Heimskringla - 23.07.1947, Blaðsíða 7

WINNIFEG, 23. JÚLl 1947
HEIllSKBINGLA
7. SIÐA
UNDRALÆKNIR FRÁ
BARCELONA
Eftir David Mills
Eftirfarandi grein segir frá
spönskum skurðlækni, sem kom-
ið hefir fram með merkilegar
nýjungar í sáralækningum. —
Stundaði hann lækningar sínar
í Englandi á stríðsárunum og
h'eldur nú rannsóknum siínum á-
fram í Oxford.
A
Það var á þeim árum, er búizt
var við stríði í Evrópu. Þegar
'borgarastyrjöldin geisaði á
Spáni hafði ungur læknir frá
Barcelona, Josef Trueta að nafni
náð undraverðum árangri í sára-
lækningum á vígstöðvunum. —
Hann þóttist sjá, að Englending-
ar myndu hafa mikla þörf fyrir
reynslu hans, ef stríð brytist út
í heiminum, og hélt því til Lond-
on til þess að halda fyrirlestra
um lækningaaðiferð sína. \
Hann hélt marga fyrirlestra
um þetta efni og vöktu þeir ó-
skipta athygli. En um sama leyti
skall styrjöldin á. Þeir fyrstu
sem særðust af völdum stríðs-
ins voru fluttir til sj úkrahús
anna, og Josef Trueta var talinn
á að dvelja um skeið í Englandi.
Hann hefir dvalið þar síðan. En
það er bezt að segja þessa sögu
frá upphafi.
Borgarstyrjölödin á Spáni
stóð sem hæst 1929, og sprengj-
urnar klufu trén umihverfis Plaza
Cataluna. Verkfræðingur í einni
verksmiðjunni við höfnina í
Baroelona hafði lent með fingur j
i tannhjólum einhverrar vólar
og brotið hann og marið. Hon-;
um var ekið í sjúkrahús og það
kom í hlut Trueta að búa um sár
hans.
Þessi ungi læknir var þá að-
eins 32 ára að aldri, og hann á- j
kvað að beita algerlega nýrri j
aðferð við að búa um sárið.
Fingurinn var marinn og
brotinn. Holdið við brotna bein-
ið var sundur tætt. Hver venju-
legur skurðlæknir mundi hafa
lagt beinbrotin saman, hreinsað
sárið með sótthreinsunarlyfjum
og bundið um fingurinn. Daginn
eftir mundu svo umbúðirnar
verða teknar af og innsta lag
þeirra, sem hefði klístrast í sár-
ið, rifið af, en sjúklingurinn
reyndi að harka af sér og hljóða
ekki, þvi að þetta er mjög sárt.
Þessi sársaukafulla athöfn
mundi síðan endurtaka sig á
hverjum degi, sárið hreinsað og
bundið um það að nýju. Ef sjúkl-
ingurinn hefði heppnina með sér
mundi sárið gróa smátt og smátt
en ef mótstaða hans væri litil
og sárið iilkynjað, væru mikliar
líkur til, að bakteríurnar sitgr-
uðu í þessari baráttu við hvítu
blóðkornin. Þá yrði að taka
höndina af manninnum til þess
að bjarga lífi hans.
In Your New Home ♦ ♦ ♦
be sure to install
CITY HYDRO
Electric Service
for a dependable, low-cost
supply of electricity.
PHONE 848 124
Cit y Hydro Is Vonrs - -jlsc It
INNKOLLUNARMENN HEIMSKRINGLU
Reykjavík-.
Amaranth, Man._
Arnes, Man._
A ÍSLANDI
...Bjöm Guðmundsson, Holtsgata 9
!CANADA
----------Mrs. Marg. Kjartansson
-Sumarliði J. Kardal, Hnausa, Man.
Árborg, Man~...........................G. O. Einarsson
Baldur, Man--------------------------------O. Anderson
Belmont, Man.............................._G. J. Oleson
Bredenbury, Sask—.Halldór B. Johnson, Churchbridge, Sask.
Churchbridge, Sask------------------Jlalldór B. Johnson
Cypress River, Man....
Dafoe, Sask..
........—-—Guðm. Sveinsson
-O. O. Magnússon, Wynyard, Sask.
Elfros, Sask--------------------Mrs. J. H. Goodmundson
Eriksdale, Man........................._Ólafur Hallsson
Fishing Lake, Sask.----------Rósm. Árnason, Deslie, Sask.
Flin Flon, Man--------------:--------Magnús Magnússon
Foam Lake, Sask-------------Rósm. Árnason, Leslie, Sask.
Gimli, Man................................K. Kjemested
Geysir, Man-----------------------------G. B. Jóhannson
Glenboro, Man...............................G. J. Oleson
Hayland, Man...................L.......Sig. B. Helgason
Hecla, Man...........................Jóhann K. Johnson
Hnausa, Man............................-Gestur S. Vídai
Innisfail, Alta--------Ófeigur Sigurðsson, Red Deer, Alta.
