Heimskringla - 12.06.1946, Blaðsíða 6
6 SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 12. JÚNI1946
HVlTAGULL
Eftir það gekk Nelson yfir til manna sinna
og vakti þá. Ákveðnar fyrirskipanir kom þeim
til að flýta sér.
Snemma næsta morgun kom Gilmour flug-
vél til Northumbríu frá Fort Smith. Aníta sá
það koma, því að hún var snemma á fótum og
stóð við gluggann. Hún var í skinnfötunum sín-
um og ferðbúin. Er flugvélin lenti við bryggj-
una safnaðist hópur að venju til að taka á móti
henni, en óvenjulegt líf færðist yfir hópinn
þegar ókunnugir menn komu út úr flugvélinni.
En Aníta hirti ekki mikið um Gilmour
flugvélina. Brennandi af óþolinmæði beið hún
þess, að Norðurvesturfélags flugvélamar yrðu
ferðbúnar. Undir stjórn Nelsons var unnið vel
að því. Mennirnir höfðu losað þær og voru nú
að draga segldúkana af vélunum. Hreinsa snjó
og ís af skíðunum og hita upp vélarnar með
gas blysum.
I>á var barið að dyrum.
Komumaður var Morrison prófessor og á
eftir honum fylgdist ókunnugur maður, sem
auðséð var að var borgarbúi. Hann virtist vera
á sextugs aldri, gráhæður og andlit hans var
hörkulegt sem höggvið í stein. Jafnvel hinn
virðulegi jarðfræðingur varð hversdagslegur
samanborinn við þennan mann.
“Þetta er Mr. Gilmour, faðir Beverlys Gil-
mours, Mrs. Lansing,” sagði Morrison til að
kynna þau.
Aníta stóð nú gagnvart driffjöðrinni í Gil-
mour félaginu! En hvað Beverly var líkur
pabba sínum. Auk þess að líkjast hvor öðrum í
sjón, höfðu þeir báðir sama harka svipinn, sem
stafaði fyrirlitningu fyrir öðrum langar leiðir.
Eini munurinn á þeim var sá, að eldri maður-
inn var þrekmenni, þar sem sonur hans var
vindbelgur, ekkert nema ytri hjúpurinn og
ekkert á bak við.
Gilmour rétti henni hendina án þess að
hirða um að draga af sér hanskann, og Anítu
gramdist það. Hvað hélt hann að hún væri?
“Hvað er þetta, sem eg heyri um samninga
yðar við Norðvesturfélagið?” spurði hann
hranalega.
“Já, svo þér hafið heyrt eitthvað?” spurði
Aníta kuldalega.
“Verið ekki ósvífnar unga kona! Morrison
hefir símað mér um sakimar, og eg kem frá
Edmonton til að líta sjálfur eftir þessu. J^eja
leysið nú frá skjóðunni!”
“Ef yður langar til að fá fréttir þá er bezt
fyrir yður að fara annað en til mín, og eitt til —
ef þér getið ekki komið fram eins og siðaður
maður, getið þér haft yður héðan út,” bætti hún
við reiðulega.
“Kæra Mrs. Lansing. Þér megið ekki mis-
skilja----” reyndi Morrison prófessor að skjóta
inn í.
“Haldið yður saman, eg skal sjálfur ráða
fram úr þessu!” hrópaði Gilmour. “Nú er nóg
komið! Eg vil fá að vita hvaða makk þér hafið
átt við Norðvesturfélagið. Hver haldið þér að
þér séuð, að dirfast að tala svona við mig?”
Aníta stappaði niður fótunum.
“Hafið yður út, báðir tveir. Ef þið snáfið
ekki út þá kalla eg á lögregluna og læt fleygja
ykkur út!” hrópaði hún.
Morrison reyndi enn að miðla málum, en nú
sneri hann máli sínu til Gilmours.
“Mr. Gilmour, hér norðurfrá er það ekki
venja manna að tala svona hvor til annars, eins
og þér hafið talað við Mrs. Lansing,” sagði hann
ákveðinn. “Ef þér getið vonast eftir að komast
að einhverju samkomulagi, hugsa eg að réttast
væri fyrir yður að biðja hana afsökunar og
reyna að vera svolítið minna valdsmannslegur.”
