Heimskringla - 19.10.1949, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 19. OKT. 1949
HEIMSKRINGLA
5. SIÐA
Porseti skal vera þjóðkjörinn til
fjögurra ára í senn. Hann fer
með framkvæmdarvaldið og
myndar ríkisstjórn á eigin á-
eigin ábyrgð. Alþingi getur ekki
samþykkt vantraust á forseta
eða ríkisstjórn hans.
b) Alþingi skiptist í tvær
deildir. Neðri deild skipa þing-
menn kosnir í einmenningskjör-
dæmum með sem jafnastri kjós-
endatölu. Efri deild skipa þing-
menn kosnir af hverju fylkis-
þingi og skulu þeir jafnmargir
úr hverju fylki og búsettir í kjör-
dæmum sínum.
c) Landinu skal skipt í fylki
en ráði sérmálum sínum. Málefn-
um fylkis skal stjórnað af fylk-
isþingi og fylkisstjóra. Sér mál
fylkjanna skulu meðal annars
vera þessi:
Fræðslumál.
Samgöngumál.
Heilbrigðismál.
Hafnarmál.
Skipulags- og byggingarmál.
Kostnaður við fylkisstjórn og
fylkisþing greiðist úr fylkis-
sjóði.
Tekjustofnar fylkissjóðs skulu
ákveðnir með lögum og séu hinir
helstu þeirra, fasteignaskattur
úr fylkinu og hluti af tolla- og
skatttekjum ríkisins.
Hildur Halldórsdóttir, — Há- frá litlu húsunum. Ungur maður
vallagötu 27, Reykjavík hefur stóð við eitt hinna lágreistu húsa
fengið styrk til náms við ríkis-| og var að mála það.
háskóla Oregonfylkis í Eugené,1 Á öðrum stað sá eg góðkunn-
Oregon. an Reykvíking gera að netjum.
Eg gekk til hans og heilsaði hon-
Ingimar Sveinsson, Egilsstöð- um’ Komdu ætíð blessaður, og
. , . . . ei • U ,! um, Suður-Múlasýslu, hefur feng velkominn í hana gömlu Selsvör’
Sigurður er fæddur að S iphyl ,g ^ ^ ríkisháskóla sagði hann og brosti hlýlega. Við
Washingtonfylkis í Pullman,' tókum tal saman. Hann benti mér
Washington. a íbúðarhús sitt, sem þarna stóð
95 ára
Sigurður Kristjánsson
bóksali
í dag er Sigurður Kristjánsson
fyrrum báksali og bókaútgefandi
95 ára.
á Mýrum vestur, en fluttist alfar-
inn til Reykjavíkur á tvítugs-
aldri og hér hefir hann alið ald-
ur sinn eftir það.
Eftir komu sína hingað til bæj-
arins hóf hann prentnám hjá Ein-|
ari Þórðarsyni og lauk sveins-
prófi vorið 1879. Hann fékk fyrst technic Institute í borginni Wor
Jón Steingrímsson, Laufásveg
og fór að segja mér frá aflabrögð-
um, sölu og nýtingu aflans o. fl.
atvinnu sem fullnuma prentari 1
ísafoldarprentsmiðju, en keypti
nokkurum árum síðar húseignina
nr. 3 við Bankastræti og hóf þar
víðtæka bókaútgáfu. Merkasta
starf hans í þágu bókmenningar
vorrar er útgáfa hans á íslend-
ingasögunum, sem var ekki að-
eins stórvirki á þeim árum, held-
ur og jafnframt menningarfeng-
ur, sem íslenzka þjóðin fær hon-
II.
Fundur fulltrúa og áhuga-
manna, haldinn á Þingvöllum 10.
’— 11. september, 1949, skorar á
sýslunefndir og bæjarstjórnir á
Suður- og Vesturlandi að stofna
fjórðungssambönd á svipuðum
grundvelli og slík sambönd hafa
verið stofnuð á Austur- og Norð-
urlandi. Jafnframt hefji öll
f jórðungssamböndin samstarf
um lausn stjórnarskrármálsins.