Kandahar, Sask-----------O. O. Magnússon, Wynyard, Sask.
Keewatin, Ont..........................Bjarni Sveinsson
Langruth, Man...........................Böðvar Jónsson
Leslie, Sask..........................Th. Guðmundsson
Lundar, Man..„„.............................D. J. Líndal
Markerville, Alta-----Ófeigur Sigurðsson, Red Deer, Alta.
Morden, Man._________________________Thorst. J. Gíslason
Mozart, Sask.............................Thor Ásgeirsson
Narrows, Man-----------------S. Sigfússon, Oakview, Man.
Oak Point, Man..................T......Mrs. L. S. Taylor
Oakview, Man—...............................S. Sigfússon
Otto, Man----------------Jljörtur Josephson, Lundar, Man.
Piney, Man—................................_S. V. Eyford
Red Deer, Alta.......................Ófeigur Sigurðsson
Riverton, Man..........................Einar A. Johnson
Reykjayik, Man..........................Ingim. Ólafsson
SeDíirk, Man__________________________Mrs. J. E. Erickson
Silver Bay, Man..........................Hailur Hallson
Steep Rock, Man............................Fred Snædai
Stony Hill, Man----------Hjörtur Josephson, Lundar, Man.
Swan River, Man_____________________Chris Guðmundsson
Tantallon, Sask.......................Árni S. Árnason
Thornhill, Man__________Thorst. J. Gíslason, Morden, Man.
Víðir, Man___________________Aug. Einarsson, Árborg, Man.
Vancouver, B. C..
Wapah, Man.
En Josef Trueta ákvað að
beita annari aðferð í þessu til-
felli. I stað þess að skera burt
þann hluta beinsins, sem var
muilinn og hinn marða vöðvavef
og treysta síðan, að sárið greri
við daglega hreinsun og um-
hyggju, opnaði hann sárið vel
og bjó síðan vandlega um það
með sárabindi og gipsi, svo að
ioft komst alls ekki að því. Síð-
an tilkynnti hann öllum til miik-
illar skelfingar, að hann myndi
láfca þessar umbúðir vera ó-
hreyfðar tvær eða þrjár vikur.
Að þeim tíma liðnum vonaðist
hann eftir, að sárið yrði gróið.
Læknarnir starfsbræður hans,
urðu bæði óttaslegnir og undr-
andi. Að þeirra áliti var það enig-
um vafa bundið, að sjúklingur-
inn mundi missa handlegginn.
Hvernig gat það átt sér stað, að
sárið greri, ef það var ekki
hreinsað á hverjum degi-
Trueta varð heldur ekki svefn-
samt næstu nætur. Hann símaði
í sífellu til sjúkrahússins tiil þess
að fá fréttir af líðan mannsins.
En það var síður en svo að
merki um eitrun kæmu fram á
sjúklinignum. Honum batnaði
mjög fljótt og varð albata á
skemmri fcíma, en búast mátti
við. Sárið greri, án þess að valda
sj úk'lingnum þjáningum.
Samtímis því, að sárið var al-
gerlega einangrað frá loftinu
með gipsumbúðunum, var sjúkl
ingurinn látinn liggja með
handlegginn nokkuð bátt, svo að
vessar frá sárinu rynnu burt
með sogæðavökvanum og til þess
að minnka blóðþrýstinginn.
Fingur verkfræðingsins varð
albata og Trueta frægur fyrir 1
þessa læknisaðferð. Honum gáf-
ust nú óþrjótandi tækifæri á að
beita þessari lækningaaðferð í
börgarastyr j öldinni og hann
læknaði hundruð manna á þenn-
an hátt.
Wedding Invitations
and announcements
Hjúskapar-boðsbréf
og tilkynningar,
eins vönduð og vel úr garði
gerð eins og nokkurstaðar er
hægt að fá, getur fólk fengið
prentuð hjá Viking Press Ltd.
Það borgar sig að líta þar inn og
sjá hvað er á boðstólum.
fyrr var það venja að láta hina
særðu fá góða læknisaðgerð í
sjúkraskýlum að baki víglín-
unni og flytja þá síðan í sjúikra-
hús til uppskurðar eða annarrar
aðgerðar, ef með þurfti, og ieið
oft vikutími unz því varð komið
í kring.
En Trueta fullyrti, að á þvi
tímabili hefði alvarlegasta sýk-j
ingin og mesta tjónið átt sér
stað. Þær bakteríur, sem hefðuj
upphaflega komizt inn í sárið,
hefðu þá fengið aillt of langan
tíma til þess að dreifast og marg-
faldast. Uppskurður, sem gerður
væri eftir svo langan fcíma,
mundi að öllum líkindum ekki
geta stöðvað sýkinguna hversuj
vel sem til tækist.
