Heimskringla - 18.07.1945, Page 5

WINNIPEG, 18. JÚLl 1945
HEIMSKRINGL/.
5. SIÐA
nipeg níu árum seinna, og áttu
heima hér úr því, og hér býr enn
hinn aldurhnigni eiginmaður hjá
syni sínum, meðal vina og ætt-
roenna þeirra beggja.
Börn þeirra voru alls fimm, en
þrjú þeirra eru dáin. Tveir syn-
ir lifa móður sína, Þórður Berg-
þór Emil, fasteignasali og Dr.
Kjartan Ingimundur, læknir á
Gimli.
Börnin sem dóu, eru Þorkell
Stefán, sem var fæddur á Mikl-
ey 22. ágúst, 1894, og dó í Winni-
Peg í apríl mánuði 1943. Sigur-
björg Lilja fædd á Mikley 9. maí
1898. Hún dó á Lundar 1920,
stuttu eftir að hafa útskrifast af
kennaraskóla í Winnipeg. Dýr-
finna Clara, fædd 3. okt. 1904, í
Grunnavatnsbygð og dó í æsku.
Oddfríður, á milli þess sem
'hún og maður hennar unnu hin
nauðsynlegu störf til að sjá um
sig og börn sín, tók mikinn þátt í
öllum félagsmálum, og var alls-
staðar atkvæðamikil kona. Hún
var ein af hinum fyrstu sem
stofnuðu frjálstrúar hreyfingu á
Mikley. Og eftir að þau hjónin
Voru flutt til Grunnavatnsbygð-
ar, var hún ein af stofnendum
Unitara safnaðarins þar og var
forseti hans um mörg ár. Einnig
Var hún ein af stofnendum kven-
félagsins “Frækorn” í þeirri
bygð, og var forseti þess um
niorg ár. Eitt sem er sérstaklega
athyglisvert við þetta kvenfélag
það, að það er hið eina kven-
félag vestan hafs, sem saman-
stóð af konum úr bæði lútersk-
nni og unitara söfnuðum og
einnig af þeim sem utansafnaða
stóðu. Það er einstætt í sögu
Vorri að þesskonar samvinna gat
étt sér stað, en er dæmi þess,
hvað hægt er að gera, þegar sam-
vinnuhugur er nógur og aðrir
hlutir látnir ráða, en tortrygni
°g þröngsýni og umburðarleysi.
Þetta kvenfélag starfaði að heill
^eggja safnaðanna jafnt, og að
öðrum bygðarmálum, og tókst
nieð afbrigðum að vinna gott og
göfugt verk.
Oddfríður var ræðuskörungur
hinn mesti, og það var oftast
hlutverk hennar að stýra sam-
homum og samsætum í bygðinni,
°g minnast margir hennar fyrir
það mikla verk sem hún vann á
þessu sviði, bæði sem leiðtogi og
Sem frumherji allra mála sem
homu bygðarfólkinu og Islend-
Jngum til bóta.
Hún var skáld gott, og orti
hvæði og vísur oftast undir gerfi-
nafni. FluttLhún oft tækifæris-
vísur og kvæði á opinberum
samkomum.
1 kvenfrelsismálum átti hún
®innig mikinn þátt er íþau mál
stóðu hæst hér í þessu landi, og
heitti kröftum og hæfileikum í
þágu þeirra. 1 öllum þessum
^nálum og starfi, hlaut hún
stuðning og hálpar manns síns.
^fann stóð sem berg að baki
hennar og hjálpaði sjálfur á
^iargvíslengan hátt, og tók þátt
1 þeim málum, þar sem kraftar
°g hæfileikar hans nutu sín bezt.
Oddfríður sál. vann,-á fyrri
arum að hjúkrunarstarfi, sem
hún hafði sjálf numið í hjáverk-
^ni, og sérstaklega yfirsetukonu-
^seði. Kom það sér oft vel á
landnámsárunum þegar engir
i^knar voru til, og fáar eða eng-
ar aðrar hjúkrunarkonur á stóru
Svæði. Henni hefir verið borinn
*agur vitnisburður af konu sem
þekti til þess starfs, sem hún
Vann, um hálpsemi, fórnfýsi og
^érplægni á árunum sem hún
'Úti heima á Mikley. Mörgum
hjálpaði hún, og margir minnast
heunar með djúpu og einlægu
þ^kklæti.
Heimili þeirra hjóna var mesta
myndar heimili og unnu þau að
velferð þess og barna þeirra.
