Heimskringla - 11.07.1945, Blaðsíða 1

We lecommend for
i your crpproval our
//
BUTTER-NUT
LOAF
//
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
LIX. ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGENN, 11. JÚLl 1945
*Ve recommend for
your approval our
//
BUTTER-NUT
LOAF"
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
NÚMER41.
FRETTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
Bíla-símar
I Bandaríkjunum er ný upp-
götvun á ferðinni. Hún er sú, að
gera bíla út með talsímum.
Með henni getur ekki einungis
bílstjórinn ávalt látið heimilis-
fólkið vita hvar hann er, hsldur
getur heimilisfólkið símað hon-
um.
Þetta er merkileg og mjög
þörf uppgötvun. Ferðamanninn
getur margt tafið, svo sem bilun
á bílnum, olíuskortur eða jafn-
vel oflangt samstal við olíusala á
einhverri bílastöðinni. Af því
getur leitt að eftir honum sé að
óþörfu biðið heima — ekki sízt
með máltíðir. Ef eitthvað kem-
ur fyrir heima, sem hann áhrær-
ir sérstaklega, er einnig hægt að
láta hann vita það undir eins.
Uppgötvunina hefir The
American Telephone and Tele-
graph Co. tilkynt.
jan. 1945 þá frétt eftir honum,
er flesta mun furða á, en húa er
sú, að í Moskva, séu til miljóna-
mæringar.
Hann nefnir nokkra með
nafni. Sumir þeirra eiga fleiri
miljónir í rúblum (peningumþ
en flestir eru þsir stóriðjuhöldar
— í ríki jafnaðarmenskunnar!
Annað, sem eftir fregnritanum
er haft, er að menn geti í Rúss-
landi átt 10 hús, ef eigandinn,
fjölskylda hans og skyldmenni
búi í þeim. En að eiga þau og
leigja öðrum, má ekki. Samt eru
fáir, sem inntektir hafa nægileg-
ar til að eignast hús sjálfir. Hitt
er tíðara, að verkalýður búi í
einu herbergi með fjölskyldu
sína, hvort sem stór er eða lítil.
—Þýtt úr The New Times.
Þjóðverjar ekki
aðgerðalausir
Moskva-miljónamæringar
Ralph Hswins er fregnriti
‘ Daily Mail” og annara blaða.
Blaðið Melbourne “Sun” birti 26.
VINNUR GULLMEDALÍU
Alda Pálsson
1 vikunni sem leið var þessi ó-
venju velgefni hjómleika snill-
ingur bér í borginni á leið til
New Westminster, B. C., þar sem
hún á heima. Einu kvöldblaðinu I
hér farast orð á þsssa leið í sam-
bandi við komu hennar:
Þessi unga stúlka er dóttir
Jónasar ' Pálssonar sem lengi
dvaldi hér í Winnipeg, og var
einn af bezt þektu og færustu
píanó kennurum þessa bæjar. —
Hann stundaði nám á íslandi,
Þýzkalandi og Englandi, en fór
til New Westminster 1931.
Miss Pálsson hefir lært hjá
heimsfrægum kennara, Lubka
Kolessa, sem nú er kennari við
Toronto Conservatory of Music.
Hún spilaði á hljómleika sam-
komu í Toronto 30. maí, við á-
gætan orðstír.
Hún lærði hjá föður sínum
fyrstu árin og tók svo miklum
framförum að með ágætum þótti,
enda sýndu úrslit prófanna það.
— Hún vann nafnbæturnar
L.R.S.M. og A.T.C.M. með afar-
háum einkunum, þar að auki var
henni veittur námsstyrkur við
Toronto Conservatory árið 1943,
°g árið 1944 voru henni úthlutuð
hin mjög eftirsóttu Hazel Ire-
land Eaton verðlaun, þau hæstu
sem skólinn á yfir að ráða.
Auk alls þessa var henni ný-
lega veitt stigið L.R.C.M., og
gullmedalía Canada.
Mjiss Pálsson hefir spilað á
hljómleikum víðsvegar, t. d.
^innipeg, Vancouver, Toronto,
^uelph og Seattle, Wash. Hún
hefir og mörgum sinnum spilað
yfir CBC kerfið.
Það hefir verið að koma smátt
og smátt í ljós, hvað Þjóðverjar
voru að hafast að til þess að
reyna að vinna stríðið. í skjöli
| hefir náðst, er greina frá upp-
j götvunum, sem þeir höfðu með
j höndum og sem eru hinar ótrú-
j i agustu. Sjálfvirku loftsprengj-
urnar kannast allir við, en þær
eur þó ekkert hjá annari upp-
götvun, sem þeir voru farnir að
j glíma við, eftir því, sem Col.
John A. Keck segist nýlega frá.
Col. Keck er bandarískur maður
og hefir haft það starf með hönd-
um, að rannsaka ný vopn eða
uppgötvaíiir sem bandamönnum
hafa fallið í hendur og ekki síztl
nú, með sigur-herfangi sínu.
