Heimskringla - 11.02.1942, Síða 2

2. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 11. FEBR. 1942
ENGLISH SECTION
A column sponsored by the Junior Icelandic League.
Address all contributions to Secretary Junior Icelandic
League, 558 Sherburn St., Winnipeg.
KIARTAN OF ICELAND
By E. J. Thorlakson
The following poems are ex-
cerpts from my poetic drama,
Kiartan of Iceland, whioh is a
dramatization of that portion
of the Laxdœla dealing with
the pteriod that begins with
Kiartan’s departure for Nor-
way and ending with his death
at the hands of his foster
brother, Bolli Thorleiksson.
In this poem I have tried to
interpret the spirit of the sagas
in English. I have, therefor*e,
avoided arohaic verse forms
that may confuse or distract
the English reader. On the
other hand, I have tried to pre-
serve some of the alliteration
and assonance, which was
characteristic of old Norse
poetry. This is particularly
true of Hallfred’s song, a free
adaptation of an old Drápa.
While not “dróttkveðið”, a
rather clumsy form to the mod-
ern English ear, it does phe-
serve mosf of the original
qualities af that old verse
form.
I.
Kiartan bids farewell to
Gudrun
Aye, Gudrun, go I must. The
ship awaits me.
Fame beckons me beyond the
foam.
The good ship waits, the sails
are spread,
And swinging from the mast.
My heart within me swells and
burns
To cleave the raging blast.
O, I must go to fight the foe,
And win my viking crown;
A man must fight to prove his
might,
And youth must win renown.
O, sweet the lure of woman’s
love,
And soft íhe marriage bed;
But I must woo the driving
blast,
With bulging sail outspread.
In foreign lands, with daring
hands,
I’ll carve a lasting name,
A great sea-lord, with trusty
sword
I’ll hew my way to fame.
(The Song of the Vikings Is
heard in the distance. He
leaps up on the rock, brandish-
ing his sword, and sings the re-
frain).
Dauntless in deed
Fearless of fate,
We fight to the death,
The field is our grave.
Dauntless we live,
Daring we die,
Valhalla, Valhalla
Land of the brave!
n.
Kiartan's Ode to Iceland
(King Olaf Tryggvason has
been trying to persuade Kiart-
an to stay in Norway).
King Olaf
Why seek that harsh and rug-
ged iand,
When Norway bids thee stay.
Kiartan
A harsh and rugged land, O
King,
To an unloving eye;
But lovely is its cloak af spring,
And blue its summer sky.
And sweet upon the evening
floats
The music of the swan,
And gushing from a thousand
throats
The carols of the dawn.
And down along a slanting lea,
The blazing colors glow,
And rippling downward to the
sea,
The crystal waters flow.
Far to the northward thy
mountains are gleaming,
Bursting with fire and shroud-
ed with snow;
Over the bosom the waters are
streaming,
Rippling and roaring as onward
they flow.
Leaping and dancing, or tran-
quilly gliding,
They carve out their way to
the turbulent sea.
O, Ultima Thule, in splendor
abiding,
Thy mountains, thy mountains
are calling to me.
HI.
Kiartan's Return
(Kiartan returns to Iceland,
after being delayed in Norway,
only to find that Bolli has mar-
ried Gudrun. He is about to
draw his sword, when his fath-
er, Olaf Pa, lays a restraining
hand on his arm, and he thinks
better of it. In the following
scene, Kiartan’s followers
ohant the creed of the Norse-
men, as found in Völuspá).
Kiartan
Fear not! I’m not the man to
strike a dastard biow,
Nor break the sacred vow of
brotherhood.
This sword King Olaf gave me.
“Guard it weH,” quoth he,
“And raise it for thine honor
and thy faith, ,
Let no stain come upon it.”
Against my fosterbrother I’ll
not use it,
Trothbreaker though he be.
Chorus
Friends shall pass,
And ways must sever,
But a man’s good name
Shall stand forever.
Kiartan
O, better far to fight on Olaf’s
ship,
And fall with fighting men for
Olaf’s cross,
Than live dishonored for a
coward’s deed.
Chorus
Wealth and kinsmen
Shall pass away,
But a man’s good name
Shall stand for aye.
Kiartan
Over the whalepath braving
the tempest,
Swiftly my good ship furrowed
its way.
Lashed by the storm blast,
washed by the billows,
Proudly it rode through the
shimmering spray.
Back to my Northland, back to
my homeland,
Back to my mountains, rugged
and blue,
Ever I steered, my heart burn-
ed within me,
Thinking that frends would be
staunöh and true.
UNDRALANDIÐ KÍNA
Eftir Oddnýju E. Sen
Chorus
Vows are broken
As soon as given.
A steadifast friend
Is a gift of heaven.
