Heimskringla - 09.04.1947, Side 3

WINNIPlEG, 9. APRIL 1947
HEIMSKRINGLA
3. SIÐA
Sæmundur fróði lyfti brúnum
undrandi, úti á þekju. Hann
hafði fyrr komið þar í sveit sem
þægilegt er að geta brugið fyrir
sig gáfuleysi, kunni tökin á því
að skilja ekki meira en hann
kærði sig um. Tignarmaðurinn
lét iíða stundarkorn, sáðan
ræskti hann sig fyrst góðlátlega,
síðan miður góðlátlega. Síðan
fór hann sána leið, og brá skugga
yfir andlit þaulæft í leyndum
þótta og sýndarþjónustu.
Það var ekki oft, að unga
stúlkan hafði tíma til að setja
sig hjá föður sínum og kasta
mæðinni. Oftast kom hún aðeins
til að fræðast af honum um hver
þeissi ungi maður eða unga kona
væri. Sæmundur prestur fræddi
hana fúslega og kunni glögg skil
á öllu þvií, er hún vildi vita. Að
áliðinni nóttu spurði hann hana
að lókinni fræðslu:
í>ú skemmtir þér alltaf jafn
vel?
Skemmti mér! hrópaði unga
stúlkan og augu hennar leiftr-
uðu af dillandi kátínu: Nei —
orð ná ekki yfir það! Eg er heill-
uð af hamingju faðir minn! Mér
'hefir aldrei liðið eins vel og í
kvöld. Eg vissi ekki að það væri
hægt að láta sér líða svona vel!
Eg — eg lifi!...........Ó — eg
lifi.........
Nóttin líður, tautaði séra
Sæmundur ókátur: Etf við látum
dag renna yfir — skemmtum
okkar, er okkur heimleiðin lok-
uð, dóttir sæl! .... Þanigað til
einihverja aðra nótt, þangað til
— nóttina þá! Ættum við ekki
að fara að hugsa um að halda
heim?
Hvernig talarðu, faðir minn?
Nóttin, sem er nýbyrjuð! anzaði
unga stúlkan og steig dansspor
fyrir framan hann. Viljirþú fara
nú, verðurðu að fara einn! —
Hún fjarlægðist hann í valsi;
Mig færðu ekki með þér fyrst
um sinn! . . . . Ef til vill aldrei!
Sæmundur fróði hristi höfuð-
ið. Og þetta háfði hún í gamni'
Jæja — hver hlutur verður að
hafa sinn gang: eldraun lífsins
er hverjum einum óhják-æmileg.
Það þarf ekki fróðan mann til
að vita slíkt! Reyndar var hér
telft um dóttur hans. En þannig
hafði það verið um allar aldir.
Það er um börnin eins og um iíf-
ið sjálft: Drottinn gaf, drottinn
tók . Sumir finna jáfnvel ham-
ingju, eins konar hamingju, eða
að minnsta kosti hamingju-rang-
hverfu — eða ranghverfa ham-
ingju! — á öldum yfirskinsins,
á tálfjölum tildurs og sl^egðar.
Tré flýtur þar, sem steinar
sökkva! ....... Hinn aldni
vitringur sat þögull og éinmana
yfir víni, sem sauð og brast í
skínandi skál.
Enn á ný kom dóttir hans sem
snöggvast að bórðinu til hans,
ekki jáfn glöð og áður, og það
var eins og honum þætti fyrir
því. Hún settist hjá honum,
þagði við.
Sé eg rétt eða er mig farið að
dreyma: Þú kemur og sezt — og
situr? spurði séra Sæmundur og
lét glas sitt mæta glasi dóttur
sinnar í ofurlitlum klingjandi
ómi.
Afsakaðu,' faðir minn — mig
langar ekki í meira vín. ,
Sjáum til, dóttir sæl! Hvað er
að? — Er hann undir eins far-
inn að dansa við einhverja aðra?
Unga stúlkan leit í augu föð-
ur sínum, alls ódul: Já — en það
er ekki það, faðir minn! Okkur
sinnaðist.
Ykkur sinnaðist?
