Heimskringla - 14.02.1940, Síða 1

The Modern Housewife Knows
Quality That is Why She Selects
“CANADA
BREAD”
“The Quality Goes in
, Before the Name Goes On”
Wedding Cakes Made to Order
PHONE 39 017
ALWAYS ASK FOR—
“Butter-Nut
Bread”
The Finest Loai in Canada
Rich as Butter—Sweet as a Nut
Made only by
CANADA BREAD CO. LTD.
LIV. ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 14. FEBR. 1940
NÚMER 20.
Landstjóri Canada látinn
Lord Tweedsmuir, P.C., G.C.M.G., C.H.
Hans hágöfgi, Tweedsmuir lávarður, landstjóri Candana, lézt
í Montreal s. 1. sunnudágskvöld. Hann dó af heilablóðfalli,
er orsakaðist af byltu, er hann varð fyrir á heimili sínu í
stjórnarbyggingunni í Ottawa, þriðjudaginn, 6. febrúar. Misti
hann við það meðvitund og raknaði ekki aftur við. Eftir einn
uppskurð í Ottawa, var hann fluttur til Montreal og voru þar
gerðir tveir uppskurðir á höfðinu. En það kom fyrir ekki.
Með líkið var farið til Ottawa og verður þar jarðað í dag.
Tweedsmuir lávarður var 64 ára gamall. Hann hafði verið
landstjóri Canada síðan 1935. Kjörtímabili hans lauk ekki fyr en á
komandi hausti. Var fram á það farið við hann af King stjórnar-
formanni á þessu hausti, að hann gæfi kost á sér fyrir landstjóra
annað kjörtímabil. Lét Tweedsmuir lávarður þá í ljós að heilsa
sín myndi ekki leyfa það. Hann hafði um nokkur ár verið
heilsuveill . Ef til vill hafa áhyggjur og störf sem á hann hlóðust
með stríðinu orðið honum að nokkru ofraun og flýtt dauða hans.
Lát Tweedsmuir lávarðar er harmað um alt land. Hann
íierði sér meira.far um að kynnast hér landi og þjóð en nokkur
fyrirrennara hans. Hann ferðaðist um landið fram og aftur og
var ekki ánægður fyr en hann hafði kynst mönnum í öllum stéttum
°g stöðum. Og hvernig Canada-maður hann var orðinn, lýsti sér í
ræðu er hann hélt í Montreal 12. okt. 1937, en þar komst hann
svo að orði um utanríkismál landsins, að Canada ætti ekki að
s*kja í þeim efnum hugsjónir til neinna annara landa, hvorki
brezka ríkisins né Bandaríkjanna, en leggja sjálft undirstöðurnar
að velferð sinni. Að fáeinum Ontario-búum undanskildum, sá
bjóðin að hér var maður með víðsýni og þekkingu, ást á landinu
°g eflingu þess og borgaranna og því verður henni minning hans
kær og ógleymanleg.
Tweedsmuir lávarður var af skozkum ættum; faðir hans var
Prestur, víðsýnn maður og frjálslyndur. Sonur hans lærði lög-
fræði, en lagði jafnframt fyrir sig bókmentastarf. Hann hafði
skrifað um 60 bækur, er hann var skipaður landstjóri Canada, er
all víðlesnar voru og nafn hans John Buchan, höfðu gert frægt.
^aronstitilinn og hinar ábygðarmiklu stöður er hann skipaði,
hlaut hann að verðleikum fyrir sína miklu bókmenta hæfileika,
bví hann og fólk hans var fátækt alþýðufólk, en bókhneigt og
£óðum gáfum gætt.
Alúð og framkoma hans og skilningur á lífi alþýðunnar átti
eflaust til þessa sem á hefir verið minst rætur að rekja.
Með heimsókn tsinni norður til Gimli fyrir þremur árum, vann
hann hugi íslendinga. Gerði hann og það fyrir þá með ljúfu
Jeði taldi sér ánægju í, að gerast heiðursverndari (Honorary
atron) Þjóðræknisfélagsins; munu fs'lendingar æ verða þess
mmnugir og meta mikils.
