Heimskringla - 24.01.1945, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 24. JANÚAR 1945
HEIMSKRINGLA
5. SIÐA
MINNINGARSTEF
hugsuð við andlátsfregn Mrs. Ingu Thorláksson
Þegar sólhvörf loftið ljóma
og líða skuggar hægt um svið,
barst mér yfir bylgjuhljóma
burtför þín í rökkur frið.
Margra hefi eg manna saknað,
margann eignast góðann vin.
En það er gott að gsta vaknað
guði hjá við kvöldsins skin.
Þér vil eg eigi þakkir dylja
þekka kynning skamma stund.
Djúpann skilning, skörungs vilja,
skýra ihugsun, frjálsa lund.
Hyggni kvenna er þjóða þörfin
þessa grimrnu Darraðs öld.
Mildi kvenna, móðurstörfin,
meiri og betri stjórnarvöld.
Gegn um heimsins ógnar æði
ýmsa hetjudáð eg finn.
En landnámskonur kraftakvæði,
kveðið hafa í annál sinn.
Brautir rutt og bætt um meinin
borið lífsins skin og él.
Launin hlotið, lága steininn,
Lifið heilar! Farið vdl!
Vinur.
ARNÞóRJóNASSON
Frh. frá 1. bls.
og skilningsfult á líðan og til-
finningar annara. Kom það fram
1 hjálpsemi hans við þá sem um
sárt áttu að binda eða örðugar
kringumstæður við að etja. —
Æskunni vill oft verða það að
horfa aðeins fram á leið og gæta
ekki þeirra sem samleið eiga, eða
hversu þeim gengur, svo fór ekki
honum, hann lifði með þeim sem
hann gekk með og honum varð
þungt þegar hann gat ekki eytt
skýflókunum af himni vina
sinna. Heima fyrir var hann
“hinn sanni sonur”. Alt það
erfiðasta var honum Ijúft að
ganga á hólm við. Hann fann
sinn innri mátt. Þar varð und-
an að ganga sem hann lagði hönd
°g hug að. Svo var hann og
vandvirkur að honum fanst það
sorglegt að sjá fljótræðisverk
°g kæxnilleysislega afkastað ein-
hverju því sem mátti vel fara.
Það fanst honum að fara illa með
vit sitt og þrek. Ungur gekk
hann á alþýðuskóla bygðarinn-
ar, en miðskólanám sitt tók hann
við Jóns Bjarnasonar Academy
í Winnipeg og við Daniel Mc-
Intye Collegiate. Frekara náms
leitaði 'hann þó ekki, heldur
hvarf hem til starfs og iðju við
hlið föður síns og yngri bróður,
°g þar standa í dag Vegsum-
nxerkin, hins heilsteypta dugn-
aðar og ákafamanns, sem eignast
hafði lönd, búpening og fé með
ótulleik og forsjá þegar sumir
jafnaldrar hans höfðu hvergi
komist og ekkert eignast.
Eitt var það sem færði allveg
serstaka unun inn í líf hans. Það
var sönglist. Hann hafði ásamt,
nidðskólaniámi sínu numið piano-
spil. Mörgum gleymist slíkt í
°nnum Lífsins eða telja ekki iþess
virði að halda við eða efla. Ann-
að var í huga hans. Þegar eik-
nrnar voru feldar, akurinn
plaegður, eða húsið reist var
gaman að setjast við hljóðfærið
°g taka stirðleikann úr höndun-
u'm með því að fara fingrum um
nóturnar og láta þær tala máli
tónskáldanna ódauðlegu. Hann
fann það líf er tómlegt sem ekki
naut sönglistarinnar, máli hjart-
ans og sálarinnar. Og ljúfir voru
tónarnir sem liðu gegnum kveld-
kyrð heimilisins og samrýmdust
fnglaikliðnum úti fyrir. Og litla
sveitalkirkjan hans, þar sem
hann lék á orgelið er aðrir til-
báðu í söng, varð 'hilý og björt
°g aðlaðandi við sálríku tónana
sem iðjumannshöndin fram-
laiddi.
En nú ér þögnin komin yffr
bann. Hljóðlega fara vindarnir
Um asparskóginn þar sem hann
hvílir, bak við litlu kirkjuna.
^ir vita að hann elskar hina
Ijúfu tóna sem friða og hvíla en
ekki þá sem villa eða tryilla. Hvíl
því rótt í helgum frið.