Já. — Unga stúlkan leitaði að
orðunum: Það bar þannig til, að
hann mætti unga manninum,
sem þú sýndir mér áðan, honum,
sem hefir búið til öll fallegu lög-
in, og sló honum gullhamra í
öðru hvoru orði, en hló um leið
og hann sneri við honum baki
og sagði við mig: Hann gleypir
við oflofi eins og golþorskur við
agni, greyræfillinn, og þarf þó
noeira en meðal heimskingja til
að ætla öðrum þann vansmekk,
að þeim sé hið væmna gaul hans
eyrnagaman! — Var það ekki
ódrengilega sagt, eða hvað finnst
þér, faðir minn?
Séra Sæmundur lyfti þreytt-
um gamalmannsaugunum frá
glasinu með hinu tæra víni og
leit í hin hryggu augu dóttur
sinnar: Óneltanlega. Það er það,
! sem maður kallar fals, dóttir
sæl!........Þér mislíkaði það
og vildir ekki eiga þátt í því?
Unga stúlkan heyrði ekki
spurningu föður síns, hún var
risin á fætur: Sj áðu, faðir minn!
Skáldinu, sem þú hældir svo
mjög, er óglatt. Hann er veikur!
Séra Sfmundur leit sem
snöggvast í áttina þangað, sem
stórskáldið sat: Veikur? Hann
er ekki vitund veikur! Hann
befir drukkið full drjúkt vín-
berjasafann.
Ætli það sé ekki stybban
hérna inni, sem hann hefur ekki
þolað? gat unga stúlkan til og
reyndi að bera blak af snillingn-
um, og nusaði um leið í kringum
sig, hér var andstyggilega vont
ioft, það lá við að henni yrði ó-
glatt sjálfri: Hvað veldur þessu
vonda lo'fti?
Brennandi tóbak, ilmvatna-
eimur, ásamt svita og and-
remmu heitra manna og kátra,
dóttir sæl.
Unga stúlkan leit í kringum
sig, notaði sér þau skilningarvit,
sem guð hafði gefið henni — og
nú var hrifningint horfin úr
augnaráðinu: Finnst þér þetta
ekki — viðbjóðslegt, faðir minn?
Hávaðinn, óloftið — allt þetta
hérna!
Því verður ekki neitað, að
andrúmsloftið er betra heima í
Odda — jafnvel í fjósinu! anzaði
séra Sæmundur og brosti: Þú
ert þá ef til vill nú tilleiðanleg
að fylgja mér heim aftur?
Bíddu augnablik, faðir minn!
Eg hetfi í allt kvöld ekki getað
áttað mig á-----Sérðu konuna
þarna? Sérðu, hvernig hún horf-
ir á mig? Svona hefir hún horft
á mig allt liðlangt kvöldið!
Ef til vill er ástæða til.
Hvaða ástæðu ætti hún að
-geta ha-ft til að horfa svona á
mig! hropaði unga stúlkan og
vöknaði urn augu af að vera gert
rangt til: Hvað ætti eg svo
sem að hafa gert henni? Eg
þekki hana ekki, faðir minn!
Veizt þú, hver hún er?
Er þér mikið í mun að fá að
vita það?
Segðu mér það, faðir minn!
Hún er eiginkona manns þess,1
er þú hefir dansað við meginið
af nóttunni.
Það er ómögulegt! Og hann —
sem............
Hún þagnaði, — þerraði á sér
varirnar. Svo stóð hún á fætur,
ákveðin: Eg vil fara heim, faðir
minn. Getum við ekki farið und-
ir eins?
Sæmundur fróði reis á fætur
og leiddi dóttur sína út úr hin-
um dýrlegu salarkynnum: Það
er það, sem kallað er tál, tautaði
hann fyrir munni sér.
Meðan þau biðu eftir að ná í
yfirhafnir sínar úr fatageymsl-
unni, presturinn og dóttir hans,
heyrðu þau að baki sér manns-
rödd, sam var að reyna að sefa
æsta konu:
Hvernig getur þú látið ofurlít-
ið nýjarsgaman fá svona á þig?
Hvers vegna hefurðu ekki
skemmt þér sjálfri! Mig ættirðu
að þekkja nógu vel til að vita, að
það þarf meira til að velgja mér
innan rifja en sakleysi úr sveit
ofan, helgibók með silfur spöng-
um, hahahaha!