Hin nýja uppgötvun, er fólgin
í því, að Þjóðverjar ætluðu sér
að reisa kastala uppi í háloftinu,
um 5,100 mílur út frá jörðu, en
þar gætir þyngdar hluta eða að-
dráttarafls jarðar ekki, og gera
hann út með safnglerum eða
speglum, til að safna í hita sólar-
innar og senda svo hitastraum-
inn niður á jörðina. Er gert ráð
fyrir að hitinn sé nógu miikill til
að kveikja í heilum borgum, eða
brenna um héruð. Með þessum
hitastrum er ennfremur sagt, að
sjóðhita mætti stóra fleti hafsins.
Lýsingu af þessari ráðagerð náði
Mr. Keck í. Hinn mikla hita sem
þarna er um að ræða, væri að
sjálfsögðu hægt að nota sem
orkugjafa í borgum og til ótal
iðnreksturs annars eðlis en að
brenna þær. Þegar þessu hefir
öllu verið til vegar snúið, tapar
orðið loftkastali alveg meiningu
sinni, því þá verður um raun-
verulega loftkastala að ræða.
1 öðru lagi eru sjálfvirku loft-
sprengjurnar. Nú er farið að tala
um að senda megi þær yfir hin
breiðu höf. Býr nokkur ótti
við það í Bandaríkjunum, að
skeð geti að Japar hafi komist
yfir lýsingarnar af smíði þeirra
og San Francisco geti þá við öllu
búist. Hitt er sagt ennfremur,
að nota mætti þessar flugur á
friðartímum til að flytja póst
fyrst, milli Evrópu og New York
á 40 mínútum og síðar fólk. Að
senda megi þær bráðlega um
3,600 mílur, ef ekki nú þegar, er
búist við.
Margt fleira þessu líkt höfðu
Þjóðverjar á prjónunum, en gátu
ekki lokið við uppgötvanirnar í
tíma til að bjarga sér frá ósigri.
1 blöðum í Bandaríkjunum er
því hréyft, að þau muni fara
fram á, að ná til sín helztu vís-
indamönnum Þjóðverja til að
starfa að þessum uppgötvunum.
Þær hafi of mikilvægar fram-
ÁSM. P. JóHANNSSON
SJÖTUGUR
Ásmundur P. Jóhannsson
fasteignasali í Wimiipeg, varð
sjötugur s. 1, föstudag. Var hon- j
um í tilefni af því haldið veglegt
samsæti á Royal Alexandra
hóteli þann dag, er Þjóðræknis-
félagið stóð fyrir. Samsætið var |
fjölment eftir því sem gerist með
veizlur á hótelum. Dr. Richard
Beck stjórnaði því, en ræður
fluttu auk forseta, séra V. Ey-
lands, Árni Eggertson K.C., próf.
Ásm. Gðmundsson, cand. theol.
Pétur Sigurgeirsson, Hjálmar
Bergmann dómari, en kvæði
Einar P. Jórvsson og Hallur Mag-
nússon frá Seattle. Luku ræðu-
menn lofsorði á Ásmund Jó-
hannsson fyrir dugnað og fram-
sýni að verðugu og ómælt starf í
þágu þjóðræknismála Vestur-ís-
lendinga og ættjarðarinnar með
þátttöku í stofnun og rekstri
Eimskipafélagsins og fjárhags
legum stuðningi við Háskóla Is-
lands. Þetta var innihald ræð-
anna, ásamt hlýjum vinaranda.
En auk þess lýsti H. Bergmann
dómari því yfir, að Ásmundur
Jóhannsson hefði gefið háskóla
Manitoba-fylkis $50,000, sem
byrjun að sjóði til fræðslustóls í
íslenzku, ef fé fengist sem þyrfti
til þess, en það mun nema
150,000 dölum. Heillaóskaskeyti
bárust mörg bæði frá mönnum
vestra og heima, þar á meðal frá
Sveini Björnssyni forseta ís-
lands, Sigurgeiri Sigurðssyni
biskupi, stjórendum Eimskipa-
félagsins o. fl.
Heimskringlk óskar Ásmundi
Jóhannssyni til lukku á afmæl-
inu og þakkar alt gamalt og gott.

i
farir í för með sér til að vera
lagðar á hilluna. Sprengjurj^ar
gætu meira að segja komið að
haldi í stríðinu við Japan.
Sólmyrkvinn
Þeir hafa eflaust verið færri,
sem ekki reyndu að grípa tæki-
færið s. 1. mánudag að sjá sól-
myrkvann. Myrkrið af honum
var nú ekki svo mikið sem marg
ir kunnu að hafa ætlað, þar sem
um klukkan 7.18 að morgni var
ekki nema ofurlitla rönd af sól-
inni að sjá og ekki nema á einn
veg, en það gat samt ekki heitið
rökkur; það var líkara að aðeins
skygði að af skýi mjög dimmu
þó. I gegnum lituð gler sást
grsinilega hvað tunglið huldi
mikið af sólinni. Á lauf trjáa brá
einkennilega fögrum og fjöl-
breyttum litum gulls og silfurs
En auðvitað voru það vísinda-
menn með áhöld sín, sem mesta
ánægju hlutu af þessu náttúru-
fyrirbrigði. Þeir sáu yfirborð
sólar, kórónur hsnnar og feyki-
falda í allri sinni dýrð, stærð og
litaskrúði. Höfðu sumir komið
Ásmundur Pétur Jóhannsson
sjötugur
Þeir berjast til sigurs þó bratt sé á fót,
er brsgðast ei skyldunnar raust;
hver áfangi verður þeim upprisutíð,
og eins þó að komið sé haust.