Þau höfðu sérstakan áhuga að
börnin fengju góðan mentun, þó
að það væri erfiðleikum bundið
á þeim frumbýlingsárum. Land-
nemarnir höfðu fáir ráð á að
veita börnum sínum þau tæki-
færi í lífinu, sem þeir vildu
hafa getað veitt þeim. En það
gladdi móðurhjarta Oddfríðar
sál. að sjá ósk sína um að láta
börnin genga mentaveginn, ræt-
ast. Ósk sú rættist aðeins vegna I
fórnfýsi og þrautseigju, sem
ekki allir foreldrar taka fúslega
á herðar.
Oddfríður heitin var góð eigin-
kona og góð móðir. Góðsemi
hennar náði einnig til allra sem
urðu á lífsvegi hennar. Og frá
þessari góðsemi, veittist henni
góðsemi aftur á móti, og ekki sízt
á hinum síðustu erfiðu mánuðum
sem hún lá. Aðstandendur henn-
ar vilja þakka öllum sem sýndu
henni alúð og vináttu, og sér-
staklega konunni sem hjúkraði
henni hina síðustu tíu mánuði
æfi hennar, Mrs. E. Wihite, sem
stundaði hana með sérstakri
nærgætni og skilningi.
Hin látna heiðurskona, sem
hjúkraði svo mörgum sjálf, naut
góðrar og umhyggjusamrar
hjúkrunar þegar þörfin var mest,
og þannig rættist enn einu sinni
fyrirmælið um sáning og upp-
skeru. Hún varð sjálf aðnjót-
andi þeirra góðu verka sem hún
hafði áður gert öðrum.
Kveðjuathafnir fóru fram
bæði frá Sambandskirkjunni í
Winnipeg 6. júní, og í Sam-
bandskirkjunni á Lundar 7. júní
og jarðsett var í grafreitnum við
Otto, P. O.
í Sambandskirkjunni í Winni-
peg stýrði séra PhLlip M. Péturs-
son athöfninni en á Lundar
stýrði séra Halldór E. Johnson
kveðjuathöfninni og jarðsöng
hina látnu, en séra Philip M.
Pétursson flutti einnig þar nokk-
ur kveðjuorð. „ P. M. P.
M A M M A
Eftir Bergthór Emil Johnson
Ort í minningu um móður hans
Oddfríði Þuríði Þórðardóttur
Johnson
Sofðu vært á svæfli þínum
Silfurhærða móðir mín.
Ástavísur æsku minnar
Allar leita nú til þín.
Verndar engill vöggu minnar
Vegaljós um liðin ár.
Mig þú leiddir ljóss um heima
Læknaðir mín hjartans sár.
Djörf í orði og andans verki
Örugg varstu á kaldri storð.
Fylgdir ávalt frelsis merki.
“Framsókn” var þitt hvatnings-
orð.
Móður höndin mildi ríka
Margra þerði döpur tár.
Ylur hugans ávalt græddi
Einstæðingsins hjarta sár.
Trygð og varmi, vina og frænda
Veitti frið á hinstu stund.
Augun þreyttu aftur lukust,
Angurvær í sætann blund.
Undra heimur, yndi og friður
Anda þýtt og færast nær.
Engin sorg, en söngur heyrist,
Silfurhærða móðir kær!
Síðast kyssi eg kaldann vangann,
Kærleiks þökk í hjarta finn,
Fyrir alt, sem glöð þú gjörðir,
Göfugt, fyrir drenginn þinn.
þó að hún legði mikið á si,
°§ hjálpaði mörgum, og þó a
^hkastörfin væru mörg, þá kor
einaili hennar og börn henna
^tíð fyrst { huga hennar. Hú:
Var góð eiginkona og sönn móði
^fst og fremst, og hversu miki
starfið varð út á við, lét hú;
eiíki heimilið eða börnin líð
Vegna þess starfs.
Matreiðslubók
Kvenfélags Fyrsta lúterska
safnaðar í Winnipeg. Pantanir
sendist til Mrs. E. W. Perry, 723
Warsaw Ave.; Mrs. E. S. Feld-
sted, 525 Dominion St. Verð
$1.00. Burðargjald 5^.
BORGIÐ HEIMSKRINGLU—
því gleymd er goldin shnld
FRANKLIN DELANO
ROOSEVELT
“Þetta er landið þráða. —
Þér eg leyfi að skoða
það með eigin augum. —
En um leið þér boða,
að þú yfir þangað
aldrei fæti stígur:
sigur sér þú nálgast,
sjálfur liðinn hnígur.”