Unga stúlkan fölnaði upp og
reikaði, en fálmandi hendur
hennar náðu taki í handlegg
föður hennar; hann studdi hapa
út úr þessu ævintýrasloti fjör-
ugrar nætur, ljósadýrðin hvarf
að baki þeim, og hljómarnir
fögru, sem smám saman höfðu
hverfzt í tæknilega tryllingu,
dóu út, — en eyra dótturinnar
náðu orð föðursins, ástrík og þó
ekki alveg laus við glettni:
Kær þú þig kollótta, hnyðran
min! Honum er ekki alvara! . .
Þetta er það, sem kallað er-
bragðfimi.
--------Niðri í fjörunni stóð
sá grái og beið eftir þeim. Þau -
stigu þögul á bak.
Þá beið hann ekki boðanna, en,
skellti þegar á skeið út á bylgju-
þýfðan Ifáfflötinn. Þó tifaði hann1
ekki lengi á tölti yfir brimgarða,
iheldur kastaði sér til sunds —!
og synti djúpt! Botnsækinn hafði
þeim þótt hann á útleiðinni,;
feðginunum, og þó hafði hann
þá verið sem korkur hjá þeim
blýþunga, sem nú virtist óhjá-j
kvæmlegt að sykki með þau í
djúpin. Séra Sæmundur mátti
ekki einasta andartak sleppa
horni Saltarans úr beinu sam-i
bandi við skrapskinnið á herða-
kamlbi hafvaðans; um leið og
hann það hetfði gert, myndu |
ihann og dóttirin hafa hrapað
'beina leið niður í þangskóga haf-
djúpanna og sálin — hvert? . . .
Já, einu sinni þegar séra Sæ-
mundi vildi til annað hvort að
dotta augnablik eða gleyma sérj
í uggnum við aðbráða dagrenn-;
ingu, dagrenningu, er hlaut að
leysa upp þá myrkurveru, sem
þessa stundina var þeim öldujór
leysa hana upp eins og allt ann-
að myrkur næturinnar, rankaði
hann við sér við þá ægilegu upp-
götvun, að ekki var annað ofan
sjávar af reiðskjótanum en
lengstu hárin í makka og tagli.
Þá fékk sá grái heldur en ekki
að smakka á Saltara Davíðs Júð-
akón-gs, enda lék hann ekki þær
listir aftur fyrsta sprettinn. En
unga stúlkan hatfði orðið svo
skelkuð, að hún hafði gleymt
forboði föður síns og allt í einu
var farin að þylja bænir sínar,
sem betur fór í hljóði. Séra Sæ-
mundur batt skjótan enda á
slíkt guðlegt háttalag:
Því ertu að væla, stelpa? Hér
er engin hætta á ferðum! Hann
skribaði á skötu.
— — — Þegar dagur rann
stóðu þau aftur á ströndinni nið-
ur af Odda, feðginin víðförlu —
og sá grái horfinn. Unga stúlkan
smeygði hönd undir arm föður
síns og þau gengu samhliða heim
á leið, dálítið völt á fótum, enda
vansvefta.
Heima í Odda var enginn ris
inn úr rúmi um þessar mundir;
þau stigu hægt inn í herbergi
séra Sæmundar, tóku sér sæti
og hvíldu sig. Ungu stúlkunni
fannst hún vera annað hvort
allt of þreytt eða ekki nógu
þreytt til að h-átta — hana svim-
aði og lá við að henni rynni í
brjóst. Síðan vaknaði hún allt'í
einu, leit hissa á föður sinn —
hissa og ofurlítið hrædd, en ein-
hvers staðar lá kátína æskunn-
ar í leyni og það var hún sem
sigraði, unga stúlkan vék sér að
föður isínum og spurði áferg:
Hvaða óskapleg vitleysa var
þetta allt saman, sem við lentum
-í núna í nótt, faðir minn! ....
Eða sofnaði eg og var mig að
dreyma?
Allt líf er draumur, dóttir
sæl, anzaði Sæmundur fróði og
klappaði elskunni sinni á hárið
ljósa, kyssti hana á ennið göfga,
s-em enginn skuggi enn þá
myrkvaði: Eini munurinn er sá,
að suma dreymir illa, aðra vel.