Tweedsmuir lávarð lifa Lady Tweedsmuir og þrír synir
Peirra. Er einn þeirra í Canada-hernum í Evrópu, en tveir heima.
1 Canada verða allar stjórnarskrifstofur lokaðar í dag (mið-
Vlkudag) vegna jarðarfarar landstjórans.
jóðraeknisfélagið sendir
Lady Tweedsmuir
samúðar-skeyti
^er Excellency
^ke Lady Tweedsmuir,
^overnment House, Ottawa.
The memory of Lord Tweeds-
a^uir wil] be forever linked with
that of Dufferin in minds of all
Canadians of Icelandic origin.
We deeply mourn the loss of our
honorary patron, a great states-
man, and a warm personal
friend. On behalf of all Ice-
landic Canadians we extend to
you our deepest sympathy in
your bereavement.
The Icelandic National League,
Gisli Johnson, secretary
Dr. Rögnvaldur Pétursson
(Dáinn 30. janúar 1940)
Hjá þér mætast minningar,
morguninn og sólarlagið.
I.
Signdi þig ár-roði
sigri spáði
ungum Islendingi.
Rættist spádómur
spakra goða:
“Þu verður flestum fremri.”
II.
Byggðir þú skip
betri öllum
þeirra er sjóinn sigla.
Byrr gafstu þeim
til Bjarma-landa
móti vindum og veðrum.
Reistir þú musteri
manna sálum
fegurst foldu ofar.
Völundar-smíð
vits og dáða,
göfgara gat hér hvergi.
Gerðir þú garð
göfgastan vestra
íslands ódáins blómum.
Fá eigi frost,
frerar né hríðir
blóm þau felt að foldu.
Gafstu fátækum
frið og vistir,
allsnægtir líkám’ og anda,
og göngu-móðum
grið og hvíldir,
öllum er garð þinn gistu.
III.
Brosti ár-roði
anda þínum
bar þig á blikandi vængjum.
Kvaddi kvöld-roði
konunginn mikla
síðustu sigur-kveðju.
P. S. Pálsson
Og aðeins 15% af landinu gæti
verið í hættu, en meira ekki.
Ráðherran mun vera að afla
stjórn sinni fylgis í Vesturheimi
með ferð sinni.
* * *
Hitler hefir ákveðið að að-
stoða Rússa í stríðinu á móti
Finnum. Hann sendir flugskip
og fallbyssur til Murmansk til
að nota í hernum á móti Lapp-
lendingum. Fyrir þetta vill hann
fá kafbáta frá Rússum til að
bæta sér skaðan sem hann hefir
þar orðið fyrir af Bretum. Gör-
ing kvað æfur og reiður út af
þessu; honum hefir aldrei verið
vel við samvinnuna við Moskva.
En von Ribbentrop hefir ávalt
sótt hana af kappi og hepnast
ávalt að vinna Hitler á sitt mál.
* * *
Sambandsþjóðirnar vestlægu,
einkum Frakkar eru þess fýsandi
þessa stundina, að slíta viðskifta
sambandi við Rússa. Aðal-
ástæðan ligur í því, að bægja
Bandaríkjunum með því frá að
selja þeim hernaðarvörur, sem
þær telja, að Rússar selji Hitler.
Við ítalíu vita vestlægu þjóðirn-
ar heldur ekki hvað gera skal.
Bretar hafa selt þeim kol og
tekið vopnavörur frá þeim í
staðinn. Nú neita ítalir að láta
vopn af hendi, en vilja greiða i
peningum fyrir kolin. Telja það
nauðsynlegt til þess að móðga
ekki Hitler. Að viðskiftum verði
einnig slitið við ítalíu, kvað ekki
ómögulegt.
HELZTU FRÉTTIR
Roosevelt forseti tilkynti s. 1.
föstudag að hann væri að senda
Sumner Welles, aðstoðar-ríkis-
ritara, til Evrópu til að kynna
sér möguleikana til að semja
frið. Hann heimsækir Bretland,
Þýzkaland, Frakkland og ftalíu.
Forsetinn kvað hann leggja
bráðlega af stað. Hann á aðeins
að kynna sér viðhorfið einslega
hjá stríðsþjóðunum, en uppá-
stungur hefir hann engar frá
Bandaríkjunum; heldur engar
skuldbindingar frá þeirra hálfu.
