Heimskringla - 18.02.1953, Blaðsíða 1

r'~
AT ALL LEADING GROCERS
Super-Quality
“BUTTER-NUT”
BREAD
“Tops in Quality & Taste”
CANADA BREAD -look for the
Bright Red Wrapper

t>------------------------
AT ALL LEADING GROCERS
Super-Quality
“BUTTER-NUT”
BREAD
“Tops in Quality & Taste”
CANADA BREAD —look for the
Bright Red Wrapper
V--------------------------<■*
LXVII ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN 18. FEB. 1953
NÚMER 21.
FRÉTTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
HÓPFERÐ TIL ISLANDS
í SUMAR
Flogið beint báðar leiðii
Eins og mörgum mun kunnugt,
iief eg frá því er eg kom hingað
kallsað það við ýmsa, hvort þeir
naundu til í íslandsferð sumarið
^953, ef hægt yrði að útvega
flugvél til fararinnar, er flygi
^eint milli Winnipeg og Reykja-
víkur. Hef eg að undanförnu'
venð 3ð athuga um möguleika á 1
slíkri för og skrifað heim til fs-
lands í því skyni. Vill svo til, að^
annað íslenzka flugfélagið, Loft-:
leiðir, fer vikulegar áætlunar-
ferðir til N. York. Datt mér því
í hug að leita til Alfreðs Elías-
sonar, flugstjóra hjá Loftleið-
um, og spyrja hann, hvort þeir
mundu geta fellt ferð héðan sam-
an við ferðir sínar milli Reykja-
vikur og New York.
Miðaði eg við 7 vikna ferð,
þannig að farið yrði héðan frá
Winnipeg um 10. júní og komið
aftur um eða upp úr mánaðamót-
unum júlí—ágúst. Kæmumst við
þá til íslands fyrir þjóðhátíðina!
þar 17. júní, en hingað aftur að
líkindum fyrir íslendingadaginn
* Gimli. Flogið skyldi beint
milli Winnipeg og Reykjavíkur |
í báðum leiðum og sennilega1
komið við í Goose Bay í Labra-|
dor eða Gander á Nýfundna-
landi.
Hefur nú Alfreð sent ákveðið
tilboð í eftirfarandi símskeyti:
íaiið umræddai ierðir
New York—Winnipeg—Reykja-
vík sömu Ieið til baka fyrir 2
dollara per mílu eða 20 þúsund
báðar leiðir. — Hluti greið-
anlegur í íslenzkum krónum. —
■50 farþegar í ferð. — Þetta
bundið staðfestingu ykkar fyrir
30 ■ marz. __Alfreð. Loftleiðir
sjáum, að miðað er við
50 farþega og fargjaldið alls 20
þúsund dalir eða 400 dalir á
tnann báðar leiðir. í stuttu máli
sagt: vildarkjör.
Trúi eg því ekki fyrr en eg
tek á því, að ekki muni fást 50
manns úr gjörvöllum byggðum
V estur-Islendinga til að fara
slíka för. Og takist hún vel,
ryður hún brautina fyrir öðrum
ferðum milli landanna á fram-
tíðinni. Þyrfti þá að athuga,
hvort ekki mætti skiptast á hóp-
um héðan og frá íslandi, en slíkt
barf auðvitað lengri undirbún-
lng en komið varð við í þetta
sinn.
En hvað um kostnað á íslandi?
Því get eg ekki svarað að svo
Stoddu, fer og nokkuð eftir því,
hve mikið menn vilja hreyfa sig
þar og hvort þeir eiga fólk að á
íslandi, er greiða mundi götu
þeirra að einhverju leyti.
Á eg von á upplýsingum frá
íslandi um dvalarkostnað þar,
fargjöld o.s.frv. Verður sjálf-
sagt að koma á ódýrum hópferð-
um um landið fyrir þá, sem það
vilja, en sjá einnig um, að menn
séu sem frjálsastir ferða sinna.
Eflaust mundu menn þó halda
^ópinn fyrstu dagana, meðan
verið væri að skoða Reykjavík
°g nágrenni, fara til Þingvalla,
o.s.frv.