Er það ekki mikill munur?
spurði unga stúlkan og reis á
fætur, nei, þreytt var hún ekki,
bún var eins og hún væri endur-
fædd og fj-örið óviðráðanlegt.
Munurinn er ekki ýkjamikill,
anzaði séra Sæmundur og glotti
við: Og skilur þó líf frá dauða!
Ó, hvað það er yndislegt að
vera komin heim aftur, faðir
minn! hropaði unga stúlkan og
leit í kringum sig og allir hlutir,
sem hún leit á, endurómuðu þög
ulir hrifni hennar, frið og fars-
æld.
En hér gat hún ekki dvalið
til eilífðar, hún varð víðar að
koma, það var svo margt, sem
hún þurfti að annast og sem
mundi fara út um þúfur án
hennar. Ótal margt! Fyrst og
fremst var það nú hann Gráni
hennar; og hver mundi sjá um
kisu, að hún fengi morgunmjólk-
ina sína? Og þá mátti hún ekki
gleyma nýbærunni, henni Bú-
kollu, og kálfinum hennar. Enn
fremur varð hún sem fyrst að
líta etftir rokknum sínum, kömb-
unum, snældunni, vefstólnum,
að það allt væri í lagi. Hvernig
í ósköpunum hafði hún getað
afrækt þessa hluti alla dögum
og iíklega vikum saman? Hún
skildi það ekki. — Þegar Kata
gamla rakst á heimasætuna í
morgunsárinu, í miklum önnum
við að taka ofan af og ná illhær-
um úr ull, sem hún siíðan skildi
eftir gæðum og litarafti, varð
henni orð á munni:
Sjáum til! kumraði í henni —
hún var heldur en ekki afundin1
og morgumfúl.
Unga stúlkan hljóp upp um1
hálsinn á henni og rak að henni
remlbingskoss: Nú hef eg lært
af föður mínum, eins og þú ráð-
lagðir mér! sagði hún og hló: Nú
máttu vara þig, því mér segir
svo hugur, að eg muni hafa þeg-
ið að erfðum allvænan tungu-
forða með skynsemi, kelli miín.
Láttu mig nú ekki þurfa að eyða
allt otf miklum dýrmætum tíma
í að koma viti fyrir þig! klykkti
Íhún út og kyssti á ný gömlu kon-
una og sneri henni í hring. Kata
gamla vissi varla, hvort sér bæri
að firrtast eða bvernig hún ætti
að taka þessum fíflalátum. Unga
stúlkan hélt áfram: Og nú ætla
eg að*kemba og spinna og tvinna
og vefa, Kata mín, svo að enginn
hér á heimilinu skal hafa roð
við mér, og mikið hlakka eg til!
— Eg var rétt að koma frá að
Mta eftir Búkollu og kálfinum
hennar.
Það var hreinasti óþarfi,
tuldraði gamla konan: Fjósa-
maðurinn sér um það!
Unga stúlkan hló, kembdi af
kappi, varð hugsi: En hvað okk-
ur hefur alla daga liðið vel hér
í Odda — og allar nætur! sagði
hún upp úr þurru og stöðvaði
kambana: Það var eitthvað sem
hún mundi ekki, kom ekki fyrir
sig, eitthvað óþægilegt var það
víst, en sem betur fór kom það
henni alls ekkert við — hvað
var það nú aftur? — Veiztu,
sagði hún — í kátínu og þó hálf
skelkuð: Veiztu hvað mig var að
dreyma í nótt! Einhverja óskap-
lega vitleysu! Hvað var það nú
aftur? Jú >— það var eitthvað
með hesta eða hest, sem óð sjó-
inn landa á milli — við sátum á
honum, faðir minn og eg — grá-
um hesti. Nú — og hvernig fór
svo? .... Nei, eg er alveg búin
að gleyma því! Eg hef ekki sett
það nógu vel á mig. En hestur-
inn, sérðu, það var enginn eigin-
legur hestur og vatnahestur var
það ekki heldur, n-ei, það var á-
reiðanlega ekki nykur, það var
— gettu sanns! Gettu sanns! —
Það var.......hann Kölski sjálf-
ur!