* * *
F. Y. Yang, utanríkismálaráð-
herra í Chiang Kai-Sheks-stjórn-
inni í Kína, var staddur í Win-
nipeg fyrir nokkru. Hann sagði
Kínverja mundu vinna stríðið að
einu eða hálf öðru ári liðnu. Það
væri um engan frið að ræða miili
Rússa og Japana og yrði aldrei;
þeir flygjust á um Manchúríu að
eilífu og mundu nú þegar vera í
stríði út af henni, ef Japan
treysti sér á móti Rússum. i
Japan sagði hann ókyrð, stöðug
stjórnarskifti, lokun viðskifta-
húsa og erjur milli fjármála-
manna og stjórnarinnar. Hann
kvað Kínastjórn gera nálega
sömu viðskifti við önnur lönd
og áður. Eftir tveggja og hálfs
árs stríð, væri ekki nema einn
tíundi hluti Kína i höndum Jap-
ana. Alls væri landið fjögur
miljón fermílur að flatarmáli.
Rússar hafa undanfarnar tvær
vikur gert óheyrilegar árásir á
Mannerheim-varnarvirki Finna.
Hafa þeir annað veifið komist
nær virkjunum, en hafa við það
orðið fyrir miklu tapi á mönnum
og vopnum. Einn daginn féllu
af þeim 500 manns þar. Ein
fréttin hermdi, að þeir hefðu
tapað 70 skriðdrekum (tanks).
Af Finnum hafa einnig nokkrtf
fallið og særst í þeim áhlaupum,
en þeir halda sínu enn að öllu
leyti fyrir Rússum.
* * *
Helztu fréttir af stríðinu á
vígstöðvum Frakklands og Norð-
ursjónum, eru undanfarnar tvær
vikur þær, að Bretar skutu niður
þrjú flugför fyrir Þjóðverjum
við austurströnd Skotlands og
Englands fyrir helgina. Enn-
fremur var í byrjun þessarar
viku birt fregn um að þeir hafi
sökt eða náð 9 neðansjávarbát-
um frá Þjóðverjum við Scapa
Flow. Skip þessi voru að reyna
að framkvæma sama hreysti-
verkið og Gunther Prien, er
sökti á höfninni herskipinu
Royal Oak. Bretar hafa leyft
þeim að komas inn á höfnina,
en hafa þá komið þeim öllum
svo fyrir kattarnef, að Þjóð-
verjar hafa engar fréttir af því.
Þessvegna hefir þessi tilraun
þeirra verið svo oft endurtekin
þeim til ógæfu.
ÞAKKARÁVARP
Fyrir hina miklu samúð og vináttu, sem okkur
var sýnd við andlát og jarðarför eiginmanns míns,
Rögnvalds Péturssonar, votta eg hér með, ásamt
börnunum, okkar innilegasta þakklæti. Sú al-
menna hluttekning var okkur styrkur' í hinni
þungu sorg.
Hólmfríður Pétursson
Thorvaldur Pétursson
Margrét Pétursson
ólafur Pétursson
Pétur J. Pétursson
—45 Home St., Winnipeg.
f Tímanum, dagsettum 16. janúar, er til Winnipeg barst í
gær, er fregnin af láti þjóðskáldsins Einars Benediktssonar birt.
Hann lézt 12. janúar 1940, að heimili sínu, Herdísarvík. Bana-
mein hans var heilablóðfall.
Einar átti 75 ára afmæli á síðast liðnu hausti.
f bréfi að heiman til Ólafs Péturssonar fasteignasala, í Win-
nipeg er þess ennfremur getið að ákveðið hafi verið að jarða
þjóðskáldið á Þingvelli í hinum nývígða grafreit, er þar hefir verið
gerður, og jarðaðir munu verða í þjóðskörungar íslands.
Þjóðskáldið Einar Benediktsson er sá fyrsti, er þar er jarð-
aður.
Æfiatriði skáldsins, er ritað hefir Jónas Jónsson alþm., og
sem birt eru í Tímanum, verða birt í næsta blaði.
Einar Benediktsson látinn