Svo við manninn Mose
mælti drottinn forðum. —
Dómur lífs og dauða
dylst í slíkum orðum.
Moses lýð sinn leiddi
langan veg og strangan,
sýndist senn á enda,
sigruð þrauta gangan.
Drottinn lét hann líta
landið, sem hann þráði;
hallast svo til hvíldar. —
Helgi á leiðið stráði.
Roosevelt lið sitt leiddi
langan veg og strangan.
Sýndist senn á enda,
sigruð þrauta gangan.
Drottinn lét hann dreyma
dýrðarlandið þráða:
Frelsis land og friðar —
fólksins eigin ráða.
Mikla menn og sterka
margar þjóðir fæða;
aðrir mótast merkjum
mannúðar og gæða.
Fáa af guði gefna
greina mannleg fræði,
sem frá borði bera
bæði styrk og gæði.
Roosevelts heima og heiman
hugurinn var þessi:
“Andi eilífs friðar
allar þjóðir blessi.”
Þyrstur ihlustað hafði
heimur mörgum stundum,
er hann sálrænn sendi
svölun alheims fundum.
Hann við arineldinn
allir heyrðu tala:
Þar í sorg og sælu
sat með vin sinn “Fala”D
Þá var eins og allir
upp til fjarstu dala
gætu séð hann sjálfan
sitja þar og tala.
Okkar mikli Móses
— mikli og göfuglyndi —
lið sitt kvaddi og lézt á
lífs síns hæsta tindi.
Drottinn vakti og varði
veikan fót á ihjarni —
eins og ástrík móðir
yfir þreyttu barni,
Stórar, sterkar þjóðir
st.anda þrumu lostnar,
eins og æðstu vonir
allar liggi brostnar.
Yfir brim og boða
berast kveðjur hljóðar
út frá hug og hjarta
heimsins minstu þjóðar.
Ein er von — nei, vissa
— vitna seinni tímar — :
Streyma úr öllum áttum
ótal pílagrímar:
leita að þr-eki og þroska:
þýðing lífi sínu,
eld í sálu sína
sækja að leiði þínu.
Sæta vöggu söngva
syngja Ægis dætur. —
Kring um barn í blundi
blómum jörðin grætur.
Sig. Júl. Jóhannesson
1) “Fala” hét hundur hans.
Framvegis verður Heims-
kringla fáanleg í lausasölu, hjá
hr. bóksala Lárus Blöndal, Skóla
vörðustíg 2, Reykjavík, ísland.
FORSETA-AVARP
Eftir dr. Richard Beck
(Flutt á sjötugs afmæli Ásmund-
ar P. Jóhannsson í Winnipeg
6. júlí 1945).
Islenzk tunga er, eins og skáld-
ið sagði réttilega, “orða frjósöm
móðir”, auðug að orðum og orða-
tiltækjum, sem bæði eru fögur
og hitta ágætiega í mark.
Eitt af þeim orðum í íslenzku
máli, sem mér þykir hvort-
tveggía í senn sérstaklega heppi-
legt og fallegt, er orðið mann-
íagnaður. Merking þess er ykk-
ur öllum kunn. Það er viðhaft
um samkomur eins og þá, sem
hér er haldin í kvöld, og það
þarf engrar skýringar við. 1 því
kemur ljóst fram Ihugsun hins
forna skálds, að “maður er
manns gaman”, þar sem reynsl-
an sjálf talar og áherzlan er vit-
urlega á það lögð, hver gleði-
uppspretta það er fyrir menn að
koma saman og verma sér með
þeim hætti við elda minninga og
hugarhlýju. Jónas Hallgrímsson
færði sömu hugsunina í fagran
búning og aðlaðandi í kvæðinu
alkunna, sem orðið er eftirlætis
samkomu-söngur okkar Islend-
inga: “Hvað er svo glatt sem
góðra vina fundur.”
Þetta samsæti er þá einnig í
orðsins sönnustu merkingu:
mannfagnaður. Við erum kom-
in hér saman til þess að gleðjast
með heiðursgesti okkar þessa
kvöldstund í tilefni af 70 ára af-
mæli hans, sem er hinn merkasti
áfangi í æfi okkar jarðarbarna.
En jafnframt því sem við höfum
komið saman til þess að sam-
fagna heiðursgestinum á þessum
merku tímamótum á athafna-
samri æfi hans, höfum við sér
staklega komið saman til þess að
minnast og þakka. Minnast
langrar og margþættrar starf-
semi hans í þágu sameiginlegra
áhugamála okkar, og þá sérstak-
lega í þágu Þjóðræknisfélagsins.
sem verið hefir honum um langa
æfi hugstætt um annað fram,
eins og verk hans á þeim vett-
vangi bera glöggast vitni, og
þakka þá starfsemi að nokkru á
verðugan hátt. Og vissulega er
það bæði drengileg og holl rækt-
arsemi að varpa með þeim hætti
fáeinum blómum á veg sam-
ferðamannanna meðan þeir eru
enn í hópnum.