Aníta leit forviða á Morrison. Hún hafði
alt af haldið að hann hefði selt sig með húð og
hári miljónafélaginu, en nú sá hún að þau Jim
höfðu rangt fyrir sér í þeirri skoðun. Maðurinn
hafði hugrekki! Hann var ekki beinlínis ókur-
teis, en það var auðsæilega áminning, sem hann
hafði gefið húsbónda sínum.
Utan af ísnum heyrðist fyrsta vélin fara af
stað, og Gilmour þaut út að glugganum. Svo
sneri hann sér til Anítu aftur.
“Jæja, jæja, við skulum þá gleyma fanta-
skap mínum, Mrs. Lansing,” sagði hann hvat-
lega. “Látum okkur snúa okkur að málinu eins
fljótt og auðið er. Það var þessi hvítagullsfund-
ur — þér getið ekki látið svifta okkur honum
svona rétt fyrir framan nefið á okkur eftir alla
þá góðsemi, sem Beverly hefir auðsýnt yður.”
“Alla — hvað?” spurði Aníta forviða.
“Hann sótti þó Dr. Callett handa yður,
þegar þér voruð veikar, eða hvað? Það kostaði
hann stórfé — að minsta kosti mælt á yðar
mælikvarða.”
“Auðvitað er eg þakklát fyrir það — en
það spratt bara af eigingimi hans að hann
gerði það. Það var til að ná í mig, að hann
gerði þetta — annars er hann ruddamenni og
skepna. Og áður en mánuðurinn er liðinn skal
eg hafa borgað honum hvern eyri, sem þetta
kostaði hann! Eg hirði ekki um neinn greiða
frá hans hendi.”
“Hvað eruð þér að tala um — hafði það
ekki, hm — samið um með ykkur? Að því er
mér skildist ætluðuð þér með honum suður. —
Hann talaði meira að segja um að giftast yður.
Já, og þar er annað atriðið, sem eg þarf að ræða
um við yður------”
“Ó, þreytið yður ekki á því. Þetta mas um
að giftast mér á sér hvergi stað nema í eigin
ímyndun hans. Hann hélt að eg mundi taka því
tilboði tveim höndum, vegna þess hve hann er
sjálfselskufullur heldur hann að hann sé ómót-
stæðilegur!”
“Þér lítið ekki smátt á yður unga kona!
Jæja, um það, hvort hann eigi að giftast yður
eða ekki, skulum við ræða síðar. Við skulum
fyrst og fremst ræða um hvítagullsfundinn----”
“Hafi Beverly sagt að eg ætlaði að giftast
sér, hlýtur hann annaðhvort að vera lygari, eða
brjálaður, eða hvortveggja. Eg vildi ekki gift-
ast honum, þótt hann ætti alt Canada. Eg er
kona Jims Lansings — hvort sem giftingarat-
höfnin var lögleg eða ekki. Og honum verð eg
trú hvort sem hann lendir í fangelsi eða ekki,
því að Jim er maður en Beverly er undirförull
snákur. Hefði hann ekki haft áhrif yðar og pen-
ingana yðar að baki sér þá. . . . Hann er ekkert
betri en kynblendingarnir, sem hann leigði til
að myrða Jim!”
“Kæra Mrs. Lansing------” reyndi Morrison
að skjóta inn í. •
“Til hvers senduð þér Beverly hingað?”
hélt hún áfram án þess að hirða hvað Morrison
sagði. “Til að gera úr honum mann? Já, þetta
er áreiðanlega staður til að gera mann úr manni.
En það er ekki ómaksins vert hvað Beverly á-
hrærir. Hann skortir allan drengskap. Hann
skortir alt. Hann hefir jafnvel reynt að svikja
yður. Hann hugsaði sér sem sé að ná sjálfur í
hvítagullsnámuna. Hann sagði mér það sjáifur
og reyndi að heilla mig með því. Jæja, hvað
segið þér svo um þennan dýrmæta son yðar?”