Þá ályktar fundurinn að kjósa
3 manna útbreiðslunefnd
Reykjavík er starfi fyrst um
sinn að framgangi stjórnarskrár
málsins þar. Heimilt er að fjölga
nefndarmönnum eftir þörfum.
Tillögur þessar voru sam-
Þykktar með öllum atkvæðum
viðstaddra fundarmanna og ríkti
hin mesta eining og áhugi
fundinum.
í nefnd þá, sem áður getur
voru kosnir þeir:
Jónas Jónsson skólastjóri, Jón
as Guðmundsson skrifstofustj
Hilmar Stefánsson bankastjóri.
Fundurinn hófst kl. 1 e. h.
laugardag og lauk kl. 4 e. h.
sunnudaginn. Fundinn sátu 106
menn og konur.—Mbl. 21. sept.
Þorsteinn Árnason, Sjávarborg
við Sauðárkrók, hefur fengið
stöðu sem læknanemi við Beth-
um seint fullþakkað. Þetta voru' esda sjúkrahúsið í Cinncinnati,
íslendingasögur, auk þátta, Ohio. Mbl. 14. sept.
Eddanna beggja og Sturlungu, * * *
og gefnar út í alþýðlegri og ó-, Verðhækkun á mjólk og
dýrri en þó í vandaðri utgáfu. i mjólkurafurðum
Má segja að fyrir atbeina Sigurð- j Framleiðsuráð landbúnaðarins
ar hafi íslendingasögurnar á fá tilkynnti í gærkveldi allverulega löngu verið rudd gegnum grjót-
um árum orðið alþjóðareign og| hækkun á mj6lk og mjólkuraf- urð og síðan haldið sæmilega við.
komist svo að segja inn á hvert urgum_ .Hækkun þessi kemur til |>ar stóðu allmargir litlir, en
heimili, þar sem bækur voru á urðum. Hækkun þessi kemur til snotrir bátar með vél. Úr þessari
annað borð lesnar. í sína að rekja til vísitölugrund-* vor hafði margri fagurri fleytu
Auk íslendingasagnanna gaf vallar landbúnaðarafurða, sem verið ýtt á flot; hraustar hend-
Junior Ladies Aid of The First
Lutheran Church, Victor St. will
hold a regular meeting in the
Church parlor, Tuesday Oct. 25
at 2.30 p.m.
Rev. V. J. Eyland will speak
on missions. Clothipg for Luth
eran World Relief will be re
cieved at this meeting from any
one wishing to help in this
cause.
chester, Mass.
Tómas Ármann Tómasson —
Brattagötu 8, Reykjavík hefur
fengið styrk til náms við ríkis-
háskóla Idahofylkis í Moskvu,
Idaho. *
73, Reykjavík, hefur fengið styrk Mest var Þama stundað hrogn-
til náms við Worchester Poly-' keHaveiði, og hafði hún gengið
vel um vorið, og það sem af var
sumrinu. Svo sagði hann mér
hversu merkur staður þetta væri
raunverulega, staður, sem ætti
sér langa sögu um sjómenn og
baráttu þeirra við brimsollið
hafið, sem héðan blasti við sjón
um. Já, hér var eg nú staddur á
einum þeim stað, sem geymir ó-
talmargar minningar frá baráttu-
sögu íslenzkrar sjómannastéttar.
En allar þær minningar voru nú
máðar að mestu burtu í algleym-
isdjúp ára og alda. Nöfn margra
sjómannanna höfðu að vísu ver
ið skráð í kirkjubækurnar, en fá
ir þekkja þau nú. •
Við gengum að sjálfri vörinni.
Hún hafði einhverntíma fyrir
gekk hann til netjanna sinna —
það voru átta net sem hann átti
eftir að hreinsa í dag. — Eg gekk
upp vörina. Við hlið mér gekk
fyrir mér. í kyrðinni er líkt og
allt í einu heyrist fótatak liðinna
kynslóða frá mölinni — urg í
fjörugrjótinu, þegar bátarnir
litli drenguinn minn, sem meði renna eftir því — áraglam, þegar
mér kom þarna. Hann hafði ekk-i lagt er frá landi, — svo deyr það
ert sagt til þessa. Nú benti hann| út í fjarska, eins og minningin
mér á lítinn bát, sem hvolft hafði
verið upp af vörinni.