EXCERPTS FROM
LETTERS
Eftirfarandi greinar eru úr
hinni nýútkomnu bók um
“undralandið Kína” eftir frú
Oddnýju E. Sen. Þátturinn um
söguna er hér þó ekki birtur
allur. Bókin er prýdd fjölda
mynda og frágangur allur hinn
prýðilegasti — en eftirfarandi
greinar eru sýnishorn af efninu.
ísafoldarprentsmiðja h/f. gaf
bókina út.
From Contributors to the
English Column
John S. Brooks Limited
DUNVILLE. Ontario, Canada
MANUFACTURERS OF GILL NETTING
Okkar net eru búin til úr beztu tegund af hör tvinna
og “Sea Island Cotton”
Þér megið treysta bœði vörugœðum og verði
Allar pantanir fljótt og ábyggilega afgreiddar.
Captain M. R. Janes, Leland Hotel, Winnipeg
Umboðsmaður fyrir Manitoba. Saskatchewan og Alberta
From Dr. E. J. Thorlakson:
. . . It will be a pleasure to
have some little share in pro-
moting Icelandic culture. To
me that Icelandic heritage of
song and saga is unforgetable.
But through my study of Jón
Sigurðsson I have reaöhed the
conclusion that Iceland’s con-
tribution to scholarship and to
the growth of the democratic
spirit is equally important. —
More people should know about
Jón Sigurðsson. He was a truly
great statesman, whose hon-
esty, whose integrity, whose
exemplification of the parlia-
mentary method of persuasion
might well inspire any leader
of a free people... By all means
let us preserve what is fine
and noble in our ancent heri-
tage.
From J. Ragnar Johnson:
... I regret to learn the ap-
parent necessity of introduc-
ing English columns into the
Icelandic papærs published in
Winnipeg. I would have pre-
ferred to have seen the con-
tinued fostering of the Iceland-
ic language in this country and
to know that Icelandic young
people were learning, speaking
and writing the language. For
young people living in and near
Winnipeg it requires very little
effort to learn Icelandic well
and to lose that opportunity or
to not make use of it when it is
available seems regretable. —
One realizes this even more
forcibly when one lines in a
community such as Toronto
where the opportunities of
speaking Icelandic or hearing
it spoken are practically non-
existent. ... I realize, however,
the trénd of the times and if
the inclusion of a few English
columns is going to help—far
be it from me to object.
Dýr
Kina hefir einhverntíma í
'fyrndinni verið vaxið miklum
skógum, og þá verið fúlt af
mesta sæg af allskonar stór-
um dýrum. En mennirnir hafa
eyðilagt skógana, og þar með
um leið lífsmörguleika fyrir
stór villidýr. Mest er af villi-;með þéttum loðfeldi, er lifir í
dýrum í fjalllendum eða útjöðr- j skógunum svo hátt uppi í fjöll-
um landsins, eða þar sem skóg- um, að jörðin undir er þakin
arnir standa enn, yfirleitt þar, snjó mikinn hluta ársins.
sem strjálbygðast er. — I f jöll- j Við strendur Kína eru ýmsar
unum fyrir vestan Peking eru tegundir sela og hvala.
t. d. birnir, leopardar, villikett- j I Tsödsjang- og Fúdsjen-
ir, refir o. s. frv. Þar er og fylkjum eru margar tegundir
moskushjörturinn, er áður var dýra, einkum skriðdýra og
mjög útbreiddur, en er nú viða láðs- og lagar-dýra, sem eru
alveg útrýmt. Hann hefir ver- nákvæmlega eins og dýr á
ið stnádrepinn, til að ná í mosk- Himalaja-dýrasvæðinU. — Það
usið, sem er mjög verðmætt, og sýnir, að eitt sinn voru þessi
meðal annars haft í ilmvötn. I fjarlægu svæði nátengd.
skógunum norðaustast í land-j pað er aðeins á tveimur
inu er margt af úlfum, björn-1
um og fjöldi dýra af hjarta-
kyninu. Á grassléttunum á
er aoeins a
svæðum á jörðinni, að alligat-
orar eru til, þ. e. í neðri hluta
Jangtsu-dalsins og á Missisippi-
landmærum hins eiginlega Florida svæðinu í Ameríku. —
Kína og Mongólíu ganga stórar Jangtsu-alligatorinn er þó
hjarðir af viltum ösnum, úlf- jrnlklu minni en hinn ameríski.
