Heimskringla - 16.04.1947, Blaðsíða 1

Wc lecommend tor
your approval our
//
BUTTER-NUT
LOAF
//
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hanníbal. Mgr
We recommend for
your approval our
//
LXI. ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN. 16. APRIL 1947
BUTTER-NUT
LOAF"
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr,
NÚMER 29.
FRETTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
Utanríkis-grundvallar-
stefna Canada
Auðæfi Henry Fords
Mikið er gruflað út
margs til getið, hversu
i» og
miklar
jiþarfir ríkisins fyrir 1947 — 48, eignir hinn nýlátni stóriðjulhöld-
,og muni þvtí fjárlagaræðunnar ur, Henry Ford, hafi látið eftir
! verða brátt að vænta. I sig, og hvað mikil skörð ríkis, og
! sambandsríkjaskattar muni
Yfirráð Atom-sprengjunnar höggva í þær.
Einihver vitneskja um, hversu
auðæfin reynast mikil fæst er
Faul Martin, heilbrigðismála- j
ráðherra fylkjasambandsins, —
gerði nokkra grein fyrir henni á
fundi Canada klubbsins í Winni-' Andrei A. Gromyko, rúss-
peg, rétt fyrir siíðustu helgi. neski vara-utanrlíkismála ráð-
Mr. Martin mun hafa stuðst h'errann, féllst á það nýlega, að Þau koma fram tilærfða og skift-
við reynzlu þá, og þekkingu, er hið strangasta eftirlit og um-, arettar, ef til vill innan tveggja
hann öðlaðist sem aðal-fulltrúi sJón yfirráðaþjóða heimsins, |vikna-
Canada í hagfræðis og þjóðmála-
ráði Sameinuðu þjóðanna, er
hann tók til meðferðar og skýrði
aðaldrætti utanríkismála-stefn-
unnar í eftirfarandi greinum:
1. Stefna Canada í öllum utan-
ríkismálum verður að vera
grundvölluð á þjóðareiningu.
2. Skilningur vor á stjórnar-
farsl'egu frelsi, og verðmat vort
á frjálsræði einstaklingsins,
verður að vera undirstaðan er
myndar viðhorfið til utanríkis-
málanna.
3. Virðing fyrir lagareglum
meðal þjóða, verður að haldast
og ríkja, eins og undirstöðuhluti
utanríkis-stefnu vorrar.
4. Stefna vor til erlendra þjóð-
mála, verður að byggjast
mannlegum tilfinningum
samúðarfullu viðhorfi í öllum
viðskiptum vorum.
5. Framboma vor í utanríkis-
málum, verður að vera bygð á
á'byrgðar-tilfinningu, og þeirri
öruggu trú, að öryggi og velferð
Canada liggur í því, að sto'fna til
og þroska af öllum mætti bróð-
urlega, alþjóða-samvinnu.
Kvað hann, hvort oss félli það
betur eða ver, framtíð þessa
lands bundna sterkum böndum
framfíð allra annara landa.
Hann hét á styrk og liðveizlu
við Sameinuðu þjóðirnar, til
þesS að fyrirbyggja, að á nokkra
þjóð yrði leitað, eða nokkru
landi sýndur ágangur og órétt-
lætti.
Mr. Martin kvað Canada vera
’hlekk milli hins gamla heims og
hins nýja, hvað landl'ega afstöðu
snerti í Norður-Ameríku, og eins
afstöðu landsins d samveldi
Breta.
Samkvæmt þeirri afstöðu,
hélt hann fram, að vér hefðum
þau tækifæri og yfirburði sem
fáar þjóðir hefðu, til þess að vera
milliliður, styðja af öllum mætt.i
að samvinnu og eindrægni, sátt
og varanlegum friði milli hins
gamla og nýja heims.
Um tekjuskatta
M(eð líkindum þykir það talið,
að stjórnarvöldin í Ottawa muni
sjá sér fært að lækka inntekta-
skatta til nokkurra muna á
aæstu fjáihags-áætlun. Er talið
að um 500,000 lægriliða skatt-
greiðendur hafi verið strikaðir
út af skattskránni.
Með þessu er ógiftum manni
eða konu veitt undaniþága frá
að greiða tekjuskatt, ef árskaup-
ið er eigi meira en $1,000 í stað
'þess að upphæðin var áður $750.
Bndanþágu-takmark gifts fólks,
er $1,800 í staðinn fyrir $1,500
sem áður var.
Af þessu leiðir, að skattgreið-
endaskráin í Canada verður
fakmörkuð ofan í hér um bil
2,000,000 manns.
