Heimskringla - 17.10.1945, Blaðsíða 7

WINNIPEG, 17. OKTÓBER 1945
HEIMSKRINGLA
7.SIÐA
FERÐASAGA FRÁ
REYKJAYÍK
Tvær danskar konur Aase og
Marie Jörgensen ferðuðust um
Island isumrin 1931, 1933 og
1934 til að kynna sér jurta og
dýralíf landsins. Þegar þær
komu heim skrifuðu þær skemti-',
lega ferðasögu og þar er meðal
annars lýsing á Reykjavík og
reykvísku kvenfólki.
Af því lesendum Kvennasíð-
unnar þykir kanske gaman að
sjá hvernig höfuðborgin kemur
ókunnum gestum fyrir sjónir,
birtum við þennan kafla í ís-
lenzkri þýðingu.
* Strax þegar maður stígur
íasti sínum á íslenzka jörð, verð-
Ur naaður fyrir miklum von-
brigðum. Hinni rómantísku hulu
sem sveipað hefir Sögueyjuna er
feykt burtu. Hverju eg hafði
búist við veit eg varla sjálf eftir
a- En þessir Ijótu, skítugu skúr-
ar eða timburhús klædd báru-
Jarni í öllum mögulegum litum
eða ómáluð og rauð af ryði — er
Þetta Reykjavík? Gullnemabæ
í Vesturheimi hefði eg getað í-
nayndað mér þannig, en ekki höf-
uðborg í landi sem er þrisvarj
sinnum stærra en Danmörk. Nú
verð eg að segja Reykjavík það
fil málsbóta að saga bæjarins
minnir að mörgu leyti á gull-
nemabæ sem hrófað hefir verið
uPp í skyndingu, því árið 1800
hafði Reykjavík aðeins 300 íbúa,
nú eru þar 30 þús., og það er
1X1 jög mikið, því landsbúar eru'
aðeins 112,000. Þessi öra þróun
hefir í fylsta máta sett svip sinn
á bæinn.
Á seinni árum, þegar Reykja-
Vl’k hefir haft tíma til að fylgj-
ast með þróuninni hafa stór ný-
tízku hverfi risið upp í útjöðrum
hasjarins: fúnkisvilla eftir fúnk-
isvillu sem vel gæti verið úr
hvaða evrópiskri stórborg sem
Vera skal. Einnig götulífið ber
Uierki þess gamla og nýja. Þar
sjást gamlar konur í svarta þjóð-
húningnum með litlu, svörtu
húfuna og langa skúfinn í annari
hliðinni. Við þennan búning er
haft sítt hár, fléttað í tvær lang-
ar, þunnar fléttur sem hanga
niður á bakið. Fléttuendunum
er fest með nælu upp í húfuna.
' Þar trítla framhjá reglulegar
stórborgastúlkur masandi og
hlsegjandi. Skemtiferðamaður
Snýr sér við á eftir þeim. Er það
vegna þess að þær eru svo falleg-
ar? — Það er sagt að íslenzku
konurnar séu fallegastar í heimi.
— Eða er það af því hvað þær
eru mikið málaðar? Reykjavík-
urstúlka, sem ber virðingu fyrir
sjálfri sér, er klædd eftir nýj-
ustu Parísartízku og notar vara-
lit, kinnalit, augnalit og nagla-
lakk miklu meira en við venj-
umst hér heima.
Þjóðbúninginn hefir ís-
lenzka æskan lagt niður, a. m. k.
í kaupstöðunum. Og það er skyn-
samlegt, hinn þungi, svarti bún-
ingur hæfir ekki nútímanum, ef
til vill hafa ungu stúlkurnar
aðallega viljað losna við síða hár-
ið sem fylgir þjóðbúningnum.
Stuttklipta hárið hefir útrýmt
hinum fallega en óhentuga bún-
ingi. Nú notar hann aðeins lítill
hluti eldri kynslóðarinnar.
íslenzka konan árið 1934 er
kát og fjörug, falleg og hrífandi.
Á kvöldin syngur hún og dansar
á kaffihúsunum, þar er þröngin
eins og staflað sé síld í tunnu.
Fjölbreytt er skemtanalífið ekki
fyrir utan kaffihúsin. Tvö stór
nýtízku kvikmyndahús, Nýja og
Gamla Bíó, með myndum sem
áður hafa gengið hér heima, eru
troðfull kvöld eftir kvöld. Síð-
ustu ár hefir verið í smíðum
glæsilegt, stórt leikhús, bygt úr
íslenzku efni eingöngu; það er
þó ekki tilbúið ennþá.