“Mjrs. Lansing, gerið nu svo vel og iatið hér
staðar numði,” sagði Morrison í bænarrómi.
“Þér eruð frá yður! Við skulum ekki eyða tím-
anum í þetta.” Hann bandaði hendinni í áttina
til flugvélanna, en tvær voru komnar af stað í
viðbót. “Leyfið Mr. Gilmour að segja yður----”
“Eg þarf ekki að láta hann segja mér neitt,
en eg skal segja ykkur svolítið!” sagði Aníta og
nú var ekki hægt að stöðva hana.
“Gilmour félagið reyndi fyrst að svíkja
námuna frá Jim, svo eltu þeir hann stað úr stað
mánuðum saman, og loks reyndu þeir að drepa
hann. Hann gæti verið dauður nú fyrir þeirra
tilverknað. Og eg hefi svarið, að þótt hann hafi
kanske aldrei neitt gott upp úr þessum fundi,
þá skal Gilmour félagið að minsta kosti ekki
fleyta rjóman af honum! Nú á Norðvesturfé-
lagið fundinn. Eg hefi afhent hann Nelson, því
að Jim gaf mér löglegt leyfi til þess. Ef Jim er
dauður, skal eg hjálpa þeim til að finna nám-
uná, og nú verðið þið að berjast við þetta öfluga
félag. Það hefir flugvélar og menn hópum sam-
an, alveg eins og þið sjálfir — en ekki við ein-
stakling! Lítið á þama úti á ísnum!”
Aníta benti út um gluggann, þar sem flug-
véla hreyflarnir gerðu feykilegan hávaða. —
“Þessar flugvélar tilheyra mér! Þær eru að fara
af stað til að finna Jim — og sé hann dauður, til
að hefna hans! Ef þið reynið að hindra þessa
fór verðið þið skotnir niður! Þið reynduð að
blekkja fátækan mann, og í staðinn tapið þið
miljónum!”
Og áður en þeir gátu nokkru svarað, var
hurðin rifin upp og kallað á Mrs. Lansing.
Það var Clint Nelson. Hann leit á þá og
dauft og hörkulegt bros lék um varir hans, er
sýndi að hann skildi ástæðurnar. Hann fór til
og tók flutning Anítu, sem var ekki mikill.
“Já, þá erum við ferðbúin, Mrs. Lansing,”
sagði hann. “Þér verðið með mér í minni flug-
vél.”
í dyrunum sneri hann sér til þeirra Morri-
sons og Gilmours og sagði þeim, að nú væri
hann að fara til Kewah-tína til að löggilda sér
auðugustu námuna, sem nokkru sinni hefði
fundist í landinu.
Þegar flugvélar Norðvesturfélagsins nálg-
uðust deltu Kewah-tina fljótsins, kom flugmað-
urinn, sem var yztur í vestara fylkingararmi
flotans, auga á eitthvað óvenjulegt í norðvestri,
nálægt Snjóeyjunum. Það var ekki í útliti eins
og sauðnaut eða sleðahundalest.
“Réttu mér sjónaukann, Jack,” sagði hann
við vélarmanninn.
Hann tók við stjóminni en flugmaðurinn
athugaði umhverfið í sjónaukanum.
“Nei, nú hefi eg aldrei á æfi minni — það
eru þrjár flugvélar þarna niðri á ísnum. Ein
þeirra viriðst hafa fallið niður og önnur virðist
öll í molum!”
Hann tók við stjórninni, gaf hinum merki
og hélt svo í norðvestur. Merkið barst frá flug-
irél til flugvélar og allar héldu þær í sömu áttina.
Þegar þeir komu nær, sáu þeir betur slysið,
eða hvað sem það nú var. Það hafði skeð nýlega,
sennilega þennan sama morgun, því ein flug-
vélin eða það, sem eftir var af henni, brann
ennþá.
Eitthvað hundrað skref frá fyrsta flakinu
lá annað og eitthvað tvö hundruð skref frá því
stóð þriðja flugfarið og virtist óskaddað, en
mannlaust.