Hvort hiniar nýju undanþág-
Ur ganga í gildi, eða eiga við
Þessa árs álögur, hefir ekki
vúnast, en því er alment trúað,
að þær eigi við alt árið 1947.
^að er talið víst, að fj'árlag-
anefndin hafi lokið sfcarfi sánu,
°g samið nýjar áætlanif um fjár-
yrði haft með tilbúningi og notk-' Áætlað er, þó án allra sann-
un Atom-sprengjunnar.
/j ana, að eignirnar muni nema,
iSegja áreiðanlegar fregnir, að einhverstaðar frá $200,000,000
hann hafi lýst því yfir við sér- UPP UI $500,000,000.
staka framkvæmdanefnd Sam-1
einuðu þjóðanna í máli þessu, að Manntal í Kína
Rússar myndu fallast á og sam-1 Svo virðist sem Kína hafi
þykkja vandlega skoðun, og gert sig ánægt með handahófs-
hið strangasta eftirlit með öllu j talningu íbúa sinna í síðastliðin
því, er að sprengjunni lyti, alt; t76 ár. En nú hefir verið hafist
frá byrjun. jhanda, og hið eina ábyggilega
Er þetta í fyrsta sinni, sem manntal tekið í landinu er seinni
aldasaga þess lands greinir frá.
Ný manntalslög hafa verið sam-
in, en ekki er búist við að hau'sa-
talningu þeirri verði lokið fyr
en 1950, með því móti þó, að
borgarastyrjöldinni verði lokið,
og landið sameinað. Síða'sta á-
gizkun, er nýlega var gerð um
Gromyko hefir sagt það hreint
út, eða gefið það eftir, að rúss-
neska stjórninn féllist á gerðir
nefndarinnar og skýrslu frá Síð-
asta desember, sem 10 fulltrúar
af 12 samþykktu þá.
Nefndin, er fjalla á um af-
vopnun þjóðríkja, samlþykkti
fyrir skemstu þá tillögu með ör- líbúatöluna var 456,000,000.
litlum meirihluta, að tilnefndir
væru 5 varanlegir meðlimir ör- Flugför til Tyrklands
vggisráðsins, Frakkland, Kína,
Bretland, Rússland og Banda- Lond°n — Daiiy Graphie frétta-
ríkin; skyldu stórveldi þessi blaðlð skýrði nýle§a frá Því- að
mynda sérstaba nefnd, er legði með her-flugvélar, svo hundruð-
svo fram áætlanir um minkun um skiftir- hefði verið floSið
vopnabirgða og stríðstækja um með fra Bretlandi til Tyrklands.
aiian heim ! Blaðið skýrði frá því með helztu
T _ , _ . n , ,.1 fréttum, að flugför þessi væru
Joao Carios Muniz, fulltruu,, . ’c ■ „ ,, , , ,
Brazaliu, sagSi „efndinni, a6Í«-lu»i 5°° V‘yr>--| anna um þaS, a!S Indland yr8i
stórveldin hefðu tilskilið sér rétt ,,eska slJOrmn hefðl keyP‘ of|aJ»>K™ US loftskipastöð, ef til
að grafa í rústunum, fann fleiri
iík nokkrum kl.stundum síðar.
Sprengifigin hlauzt af þríst-
ingi, kolagasi, eins og oftast á
sér stað í kolanámum.
Mannúðlegt viðhorf
Atlanfca, Ga. — Gen Eisenhöwer
lét þau orð falla fyrir skemsfcu í
hermála-ræðu, að Bandaríkin
væru að sjálfsögðu reiðubúin að
veita hverri einustu þjóð heims-
ins hjálp og aðstoð, þó með því
skilyrði, að þær byggju við svip-
aða stjórnarskipun og Bandarík-
in.
Tók hann svo til orða, að
Bandaríkin bæru aðeins fult
traust til þeirra þjóðríkja, þar
sem landslýðurinn hefði fram-
kvæmdavaldið, en treystu ekki
þeim löndum, þar sem valdið
væri eingöngu falið herstjórn-
anda, einræðisherra, eða fá-
mennisstjórn.
Framtíð Indlands
New Delhi, — Sú fregn berst
þaðan, að hinn ný-skipaði bráða-
Ibirgða-vásikonungur Indlands,
Louis Mounfcbafcten, hafi látið í
ljósi þá skoðun sína og ósk við
Mohandas K. Ghandi og Moh-
ammed Ali Jinnah, og beinlínis
lýsti því yfir, að Bretland væri
ákveðið að losa Indland við all-
ar sánar hersveitir og yfirráð, en
hann lagði sterka áherzlu á það,
að sameiginl'egir hagsmunir yrðu
það fyrir bæði löndin, ef Ind-
land héldi áfram að vera í þjóð-
níkja-samibandi Breta.