----1 Reykjavík og umhverfi
hennar er annars ekki mikið að
sjá. Við höfum þrammað fram
og aftur um aðalgötur bæjarins,
speglað okkur í rúðunum á hin-
um fáu verzlunum, farið í Bað-
húsið, sem er í miðjum bænum,
keypt minjagripi í Thorvaldsens
Basar o. s. frv.
Höfnin og útsýnið þaðan er
það eina sem maður aldrei þreyt-
ist á að sjá. 1 hinni stóru höfn
eru skip af öllum stærðum frá
öllum þjóðum. Amerísk skemti-
ferðaskip með púðruðu og punt-
uðu kvenfólki og hugulsömum
herrum. Varðskip með stirfnum
hermönnum og liðsforingjum, á-
ætlunarskip með ferðafúsri æsku
og fiskiskip með veðurbitnum
sjógörpum liggja hlið við hlið.
Bílarnir þjóta í kring um mann,
koma með farþega, sækja aðra —
alls staðar er líf og fjör. Reykja-
víkurhöfn er hjarta landsins.
Reykjavík er að kasta af sér
gamla hjúpnum. Þegar maður
hefir vanist dálítið ljótu húsun-
um, kemur maður auga á hinar
fáu fallegu og myndarlegu bygg-
ingar og sér hvernig alls staðar
er reynt að gefa bænum stór-
borgarsnið. Göturnar eru mal-
bikaðar, verzlanirnar nýtízku
með stórum rúðum, húsin i
fúnkis, garðar eru búnir til o. s.
frv.
Hátt uppi yfir mökknum sem
liggur yfir bænum gnæfir ka-
þólska dómkirkjan, turninn sést
langar leiðir að, hvaðan sem
komið er að bænum, en á illa
hirtu túninu þar sem hún stend-
ur, eru kýr á beit. Reykvíkingum
finst augsýnilega ekkert athuga-
vert við það, en ekki er öllu
breyt á einum degi.—Þjóðv.
ÞÚ VEIST OG SKILUR
(Gamalt ljóðabréf)
Heill og sæll, nú sértu karl.
Sull er úti nóg og bull.
í bleytunni áðan fór eg fall.
Féll með r„._____ on’á hnull
Þú veist að það er mér um megn.
Að mæla orð á Islands tungu.
Sem áður ekki út í gegn,
Islendingar kváðu og sungu.
Upp eg stóð og af mér rann
alt sem fékk úr bleytu poll.
Gladdist samt þá gekk og fann
eg gliðnaði ekki úr augna-koll.
Þú veist eg get ei hugsun hent,
sem hefir ei áður verið boðin.
skorin upp og skift í tvent,
skáldunum af niður-soðin.
Víst er núna veður dræmt,
vinnutap hjá bænda lýð.
Sumir mæla að sé það slæmt,
sumir bara, að vond sé tíð.
Þú veist við teljum mesta mein,
að rnega ei vera með þeim fyrstu.
En hjá oss liggur ei löngun nein
sem lang-afar og ömmur mistu.
Batnar illa bóndans lund,
bros er flúið on’í botn.
Hann þráir hverja þerris-stund
þykir hart að lúta Drottn.
Þú veist eg get ei sagt neitt svo
það sagt hafi ekki aðrir betur,
þótt eg ætti orðið — sko!
um eilífð — eða jafnvel betur.
Mál og heilsu ei metur neins.
Mild sem veitir drottins hönd.
Heimtar mairgfalt undir eins,
alt er sáði haijn í lönd.
Þú veist, þótt sendi eg hug minn
hátt,
til hæstu tinda og ystu jaðra.
Þar mundi eg búið brátt
bæli finna, eftir aðra.
Gleymt er alt sem gott hann
hlaut,
góðra daga sólar ljós.
Hann öskrar nú sem illvígt naut
i um eilífð bundið inn í f jós.
Og þótt mér væri létt og ljúft,
að leita inn í jarðar iður.
Þú veist að svo er ei djúp neitt
djúpt,
þar dottið hafi ei einhver niður.
Frá upprás sólar öslar hratt
yfir hverja plægða sneið.
Vona skal hann fari ei flatt,
fyr en kemst hann alla leið.
Þú veist að engin svo er synd
svört, er gæti eg mér tamið,
að í stærri og meiri mynd,
menn hafi ekki áður framið.