Frændi Arnlþórs, Geirfinnur
°g fjölskyilda Pétursson stofnuðu
kveðjudaginn 17. janúar minn-
lngarsjóð fyrir alla bygðina sem
skyldi varið til þess að hjálpa
þeim sem verðugir eru til frek-
ara sönglistarnáms, og þannig á
sóngþná unga mannsins, sem
ekki náði fullum framgangi að
blessa líf annara.
Þannig vildi eg kveðja hinn
Unga mann. Foreldra hans, þau
^jörn Jónasson og Kristjana Sig-
Urgeirsdóttir Péturssonar (frá
/ ^sykjalhlíð) standa eftir við son-
ar missirinn. Einnig syrgja
bann bróðir hans Kristján heima
við bú föður síns og María hjúkr-
Unarkona í Winnipeg, sem dvel-
Ur heima um tíma.
Jarðarförin fór fram þann 17.
janúar 1945 að viðstöddu nokk-
uð á ananð hundrað manns frá
beimili og kirkju Silver Bay,
^an. Séra E. H. Fáfnis flutti
kveðjumálin síðustu.
Eoneldrarnir biðja mig hér-
^óð að flytja yfckur öllum, sem
rettuð þeim hjálparhönd og
synduð þeim slíka samúð og
Inttekningu, sitt innilegasta
þakklæti. Vinir slíkir létta sorg-
argöniguna.
“Hvíl þú rótt í helgum frið”,
vinur og frændi.
E. H. Fáfnis
HJÖRTU OG HENDUR
Eftir O’Henry
1 Denver bættust margir far-
þegar í hraðlestina. 1 einum
vágninum sat ung og fögur kona,
glæsilega búin. Á meðal nýfar-
þeganna voru tveir ungir menn.
Annar þeirra var stór og mynd-
arlegur, mjög snyrtilega búinn
og frjálslegur í allri framgöngu,
en hinn var önuglegur á svip,
feitur og sóðalegur til fara. Þeir
voru handjárnaðir saman.
Þegar þeir komu inn í vagninn
sáu þeir, að einu auðu sætin var
andspænis ungu stúlkunni fögru.
Þar settust þeir. Unga stúlkan
leit snögt og kæruleysislega á þá.
En alt í einu ljómaði andlit henn-
ar af yndislegu brösi og hún rétti
fram smágerða hönd sína. Þeg-
ar hún talaði, bar rödd hennar,
djúp og hreimfögur, þess vott, að
hún var vön að taila og láta aðra
hlýða á sig.
“Jæja, herra Easton! Ef þér
viljið endilega, að eg ávarpi yður
að fyrra bragði, verð eg víst að
gera það. Þökkið þér mig ekki
lengur?”
Þegar hún byrjaði að tala reis
ungi maðurinn snöggt upp úr
sæti sínu. Hann virtist dálítið
vandræðaLegur fyrst í stað, en
náði sér brátit og rétti henni
vinstri hönd sína.
“Svei mér, ef það er efcki ung-
frú Fairchild!” sagði hann og
brosti. “Þér verðið að afsaka að
eg rétti yður ekki hina hiendina,
en hún er dálítið upptekin, sem
stendur.”
Hann lyfti hægri hönd sinni
lítið eitt upp, en hún var fest við
vinstri hönd féiaga hans með
hinu skínandi armbandi. Gleði-
svipurinn í augum ungu stúlk-
unnar breyttist hægt í vand-
ræðalegan skelfingarsvip. Roð-
inn hvarf úr kinnum hennar. —
Easton hló við, eins og hann
sfcemti sér vel, og ætlaði að fara
að segja eitthvað þegar félagi
hans tók fram í fyrir honum.
Hann hafði í laumi gefið gaum
að svip stúlkunnar, með frámuna
kænilegum augum sínum.
“Þér verðið að fyrirgefa, að eg
skuli ávarpa yður, ungfrú, en eg
sé, að þér þekkið lögreglustjór-
ann hérna. Ef þér biðjið hann
að tala máli mínu, þegar við
komum til fangelsisins, veit eg
að hann gerir það. Við erum á
leið til Leavenworth-fangelsis-
ins. Sjö ár fyrir fals.
“Ó,” sagði stúlban og dró
djúpt andann. Roðinn kom aft-
ur í kinnar hennar. “Svo að
þér eruð orðinn lögreglustjóri
hérna?”
“Góða ungfrú Fraichild,”
sagði Easton róiega. “Eg varð að
gera eitthvað. Peningarnir hafa
eittlhvert sérstakt lag á því, að
þarf peninga til þess að umgang-
ast félaga ofckar í Washington.
Eg greip því tækifærið, þegar
mér bauðst það — þótt lögreglu-
stjórastaðan sé auðvitað ekkert
í samanburði við sendiherra-
stöðu, en......”