Einnig hefir það svo skilist,
að Mounfcbatten hafi leitað hóf-
Moskva sendi blaði sínu.
» * *
í Winnipeg var kuldi
mn.
120—130 BÝLI BÍÐA TJÓN
VIÐ HEKLUGOSIÐ
n'eitunarvaldsins, og rétt til þess i
að stofna til stríðs og friðar í
heiminum, þau ein ættu því að
bera alla þá ábyrgð, er þau
hefðu á sig tekið.
jhertækja-ráðuneytinu, og eru
kaup þessi álitin að vera í beinu
sambandi við tillögu Trumans
forseta, um $100,000,000 lán tii
Tyrklands.
í
Aftökur og hermdarverk
Doorn-kastalinn
Hinn 63 ára gamli Wilhelm,! 9hanghai ~ Miðstöðva-fréttafé-
fyrverandi Krónsprins Þýzka- j laSið 1 Kína- skýrði Því sáðastlið-
lands, hefir beðið stjórnina á!inn laugardag, að kommumstar
Hollandi að láta af hendi Doornj1! Kína hefðu teklð 3 Ameríku-
Kastalann, þar sem hinn aldni 'menn af lifi> >°§ einnig þann
Keisari bjó í útlegð mörg síðustu j fjórða, en ókunnugt væri hverr-
ár sföfinnar ar Þjóðar hann hefði verið.
Samkvæmt útvarpsféttum frá Atti þetta að hafa sheð fyrír
Hamiburg, gerði Holiand kastal-1 faum dögum síðan í Wayaopao,
ann upptækan eins og óvina' norðvestur of Yenan.
eignir, meðan síðasta stríð stóðj óljósar og ófullbomnar frétt-
yfir. Hinn fyrverandi ríkiserf-' ir hafa aðeins fengist um þetta,
ingi hefir búið í kyrð, og Mtið og eflaust ekki mikið á þeim að
látið yfir sér, á franska hersetu- ‘byggja.
svæðinu á Þýzkalandi, og byggir
hann beiðni sína um kasfcalann Launsátursflokkar
á þeirri vörn, að Keisarinn hefði á Grikklandi
aldrei verið Nazisti. J ... „
Yfirforingjar fastaherliðsins i
snáfí 'Aþenu, sögðu um síðustu helgi,
^ j að launsátursflokkarnir á Pind-
Það er haft eftir utanríkja- usfjalla-svæðinu væru um-
mála-fregnum, að árangurinn af kringdir af stjórnar-hersveitum
ráðstefnu milli stjórnarvalda j og svæðið, er þeir héldu sig á,
Iraq og Trans-Jordan, er halda væri nú ekki orðið nema 175 fer-
á bráðlega, muni verða sá, að málur, í stað 1,550 fermiílnasvæð-
is, er þeir hefðu áður haldið sig
á. Hersveitir, að tölu 15,000
hefðu kvíað af nálægt 2,5000
launsátursmanna á ÞessaMu-
svæðinu, og lögregluliðið hefði
þau tvö lönd sameinist.
Jarðskjálfti í Californíu
Snöggur jarðskjálftakippur,
er varaði nálega eina miínútu,
skók og hristi til nálega allan|haflð sokn/e§n eaWarmonnum
suðurhluta Kaliformu-ríkis seinf>essum 1 Macedomu'
9 manns farast í námu
í Síðastliðinni viku, en engar |
fregnir hafa borist af Mftjóni, \
eða alvarlegum skemdum af Exeter, Pa. — Níu menn biðu
völdum hans. 'bana, og náu aðrir slösuðust
Jarðeðlis fræðingar við jarð- meira og minna í gljákolanámu-
vísinda stofnun háskólians í sprengingu síðastliðna viku, var
Pasadena sögðu, að tímalengd ^ niáman 350 feta djúp. Tvö af llík-
kippsins benti á að hann hefði unum fundust stuttu eftir hinn
djúpar rætur, og h'efði verið hræðilega sprengingargný, er
alvarl'egur
landsins.
í sumum hlutum
vildi til snemma að morgni.
Björgunarliðið, sem tók þegar
annars stríðs kæmi.
Vlísibonungurinn lýsti því ýfir
eftir því sem fregnirnar herma,
að hann byggist við, og óskaði
eftir vinfengis og sambands-
tengslum milli landanna, þegar
Indland verður að fullu frjálst.