Eftir uppástungu Trueta fóru;
nú læknarnir að aka beina leið
til hinna særðu í læknabálum
sínum. Árangur þessara starfs-j
hátta hefir verið undraverður.(
Af 12 þúsund særðum mönnum
hafa aðeins 300 fengið blóðeitr-
un, en í fyrra stríði var sú tala
5 þúsund af sömu tölu særðra.
Tala aflimana og dauðsfalla hef-
ir einnig lækkað um helming. j
Aðferðin hefir að sjálfsögðu j
tekið margvíslegum framförum
höndum brezkra lækna og
notkun penicillins hefir einnig
vaídið miklu um þann árangur,
sem náðst hefir.
En engu að síður verður fyrst
og fremst að þakka þetta tilraun
unga læknisins í Barcelona. Og
Orðstír hans barst brátt til 'hinn svarthærði og búlduleiti
Mrs. Anna Harrvey, 4370 Quebec St.
.Ingim. Ólafsson, Reykjavík, Man.
Winnipeg-----S. S. Anderson, 800 Lipton St. Winnipeg, Man.
Winnipegosis, Man.............................S. Oliver
Wynyard, Sask..........................O. O. Magnússon
1 BANDARÍKJUNUM
Akra, N. D.
Bjöm Stervenson, Akra P.O., N. D.
Bantry, N. Dak______________..E. J. Breiðfjörð, Upham, N. D.
Bellingham, Wash____Mrs. Joihn W. Johnson, 2717 Kulshan St.
Blaine, Wash..........................Magnús Thordarson
Cavalier, N. D-----------Bjöm Stevenson, Akra P.O., N. D.
Crystal, N. D___________C. Indriðason, Mountain P.O., N. D.
Edinburg, N. D._
Gardar, N. D----
Grafton, N. D___
Hallson, N. D..
—C. Indriðason, Mountain P.O., N. D.
_C. Indriðason, Mountain P.O., N. D.
_.C. Indriðason, Mountain P.O., N. D.
Björn Stevenson, Akra P.O., N. D.
Hensel, N. D.________C. Indriðason, Mountain P.O., N. D.
Ivanhoe, Minn-------Miss C. V. Dalmann, Minneota, Minn.
Milton, N. Dak--------------------------_S. Goodman
Minneota, Mfnn....................Miss C. V. Dalm'ann
Mountain, N. D_______C. Indriðason, Mountain P.O., N. D.
National City, Calif.....John S. Laxdal, 736 E. 24th SL
Point Roberts, Wash.....................Ásta Norman
Seattle, 7 Wash______J. J. Middal, 6522 Dibble Ave., N.W.
Upham, N. Dak—------------------------JE. J. Breiðfjik-ð
The Viking Press Ltd.
Winnipeg Manitoba
Englands, og tveir brezkir skurð-
læknar fóru til Barcelona til
þess að kynna sér aðferð hans.
Þeir skýrðu síðan frá því, sem
þeir höfðu orðið áskynja í Spán-
arferðinni og áramgur þess varð
sá, að Trueta var boðið að koma
til Englands árið 1939.
Hann ferðaðist 9Íðan á milli
læknasambandanna í Englandi
og hélt fyrirlestra mánuðina áð-
ur en stríðið skall á. Þegar
fyrstu sprengjurnar tóku að
falla og hinir særðu voru fluttir
til sjúkraihúsanna frá húsarúst-
un-um og vígvöltunum, tók Tru
eta þegar til óspilltra málanna
með að beita aðferð sinni við þá.
Það leið heldur ekki á löngu
áður en tekið var að beita að-
ferð hans almennt við þá, sem
særðust í stríðinu.
Tilraun hans með verkfræð-
inginn í Barcelona, hefir orðið
til þess að bjarga Líifi fjölmargra
hermanna og óbreyttra borgara
sem særzt hafa í loftárásum. Það
er talið að 95 % alvarlega særðra
manna hafi náð sér aftur án
veruilegra þjáninga vegna sára
sinna.
Hvert sár er þegar smitað, og
styrjaldarsár eru engin undan-
tekning frá þeirri reglu. Áður
Professional and Business
- Directory -
aam
Omci Promi
94 762
RU. PHOHX
72 409
Dr. L. A. Sigurdson
116 MEDICAL ARTS BLDG.
Office hours
by appointment
DR. A. V. JOHNSON
DENTIST
•W Somrtat Bldg.
Office 97 932 Res. 202 398
Trueta var gerður að prófessor
við læknabáskóla aðeins 38 ára
að aldri.
Það er heldur ekki með öllu
útilokað, að hann geti þakkað
ifærni sína, sem surðlæknis, að
einhverju leyti því, að faðir hans
kenndi honum þegar á barns-
aldri að beita báðum höndum
jafnt, og það hefir oft komið
honum að góðu haldi við vanda-
samar læknisaðgerðir.
