Heimskringla - 14.04.1954, Síða 2

2. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 14. APRÍL 1954
prónskringla
/StofnuS ltU)
Smbui út á hrorjum mlðrlkudegl.
Eigendur: THE VIKING PRESS LTD.
853 og 855 Sargent Avenue, Winnipeg, Man. — Talsimi 74-6251
VerO blaOsins er 53.00 árgangurinn, borgist fyrirtram
Aliar borganir sendlst: THE VIKING PRESS LTD.
öll viOaklftabréf blaðinu aOlútandi sendist:
Tne Vlking Prese Limited, 853 Sargent Ave., Winnipeg
mutjóri STEFAN EINARSSON
Ut&iiáakrlít til ritstjórans:
EDITOP HEIMSKRINGLA. 853 Sargent Ave.. Winnipeg
Advertising Manager: GUNNAR ERJLENDSSON
"Helmskxingla" is published by THE VIKING PRESS LIMITED
and printed by VIKING PRINTERS
853-855 Sargent Avenue, Winnipeg, Man„ Canada — Telephone 74-6251
Authorixed as Second Clasa Mail—Pest Office Dept., Ottawa
WINNIPEG, 14. APRÍL 1954
TUSKIÐ BYRJAÐ
Eins og lög gera ráð fyrir, fara fram kosningar á næsta hausti
í Bandaríkjunum .Það eru ekki forseta kosningar í þetta sinn, held
ur einungis þingmanna og fylkisstjora kosningar. í öldungadeild-
ina eru 35 kosnir, fulltrúadeildina 435 og 34 fylkisstjórar.
Kosningarnar eru 2. nóvember. Má því segja að enn sé allur
tími til stefnu. Eigi aó síður var kosninga-undirbúningur hafin 13.
apríl í tveimur ríkjunum, Illinois og New Jersey. Mun og skamt
verða að bíða, að hann hefjist um alt land.
Það er stundum sagt, að yfir forsetalausum kosningum sé
dauft. í þetta sinni mun ekki þurfa að kvarta undan því. Flokkarn-
ir virðast ætla að vera við kosningunum vel búnir. En það er auð-
vitað í því fólgið meðal annars, að byrja útvalningu þingmanna-
efna snemma. Það veltur oft eins mikið á henni og sjálfri kosningu
þingmannsins.
En þó segja megi að alt þetta sé gott og blessað og lýsi mikl-
um áhuga, virðist það vera Bjarnargreiði, að heyja heitar kosning-
ar á milli forseta-kosninga. Árangur af auknu fylgi andstæðinga
á þingi, er ekki til neins. Jafnvel þó þeir verði í meiri hluta, er
ekkert við það unnið Af því hlýzt ekkert nema samvinnuslit þings
og forseta. En án þeirrar smavinnu verður engu til leiðar komið.
Þingið ónýtir verk forsetans, en forsetinn þingsins.
Núverandi forseti hefir átt í brösum við sinn eigin flokk. Er
jafnvel spáð, að republikan-flokkurinn klofni á þingi. f því virð-
ist svo lítil forsjá, frá flokkslegu sjónarmiði, að því er varla hægt
að trúa. Valdavon flokksins með slíku er grafin um alla eilífð.
En til þess er næsta ólíklegt, að komi, þar sem almennings-
frelsi er eins ótakmarkað og í Bandaríkjunum. Útvalning þing-
mannaefna republika, sem nú er hafin, getur að nokkru borið vitni
um vilja þjóðarinnar í þessu efni. Og það er fyrir það, sem undir-
búningurinn getur verið lærdómsríkur.
þrigjja barna auðið, en bömin
sáu lítið af föðurnum, þar sem
hann vann myrkranna á milli, en
á sunnudögum klæddist f jöl-
skyldan öll sparifötum og fór
í kirkju.
Þegar fyrri styrjöldinni lauk,
var Dulles meðal þeirra, sem
fóru til Versala til þess að
semja frið. Hann varð fyrir
djúpum áhrifum á þeim fundi,
og fylgdist með því, hvernig
Woodrow Wilson Bandaríkja-
lega til að kljúfa fylkingar Sam-
einuðu þjóðanna er talið víst og
áreiðanlegt. Og að það muni
koma í ljós á fundinum 26. apríl
í Genf, er mikið óttast.
★
í London segja blöðin einangr
unar sinna í stjómarflokkinum
og verkamenn í Bandaríkjunum
hafa illan bifur á sprenginga-
hernaði. Bretar vildu einnig sjá
Bandaríkin hætta honum. Hinu
gefa Bretar minni gaum, að
forseti kom til fundarins fullur , Rússar hafa einnig vetnis-
hugsjóna, en varð að láta í minni J sprengju og að Bretum getur fyr
pokann fyrir hefndargimd og' staðið hætta af henni, en
kröfum sumra Evrópuþjóða. Eftj sprengju Bandaríkjanna.
ir þetta sneri Dulles sér aftur| *
að lögfræðistörfum og naut þarl f Delhi á Indlandi, sætir^
mikillar ábyrgðar og virðingar.
Hann varð vel efnaður maður,
hafði nóg fyrir stafni og ham-
ingjusama fjölskyldu að hugsa
stefna Bandaríkjanna daglegri
gagnrýni. Nehru forsætisráð-
Asíu við
þeirra. —:
herra hefir varað
sprengjuframleiðslu
um. En þetta dugði honum ekki.j “Jafnvel þó við séum 1000 mílna
hann gat ekki látið utanríkis-J vegar burtu, geta þær fundið
málin vera. Árið 1937 varð hann Dkkur heim”, segir Nehru. “Við
formaður nefndar fyrir þjóða-|megum þakka hinum sæla fyrir,
bandalagið, og við þau störf ef born vor verða ekki blind eða
fylltist hann gremju yfir þeiný fá ólæknandi sjúkdóma af þessu’
þjóðametnaði og togstreitu sem sagði hann í ræðu nýlega á Ind-
hann varð var við. Hann sótti landi.