Það er sagt, að menn þekkist
af vinum sínum. Eg held, að
með sama sanni megi segja, að
hver félagsskapur sem er auð-
kennist að eigi litlu leyti af því,
hverskonar menn og konur
leggja lag sitt við hann. Það
hefir verið gæfa Þjóðræknisfé-
lags Islendinga í Vesturheimi að
hafa átt frá upphafi vega sinna
og eiga enn góðhug og stuðning
fjölmargra ágætra manna og
kvenna í hópi okkar Islendinga
i landi hér. Minnugur þess, segi
eg með skáldinu:
“Þökk sé öllum þeim, er stóðu
þéttast, fastast merki hjá.”
Allir, sem nokkuð verulega
þekkja til sögu og starfsemi
Þjóðræknisfélagsins, munu við-
urkenna að í hópi velunnara
þess og starfsmanna skipar heið-
ursgestur okkar hér í kvöld mik-
inn heiðursséss; hann hefir sann-
arlega flestum fremur borið hag
þess fyrir brjósti. En hver er
áreiðanlegasti mælikvarðinn á
starf manna í þágu einhvers fé-
lagsskapar? Svarið er ekki
langsótt. Öruggasti og sannasti
mælikvarðinn í þeim efnum er:
fúsleiki manna til að leggja eitt-
hvað á sig til framgangs þeim
málum, sem félagsskapurinn
stefnir og vinnur að. Sé sá mæli-
kvarði lagður á starf heiðurs-
gestsins í þágu Þjóðræknisfé-
lagsins, mun það vel mælast.
Eigi sæmir, að eg seilist lengra
inn á landareign þess ræðu-
mannsins, sem þetta efni hefir
verið úthlutað. Hitt vil eg mega
segja úr forsetastóli: Hafðu
hjartans þakkir, Ásmundur Pét-
ur Jóhannsson, fyrir trúmensku
þína við hugsjónir Þjóðræknis-
félagsins, fyrir það hve þú stóðst
fast á svelli í þeim málum, “jafnt
til sókna og varna”. Og þegar
eg hugsa um þá starfsemi þína.
koma mér í hug orð skáldsins:
“Eg skil þá vel, er vilja Island
sjá,
í veldi nýrrar þjóðmenningar
skína,
en mér er ekki unt að skilja þá,
sem okkar fögru minjum vilja
týna
og feðra minning fyrirlitning
sýna
og varpa sorpi vafurlogann á.”
Þakka þér, Ásmundur, fyrir
ágætt samstarf í stjórnarnefnd
Þjóðræknisfélagsins í meir en
áratug, fyrir trygga vináttu síð-
an leiðir okkar lágu saman vest-
ur hér fyrir nærri aldarf jórðungi
síðan; þakka þér og þinni ágætu
frú fyrir gestrisni og góðvild í
garð minn og minna. Verði bjart
og hlýtt um þig í kvöldskininu,
traustur Islendingur! Megi þessi
kvöldstund verða þér og þínum
uppspretta ljúfra og varanlegra
minninga! Það er ósk okkar
allra, vina ykkar. 1 þeim anda
erum við hér saman komin.
FJÆR OG NÆR
“Brautin” II. árgangur
Nýkomin út. Fæst hjá útsölu-
mönnum víðsvegar. — Sjá um-
boðsmanna-skrá á öðrum stað í
blaðinu. — Einnig hjá Björns-
sons Book Store, Winnipeg, og
P. S. Pálsson, 796 Banning St.,
Winnipeg. — Kostar aðeins $1.
Mikið stærra rit heldur en I. ár-
gangur. Tryggið yður eintak!
með því að kaupa strax.
★ * *
Námsskeið til sölu
við fullkamnustu verzlunai I
skóla í Winnipeg. Upplýsinga;
gefur:
The Viking Press Ltd.
853 Sargent Ave., Winnipeg
★ * *
Heimskringla á íslandi
Herra Björn Guðmundsson
Reynimel 52, Reykjavík, hefir
aðalumboð fyrir Heimskringlu á
íslandi. Eru menn beðnir að
komast í samband við hann, við-
víkjandi áskriftar-gjöldum, og
einnig allir þeir sem gerast vilja
kaupendur hennar, hvar sem er
á landinu.