öldum, hestum, antilópum o. fl. f Janptsu-fljótinu og þverám
sléttudýrum. Vestan til í rik- þess er nefjaða Jangtsu-styrj-
inu er egituxinn (jakinn) bæði an Hnn er skyldust styrjunni
viltur og taminn. 1 Jynnan, ; Missisippi. Risasalamandran í
Gúangsí og víðar, þar sem heit- Kína er skyldust Missisippi-
ast verður, eru gleraugnaslöng- j saiamöndrunni. Hvernig skyldi
ur og önnur indversk dýr, t. d. standa á þessu?
fílar og tígrisdýr. Tígrisdýrið! Kína er aðalheimkynni fas.
er í Kína kallað konungur dýr- arHfugianna 0g karfaættarinn-
anna, því að þar eru engin ljón. ar meða] fiskanna. Eru þar til
Tígrisdýr^lakka um alla hinaj^j tegundir af hvoru fyrir
sig, en í nokkru landi öðru
Um 800 tegundir fugla eru i
Kína. Þar er fyrst að telja fas-
an-ættina, 30 andategundir,
, . , gæsir, svani, storka, íbisa, lóur,
strjálbýlast, og þar eru einnig ■ dufur, máfa, uglur, músafálka,
flest villidýr. jfálka, emi, hauka, gamma,
Nokkur dýr eru í Kína, sem; isfugla, skarfa, krák-
hvergi eru til annarstaðar. — 'ur Qg hrafnategundir o. s. frv.
PANTIÐ GARÐSÆÐIÐ SNEMMA
ALVARLEGUR SKORTUR ER A
ÝMSUM TEGUNDUM
LYNG-KIRSIBER
Lyng-kirsiberin
vaxa upp af fræi
á fyrsta ári. Rauð-
gul á lit, á stærð
við venjuleg kirsi-
!eV=T ber. Óviðjafnanleg
i pæ og sýltu. Einnig mjög göð til
átu ósoðin, á sama hátt og jarðber.
Ef þurkuð i sykri jafngilda þau rús-
inum fyrir kökur og búðinga. Afar
ávaxtamikil. Geymast langt fram á
vetur ef höfð eru á svölum stað. —
Pantið útsæði strax. Bréfið á 150,
burðargjald 30; % únza 500 póstfrítt.
FRÍ—Vor stóra útsœðisbók fyrir 1942
Betri en nokkru sinni fyr
DOMINION SEED HOUSE
Georgetown, Ontario
stjálbýlli hluta Kína, alt norður |
í Amúr-dal í Austur-Síberáu.
Amúr-landið var hluti Kína-
veldis áður en Rússar tóku það.
mer
— Getur þú ráðlagt
nokkuð við svefnleysi?
— Já, gferðu eins og eg,
dektu glas af whisky annan-
hvern hálftíma.
— Sofnarðu þá?
— Nei, eg get ekki sofið, enj.k
timinn er miklu fljótari að
líða.
Fyrst mætti nefna hinn fræga
Davíðs hjört eða “elaphure,”
sem nú er ekki lengur til viltur.
í Tungting vatninu í Mið-Kína
Skarfar eru í Kina tamdir til að
veiða fiska. Á ám og stöðu-
vötnum má sjá mestu mergð af
flekum, þar sem skarfar eru
er hvítfisks-höfrungurinn. Geit- eingöngu notaðir til fiskveiða.
uxinn er til í Nepal í Himalaja-
f jöllunum á landamærum Kína,
en annars er hann ekki til
utan Kína. Risa-bjarnköttur-
Fjöldi manna stundar fisk-
veiðar í Kína, en veiðamar
munu víðast reknar enn með
fornum hætti. Veiðivélar Ev-
inn* og litli bjarnkötturinn, er rópu eru ekki komnar enn til
líkist bæði birni og indverska1 SOgUnnar.
kattardýrinu “racoon”, eru til
á hæstu fjöllum í Mið og Aust-
ur-Kína.
eru margar
Fiskategundirnar
óþektar hér, en
aðrar afbrigðilegar, þótt þær sé
hér þektar, svo sem markrill,
Meira en 200 aðaltegundir og síld, koli, hákarl, skata, fjöldi
undirtegundir-spendýra eru til af karfategundum o. s. frv. í
í Kína, svo að það mætti æra' vötnum veiðast álar, aborri o.
óstöðugan að telja alt það upp. fl. Silungar eru aðeins til nyrzt
Þar er rauði Asíu-hjörturinn og í Kina.
risa-villikindur. Þar eru dýr,j aí ákriðdýrum er mikil
er nefnast “serow” og “goral”,1 gnægð i Kína, einkum þó í
nokkuð Mk geitum og skyld Suður-Kína. Þar eru t. d. kyrki-
Leigjandinn (kvartar við
húseigandann): Gluggarnir eru
svo óþéttir, að þegar eg sit inni
í miðri stofunni flöktir hárið
fyrir vindinum. Þér verðið að
láta laga þetta.
Húseigandinn: Ætli það verði
ekki ódýtast, að þér látið
klippa yður?
• • •
— Mamma, mamma, komdu
snöggvast út í gluggann.
— Nei, eg má ekki vera að
því.
— Jú, bara augnablik.
— Hvað gengur á?