“Sjáðu gamla bátinn. Hann er
að verða ónýtur”, sagði drengur-
inn.
Eg leit þangað. Jú, þarna var
hann, óvarinn fyrir sól og vindi.
Og stórar rifur blöstu við á byrð-
ingnum. Sögu þessa báts var
sennilega lokið. Honum myndi
ekki framar ýtt úr vörinni. Ef
til vill var eigandi hans búinn að
eignast annan bát — og þá auð-
vitað með vél. Þá gleymdist þessi
gamla fleyta, sem eitt sinn færði
björg í bú, en hafði ekki nógu
mikinn hraða.
Eg virði vörina enn einu sinni
um mennina, sem þar fóru og
hingað komu að landi með afla
sinn. Flugvél flýgur yfir — það
er millilandaflugvél. Nútíminn
kallar. Eg geng með son minn
mér við hlið frá hinni friðsælu
Selsvör, fram hjá háum húsum
úr steini og stáli, — eftir breiðri
götu. Bíll, aftur bíll, bifhjól, —
hér verð eg að halda fast um
hendi litla drengsins míns. —
Þarna fl-gur flugvél. — Stórt
gufuskip öslar út flóann, —sórir
þilfarsbátar, vélknúnir, stefna að
lándi.
í Selsvör er friðsælt þennan
fagra, sólbjarta sumardag.
—Lesbók Mbl.
urknúið árar. En áður en lang-
róðurinn sjálfur var hafinn.
Sigurður út fjölda annarra bókaj getið hefir yerið um hér { bJað_
ýmislegs efnis og eðlis, og var inu.
hér um skeið mikilvirkastur allra j Frá Qg með deginum j dag kost; höfðu alHr tekið ofan höfuðföt
útgefanda. Má seS3a or °gj ar potturinn af mjólk krónur sín og beðið stuttrar bænar, —
| ^>15 °g nemur hækkunin 13 aur-j áöur en lagt var út á víðfeðmt
aessa
manns hafi orðið næstaj
^ # 7 ° -----------•...... ......| dUUl CIl Vdl UL d VlUICUIIll
merkileg, þegar txllit er tc 1 tuj um. f lausu máli kostar pottur-; hafið framundan. Hraðinn hafði
>ess, að skrift lærði ann a g inn 2,05. Kílóið af skyri kostar, þd ekki enn bannað að staldra við
aldri með því að krota °| kr 3 79. Og einn peli af rjóma i til bænagerðar.
— Að landi hafði svo verið
lagt með aflann á þessum stað.
Sá afli hafði ekki aðeins verið
undirstaða efnalegrar afkomu
einstaklingsins, heldur einnig að
nokkru Reykjavíkur í heild. Og
enn er hér lagt að landi með afla,
sem seldur er að mestu á torgum
Reykjavíkur. Sumir kaupendur
Það sem ferðamanni utan af 'gera athugasemdir og segja að
broddstaf sínum til stafs, er hann kr 3 95 Hækkun mjólkurafurð-
stóð yfir kindum á beit. . j anna mun láta nærri að vera 6,2%
Alþjóð flytur Sigurði Kristj- _Mbl 10 september
ánssyni þakkir á þessum merkis-,________________________
degi fyrir störf hans í þágu ís-
lenzkrar menningar. S.
—Vísir 23 september
FRÉTTIR FRÁ ISLANDl
5 íslendingar fá námsstyrki og
skólavist í Bandaríkjunum
Fimm íslenzkir námsmenn
hafa nú fengið skólavist og náms
styrki frá amerískum háskóla, og
Jón Kr. Isfeld
FI^IÐSÆLT ER í
SELSVÖR
landi virðist fremur mörgu öðru
einkenna Reykjavík, er hávaðinn
og hraðinn. Það er einna líkast
því, að allt og allir séu að keppa
, . ... , 1irn við tímann — reyna að ‘“slá”
munu þeir allir fara vestur um
r, ,, _ c. hraðamet hans. Havaðinn stafar
haf til náms í haust. Styrkir þess-j , .