“Sendlherrann”, tók stúlkan
fram í fyrir honum, “kemur ekki
lengur. Og hann hefði aldrei
þurft að gera það. Það ættuð
þér að vita. Og nú eruð þér ein
af hinum hrífandi hetjum Vest-
ursins — sem þeysa um á hest-
um og skjóta og eru í stöðugri
lífshættu. Það hlýtur að vera
ólíkt lífinu í Washington. Gömlu
félagarnir hafa saknað yðar.”
Hún leit aftur á handjárnin og
augu hennar urðu örlátið stærri.
“Hafið engiar áhyggjur út af
þeim ungfrú,” sagði hinn mað-
urinn. “Allir lögreglustjórar
ihandjárna sig við fanga sána, til
þess að koma í veg fyrir, að þeir
komist undan. Hr. Easton veit
hvað hann syngur.”
“Sjáum við yður bráðlega í
Washington?” spurði stúlkan.
“Nei, eg er hræddur um ekki,”
ansaði Easton.
“Eg elska Vestrið,” sagði
stúlkan út í hött. Augu hennar
ljómuðu. Hún leit út um glugg-
ann. Hún byrjaði að tala, ein-
læglega — án alls tildurs: “Við
mamma vorum í Dehver í sum-
ar. Hún fór heim fyrir viku síð-
an vegna þess að pabbi var dá-
lítið lasinn. Eg gæti vel hugsað
mér að eiga heima hér í Vestrinu.
Loftslagið hefir góð áhrif á mig.
— Peningarnir eru ekki aðal-
atriðið. En menn misskilja j
stöðugt . . . .”
“Heyrið þér, herra lögreglu-
stjóri,” nöldraði önuglegi maður-
inn. “Það er nú ekkert réttlæti
í þessu. Eg þarf að fá mér eitt-
bvað að drefcka og hefi ekki
bragðað tóbak í allan dag. Hafið
þér ekki talað nógu lengi? Viljið
þér ekki fara með mig inn í reyk-
ingaklefann núna? Eg er að
sálast úr tóbaksleysi.”
Ferðalandarnir tveir risu á
fætur. Sama undarlega brosið
var enn á andliti Eastons.
’ “Eg get ekki neitað bón um
tóbak,” sagði hann glaðléga. —
“Það er eini vinur þess, sem rat-
að ihefir í ógæfuna. Verið þér
sælar, ungfrú Fairöhild. Skyldan
kallar.” Hann rétti henni hönd-
ina í kveðjuskyni.
“Það er leiðinlegt, að þér skul-
uð ekki vera á austurleið,” sagði
hún, og var ekki lengur eimlæg.
“En þér verðið sennilega að
fara til Leavenwort'h?”
“Já,” svaraði Easton. “Eg
verð að fara til Leavenworth.”
— Mennirnir tveir yfirgáfu
vagninn og fóru inn í reykinga-
klefann.
Tveir farþegar, sem sátu þar
rétt hjá, höfðu heyrt meginið af
samtalinu. Annar þeirra sagði:
“Þessi lögreglustjóri er fyrir-
taks náungi. Þeir eru það marg-
ir hérna í vestrinu.”
“En hann virðist nokkuð ung-
ur til þess að gegna slákri stöðu,
finst þér ekki?” spurði hinn.
“Ungur!” endurtók sá, sem
fyrstur hafði talað. “Hann . . . .
Ó, 9ástu þá ekki hvernig í öllu
lá? — Hefirðu annars nokkru
sinni vitað til þess, að lögreglu-
stjóri handjárni fanga við hægri
hönd sína?”—Lesb. Mbl.
Alþingishátíðin 1930,
eftir próf. Magnús Jónsson er
Islendingum kærkomin jólagjöf.
1 bókinni er yfir 300 myndir og
frágangur allur hinn vandaðasti.
Fæst bæði í bandi og óbundin.
Verð í bandi $20.50 og $23.00,
óbundin $18.50.
Björnssons Book Store
702 Sargent Ave., Winnipeg
ÞEIR VITRU SÖGÐU
Halldór Kiljan Laxness: “Lög
listarinnar eiga ékki skylt við
lög náttúrunnar, heldur eru eins
og öll siðmenning, undirokun
náttúrunnar. — Listamaðurinn
hefir konunglega afstöðu gagn-
vart veruleikanum, notar hann
sem eign sína eftir vild, en veru-
leikinn verður að beygja sig
undir þau lögmál, sem listamað-
urinn setur verki sínu. Málar-
inn málar ekki náttúurna, held-
ur samband sitt við heiminn. —
Hann líkir ekki eftir náttúrunni,
heldur skapar heim; sinn heim.