Um vegabréf er það að segja,
að þeir í Canada, sem eiga ekki
gilt vegabréf, verða að sækja um
það til Ottawa (Passport Officer
Ottawa). Síðan þurfa þeir að fá
vegabréfsáritun hjá ræðismanni
Islands í Winnipeg, þ.e. Gretti
L. Jóhannssyni, 910 Palmerston
^ve. Þurfa menn fyrst að skrifa
fU hans eftir sérstöku eyðublaði
(Beiðni um vegabréfaáritun),
sem þeir að svo búnu útfylla og
senda ræðismanninum aftur á-
samt 2 ljósmyndum, áritunar-
gjaldi ($3.50) og vegabréfinu
sjálfu.
Þeir, sem koma til farar þess-
arar sunnan úr Bandaríkjunum,
afla sér að sjálfsögðu nauðsyn-
legra skilríkja eftir þeim leiðum,
sem þar tíðkast.
Mega menn af þessu sjá, að
talsvert umstang er við þetta,
og því nauðsynlegt, að þeir snúi
sér að því hið bráðasta.
~í tilboði flugfélagsins var
þess getið, að það væri bundið
staðfesting okkar fyrir 30. marz,
þ.e. 50 manns þurfa að hafa
Séra Valdimar J. Eylands
skuldbundið sig til fararinnar,: inSa í Vestur-heimi, verður for-
helzt ekki síðar en 15. marz, ef seti ársþingsins, sem í hönd fer
vel á að vera. Hef eg hugsað mér|n k- ^nudag, 23. febrúar.
fyrirkomulagið þannig, að vænt-
anlegir þátttakendur sendi mér
(Heimilisfang: 30 Cavell Apts.,
449 Kennedy St., Wpg.) allt far-
gjaldið eða helming þess, ef iþeir
kjósa að greiða það í tvennu
lagi, fyrir 15. marz.
Yrði það að vera óendurkræft,
því að hver ætti að borga skað-
ann, sem hlytist af því, ef menn
hættu við förina, eftir að samn-
ingurinn væri genginn í gildi?
Þeir, sem greiddu fargjaldið í
tvennu lagi, mundu síðan senda
seinni helminginn fyrir 15. apríl.
Eins og menn sjá, er hér um
að ræða fargjaldið rétt og slétt.
Verði einhver smávegis kostnað-
ur af undirbúningi fararinnar,
bæði hér og á íslandi, yrði að
jafna honum niður á eftir, en
hann hlyti þó ætíð að verða'
hverfandi.
Fyrir miklu er, að þátttaka í
för þessari verði sem viðast úr. . , r .
, L, _, t . .. ' syrnr íafnframt nyjar myndir
byggðum Vestur-Islendinga, og J J
áskil eg mér rétt til að taka sér-
stakt tillit til þeirra, sem lengra
En jafnvel þó hvorki hann né
Pearson gefi kost á sér, eru
margir aðrir, sem þingið hefir
augastað á og eru þeir:
Carlos Romulos sendiherra frá
Filipseyjum, Padilla Nervo frá
Mexikó, Sir Zafrullah Khan frá
Pakistan, Narsrollah Entezam
frá íran og dr. Charlos Malik frá
Libanon.
FRA SUÐUR-AFRÍKU
Það er hið síðasta af stjórn
dr. D. F. Malans í Suður-Afríku
að segja að hann efnir nú til kosn
inga 15. apríl n.k.
Er spáð að heitt verði í þeim
kosningum.
Forsætisráðherran sem nú er,
Séra Valdimar J. Eylands, fortók við völdum 1948’ Hefir hann
seti Þjóðræknisfélags íslend- barist hlifðarlaust fYrir stefnu
flokks síns, en flokk hans fylla
þjóðernissinnar. Af 9 miljónum
manna sem þarna búa, eru einn
þriðji Evrópumenn, Hollending-
ar og Englendingar, en tveir
þriðju eru Hottentottar, og nú
þó talsvert blandaðir Hollend-
mgum, og er afsprengi þeirra
kallaðir Grikar. Hafa aðeins
nokkrir þessa fjölmenna flokks
atkvæðisrétt, eru þeir í Cape-
fylkinu. En Malan hefir, síðan
hann kom til valda farið fram á
að svifta jafnvel þessa fáu
blökkumannaþegna kosninga
rétti. Þegar hann þröngaði fyrst
lögum gegnum þing er að þessu
lutu, komu dómstólarnir til sögu
og kváðu með lögleysu farið.
