifborðið mitt.”
“Þér ættuð að sjá augnlæknir. Eg hefi
ekki staðið upp úr þessum stól, því að fótur
minn er of sár til þess,” svaraði hann.
“Þér eruð snillinur að ljúga, prins, en þér
ljúgið samt ekki nógu vel.”
Hann horfði á mig í þungum þönkum og
sagði: Eg er að reyna eftir beztu getu að venja
mig við siði og venjur þessa dásamlega lands
yðar. Hvað gerið þið hér við mann sem kallar
ykkur lygara?”
“Við förum með hann,” svaraði eg reiður,
“eins og þann sem níðist á gestvináttunni og
gengur þannig í flokk með venjulegum þjóf-
um.”
Prinsinn ypti öxlum og kveikti í einum
vindlingi mínum og sagði:
“Þér eruð mjög ungur Mr. Ducaine. Þér
þurfið vafaláust að sjá um yðar framtíð í
heiminum eins og aðrir. Þess þarf eg líka bara
í ennþá stærri stíl. Það er mjög líklegt að við
getum verið hvor öðrum til gagns. Mín hug-
sjón er sú að þjóna þjóð minni og vinna mér
inn þakklæti hennar, þótt hún sem stendur
líti á mig og mína með tortrygni og efasemi.
l' Eg er metnaðargjarn og eg mun verða auðveld-
ur og örlátur húsbóndi.”
“Þér heiðrið mig með þessari hreinskilni
yðar, prins, en eg fæ samt ekki séð, hvað þetta
kemur mér við,” sagði eg og beit saman jöxl-
unum, en hann svaraði:
“Með yðar leyfi skal eg gera yður þetta
ljósara. Árum saman hefir hermálaráðuneyti
yðar óttast innrás í landið. Þér skiljið hvað
eg á við?”
“Já, fullkomlega, þótt eg sjái ekki hvað
það snertir þetta mál,” svaraði eg.
“Hermálaráðuneyti ykkar hefir skipað
varnamálanefnd, sem er leyninefnd, og hefir
hún það hlutverk að finna vamarráð gegn
slíkri innrás, ef hún yrði ger. Eg held að þér,
| Mr. Ducaine séuð í raun og veru ritari þessarar
nefndar. Þér hafið það starf að vinna úr öllu,
sem gert er á nefndarfundunum og steypa úr
því heild. Færa í stílinn áætlanir um varnar-
virki og herbúðir; í einu orði sagt niðurstaða
^.allra þessara funda fer í gegn um hendur yðar.
Eg ætla ekki að vera myrkur í máli um tilgang
minn Mr. Ducaine. Þér sjáið nú að þér hafið
það í yðar vörslum, sem gæti hjálpað mér að
ná tilgangi mínum, ef eg næði því. Herinn
neyddist til að verða við kröfum mínum, þjóðin
mundi heyra um þetta.”
“Jæja,” svaraði eg. “Setjum svo að alt
sem þér segið sé satt. Hvað svo?”
“Þér eruð dálítið sljór, Mr. Ducaine,” sagði
prinsinn blíðlega. “Ef tuttugu þúsund pund
gætu skerpt skilning yðar-----”
“Eg greip upp litla blekbyttu af borðinu
og fleygði henni í hann. Hann stökk til hliðar
en hún hitti hann öðru megin á ennið og hann
hljóðaði upp af sársauka. Hann greiddi mér
heljarhögg, sem eg bar af mér og samstundis
vorum við búnir að taka hvorn annann fang-
brögðum. Eg hugsa að við höfum verið jafnir
að afli, því að við bárumst fram og aftur um
herbergið og gekk ýmsum ver, en hvorugum
betur. Eg fann,að eg var að mæðast og mig
svimaði, en engu að síður fann eg að eg var að
vinna á. Tök mín á hálsi hans voru að styrkj-
ast. Eg hafði náð í kragann hans og háls-
bindið og hefði getað hengt hann ef eg hefði
snúið upp á með hendinni. Rétt í því opnuðust
dyrnar og heyrði eg einhvern hrópa upp yfir
sig með hræðslublandinni undrun. Eg vissi
hvað það var. Eg hratt honum frá mér svo að
hann skeltist á gólfið og sneri mér við. Lady
Angela stóð á þrepskildinum.
XIV. Kap.—Hálfvolg afsökun
Lady Angela horfði á okkur báða með kulda-
legri undrun.
“Mr. Ducaine! Prins!” hrópaði hún. “Hvað
á þessi óskiljanlega glíma að þýða?”
Prinsinn sem £tti ekki sinn líka í að dylja
tilfinningar sínar, stóð upp af gó.lfinu og
þurkaði sér um ennið með mjallahvítum vasa-
klút úr dýrasta líni.
“Kæra Lady Angela,” tók hann til máls,
“mér þykir það framúrskarandi leiðinlegt að
þér skuluð hafa séð þetta einkennilega atriði.
Verði nokkrum um þetta kent, þá er sökin mín.
Mr. Ducaine virðist hafa misskilið mig frá
upphafi. Eg held að þetta litla uppþot hans
hafi stafað af altof mikilli trúmensku við yfir-
boðara hans. Eg óska honum til hamingju
með hana þótt eg hljóti að harma aðferðina sem
hann hefir til að sýna iiana.”
“Og þér, Mr. Ducaine,” sagði hún og sneri
sér að mér, “hvaða skýringu gefið þér á þessu
framferði yðar?”
“Enga,” svaraði eg móðgaður yfir lát-
bragði hennar og svip, er hún yrti á mig. “Eg
fann prinsinn frá Malors þar sem hann var
að rusla í skjölum mínum og þegar eg kom að
honum fór hann að reyna að múta mér svo eg
tók svona fram í fyrir honum.”