Listaverkið er ekki aðeins sú
Amerfka, sem listamaðurinn hef-
ir fundið, heldur sá heimur sem
hann hefir skapað. Listmaður-
inn hefir að vísu ákveðna per-
sónu sem fyrirmynd, en það sem
hann málar er samband sitt við
hana.-----------“List” sem set-
ur sér það takmark á vorum dög-
um að vera spegill, eða þegar
bezt lætur stí'lfært afbrigði ljós-
myndagerðar, segir ekkert um
náttúruna, heldur tjáir aftur
haldsstefnu og menningarlegan
fjandskap, annað ekki. Krafa
hennar er sú, að listamaðurinn
sé undirgefinn dauðum hlutum,
í stað þess að menningarviðleitni
heimsins og markmið andans er
að gera náttúruna manninum
undirgefna. Um tónlist og mynd-
list gegnir sama máli að því
leyti, að allir tónar eru að vísu
til í náttúrunni eins og allir
Htir, — a. m. k. hugsan'lega; en
um leið og tónlistin ætlar sér
að stæla náttúruhljóð hefir hún
brugðist hljóðfæri sínu, og er
ekki lengur tónjist, heldur i
hæsta lagi loddaraskapur. Ó-
söngvinn maður þskkist á því
að hann hlerar etftir náttúru-
hljóðum, fuglasöng, vindgný,
lækjarnið, úr hljómi og hrynj-
andi tónlistarinnar. Náttúru-
stælingin er fremsti, ef til vill
hinn eini óvinur listarinnar.”
—Samtíðin.
Siggi og Nonni voru að smala
í snarbrattri fjalls'hlíð að vetrar-
lagi. Alt í einu hrasaði Nonni,
valt niður alla hlíðina og hentist
loks fram af hamrabrún. En
svo vel vildi til, að miklum snjó
hafi hlaðið niður fyrir neðan
hamrana, og sakaði Nonna ekki.
Þegar drengirnir komu heim,
sögðu þeir sínar farir ekki slétt-
ar. Móðir Nonna tók hann þá í
faðm sér og mælti: “Eg vona, að
þú hatfir beðið guð að hjálpa þér,
elsku drengurinn minn, þegar þú
varst að hrapa.”
“Eg hafði bara engan tíma til
þess, og svo gat eg það eikki, því
kjafturinn á mér var altaf að
skellast,” sagði Nonni.
KAUPIÐ HEIMSKRINGLU
LESIÐ HEIMSKRINGLU
BORGIÐ HEIMSKRINGLl
jsmjúga millj handa mér, og það
Fjöldi drengja er í álfogum á
götunni, en lítill drengur stend-
ur fyrir utan þvöguna og græt-
ur.
Gamall maður gengur þar hjá
og sagði með meðaumkvun:
— Af hverju ertu að gráta,
drengur minn?
— Vegna þess að strákarnir
eru að fljúgast á í illu og eg fæ
ekki að vera með. Þeir segja að
eg eigi að vera þjóðabandalagið.
FALLEG MUSIC
Fimm einsöngslög eftir Sigurð
Þórðarson, stjórnanda “Karla-
kór Reykjavíkur”.
Hér er um lög að ræða sem allir
söngelskir menn og konur ættu
að eignast, jafnst enskumælandi
fólk sem íslenzkt, því texti hvers
lags er bæði á ensku og íslenzku.
Lögin eru hvert öðru fegurra og
samin við erindi, sem allir kunna
og unna.
Lögin eru þessi:
1. Sjá dagar koma ár og aldir
líða, úr hátíðaljóðum Dav-
íðs Stefánssonar.
2. Mamma, eftir Stefán frá
Hvítadal.
3. Vögguvísa, eftir Valdimar
V. Snævar.
4. Sáu þið hana systur mína,
eftir Jónas Hallgrímsson.
5. Ilarmaljóð, eftir Stefán frá
Hvítadal.
Framsíða þessa söngheftis er
með afbrigðum frumleg og fög-
ur. Heftið kostar aðeins $1.50
og sendist póstfrítt út um land.
Björnssons Book Store
702 Sargent Ave., Winnipeg
★ ★ ★
Heimskringla á fslandi
Herra Björn Guðmundsson,
Reynimel 52, Reykjavík, hefir
aðalumboð fyrir Heimskringlu á
Islandi. Eru menn beðnir að
komast í samband við hann, við-
víkjandi áskriftar-gjöldum, og
einnig allir þeir sem gerast vilja
kaupendur hennar, hvar sem er
á landinu.