, . {_ einna mest fra þeim velum, sem:
ir fengust fynr milligongu ís- . .
, b , . ,,, • _ ,,_r! mennirnir hafa tekið 1 þjonustu
lenzk-ameríska felagsins, og var ví
það alþjóða menmas.ofnun í N. ' k»PP-
York (Institute of International| h aup.nu Storar og smaar flug-
Education), sem úwegaði nem- velar þjo.a fram og .ftu.■ yf.r
, . . . , 1 • ! borginm. Þær eru flestar að
endunum styrkina og vist 1 hin-j & ,
, , ,, flytia folk, sem er að flyta ser.
um ymsu s o um. Bílarnir þjóta um strætin með
Stofnun þessi, sem haldið er ‘a vi
. , ' fólk, sem er að flyta ser. Og gagn
uppi af einstaklingum og stofn- , , * ..
PP . T?„cia-pfp11f>r<ítofn- andl folk er flest a hraðgongu,
eins og RockefellerSt°f" ' _ það er að flýta sér. Hávaði -
uninm, stafar að ÞV1. að auka_| hraði. _ Og þessi öld er vissu-
namsmannaskipti mi 1 d ^ hraðans Reykjavík hef_
ríkjanna og annara an a jr SOgast inn í hringiðu hraðans,
Námsmennirnir, sem stofnum 6 6
þessi hefur nú, fyrir milligöngu
íslenzk-ameríska félagsinns, út-
vegað styrki, eru þessir:
varan sé altof dýr, en slíkar at-
hugasemdir gera þeir einir, sem
ekki þekkja starf sjómannanna,
hvort sem þeir róa frá Selsvör
eða einhversstaðar annarsstaðar
Eg kveð Selvararbúann.
Hann hafði sagt mér margt
sem eg ekki vissi áður um Sels-
vör — og um Reykvíkingana í
Selsvör, sem selja Reykvíkingun-
um úr stofuylnum afla sinn. Með
stórri, sigg-gróinni hendi tók
hann fast um hönd mína. Svo
Winniprg Mi Vch Elcinrniarf Srlmnls
—There are over 1500 rnore children in thc elementary schools
II n\ & tll‘s fall than there were last fall.
*' * Next September there will be at least as many more additional
children as there were this September.
WINNIPEG MUST HAVE MORE SCHOOLS 1F WE ARE GOING TO
GIVE OUR BOYS AND GIRLS THE EDUCATION THEY NEED.
—The need for new schools is in the outskirts of the city.
\\ lljtrjl 7 Whole blocks and whole streets of new houses are being built
»n many parts of the city. To provide classrooms for the
childrcn who are already living in these houses we must build
new schools or additions to existing schools.
The by-law for $1,500,000 is planned to build and equip three new schools
and four additions to provide 58 ncw classrooms plus such auxiliary rooms
as are required. These schools will not have large community auditoriums.
These schools are needed to provide space for the children
who will be ready to attend school next fall.
If your taxes are now $100 per year, this by-law will add 98 cents a vear
making your taxes $100.98. ’
The School Trustees are UNANIMOUSLY agreed that these schools are
needed and that the by-law MUST be passed.
Thc ballot will be printed on green paper.