Varð Malan iþá að láta í minni
pokan. En það sem fyrst og
NÝIR STJÓRNENDUR WPG. CHAMBER of COMMERCE
Valdimai Bjömsson
Valdimar Björnsson
Minnesota-ríkis, flytur ræðu á
Miðsvetrarmóti Fróns, mánu-
dagskvöldið 23. febrúar. Hann
frá íslandi.
eiga að sækja, ef þátttaka verð-
ur svo mikil, að allir, sem þess
óska, komast ekki með.
Eg vona svo að lokum, að mér
hafi tekizt að leggja málið ljóst
fyrir og nú sé ekki annar betri
en láta til skarar skríða.
Er hér um litlu stærri hóp að
ræða en farið hefur til íslands
undanfarin sumur, en sá munur-
inn, að menn hafa þar verið að
tínast einn og tveir eftir ýmsum
.eiðum og oft með ærnum kostn-
aði.
Er ekki nær, að menn slái sam-i
• -*
an pjönkum sínum og spari ser
þannig bæði kostnað og fytir-
höfn, jafnframt því sem þeir
njóta ferðarinnar betur í félagi,.
að ógleymdum þeim áhrifum,
Séra Haraldur S. Sigmar er
aðalræðumaður á samkomu Ice-
sem hópferð hefur fram yfir iandic Canadian Club, sem hald-
ferðir einstaklinga til víðtækra in ver3ur í Fyrstu lútersku
kynna milli íslendinga vestan
hafs og austan.
kirkju, þriðjudagskvöldið, 24
febrúar. Erindi hans nefnist: —
Mynd þessi var tekin við embættiseiðtöku hinna nýju
stjórnenda Winnipeg Chamber of Commerce, er fram fór
síðast liðinn föstudag, undir umsjón Garnet Coulter borg-
arstjóra í Winnipeg.
Á myndinni eru nöfn stjórnendanna þessi, lesið frá vinstri
til hægri: R. A. Hobday, vara-forseeti; Axel Robertson,
vara-forseti; G. S. Thorvaldson, Q. C., forseeti og Mr.
Coulter.
I forsetastöðu þessa félags eru ekki aðrir kosnir en þeir
er mikið traust er borið til. Má það íslendingum því gleði-
efm vera> að einr» af löndum þeirra hefir í hana valist í
þetta smn og unnið bæði sér og þjóðbroti voru hér sóma
nieo þvi.
einn goðan yeðurdag kemur Mol' ráðið og yrði að minsta kosti
otov frá Rússastjórn til Wash-j ekki gert að Bandaríkja þjóðinni
mgton og segist þurfa að fá bæði né Sameinuðu þjóðunum óspurð-
myndamót og litaröð í þessum um.
peningum til að prófa hvort
það séu hinir réttu Bandaríkja-
peningar, sem Vestur-Evrópu
þjóðirnar og ítalía borgi sér
með. Þeim höfðu verið send sýn-
ishorn peninganna frá Wash-
mgton. Það hafði aldrei áður
heyrst, að um lykil að peningaút
gáfu væri beðið, en Rússastjórn
fremst vakir fyrir honuin nú meé-lvar Þó fyrir þessu treyst. Segir
svo ekkert af þessu meira, fyr en
að uppvíst er, að % biljón dala
meira er í veltu af þessum pen-
ingum, en vera átti. Hafði Rússa
stjórn gefið þá út, og keypt vör-
ur fyrir þá af vestlægu þjóðun-
um og Bandaríkjunum. .Var
þessi útgáfa þá stöðvuð.