ÚR ÖLLUM ÁTTUM
Verkfræðingar Manitoba-
stjórnar byrjuðu á því í gær, að
sprengja íshöft af Assiniboine-
ánni, en hún hefir nú flætt yfir
ibakka sína 50 mílur vestur af
Winnipeg. Af áflæði er enn ekki
orðinn skaði, en að brátt geti
komið að því, er óttast og að yfir
járnbrautir geti flætt á þessum
stöðum er ekki ugglaust. í Rauð-
ánni hækkar óðum.
★ ★ ★
Goulter borgarstjóri í Winni-
peg, hefir valið nefnd til að at-
huga þörf og möguleika á áð reisa
nýtt ráðhiús og gera uppdrátt að
hvernig það eigi að vera.
* ★ *
Truman forseti fór fram á það
í gær að þingið breytti lögunum
viðvíkjandi því, að senda óvina-
þjóðum hergögn. Vill hann
banna sMkt.
★ ★ ★
Norðmenn eru óánægðir með
aðgerðir Rússa á Spitzbergen, en
þeir kváðu vera að gera þar
mikið veiðiver. Óttast Norðmenn
að selveiði sinni sé með þvá lokið.
* » *
Á Bandaríkjaþinginu var rætt
um í gær, hvort ekki skyldi mót-
mæla formlega ræðum Henry A.
Wallace, sem hann er að flytja í
Evrópu um þessar mundir, en í
þeim telur hann hjálpina til
Grikklands af hernaðarhug
Bandaríkjanna gerða.
* ★ *
Stalin segir ritstkoðun nauð-
synlega áhrærandi fregnritana á
friðarfundinum í Moskva. Hann' tali 2—3 þumlungar á sléttri
telur Bartdaríkja fréttaritara í j jörð. Eftir því sem innar kom í
of illu skapi til þess að ritskoðun | hMðina þyknaði lagið og var t. d.
sé afnumin. Þetta reis út af um 4 þumlungar að jafnaði er
drætti um nokkra klukkutíma ó ! kom inn að Barkastöðum, að
fregn, sem Bandaríkjamaður í sögn sjónarvotta. Meginhluti
öskunnar er stórgerður vikur.
Flestir bændur höfðu mikinn
gær- [ áhuga á því að bjarga fénaði sín-
kvöldi, eða 24 gráður fyrir ofar., um frá felli eða niðurskurði í
núll. Vindur var af norðvestri | vor, ef kleift reyndist. Þó var
með 20 rnílna hraða. Var veðrið það ýmsra bænda mál í instu
Mkt þessu um allan Rauðárdal- bæjum í FljótshMð, að látil eða
engin tök væru á því að komast
hjá niðurskurði á sauðfé á
Winnipegborg gerir ráð fyrir [ nokkrum bæjum þar, vegna
að verja $717,468 til að gera [ eyðileggingar á högum og af-
'stein-gangstéttir og steypta vegi réttum, einkum vegna þess að
bak við hús á árinu 1947. Auk Fljótshlíðin er taMn sýkt af
þessa verða vatnsleiðsla og lok- garnaveiki og því ekki heimilt
ræsi gerð, en fyriríhvað mikið að flytja fé þaðan í aðrar sveit-
fé, er ekki nefnt. J ir — en landsþrengsli eru þar
ærin fyrir. — Reynt mun þó að
ráða fram úr þessum vandkvæð-
um eftir því sem tök eru á.
Eftir að athugun þessi hafði
Ríkisstjórnin hefur til kynt, fram farið, ákvað ríkisstjórnin
að eftir því sem næst verði kom- að shiPa nefnd innan héraðfeins
ist, hafi um 120 til 130 býli í!111 aðstoðar bændum í þessum
FljótshMð, Eyjafjöllum og Rang-j syeitum við að Moma fénaði í
árvöllum orðið fyrir meiri og féður °§ hagagöngu og afla fóð-
minni spjöllum á túnum og beiti- urhætis tif að unt yrði að koma
löndum. Flest eru býlin undir,fram sem mestu af búpeningi.
Eyjafjöllum, þar sem öll tún' 1 nefnd þessari eru þeir Björn
sveitarinnar hafa orðið fyrir Björnsson, sýslumaður Rangæ-
öskufalli, en í Inn-FljótshMð inSa> sr- Sveinbjörn Högnason,
varð öskufallið frá þriggja til Profastur> Breiðabólstað og Guð-
fjögra þumlunga þykt. jmundur Erlendsson, hreppstjóri
Tilkynning ríkisstjórnarinnar á NÚPl Aðstoðarmenn nefndar-
fer hér á eftir: íinnar verða þeir Sæmundur
Mánudaginn 31. marz fór land- Briðriksson, framkvæmdastjóri
búnaðarráðherra, ásamt búnað- sauðfrjaveikivarnanna og Gunn-
armálastjóra austur á gossvæð- lauSur Kristmundsson, fyrv.