Eftir sumars arg og bull,
og ótíð, sem að kallað ’ann.
Bóndinn fékk sín byrgi full,
á barma, svo að útaf rann.
Og svo skilurðu alt og veist
—um alt má lesa í íslands sög-
um—■
og lífið hefir lítið breyst
frá lasta-ferli á elztu dögum.
A
Þér blöskrar þessi bragur,
eg býst við það sé von.
En gáðu að hann er gerður
af gamla Janusson.
Þessar ofanskráðu vísuir eftir
Jón Janusson, vil eg skýra þann-
ig:
Jón hafði orðið fyrir skakka-
falli við heyvinnu, og lá í rúm-
inu fyrir nokkuð langan tíma, í
beinbroti við öklalið. Sendi eg
honum þá bréf og upphaf á vísu
er eg lærði í æsku minni. Og
byrjar hann kvæðið á þeim hend-
ingum. K. Ólafsson
TVÆR SKRÍTLUR
Irskur varningsmaður var að
koma eftir veginum er liggur
niður á North Strand, Dublin,
og leiddi eftir sér þunnan og
magran hest. Maður er var í
heimsókn á hótelinu, og hafði
gengið sér til hressingar út á
veginn, mætir þessum varn-
ingsmanni og segir:
“Farðu inn í hestinn þinn Pat,
það mun hjálpa til að fylla
hann út, ofurlítið.”
“Það mundi eg gera,” kvað
Pat, “ef kjafturinn á honum
væri eins stór og þinn er.”
•
Læknir var sóttur til vinnu-
konu er snögglega veiktist. Og
er læknirinn hafði skoðað sjúkl-
inginn, mælti hann við húsfreyju
er þar var stödd:
“Eg finn ekki verulega hvað
að stúlkunni gengur, en vera
mætti að betur tækist ef þú vild-
ir vera svo góð að ganga buirt um
augnablik.”
Þá er læknirinn var orðinn
einn með sjúkling sinn, spyr
hann því hún liggi í rúminu þar
hún sé ekkert veik, því það hafði
læknirinn fundið strax, þó lítið
bæri á. Sjúklingurinn svarar:
“1 þrjá mánuði hef eg hér
unnið og ekkert kaup fengið, og
þess vegna lagðist eg í rúmið, og
ætla mér að liggja í því á þeirra
kostnað þar til kaupið er goldið.”
, “Já, ójá,” segir læknirinn, “og
eftir á að hyggja þá hefi eg vitj-
að hingað oft áðuir en nú, og
aldrei fengið borgað, og þetta
mun satt vera. Svo nú ætla eg
að gera sama og þú, og leggjast
í rúmið þar til eg fæ borgað.
Þýtt hefir K. Ó.
Mikil ólga í Frakklandi vegna
breytinga á stjórnarskránni
Mikil ólga er nú í Frakklandi
út af breytingartillögum stjórn-
ar de Gaulles við frönsku stjórn-
arskrána.
Breytingartillögur þessar
stefna í þá átt að auka vald de
Gaulles og fá honum í hendur
svipuð völd og Bandaríkjaforseti
hefir nú, þ. e. að ríkisstjórnin
mundi verða skipuð af honum
og öðrum þjóðhöfðingjum
franska ríkisins í framtíðinni og
myndi bera ábyrgð gagnvart
honmu en ekki þinginu.
Fjölmennur mótmælafundur
var haldinn í gær í París á veg-
um franska komúnistaflokksins,
og talaði Maurive Thorez, for-
maður flokksins á þeim fundi.
Hann sagði, að það væri krafa
frönsku þjóðarinnar,' að þeir,
sem hefðu æðsta framkvæmdar-
vald hennar á hendi, bæru á-
byrgð gagnvart henni, en ekki
neinum einstaklingi, þó svo að
hann væri þjóðhöfðingi. Fjöl-
mennur mótmælafundur var
einnig haldinn í Toulouse í gær
og talaði Marty, aðalritstjóri L’
Humanite, aðalmálgagns franska
kommúnistaflokksins á þeim
fundi.—Þjóðv. 29. ág.
Ófríðar konur eru ekki til,
heldur aðeins þær konur, sem
vita ekki, hvering þær eiga að
fara að því að vera fágrar. —
Franskt spakmæli.