Um þessi peninga-útgáfusvik
Rússa birtist grein í febrúar-
hefti Readers Digest. — Tap
Bandaríkjanna á því nam 250
miljón dölum.
Það gekk orðrómur áður um
þessa fjárglæfra Rússa, en skrif
að hefir ekki fyr en nýlega ver-
ið um þá.
EISENHOWER HEFIR
EKKI MINST A BANN
Látum nú sjá, að okkur sé al- “The Family of Icelandic Can-
vara, og fyllum þessa vél í hvelli!; adians.”
Finnbogi Guðmundsson
RÚSSAR MEÐ PEARSON!
kosinn í Öryggisráði fyrst. Og
komi það sér saman um einhvern
er honum kosning vís. Þar sem
Sú frétt var birt í Globe and Russar eru meg Rparson,
Mail nýlega, að fulltrúar Russ-
’ands á þingi Sameinuðu þjóð-
anna hafi gefið í skyn, að þeir
virðiat vandalaust fyrir hann að a
vinna og ólíklegt að Pearson
hafni einróma fylgi Öryggisráðs
kosningum, er að fá gerðir sínar
á þingi samþyktar og atkvæðis
féhirðir.1 fán blökkumannanna einnig. —
Hann vill að stjórnin ein hafi
alt eftirlit með málum, sem út
af þjóðernis-ágreiningi rísa og
að herða á hegningarlögunum
gegn lagabrotum, þar á meðal
að lögleiða hýðingar.
Nationalista flokkur Malans
hefir 86 þingmenn með sér, and-
stæðinga flokkur hans Union
flokkurinn, undir stjórn Jacobs
Strauss, 64; veerkamenn 6, aðrir
flokkar 3. *
Að baki öllum þessum óeirð-
um í Suður-Afr-íku eru hin
gömlu ágreiningsmál Búa og
Englendinga. Búarnir voru ávalt
á móti réttindum blökkumanna
og vildu eins og Malan nú svifta
þá öllum réttindum. Bretar vildu
uppfræða frumbyggjana og
veita þeim að verðleikum frelsi
á borð við aðra þegna sína hvar
sem eru Hollendingar — (eða
Búar), voru innflytjendur til
landsins eins og Englendingar,
en voru ekki frumbyggjar þess.
Englendingar voru því ekki að
berjast á móti hinum eiginlegu
frumbyggjum í Búastríðinu, þó
margir haldi því fram. Síður en
svo.
Vald sitt á Malan mikið að
þakka því, að Smutstjórnin lýsti
stríði á hendur Hitler með öðr-
um brezkum nýlendum og sam-
vinnu, án þess þó að herlið yrði
sent á vígvöll. En Malan snerist
móti því og efldi flokk sinn
svo með því, að hann náði völd-
um síðar.
DROTNINGARDEG-
INUM BíREYTT
Á töflum yfir dagatal þessa
árs, er mánudagurinn 18. maí nú
prentaður með rauðu letri. —
Munu margir spyrja, hvaða helgi
dagur þetta sé, sem von er, því
hann hefir ekki áður með tylli
í dögum verið talinn.
Ástæðan er oss sögð sú, að
drotningardeginum hafi verið
breytt til mánudagsins næsta á
undan 24 maí, sem hefir verið
helgur haldinn í minningu um
Victoríu drotningu, sem fædd
var 24. maí 1819. Nú er önnur
drotning komin til sögunnar, El-
izabet önnur, fædd 21 apírl 1926.
Þykir rétt að minnast þess af-
mælis iafnframt. Og það verður
gert með þessum nýja drotning-
ardegi 18. maí. Verður það fram-
vegis Victoríu dagurinn hér. Á
Bretlandi er Victoríu dagurinn
alríkisdagur Bretaveldis —
(Empire Day) og verður óbreytt
ur.
tluðu að fylgja því einhuga að ins.
máli. að L. B. Pearson. fulltrúi Hacur Rússa á Lie. á rætur að
Canada, vrði kosinn eftirmaður rekja til þess, er hann greiddi
’T'rvggve Lie í ritarastöðu Sam- atkvæði með afskiftum Samein-
einuðu bióðanna. I uðu þjóðanna af Koreu-stríðinu
Mal betta kvað ejga að ræða a í byrjun þess.