Hr. Guðmundsson er gjaldkeri
hjá Grænmetisverzlun ríkisins
og þessvegna mjög handhægt
fyrir borgarbúa að hitta hann
að máli.
Til sölu
Þrír kvartar af góðu heylandi
og þrír kvartar rentaðir, sem
fylgja- Ágætis beit alt í kring.
Flæðibrunnur, nógur eldiviður
nálægt, sæmilegar byggingar. —
Verð $2,000. Eina mílu frá Otto,
P. O. og iy2 mílu frú Norður-
stjörnu skóla.
Ágúst Eyýólfson,
Ottó, Man.
★ ★ ★
Góðar bækur
Icelandic Grammar, Text, Glos-
sary, Dr. Stefán Einarsson,
(bandi) ----------------$8.50
Björninn úr Bjarmalandi,
Þ. Þ. Þ. (óbundin) .... $2.50
(bandi) ________________$3.25
Hunangsflugur, G. J. Guttorms-
son, (bandi) ___________$1.50
Úr útlegð, J. S. frá Kaldbak,
(óbundið) ______________ 2.00
(bandi) ________________ 2.75
Fimm einsönglög, Sig. Þórðar-
son (heft) ___________.1_$1.50
Björnsson’s Book Store
702 Sargent Ave. — Winnipeg
Ætlar þú að giftast unga
manninum, sem er altaf að heim-
sækja þig?
Já.
Þekkir þú hann nógu vel til
þess?
Já. Hann var trúlofaður beztu
vinkonu minni í þrjú ár.
★ ★ *
Húsráðandinn: — Hvernig er
það, Jón, í hvert skifti sem eg
kom heim finn eg þig sofandi á
hvaða tíma dags sem er?
“Já, frú,” hljóðaði svarið, “það
er rétt, en það er vegna þess að
mér leiðist að ráfa um iðjulaus.”
KAUPIÐ HEIMSKRINGLU—
útbreiddasta og fjölbreyttasta
islenzka vikublaðið

MUSIC
Tólf sönglög, Friðrik Bjarnason
Sex sönglög, Friðrik Bjarnason
Tvö kvæði, St. G. St., Jón Laxdal
Að Lögbergi, Sigfús Einarsson
Til Pánans, Sigfús Einarsson
Jónas Hallgrímsson, Sigfús Einarsson
Pétur Guðjónssen, Sigfús Einarsson
Fáninn, Sveinbjörn Sveinbjörnsson
Now is the North of Maying, Sv. Sveinbjörnsson
Up in the North, Sveinbj. Sveinbjörnsson _______
Þrjú sönglög, Bjarni Þorsteinsson ...
Bjarkamal, Bjarni Þorsteinsson _________
Huginn, F. H. Jónasson .... __________
Þrjú sönglög, Hallgr. Jónsson __
Serenata, Björgvin Guðmundsson__________________
Passíusálmár með nótum _______________
Harmonia, Br. Þorláksson
Söngbók ungtemplara, Jón Laxdal _________________
Skólasöngbókin II., Pétur Lárusson_______________
Ljúflingar, Sigv. S. Kaldalóns, Bl. raddir _______
Ave Maria, Sigv. S. Kaldalóns, Einsöngur
Suðurnesjamenn, Sigv. S. Kaldalóns, Einsöngur
Þrá, Sigv. S. Kaldalóns, Einsöngur _______________
Eig bið að heilsa, Sigv. S. Kaldalóns, Einsöngur
Hetlikerlingin og Ásareiðin, Sigv. S. Kalalóns, Eins.
Máninn, Sigv. S. Kaldalóns, Einsöngur _________
Kaldalóns þankar, Sigv. S. Kaldalóns, Piano
Serenaði til Reykjavíkur, Sigv. S. Kaldalóns, Eins.
Þótt þú langförull legðir, Sigv. S. Kaldalóns, Eins.
14 sönglög, Gunnsteinn Eyjólfsson
Ljósálfar, Jón Friðfinnsson —T____________________
5 einsöngslög, (með ísl. og enskum texta) Sig. Þórð.
i .35
.35
.35
.35
.35
.35
.35
.35
.35
.35
.35
.35
.35
.35
.35
1.60
.50
.35
.25
1.00
.50
.35
.30
.50
.75
.50
.35
.50
.25
1.25
1.50
1.50
BJÖRNSSON’S B00K STORE
702 SARGENT AVE.
WINNIPEG, MAN.
/