Hr. Guðmundsson er gjaldkeri
hjá Grænmetisverzlun ríkisins,
og þessvegna mjög handhægl
fyrir borgarbúa að hitta hanr,
að máli.
★ * *
Nýjar bækur
sem allir þurfa að lesa
BRAUTIN, ársrit Hins Sam-
einaða Kirkjufélags fslendinga i
Norður Ameríku. I. árg. 112
blaðsíður í Eimreiðarbroti. —
Fræðandi og skemtilegt ri< —
Verð ___________________$1.00
“ÚR ÚTLEGД, ljóðmæli eft-
ir Jónas Stefánsson frá Kaldbak.
, Vönduð útgáfa með mynd af höf-
undi. Góð bók, sem vestur-ís-
lenzkir bókamenn mega ekki
vera án. Bókin er 166 blaðsíður
í stóru broti. Verð ____$2.00
FERÐAHUGLEIÐINGAR eft-
ir Soffanías Thorkelsson, í tveim
bindum, með yfir 200 myndum.
Bæði bindin á $7.00.
LESIÐ HEIMSKRINGLU—
bezta fslenzka fréttablaðið
GEFINS! 1945
-------- VERÐSKRA
Akveðið nú
hvernig 1945
garðrœkt yðar
verður hagað.
Pantið útsœð-
ið snemma
meðan allar
tegundir eru
fáanlegar.
Ákvörðun í tíma er lenydarmál góðr-
ar garðyrkju . .. og veitir líka unun!
Byrjið nú — mælið blettinn er nota
skal . . . gerðu þér fulla grein fyrir
hvaða tegundir þú ætlar að rækta og
hvað mikið fjölskylda þín þarf af
þessu og hinu. Láttu fyrri mistök
kenna þér,—þú munt finna, að þau
komu af of skjótri ráðstöfun, naum-
um tima eða seinnri pöntun. Vitur-
leg timanleg ráðstöfun borgar sig
ætíð, ekki aðeins með meiri og betri
framleiðslu, heldur og líka með
þeirri sjáifstilfinning er góð garð-
yrkja veitir. Sendu eftir útsæðis-
bókinni i dag. (Þeir sem pöntuðu
frá okkur 1944 verður send ein án
>ec,s beir biðji um hana).
Skrifið í dag eftir yðar eintaki af
vorum 1945 frœlista.
DOMINION SEED HOUSE
Georgetown, Ontario
HUNANGSFLUGUR, eftir
Guttorm J. Guttormsson. Kostar
aðeins $1.50 í bandi. Fæst nú í
BJÖRNSSONS BOOK STORE
702 Sargent Ave. Winnipeg
* * *
Útsölumenn Ferðahugleiðinga
S. Thorkelssonar
Björnsons Book Store, Winnipeg
Ingvar Gíslason, Steep Rock,
Man.
G. Lambertsen, Glenboro, Man.
Elías Elíasson, Winnipeg
Jóh. Einarsson, Calder, Sask.
S. S. Anderson, Kandahar, Sask.
Rósm. Árnason, Leslie, Sask.
John Jóhannsson, Elfros, Sask.
Magnús Elíasson, Vancouver
Guðm. Þorsteinsson, Portland,
Ore.
Jónas Sveinsson, *Chicago, 111.
J. J. Straumfjörð, Blaine, Wash.
S. J. Mýrdal, Point Roberts,
Wash.
Kr. Kristjánsson, Garðar, N. D.
H. Hjaltalín, Mountain, N. D.
Jón Guðmundsson, Hallson, N.D.
J. E. Peterson, Cavalier, N. D.
J. J. Middal, Seattle, Wash.
Minn.
Skafti Sigvaldason, Ivanhoe,
SAVINGS
A%5>CERTIFICATES
M0RE AIRCRAFT
WILL BRING
Góð Mentun eflir
Aldrei hefir verið eins nauðsynlegt og ein-
mitt nú, að hafa verzlunarskóla mentun,
og það fólk sem hennar nýtur hefir venju-
lega forgangsrétt þegar um vel launaðar
stöður er að ræða.
Vérhöfum nokkur námsskeið til sölu við
fullkomnustu verzlunarskóla í Winnipeg.
Spyrjist fyrir á skrifstofu vorri þessu
viðvíkjandi, það margborgar sig.
^ilve 'Uihuuj, P*ie&l Jlúfuted
Banning og Sargent
WINNIPEG :: MANITOBA