í Rangárvallasýslu til að at- sand§ræðslustj°ri- Ætlast er
huga ástæður á þeim sveitum og fi að nefnci þessi starf^í samráði
sveitahlutum er öskufallið hafði við ocfdvita viðkomandi sveita.
gjört mestan usla. Þann dag var > hefir ríkisstjórnin falið
ihaldinn fundur í Múlakoti í Þeim Steingrími Steinþórssyni,
Fljótshlið, með 20 —30 bænd- búnaðarmálastjóra, Geir G.
um úr innhluta FljófcshMðar. ^öega, vegmálastjóra og Pálma
Daginn eftir var farið austur Binarssyni, landnámsstjóra að
undir Eyjafjöll og haldnir þar rannsaka a hvern hátt muni til-
tveir fundir með bændum fyrst 'tækilegast að koma í veg fyrir
Vestur-Eyj afj allahr. og sátu frekari spjöll á löndum þeim
þann fund 40—50 bændur úr sem ient hafa undir öskufallinu
sveitinni, og síðar í Austur-Eyja-^S hvaða leiðir væru Mklegastar
fjallahreppi með hreppsnefnd- að fiýta Þar fyrir endurræktun.
inni þar og stjórn búnaðarfélags Munu Þ®11, siíðan leggja tillögur
sveitarinnar. Isínar fyrir ríkisstjórnina.
Á öllum þessum fundum voru lMbi- 3. apríl.
einnig þingmenn sýslunnar, þeir
Helgi Jónasson, læknir á Stór-
ólfshvoli og Ingólfur Jónsson,
kaupfélagsstjóri á Hellu, og
sýslumaður Rangæinga, Björn
Björnsson.
Umræður á fundunum sner-
FJÆR OG NÆR
Heiðraður
Edward Guðbrandson, ungur
Islendingur, sem heima á í
ust um þau vandamál er bygð- Blaine, Wash., var í sjóliði
um þessum höfðu skapast vegna Bandaríkjanna í síðasta stríði á
Heklugossins og eyðileggingar skiPi þvá er Yorktown heitir og
af völdum þess á gróðurlöndin, starfaði við strendur Japans. Ný-
og hverra úrræða skyldi helst leSa fekk hann tilkynningu um
leita til að firra bygðina felli og Það> að honum ásamt skipshöfn-
eyðileggingu. jinni á Yorktown, hefði verið
Eftir því sem næst varð kom- veitt mikilvægt virðingarmerki
ist hafa 120 —130 býli í Fljóts- fbar and a star of ^ President-
hMð, Eyjafjöllum og Rangár- ial Unit Citation) af stjórn
völlum orðið fyrir meiri og Bandarfkjanna. Foreldrar Ed-
minni spjöllum á túnum og beiti-jwards eru Edward Guðmundá-
löndum. Flest eru býMn undir .son °S J°sie Stevens Guðbrand-
EyjafjöUum, þar sem öll tún son 1 Blaine, Wash.
sveifcarinnar hafa orðið fyrir * » *
öskufalli, sem við# fljótlega at-
Magnús Magnússon, Flin Flon,
hugun virðist nema frá 1 upp í 2 Man., hefir góðfúslega orðið við
þumlunga vikurlagi á sléttum bón Heimskringlu að gerast um-
túnum, en þó allmisjafnlega á boðsmaður hennar í bænum. -
hinum einstöku svæðum. Mest Eru áskrifendur þar beðnir að
var askan þó á hinum svoköll- leita til hans í viðskiftaerindum
uðu Merkurbæjum. Á útjörð bar sínum.
þar minna á ösku vegna þess að j ★ * *
hana hafði blásið nokuð af þúfna j Laugardaginn, 12. apríl voru
kollum ofan í lautir. I FljótshMð þau Thomas Guðmundur Thom-
gætti ekki öskufalls að ráði fyr asson, frá Beaver Man., og Rosc
en kom inn á HMðarenda'bæina Guðrún Helgason, frá Toronto,
og virtist öskufallið þar svipað Ont., gefin saman í hjónaband,
því sem var víðast undir Eyja-' að 776 Victor St., af séra Rúnólfi
fjöllum. — Þegar kom í innhMð-! Marteinssyni, í fjarveru séra
ina var öskulagið þykkara og í|Valdimars Eylands. — Heimili
Múlakota mældist það að meðal-jbrúðhjónanna verður að Beaver.