MARK THE GREEN BALLOT
WITH AN X FOR
THE SCHOQL BY-LAW ON
AVEDNESDAY, OCTOBER 26
FOR the by-law X
AGAINST the by-law
ONE GOOD TERM DESERVES ANOTHER
Re-Elect School Trustee
M. CHIINN
Ward Two’s Only Woman Trustee

WINNIPEG
and the rest of Manitoba
should be on the same time to avoid confusion
and waste of time and money
We can have longer evenings just as well with
Standard Time by going on summer hours
from 8 to 4
V0TE »NO« to Daylight Saving Timc
Winnipeg and St. James vote Oct. 26
In the rest of Greater Winnipeg Vote Oct. 21
Hversvegna ykkar hjálp er áríðandi
Referendum of question of having “DAY- LIGHT SAVING TIME” in Winnipeg YES NO
Are you in favor of Daylight Saving Time in Winnipeg for approximately the months of May, June, July, Aug- ust and September in ea'ch year? X
If in favor, mark a cross in the space under thc heading “YES” and if against, under the heading “No’ .Vote on By-law No. 16552, Oct. 26th, 1949.
STANDARD TIME LEAGUE
296 Smith St.
Telephonc 931 401 - 931 402
V-

einnig hvað snertir vöxt hennar
20 þúsund — 30 — 40 — 55 þús-
und. Á nokkrum áratugum er hún
orðin borg, þar sem tug-þúsund-
irnar alnboga sig áfram í hávaða
i heimsmenningarinnar. Bygging-
ar úr stáli og steini gnæfa hátt
og eru undrunar- og aðdáunar
efni ferðamannsins, sem gefur
sér tíma til þess að staldra við
um stund og svipast um. Sé kom-
ið niður að höfninni, mætir aug-
um ferðamannsins fogur sýn, þar
sem eru “skrautbúin skip fyrir”
landi”, gíæsileg vélknúin för. En
einnig þar er hávaði, ys og þys.
En í Reykjavík eru vissuiega
til friðsælir staðir, þar sem arm-
ar hávaða og hraða hafa ekki
náð til fulls að toga burtu —
“gamla tímann” inn í “nýja tím-
ann”. Einn slíkur staður er Sels-
vörin, í vestasta hluta borgarinn-
ar. Eg kom þangað í sumar, einn
sólbjartan dag. Sjórinn var slétt-
ur, en þó léku sér léttar bárur við
f jörusteinana. Það var líkast því,
að þær vildu ekki rjúfa sólblik-
andi yfirborð sjávarins með því
að mynda þar gárur, og ekki rjúfa
friðinn með háværu gnauði, að-
eins leika létt og miit við fjöru-
steinana. Það andaði kyrrð og ró
UMHYGGJA FYRIR BÖRNUM
OG ALDURHNIGNUM
0 ÍUG enoug/t/ 28^AGENCIES
* CommmityChest- Tff (fticilix K/t«■
Þrátt fyrir aHar tilraunir að lækka kostnaðinn, eru útgjöld
þessara 28 stofnana sem Community Chest styrkir, hærri
en nokkurn tíma áður. Eldiviður, fæðutegundir, nauðsyn-
legar viðgerðir, — kostar alt meira, og er það á allra vit-
orði. Þetta ár, undantekningarlaust, er aðstoð allra afar
nauðsynleg.
Hvað er Community Chest?
Það er miðstöð til útbýtingar þeim peningum sem gefnir
eru í sjóð til viðhalds og hjálpar 28 stofnana, sem á það
byggja- — Nokkrar þeirra 'byggja mestmegnis á þann sjóð,
aðrar að nokkru leyti, þar sem hagur þeirra er trygður á
annan hátt, að einhverju leyti.
AÐEINS EIN ÁRLEG BEIÐNI — 28 Stofnanir
Ef allar þessar 28 stofnanir söfnuðu fé hver fyrir sig, eins og
tíðkaðist áður en Comniunity Chest var myndað, yrði kostnaðurinn
við |>að afar mikill. The Chest kemur í veg fyrir þann, og annan
kostnað, sem gerir það að verkum, að hver dollar sem þið leggið
fram til aðstoðar nauðstöddum samborgurum ykkar, vinnur
meira gagn.
HVERNIG GEFA SKAL
Bréfspjald verður fengið ykkur j
hendur. Merkið á það hvort þið
viljið gefa alt í einu, eða mánaðar
lega. Ef þið fáið ekki þetta bréf-
spjald, þá símið 22 386.