Unga stúlkan hló, og lá þó við
gráti: En það var eitthvað mik-
ið meira og enn þá flóknara,
þreifaði hún fyrir sér, en gat
ekki áttað sig á neinu ákveðnu
- samt fannst henni að þessar
horfnu minningar hefðu haft
einhver tengsl við ljósadýrð og
raddir og hljóðfæraslátt — og að
síðustu einhvern óþef. Eða var
eitthvað meira síðar — voru það
tár? En hún gat ómögulega áttað
sig á því: Nei — eg er búin að
gleyma því — eða kem ekki
orðum að því. En var það ekki
skrýtinn draumur, Kata mín?
Kötu gömlu var ekki hlátur í
hug. Hún sagði: Hefur þú mun-
að eftir því, barnið gott, að
þakka drottni fyrir liðna árið?
Og lofa hann fyrir þá náð, að
færa þér nýtt ár í morgungjöf á
þessum blessaða degi! Annars
skalt þú gera það og gera það
tafarlaust.
Og unga stúlkan gerði það, og
gerði það t’afarlaust.
INGIBJÖRG FRIÐLEIFS-
DóTTIR EINARSSON
1975
1947
Hinn 4. jianúar síðastliðinn,
andaðist að heimili sínu á Point
Roberts heiðurskonan, Ingibjörg
Firðleifsdóttir, Einarsson.
Hún var fædd 16. sept. 1875 á
Efra-Sýrlæk, í Villingalholts-
hreppi, í Árnessýslu. Forel-drar
hennar voru: Friðleifur Jónsson
og Þorbjörg Snæbjarnardóttir, í
sömu sýslu.
Ingibjörg ólst upp með for-
eldrum sínum fram yfir ferming-
araldur. Fór hún þá til Reykja-
víkur og lærði þar fatasaum. —
Þar dvaldi hún í tvö ár. Að þeim
liðnum flutti hún með unnusta
sínum, Guðmundi Einarssyni,
frá Loffcsstöðum í Gaulverja-
bæjarhrepp. Þetta var árið 1901.
Það sama ár, 11. des., giftust þau,
lí Brandon, Manitoba og bjuggu
iþar næstu tvö árin. Fluttu þá til
Vancouver, B. C., og voru þar
önnur tvö ár. Hurfu þau þá
austur aftur, til Winnipeg árið
1905. Árið 1906 fluttu þau vest-
ur á bóginn atftur og námu land
4 miílur norður áf Foam Lake,
Saskatohewan. Þar bjuggu þau
til ársins 1913. Það ár héldu þau
aftur vestur að Kyrrahafi og
bygðu sér heimili á Point Ro-
berts í Was(hington-ríki. Háfa
þau lifað á Point Roberts ætíð
áíðan.
Þau eignuðust sjö börn og ólu
upp einn fósturson. Eru iþau hér
talin eftir aldursröð: 1. Haraldur
(fóstursonur), giftur og býr á
Point Roberts. 2. Ingvar, dáinn
13 ára gamall á Point Roberts.
3. Kristjana Lovísa, dó 1 bernsku
á Winnipeg. 4. Sigríður Júlía,
Mrs. Hanson, býr í Bellingham.
5. Ásta Friðsemd, Mrs. Hutdhin-
son, býr í Bellingham. 6. Einar
Hannes, ógiftur, á Point Ro-
berts. 7. Guðrún Isabella, ógilft,
á Point Roebrts. 8. Ingimundur
Móses, ógiftur, á Point Roberts.
— Ennfremur lifa Ingibjörgu 7
barnabörn og 1 barna-barna-
barn. Önnur náin skyldmenni
eru: bróðir hennar, Halldór Frið-
leifsson, er mörgum er kunnur af
ritsmflðum sínum og allmörg
systkinabörn bæði á íslandi og í
Ameríku. Fóstursoninn, er fyr
er getið, tóku þau hjónin ný-
fæddan og ólu upp sem sitt eigið
bam og gengur hann undir
þeirra nafni.