“Hamingjan góða — flugvélin þarna og sú,
sem fjarst er, eru Gilmour flugvélar,” tautaði
flugmaðurinn. Og þetta þama, sem er alt í mol-
um, er Lansings flugvél. Hér hefir staðið hræði-
leg orusta. En líttu á Jack, sjáðu alla þessa
lausu muni, sem liggja þarna dreyfðir út um
alt!”
Til og frá milli flugvélanna láu menn kyrr-
ir og hreyfingarlausir. Tveir láu uppíloft en
einn á grúfu með andlitið grafið í snjóinn. Hinn
frjóði lá á bak við vélahluta eins og í skjóli, með
riffilinn í höndunum. Enginn hreyfði sig, og alt
var dauðahljótt. Ekkert lífsmark nema blár
reykjareimur frá flugvélinni, sem hafði brunn-
ið. Nú fór flugmaðurinn niður, og flaug í þrjátíu
metra hæð yfir orustuvöllinn. Þarna var mað-
urinn, sem var að miða rifflinum á bak við vél-
ina. Hann þekti hann.
“Jack, þetta er Jim Lansing, sem þarna
liggur. Við skulum snúa til baka og gefa Clint
Nelson merki, að koma ekki með Mrs. Lansing
hingað,” sagði hann milli læstra tannanna.
17. Kapítuli.
Þegar Jim fór til Kewah-tina og Aníta varð
eftir í Northumbríu, hafði hann hugsað sér, að
. finna námuna strax og helga sér hana að lögum.
En hið mikla snjófelli gerði honum það ekki
auðið, og alveg á sama hátt tafðist Norðvestur-
félagið. Tvisvar höfðu þeir Jim og Niels slopp-
ið frá njósnurum Gilmour félagsins og höfðu
haldið vestur til Snjóeyjanna, en hið mikla
fannfergi hafði gert þær ferðir árangurslausar.
“Fjárinn hafi það!” sagði Jim. “Fyrst var
ekki nógur snjór og nú er ofmikið af honum.
En við förum strax og veðrið batnar.”
Annars íhugaði hann hvað Gilmour félagið
hefði fyrir stafni. Eftir að hafa reynt hvað eftir
annað að drepa hann, breyttu þeir um og
reyndu ekki að gera honum neitt ilt. Hann
skildi ekkert í því.
En hann skildi samt eitt. Þeir höfðu tvö-
faldað árvekni sína, svo að það líktist helzt um-
sátri. Næstum hvern morgun fundu þeir Niels
og Jim þrúguspor eftir ókunnuga í snjónum í
kringum kofann. Þetta voru för eftir ókunnuga
menn. Nótt eina létu hundarnir eins og þeir
væru ærðir. Eitt kvöld höfðu hundarnir þotið
yfir ísinn á ánni, en hinumegin höfðu þeir hætt
að gelta. Morguninn eftir höfðu þeir fundið
forustu hundinn dauðan fyrir utan kofadyrnar,
en lengra niður eftir ísnum lágu hinir hundarn-
ir dauðir; höfðu allir verið eitraðir. Niels hafði
orðið tryltur af reiði, en Jim sagði ekki neitt. —
Hann gekk inn í kofann og leit eftir rifflunum.
Nú höfðu þeir engan til að vara sig við ef
ókunnugurir væru á ferð, og Niels og Jim urðu
að skiftast á að halda vörð yfir flugvélinni. —
Flugvélin var hið eina, sem þeir gátu nú treyst.
Hefðu þeir ekki haft hana, hefðu þeir verið
fangar, jafnlangt frá mannbygðum og þeir vorij.
Dag einn, í lok snjómánaðarins, kom Nelson
í flugvél. Hann hafði með sér bréf frá Westlake,
og með þeirri tilfinningu að bréfið mundi bera
sér mikilvægar fréttir, tók Jim það og gekk frá
hinum mönnunum til að lesa það í næði. Fyrst
komu smáfréttir af viðburðum úr þorpinu, en
brátt komst Westl^ke að efninu.