* ★ *
Tuttugu og fimm af hverjum
hundrað skógareldum í Banda-
ríkjunum er kærulausum reyk-
ingamönnum að kenna. Kasta
þeir frá sér logandi sígarettum,
sem kveikja út frá sér, og valda
stórtjóni.
ym poMKs xauv
• ' ' ''' ~ V SJf jJí
MF/y /rs ^
Professional and Business
~~ Directory
OíTICE PHONI
94 762
R*s. Phone
72 409
Dr. L. A. Sigurdson
116 MEDICAL ARTS BLDG.
Office hours
by appointment
Dr. S. J. Jóhannesson
215 RUBY ST.
Beint suður af Banning
Talsimi 30 S77
Vlðtalstlml kl. 3—5 e.h.
J. J. Swanson & Co. Ltd.
REÁLTORS
Rental, Insurance and Financial
Agents
Sími 97 538
308 AVENUE BI.DG.—Wlimlpeg
THE WATCH SHOP
CARL K. THORLAKSON
Dlamand and Wedding Rings
Agent for Bulova Waitches
Marriage Licenses Issued
699 SARGENT AVB
SUNNYSIDE BARBER
& BEAUTY SHOP
Hárskurðar og rakara stofa.
Snyrtingar salur fyrir kvenfólk.
Abyggileg og greið viðskifti.
Sími 25 566
875 SARGENT Ave., Winnipeg
Clifford Oshanek, eigandi
H. HALDORSON
BUILDER
23 Music and Arts Studios
Broadway and Carlton
Phone 93 055
Winnipeg, Canada
CANADIAN FISH
PRODUCERS, LTD.
J. H. Page, Managing Director
Wholesale Distributors of
Fresh and Frozen Fish
311 CHAMBERS ST.
Office Phone 26 328
Res. Phone 73 917
ÁSGEIRSON’S PAINTS
AND WALL PAPER
698 SARGENT AVENUE
Winnipeg, Man.
Telephone 34 322
WINDATT COAL Co.
LIMITED
Established 1898
307 SMITH STREET
Office Phone 97 404
Yard Phone 28 745
THE
BUSINESS CLINIC
specialize in aiding the smaller
business man to keep adequate
records and prepare Income
Tax Returns.
ANNA LARUSSON
415 Mclntyre Blk. Ph. 92 316
THOR EGGS
Specializing in FRESH EGGS
1810 W. Temple St.,
LOS ANGELES, CALIF.
Telephone:
Federal 7630
Neil Thor,
Manager
DR. A. V. JOHNSON
DENTIST
50t Somerset Bldg.
Office 97 932 Res. 202 398
andrews, andrews,
thorvaldson &
eggertson
Lögfrœðingar
Bank of Nova Scotia Bldg.
Portage og Garry St.
Sími 98 291
DRS. H. R. and H. W.
TWEED
Tannlœknar
406 T0R0NT0*GEN. TRUSTS
Cor. Portage Ave. og Smith St.
PHONE 96 952 WINNIPEG
H. J. PALMASON & Co.
Chartered Accountant*
1103 McARTHUR BLDG.
PHONE 94 358
„Poyatz°s Floral Shop
ZÍJ Notre Dame Ave., Phone 27 9S9
Fresh Cut Flowers Daily.
Planits in Season
We SPecialize in Weddlng & Coneert
Bouquets & Funeral Designs
Icelandic spoken
A. S. BARDAL
selur líkklstur og annast um útfar-
ir. Allur útbúnaður sá besti.
Ennfremur selur hann aUskonar
minnisvarSa og legsteina.
#43 SHERBROOKE ST.
Phons 27 324
Winnipeg
Union Loan & Inveslment
COMPANY
Rental, Insurance and Financial
Agents
Sími 95 061
510 Toronto General Trusts Bldg.
GUNDRY-PYMORE Ltd.
British Quality - Fish Netting
60 Victoria St., Winnipeg, Man.
Phone 98 211
Manager: T. R. THORVALDSON
Your Patronage Will Be
Appreciated
Halldór Sigurðsson
Contractor & Builder
★
594 Alverstone St., Winnipeg
Sími 33 038
A. SAEDAL
PAINTER & DECORATOR
*
Phone 23 276
★
Suite 4 Monterey Apts.
45 Carlton St., Winnipeg
FINKLEMAN
OPTOMETRISTS
and
OPTICIANS
KENSINGTON BLDG.,
275 Portage Ave. Wmnipeg
PHONE 93 942
LiÖQNSONS
lÖÓkSÍÖRÉl
702 Sargent Ave., Winnipeg,