Þeir mælast þess betur að manngildi til
sem meir var á taugarnar reynt,
er sóru sinn lífstrúnað uppruna og ætt —
og með eldana fóru ekki leynt.
Þér græddist það ungum í gæfunnar leit
að glíma við átök og strit;
við lánaðar fjaðrir þú feldir þig ei,
né falsaðan Islendingslit.
Þú trúðir því ungur og trúir því enn —
þó trú þín sé nokkur á fé, —
að æska vor sæki sinn eilífðarþrótt
í iðjagræn móðurlands vé.
Hann Ásmundur leikur sér enn þá í dag
með æskunnar heiði um brár;
til Guðmundar rakara gengur hann oft,
þó grá séu og auðtalin hár.
Þó kólgusjó tíðum hann krapt hafi siglt
og kannist við hryðjur og él, —
í kirkjunni jafnt sem við knattborð og spil
hann kann við sig álíka vel. .
Að styrkjast í áformum átökin við,
er eðli hins heilsteypta manns,
því ágóðinn verður, þá sagan er sögð,
að síðustu afrekin hans.
Þess minst skyldi jafnan þó maður sé stór,
er málefnið stærra en hann, —
að sá, sem var einlægur upprunann við,
hinn einasta stórsigur vann.
I hásumarsdýrð fjarri heimalandsbygð,
er hýrt um vorn síunga vin;
það spanst eitthvað algilt frá ómunatíð
í alt þetta Miðfjarðarkyn.
1 nýflónskudúða hins dvergsýna manns,
er dýrustu ræturnar skar,
þó leitað sé út yfir aldir og rúm
hann Ásmundur finst ekki þar.
Einar P. Jónsson
LENORE JOHANNESSON
Þessi íslenzka stúlka hefir verið valin til þess að taka
myndir af á forsíðu tímarita hér vestra; þykir hún sýna cana-
diska stúlku mjög vel (Typical Canadian Girl). Lenore er
dóttir Mr. og Mrs. K. Jóhannessonar, 923 Palmerston Ave.,
Winnipeg, Man. Hún stundar nám í hússtjórnarfræði á Mani-
toba háskóla. Fyi'sta mynd af henni mun birtast í Canadian
Home Journal.
þúsund rnílur að og sett sig hér
niður í Norður-Manitoba, þar
sem myrkvinn var mestur og
sögðu ferðina hafa meira en
borgað sig. Má telja víst, að
vísindalegur árangur verði ein-
hver af rannsóknum þeirra.
Robson dómari dáinn
Á mánudagsmorgun lézt á
General Hospital Hon. H. A. Rob-
son, yfirdómari í Kings Bench
réttinum og um eitt skeið leið-
togi liberala í þessu fylki. Mr.
Robson var ekki einungis vel
gefinn maður og skipaði hér
fjölda stöður og fórust störf þau
vel úr hendi, heldur var hann
mjög vinsæll maður, enda stiltur
og gætinn, þó ákveðinn væri í
stefnum og störfum sínum. Með
honum er til moldar hniginn
maður, sem mikið starf liggur
eftir í þágu þessa fylkis og sakn-
að gr af samtíðar og samverka-
mönnum hans.
MR. OG MRS. DOUGLAS NICOLSON
Laugardaginn, 23. júní, voru
gefin saman í hjónaband í St.
Anglican Church í Winnipeg,
Svava Erlendson og L.A.C.
Douglas Nicolson. Brúðurin ei
dóttir Kristjáns Erlendsonar og
Guðríðar Jónsdóttur, er búa við
Leslie, Sask. Hafði hún unnið
hér við skrifstofustörf í flug-
hernum. Brúðguminn er af
enskum ættum, sonur Mr. og
Mrs. George Nicolson í St.
James. Er hann nú við störf í
flughernum í Rivers, Man.
Rev. R. E. Thain gifti, en Mrs.
P. Peturson spilaði á orgel við
giftinguna. Faðir brúðarinnar
var svaramaður hennar, en brúð-
armeyja var Miss Anna Erlend-
son, yngsta systir brúðurinnar.
L.A.C. Charles Buchanan aðstoð-
aði brúðgumann. Til sætis
leiddu William Johnstone sjó-
liði og David McNaughton í
flughernum.
Veizla var haldin í The Green
Room í St. Regis hótelinu. Að
henni lokinni tókust ungu hjón-
in ferð á hendur til Minneapolis.