“Hvað málið móti þér snertir, þá hafði eg
því miður litla hepni hvað yfirvöldin áhrærði.
En í gær fékk eg langt einkabréf frá Young,
lögreglustjóra í Dahlie. Hann skrifar mér, að
eftir að þú flýðir úr fangelsinu, þá hafi orðið
stjórarskifti og nýjar stefnur í stjórnmálunum,
og að lögreglan hafi einnig fundið út fleiri atriði
hvað skipsskaðann snerti, sem hafði þau áhrif
að fimm manns úr eftirlitsnefnd stjórnarinnar,
er annast átti eftirlit með siglingu og útgerð
voru reknir með svívirðingu fyrir svik sín, en að
hinir þrír félagar þínir hafi verið látnir lausir.
Young segir, að réttast fyrir þig, og lang bezt
til vænlegrar úrlausnar málsins, sé að koma og
standa fyrir máli þínu heima og fá sýknu af
dómstólunum. Hann segir að þótt þú fáir svo-
ltila hegningu fyrir að strjúka, þá verði hún
sjálfsagt skilyrðum bundin, eða að hann —
young viti ekki hvað hann sé að tala um.
Eg held að þú ættir að gera eins og hann
ræður þér til. Þá verður þú frjáls maður á ný,
og hefir ekki “fortíð” þína hangandi yfir höfði
þínu lengur. Eg get vel skilið að þú gerir þetta
nauðugur vegna Anítu, en það er ljóst að þetta
verður bezta ráðið hvort sem er. Án efa fæ eg
skipun um að flytja þig heim, og þá skulum við
hafa góða skemtun út af því-----”
Alla þá stund síðan Westlake sagði Jim, að
Beverly væri að rannsaka fortíð hans, höfðu
hin fimtán ár legið eins og martröð á Jim. Skil-
inn frá Anítu í fmitán ár! öll sú skömm og
skaði, sem þvílíkt mundi baka henni — og sjálf-
um honum. En nú var þessum illa draum lokið
— það átti hann Westlake að þakka. Já, réttast
var að fara að ráðum hans, og hann hélt ekki að
Aníta mundi taka sér það mjög nærri. Hann
varð að fara með hana með sér og sýna henni
feðraslóðirnar. Sýna hana henni systur sinni og
öllum sínum gömlu vinum heima. Bráðlega
mundi alt þetta verða jafnað.
Er þeir höfðu borðað, tók Clint Nelson
hann tali.
“Gætum við ekki talað um þennan hvíta-
gullsfund þinn, eða ertu ennþá jafn þrálátur?”
spurði hann.
“Eg er víst alveg eins og eg var,” svaraði
Jim.
“Hm — en þú gætir samt heyrt tilboð mitt.
Eg lagði það fyrir konuna þína, og henni fanst
það gott.”
“Já, því trúi eg vel. Aníta hatar þennan
fund eins og sjálfa pláguna!” svaraði Jim hlægj-
andi. “En við skulum samt hlusta á það.”
“Jæja, ef þú afsalar okkur réttindum þín-
um, færð þú hundrað þúsund dali út í hönd og
nægilegar vélar frá vöruhúsinu okkar í Simp-
son til að vinna gullnámuna þína við Bjamar-
ána. Við getum ekki farið hærra, því að þetta
leikur á tvennu hvort fundur þessi er nokkurs
virði eða ekki. En eignustum við námuna, og
sé hún eins góð og þú segir, þá færð þú fimm af
hundraði af ölum hreinum ágóða hennar. Á
þann hátt hefir þú ekki þá skoðun, að þú hafir
látið hana fyrir ekki neitt, og ef náman er í
raun og veru eins auðug og útlit er fyrir, þá
skal eg heita þér því, að þú skalt verða miljón-
eri. Við bjóðum fimm af hundraði.”