En prinsinn svaraði um leið og hann lagaði
á sér hálsbandið: “Eg hefi enga löngun til að
ásælast persónulegar eignir Mr. Ducaines. Eg
býst við að prinsinn frá Malors geti leitt hjá
sér slíkar ákærur. Hvð mútum við víkur, þá
er slíkt vitleysa. Eg veit ekki til að hann
hafi neitt til sölu, og eg vil ekki líta á hann
sem rógbera, heldur vil eg líta á hann sem
skapbráðan mann og einfaldan, sem hleypur
yfir allar réttar forsendur að röngum niður-
stöðum. Lady Angela, eg finn að eg er betri
í fætinum. Má eg njóta þeirrar ánægju að
fylgja yður heim að húsinu?”
Eg þagði, þyí eg vissi vel að prinsinn lék
þetta hlutverk til þess að fá mig til að tala af
mér. En Lady Angela virtist forviða á þögn
minni. Hún horfði á mig spyrjandi með blíðlegu
dökku augunum sínum. Eg hreyfði mig ekki.
Hún sneri sér að prinsinum og sagði:
“Ef þér haldið að þér þolið það. Þér
þurfið ekki að ómaka yður, Mr. Ducaine,”
bætti hún við er eg gerði mig líklegan til að
opna dyrnar.
Hún skildi mig þannig eftir og var eg ekki
viss um hver okkar hafði sigrað. Hann hafði
aldrei eitt augnablik mist hið rólega látbragð
sitt né verið hlægilegur þegar hann lagaði
hálsbindið eins og ekkert væri um að vera. Eg
hló beiskjublandinn hlátur með sjálfum mér
þegar eg fór út á eftir þeim. Eg var ákveðinn
í þvi að leggja þetta mál fyrir hertogan tafar-
laust.
Er eg kom upp á hjallann fyrir framan
höllina sá eg að maður gekk þar fram og aftur.
Hann var að reykja pípu. Hann stóð við efsta
stiga þrepið og beið mín þar. Það var Ray
ofursti. Hann tók um handlegg minn og sagði:
“Eg hefi verið að bíða eftir yður, Ducaine.
Eg var hræddur um að við færumst á mis,
annars hefði eg komið heim til yðar.”
“Eg er að fara til hertogans,” svaraði eg,
“og mér liggur á.”
“Mér liggur líka á,” sagði hann hörkulega.
“Eg vil fá að vita hvað fór á milli ykkar
prinsins frá Malors og yðar.”
“Eg veit ekki, Rey ofursti hvort eg hefi
rétt til að segja yður frá því, að minsta kosti
ætti eg að sjá hertogann fyrst,” svaraði eg.
Hann varð svartur í framan og augu hans
gneistuðu ógnandi. Hann reykti svo ákaft að
neistarnir fuku úr pípunni hans.
“Drengur,” sagði hann, “það eru til tak-
mörk fyrir þolinmæði minni. Þér eruð þar sem
þér eruð fyrir mín orð, og ef eg vildi þá gæti
eg auðveldlega komið yður á verðgang aftur.
Eg segi þetta ekki til að ógna yður, en eg
krefst þess að mér sé sýnd venjuleg virðing. Eg
skýrskota því til heilbrigðrar dómgreindar
yðar. Er það rétt að breyta við mig eins og eg
væri óvinur yðar?”
“Eg veit ekkert hvert þér eruð vinur
minn eða óvinur,” svaraði eg. “Eg er farinn
að læra það að tortryggja alla sem lífsandann
draga. En eg sé ekki að það geri mikið til hver
veit um það, sem okkar fór á milli, prinsins og
mín. Hann lét sig hrapa ofan fyrir klettana
og þóttist hafa snúið á sér öklann. Við Lady
Angela fórum af stað heim að húsinu, til að fá
vagn handa honum, en áður en við vorum
komin hálfa leið kom Grooton og sótti mig. Eg
kom að prinsinum þar sem hann var að rann-
saka skjöl mín og þegar eg bar það upp á hann
reyndi hann að múta mér.”
“Og hvað gerðuð þér?”
“Eg sló hann.”
Ray stundi við.
“Þér slóuð hann! Og þér höfðuð hann á yðar
valdi og áttuð alls kostar við hann. Og þér bara
gáfuð honum á hann. ó, Ducaine, mikið barn
getið þér verið. Eg er vinur yðar drengur. Eða
réttara sagt vil vera vinur yður ef þér viljið
leyfa mér það. En eg er hræddur um að þér
séuð amlóði.”
Eg horfði á hann náfölur og mælti:
“Eg virðist vera genginn inn í skrítið
mannfélag. Eg hefi hvo'rki vit né kænsku til
að greina sundur heiðvirða menn og svikara.
Eg mundi hafa treyst yður, en þér eruð morð-
ingi. Eg mundi hafa treyst prinsinum' frá
Malors, en hann reyndist þá að vera auðvirði-
legur æfintýramaður. Eg hefi því ákveðið að
gera öllum jafn hátt undir höfði. Eg ætla ekki
að vera vinur né óvinur nokkurs lifandi manns,
en trúr föðurlandi mínu. Eg ætla að fara
mína leið og gera skyldu mína, Ray ofursti.”
Hann reykti og blés út úr sér þykkum
reykjarskýjum um hríð. Hann virtist þurfa
margt við mig að tala en gekk svo til hliðar og
sagði hörkulega: “Þér getið farið yðar eigin
leið en skaparinn má vita hvert þér lendið.”