Ingibjörg sál. rækti móður- og
heimilisstörtf sín með afbrigðum
vel, oft undir hinum erfiðustu
kringumstæðum. Hún var fá-
skiftin um annara hagi og tók lít-
inn þátt í almennum félagsskap,
en gaf sig heila og óskifta börn-
um sínum og heimili. Hún var
hrein í lund og batt órjúfandi
trygð við þá sem hún unni. Hún
var kona vel greind og unni
góðum bókum þó tíminn sem
hún hafði til að sinna þeim væri
af ærið skornum sk-amti. Minn-
ingin um líf hennar og starf lif-
ir sem Ijós á vegum -bama henn-
ar og vina. A. E. K.
H HAGB0RG FUEL C0. H
★
Dial 21 331 £F.L. 21 331 —
komulag. Væri því hin mesta
þörtf að vinda bráðan bug að
málum þessum.
Penicillin-stöð
Berlin — Á byggingu Pencillin
framleiðslu-stofnunar, af hinni
allra nýjustu og fullkomnustu
g-erð, sem kostur er á, og einni
fullkomnustu stofnun slikrar
tegundar í mið-Evrópu, á að
byrja fyrir lok þessa mánaðar á
svæði Bandarákja-hersetuliðsins
á Þýzkalandi. Eigi er vitað enn,
hvar á því svæði stofnun þessi
verður reist, en henni mun verða
komið upp undir umsjón her-
stjórnar yfirvaldanna.
Argentína
Argentina hetfir sagt alþjóð-
legu hveiti-ráðstefnunni, er
stendur yfir ií Lon-don, að hún
taki ekki þátt í neinum hveiti-
samningum.
Þetta var gert heyrin kunnugt
nýlega.
Losna við hersveitir
Cairo — Farouk Egyptalands-
konungur, lét hefja þjóðfánann
að hún yfir öllum herbúðum í
miðparti Cairo, sfðastliðinn
mánudag, eftir að brezkar her-
sveitir ytfirgáfu til fulls Cairo,
Alexandria og Niílarlöndin.
Hersveitir Breta hafa nú að-
setu á Suez-skurðarsvæðinu.
Þær, (hersveitirnar) hafa haft
aðsetursstað í herskálunum
(Kasrelnil) í Cairo í síðastliðin
65. ár.
Þörf á framkvæmdum
J
Hector McNeil, stjómar-ráð-
herra, sagði nýlega, að til ein
hverra skjótra alþjóðlegra fram-
kvæmda þurfti að k-oma, til þess
að afstýra vandræðum á landa-
mærum Grikklands og Bulgaríu.
‘Skilmála-skjal, undirbúningur
að frið-arsamningum milli
nefnda ríkja, hefði verið dregið
upp, en aldrei samþykkt, og
hefðu orðið um það hinar svæsn-
ustu deilur og megnasta ósam-
>í&W
l*o

■m
0

KÍ&

For Early Fall
EGGS
order your
PIONEER
"Bred for Production"
CHICKS
NOW
Canada 4 Star Super Quality
Approved R. O. P. Sired
100 50 Breed 100 50
14.25 7.60 W. Leghorns 15.75 8.35
29.0015.00 W.L. Pullets 31.5016.25
3.00 2.00 W.L. Ckls. 4.00 2.50
15.25 8.10 B. Rœks 16.75 8.85
15.25 8.10 N. Hamps 16.75 8.85
26.00 13.50 B. Rock Pull. 29.00 15.00
26.00 13.50 N. H. Pull. 29.00 15.00
10.00 5.50 Hvy Brd Ckls 11.00 6.00
18.50 9.75 L. Sussex
Pullets 96% accurate.
100% live arrival guaranteed.
Available for
IMMEDIATE DELIVERY
ORDER TODAY
DIONEED
■^hATCHEBv"*
■ Of HÍ6H QUAUTV CH/CKS SINCt 19101
416 H Corydon Avenue, Winnipeq
BORGIÐ HEIMSKRINGLU—
því gleymd er goldin sknld
Saga Islendinga í Vesturlieimi
þriðja bindi, er til sölu á skrif •
stofu Heimskringlu. Verð: $5.00.
Allar pantanir afgreiddar tafar-
laust.
Gott útsæði borgar sig !
Talið við umboðsmenn vora um það.
Vér veitum einnig ÓKEYPIS skoðun
á yðar eigin útsæði viðvíkjandi frjó-
magni og meðhöndlun.
FEOIRAÍ