— Pétur vill ekki trúa þvi.
að þú sért rangeygð.
antilópum. Þar eru dröfnóttir
hirtir og “ár”-hirtir. Land-
birnir í Kína eru svartir, brún-
ir eða gráir. Þar er moskus-
dýrið, er einnig gefur hið dýra
moskus, rádýr, villisvín og blá-
ar kindur. Þar eru merðir, þar
og eiturslöngur, skjaldbökur,
gekkó og froskar, krókódílar
og salamöndrur.
Af skotkvikindum er einnig
mesti sægur, og ætla eg að
sleppa því að tala um þau.
Efnað fólk í Kína hefir oft
á meðal minkar, marðhundar, j uppáhaldsfugla eða uppáhalds-
viltir hundar, otrar, múrmel- dýr, svo sem kanarífUgla, páfa,-
dýr, hérar, íkornar, hreysikett- j gaukÆl) iævirkja, akurihænur
ir og moSkuskettir. Þar er ogj eða apa sér til gamans. En all-
“badger”, sem allir kannast ur almenningur hefir hunda,
við, af því að hár hans er haft jketti og áþurðardýr) úlfalda í
í laxaflugur. Ýmsar apategund- jNorður.Kína) hesta og mul.
ir eru í Kína. Það er stundum asna j Mið- og Suður-Kína. —
brosað að því, að þar eru til Kinverskir bændur nota vís-
ljóShærðir apar, en þetta er ^ unda og kýr til að plægja akra
sína. Kýr eru lítið eða ekki
hafðar til mjólkur. önnur
helztu húsdýr Kínverja eru
svin og alifuglar. Héstar eru
hafðir helzt til reiðar.
Á sumrin hafa margir engi-
sprettur sér til gamans, til að
bæði satt og víðfrægt. Suðvest-
an til í iandinu er apategund
* Fyrsta dýrið af þessari
tegund var veitt lifandi í Sutsú-
an í október 1936 og flutt til
Ameríku í desember það ár.
hlusta á tístið í þeim. Þegar
hausta tekur, er það almenn
skemtun, að sjá “cricket”-at.
“Cricket” er svart skorkvikindi
um 2Yz cm. á lengd, er hoppar
eins og froskur og tístir. Tveir
“cricketar” eru látnir í leir-
krukku. Þegar þeir mætast,
lenda þeir undir eins í harðasta
bardaga. Bardaginn stendur
yfir í fimm mínútur. Að leiks-
Jokum tístir sigurvegarinn, en
hinn sigraði hverfur af leik-
sviðinu mjög niðurlútur. Eig-
andinn fær oft mikið fé, því að
þeir eru hafðir til veðmála eins
og hestar á Vesturlöndum.
Dýraransókn á visindalegan
hátt, hefiir verið tekin upp eftir
hætti Vesturlandaþjóða, og er
ekki eldri en frá miðri síðustu
öld. Gömul kínversk dýra-
fræði, “Sahn-Hæ King” eða
“klassik f jalla og sjávar”, fjall-
ar mest um skrímsli eða ein-
kennilegar skepnur, sem hvergi
finnast nema í landi ímyndun-
arinnar. Ef sagt er, að maður
sé að fara með “Sahn-Hæ
King” er átt við, að hann hafi
gefið hugarfluginu lausan
tauminn.
Saga
Kínverjar eru elzta lifandi
menningarþjóð heimsins með
órofna menningu. Aðrar merk-
ar menningarþjóðir hafa risið
upp, blómgast, hnignað og að
endingu liðið undir lok. Af öll-
um þessum samferðaþjóðum
eru Kínverjar einir eftir. Þeir
eru ekki aðeins elzta menning-
arþjóð heimsins, heldur hafa
þeir gert sig að fjölmennustu
menningar-þjóð jarðarinnar, og
það eru engar líkur til, að aðrir
komist fram úr þeim. AlveJdi
himinsins hefir ékki gefið
n'einni sérstakri þjóð eignabréf
fyrir jarðarhntettinum, heldur
sérhverri þeirri þjóð, sem vilJ
vaxa og fjölga og breiðast út
og hagnýta sér gagn og gæði
jarðarinnar.
Að því er fornsagnirnar
herma, voru forfeður Kínverja
hirðingjar í þeim hluta Gulár-
dals, þar sem sú á rennur um
fylkið Síensi. Þaðan breiddust
þeir út um Gulársléttuna aust-
ur að hafi. Svo tóku þeir sér
fasta bústaði og komu á öfl-
ugri þjóðfé’lagsskipun.
Fyrsta tímabil í sögu þeirra
er goðsöguíegt og hefst með
Húong-tí keisara 2697 f. K.
(Elztu skjöl, er varðveizt hafa
veröldinni, svo að vitað sé,
eru frá hér um bil 250 f. K.)