“Það er tuttugasti hlutinn. Ekki helming-
ur né fjórðungur — en tuttugasti hlutinn,” sagði
Jim brosandi. Það er ekki sem verst þegar á það
er litið, að tilboðið kemur frá miljónafélagi og
er gert fátækum námumanni. En reyndu nú að
líta á mína hlið, Nelson. Innan hrings með
svona miklu þvermáli hér í nánd er náma, sem
er svo auðug, að slík hefir hvergi þekst. Hún
getur kanske gefið af sér 25 miljónir dala eða
hver veit hvað. Eg veit hvar hún er og get náð
til hennar á einni stund í flugvélinni okkar. 1
heilt ár hefi eg barist fyrir henni og alt af hætt
lífi mínu. Og nú, þegar hún er svo að segja í
hendi mér, fæ eg tilboð að selja hana fyrir ör-
lítið brot af því, sem hún er virði. Nei, eg get
ekki einu sinni tafið mig á að ræða þetta.”
Nelson greip pípuna sína og kveikti í henni.
“Rökfærsla þín er góð, nema að einu leyti,
en það fer líka með hana út um þúfur. Þú sagð-
ist hafa komist yfir hið versta — en eg get sagt
þér að þú átt hið versta eftir!”
“Hvað meinar þú með því?”
“Gilmour óaldarlýðinn.”
“Það eru ekki nýjar fréttir! Þeir hafa of-
sótt mig í heilt ár.”
“Hm — en nú skal eg segja þér fréttir, sem
eru nýjar. Þeir eru hættir að leita eftir fund-
inum. I stað þess eiga þeir að fylgja þér eins og
skugginn þinn. Eg veit hvað eg segi, því að við
höfum auðvitað okkar njósnara hér.”
Jim skildi nú hvernig Gilmour-félagið hafði
breytt aðferð sinni í baráttunni um námuna.
Þeir ætluðu að láta hann leiða sig að fundinum,
og þessvegna höfðu þeir ekki reynt um langa
hríð að ráða hann af dögum, en létu sér nægja
að gæta ferða hans svo mjög, að hann mátti
kallast fangi.
“Og hvað heldur þú að komi fyrir þegar þú
hefir fundið námuna? Þeir drepa þig! Held-
urðu að þeir geti það ekki? Jæja, hvað segir
þú um það, að nú hafa þeir keypt mjög hrað-
fleygt loftfar. Rennilega, gráa flugvél. Einn
manna minna í Fort Smith sá það sjálfur og
það hafði maskínu byssur og sprengjur og
sprengjurnar eru ákveðnar handa þér. Þeir
renna sér niður yfir þig í þessari flugvél, eins
og haukur yfir rjúpu, og sjóta þig í smátætlur.
Þú heldur kanske að þeir séu bara að hræða þig,
en eg ætla nú bara að gefa þér bendingu í bróð-
erni. Þegar þú hefir fundið námuna og helgað
þér hana, þá er það alveg sama sem þú hafir
skrifað sjálfur undir dauðadóm þinn, skal eg
segja þér.”
Vélabyssur, sprengjur og hemaðarflugvél-
ar! Hvaða ráð höfðu tveir menn, búnir rifflum,
móti slíkum útbúnaði. Skynsemin bauð Jim að
taka tilboði Nel9ons. Hann ætti að hugsa um
Anítu og sjálfan sig. Þrályndi var banvænt
þegar svona var komið.
En eitthvað í eðli hans gerði honum ómögu-
legt að láta undan. Þrátt fyrir álit Westlake,
Nelsons og Anítu, var þetta ekki gullþorsti. —
Auðvitað langaði hann í fé eftir alla fátæktina,
en hann þráði engan ofurauð. En hann gat ekki
látið undan, það var svo rótgróið í eðli hans að
hann gat varla lýst því með orðum. Hann var
einn og barðist fyrir lögum og rétti móti auðfé-
lagi, sem hafði hvorki réttlætistilfinningu né
samvizku. Tilraun þeirra að ræna hann og
drepa, vakti alla þá bardagafýsn, sem í honum
bjó til að brjótast út í ljósan loga. Það var hann,
sem hafði réttinn sín megin! Og hann vildi ekki
láta sig, né láta kúgast. Þeir gátu drepið hann,
en aldrei skyldu þeir kúga hann.