V/>n-andi fundum Sameinuðu Lie var endurkosinn ritari í
þjóðanna því Russar vilja nú Lie febrúar 1950 til þriggja ára. En
'r stöðunni, þrátt fyrir þó þeir líkindin eru þau, að úr því hann
væri hinir fvrstu til að mæla sagði öllum að óvöru stöðunni
-neð honum í stöðuna við stofn- lausri fyrir nokkru, að hann
un félagsins. muni ekki vera neitt áfram um
Ritari Sameinuðu þjóðanna er að taka endurkosningu.
PENINGA FÖLSUN RÚSSA
Eftir Hitlers stríðið var lítið
um peninga í hinum yfirunnu
löndum, Þýzkalandi og ítalíu.
En viðskifti voru þarna mikil
innan setuliðsins, en gjaldmiðill
enginn. Til að bæta úr þessu lof-
uðust Bandaríkin til að gefa út
seðla peninga. Prentuðu þeir þá
í svo mörgum litum, að eftirföls-
un var ómöguleg.
Þetta gekk vel um tíma. En
John Foster Dulles, ritari
Bandaríkjanna, fordæmdi s.l.
laugardag, orðróm, sem hleypt
hefði verið á stað um það, að
Eisenhoweer-stjórnin ætlaði að
ieggja bann við flutningum til
Kína.
Hann sagi það aldrei hafa kom
ið til mála í stjórninni. Hitt væri
satt, að James A Van Fleet, for-
ingi Koreu-hersins hefði látið
í ljósi í kveðjuræðu sinni eitt-
hvað um að Kína ætti að vera
umsetið og endi bundinn sem
fyrst á Koreu-stríðið. En það
hefði ekki lengra farið. Og her-
foringinn hefði þá verið að fara
frá herstjórninni, sakir aldurs,
sem öllum hefði átt að vrea
kunnugt.
Englendingar og utanríkisráð
herra Canada, Mr. Pearson,
hefðu mikið haft um þetta mál
að segja. Hvort það væri af því,
að þeim hefði verið iMa við, að
Bandaríkin kölluðu flota sinn
heim frá Formosa og opnuðu
leiðina milli Kína og þeirrar eyju
kvaðst hann ekki vita. En alt
sem skipað hefði verið til þessa
væri opnun leiða til Kína, en
ekki lokun.
Eins væri um það, sem sagt
væri um að Eisenhower-stjórnin
væri að ráðgera að herða á Koreu
stríðinu. Um það væri ekkert af
VERNDARI ÞJÓÐ-
RÆKNISFÉLAGSINS
Rt. Hon. Vincent Massey, land
sjtjóri Canada, hefir snúist vel
við ósk Þjóðræknisfélags fs-
lendinga um að gerast verndari
þess. Ber bréf ný-meðtekið af
félaginu frá landstjóra þetta
með sér.
I hvert skifti sem Finnlands
er getið í heims fréttunum ,skal
það ávalt vera að því, sem gott
er og göfugt.
Síðast liðna viku bárust þær
fréttir þaðan, að stjórnin hefði
veitt 20 miljón mörk ($170,000),
til að kaupa fyrir tilbúin hús
(prefabricated) sem nú þegar
hafa verið send húsnæðislausum
í Hollandi.
•
I sendiherra-bústað Rússa í
Tel Aviv í Israel, varð spreng-
ing s.l. viku. Meiddust fjórir.
Ekki er kunnugt um ástæður
þessa óhapps, því Rússar leyfa
lögreglu borgarinnar þar ekki
nærri að koma. Hitt er víst, að
milli Gyðinga og Rússa ríkir nú
hatur og er ekki ólíklegt að Gyð
ingar þykist hafa átt sín að hefna
fyrir ofsóknirnar á lækna þeirra
i Rússlandi. Israelsstjórn gerði
þó alt sem í hennar valdi stóð til
að vernda Rússa í landinu, þó
svona færi.