En Trueta hefir lagt stund á
fleira en lækningar. Hann hefir
einnig ritað bók um stjórnmál.
Þessi hægláti Spánverji er
ekki nema um fertugt enn. Það
er ekki ólíkt, að hann muni
leggja meiri skerf til læknavás-
indanna, ef honum endist líf og
heiisa. —Tíminn 6. júm
Heimsins stærsti “geysir” er
hverinn Wiaimangu á Nýja-Sjá-
landi. Þegar hann var upp á
sitt bezta árið 1900, gaus þessi
frægi goshver 1,500 fet í loft upp
eða fcíu sinnum hærra heldur en
hverin Old Faithful í Yellow-
stone National Park hefur gos-
ið hæst.
BORGIÐ HEIMSKRINGLU—
því gleymd er goldin sknld
Dr. S. J. Jóhannesson
215 RUBY ST.
Beint suður af Banning
Talsimi 30 S77
VlStalsUml kl. 3—S eR.
andrews, andrews
THORVALDSON & ’
EGGERTSON
Lögfrœðingar
Bank of Nova Scotia Bldg.
Portage og Garry St.
Sími 98 291
J. J. Swanson & Co. Ltd.
RXALTORS
Rental, Inrurance and. Financtal
Agentt
Sími 97 538
808 AVENTJE BLDG.—Wlnnlpeg
DRS. H. R. and H. W.
TWEED
Tannlsknar
r TRus'rs
Cor. Portage Ave. og Smith St.
PHONE 96 952 WINNIPEG
THE WATCH SHOP
CARL K. THORLAKSON
DUmrmd and Wedding Rlngs
Agent for Bulova Wajtchea
Karriage Licenset Istued
699 SARGENT AVE
H. HALDORSON
BUILDER
23 Music and Arts Studios
Broadway and Carlton
Phone 93 055
Winnipeg, Canada
CANADIAN FISH
PRODUCERS, LTD.
J. H. Page, Managing Director
Wholesale Distributors oi
Freeh and Frozen Fish
311 CHAMBERS ST.
Office Phone 26 328
Res. Phone 73 917
ÁSGEIRSON’S PAINTS,
WALL PAPERAND
HARDWARE
698 SARGENT AVENUE
Winnipeg, Man.
Telephone 34 322
THE
BUSINESS CLINIC
specialize in aiding the smaller
business man to keep adequate
records and prepare Income
Tax Returns.
ANNA LARUSSON
508 Mclntyre Blk. Ph. 97 130
A. SAEDAL
PAINTER & DECORATOR
★
Phone 93 990
★
Suite 1 Monterey Apts.
45 Carlton St., Winnipég
r / • •
rra vmi
PRINCESS
MESSENGEK SERVICE
Við flytjum kistur og töskur,
húsgögn úr smœrri íbúðum
og húsmuni ai öllu tœi.
58 ALBERT ST. — WINNIPEG
Simi 25 888
C. A. Johnson, Mgr.
WINDATT COAL
Co. Limited
Established 1898
307 SMITH STREET
Office Phone 97 404
Yard Phone 28 745
H. J. PALMASON & Co.
Chartered Accountants
U03 McARTHUR bldg.
PHONE 94 358
„PvVatzos Floral Shop
SS3 Notre Dame Ave.. Phone 27 9SS
Presh Cut Plowers Daily
Planta in Seeaoo
W« speclallae ln Weddlng & Concert
Bouquerta & Puneral Deslgns
Ieeiandic spoken
A. S. BARDAL
■alur llkklfltur og annast um útfar-
lr. Allur útbúnaður sá bestl.
Mnnfremur selur hann allskonar
minnisvarBa og legsteina.
648 SHERBROOKE ST.
Phons 27 324 Winnipeg
Union Loan & Investment
COMPANY
Rental, Insurance and Financial
Agents
Sími 95 061
TlO Toronto General Trusts Bldg.
GUNDRY-PYMORE Ltd.
British Quality - Fish Netting
60 Victoria St., Winnipeg, Maa.
Phone 98 211
Manager: T. R. THORVALDSON
Your Patronage Will Be
Appreciated
Halldór Sigurðsson
Contractor <S Builder
★
594 Alverstone St., Winnipeg
• Sími 33 038
FINKLEMAN
OPTOMETRISTS
and
OPTICIANS
KENSINGTON BLDG.,
275 Portage Ave. Winnlpty
PHONE 93 942
DR. CHARLES R. OKE
tannlæknir
404 Toronto Gen. Trust Bldg.
283 Portage Ave., Winnipeg
Phone 94 908
ii
"Æ/jJÖfíNSONS
iKSTORI

\
702 Sasgaat Ava. Wlnsipn.