JOHN FOSTER DULLES
Hinn nýi utanríkisráðherra
Bandaríkjanna
“Það er tími til þess kominn
að hefja sókn í þágu frelsisins
um allan heim. Árið 1942 vorum
við ekki að hugsa um að bjarga
sjálfum okkur, heldur frelsinu,
og slikan hugsunarhátt skortir
Ontariovatn sáu sérkennilega
sjón: Séra Allen Macy Dulles,
kona hans og fimm börn gengu
heim frá kirkju og sungu sálma
hástöfum alla leiðina. Þetta var
venja í þeirri fjölskyldu. Elzti
sonurinn var John Foster, fædd
ur 1888, en föðurafi hans var
merkur utanríkisráðherra, sem
meðal annars átti þátt í friðar-
samningum Japana og Kínverja
eina tíð. Hann- hafði mikil á-
einnig alþjóðleg kirkjuþing, og
þótti munur á svartsýni stjórn-
málamannanna og bjartsýni
kirkjunnar manna. Jókst nú aft-
ur þátttaka hans í störfum kirkj
unnar, enda þótt hann hefði al!a
tíð verið kirkjurækinn maður.
í seinni styrjöldinni ferðaðist
Dulles um og boðaði þörfina á
réttlátum friði og alþjóða sam-
tökum, meðan ríkjandi hugsun
Hafi áheyrendum Nehrus
aldrei dottið hræðsla í hug, er
ekki óhugsanlegt þeim hafi gert!
það eftir ræðu þessa.
★
París er nú meira áhugamál en
nokkuð annað, hvað Bandaríkin
ætla að gera viðvíkjandi Indo-;
Kína. Um Dulles er sitt af hverju
sagt. Það sem Frakkár óttast, er-
að hann loki öllum dyrum til
annarra var sigur og hefnd yfir nokkurs Samkomulags milli kom
óvinunum. Hann átti þátt í því. múnista á Kína og Frakka á Genf
að republíkanar sneru algerlega £undinum. Að Bandaríkin viður-j
frá einangrunarstefnunm, og kenni Kína-kommúnista, er úr
varð náinn samstarfsmaður
Notið GILLETT’S LVE til að búa til bestu
tegund«sápu er kostar einungis lc stykkið
Hugsið yður peninga hagnaðinn, með notkun sápu, sem
kostar einungis 1 cent stykkið. En það er kostnaðurinn
við að búa til ágæta fljótfreyðándi sápu með því að nota
fituafgang og Gillett’s Lye. Yður mun auðvelt að fylgja
forskriftinni, sem er á hverri könnu af Gillett’s. Kaupið
Gillett’s Lye í næstu búðar og verzlunarferð, með því
sparið þér yður margan dalinn á árinu, á sápureikn-
ingnum.
ÓKEYPIS BÓK er skýrir fjölda vegi, sem Gillett’s Lye
getur sparað yður peninga og vinnu, á heimilinu í
borgum og sveitum, Skrifið eftir ókeypis eintaki til
Standard Brands Limited, Dominion Square Building,
Montreal.
Bæði venjulcg stærð og
5 punda könnur
til sparnaðar.
Vandenbergs öldungadeildar-
sögunni. Að veita þeim inn-
göngu í Sam. þjóðafélagið,
þingmanns í þeim efnum. Roose kemur ekki til mála heldur_ við.
okkur í dag. Við Bandaríkjamenn
hófum hvergi nærri fullnægj-!*
andi stefnu í málum stórra landsí hnf á John Foster’ sem annars, fréttum en hinSað tiL
velt sendi hann á stofnfund sam-
einuðu þjóðanna í San Francisco
og síðan hefur hann tekið mik-
inn þátt í utanríkismálum, á vett
vangi Sþ. og annarra aðila. Hef-
ur álit hans faið vaxandi og hann
varð áhrifamesti talsmaður síns
flokks í öllum utanríkismálum.
í kosningabaráttunni, sem fór
fram í Bandaríkjunum s.l. haust,
tókst Dulles það fyrst á hendur
að tryggja samstöðu flokkanna
um utanríkismál, enda þótt það
tækist ekki með öllu. Hann hef-
ur nú fyrir langt og mikið stari
sitt hlotið stöðu utanríkisráðh.,
og á vafalaust eftir að heyrast
meira um hann getið í heims-
svæða við Kyrrahaf og í Asíu,inaut stran8s uPPeldis á Prests‘
, , , c , setrinu. Hann var dugnaðar pilt-
þar sem bandamenn Sovet-komm; r. r
hafa lagt undir sig ^ og fjorgefmn, en las og lærði
' það, sem honum var sagt, sem
var öllu meira en flest börn í þá
unismans
Kína veldi. Bezta tækifæri okk-!H“u’ M‘“ v“y sagt
ai er í Japan.”
Þessi orð 'mælti John Foster:
Dulles árið 1950. Þess var þá
ekki langt að bíða, að hann fengi 'Hann" s'endí"'snáðann
tækifæri til að koma þessúm
tíð þurftu að glíma við. Foreldr-
ar hans vildu, að hann gerðist
i prestur, en áhrif afans urðu
hugsunum sínum í framkvæmd,
þar sem hann var ráðunautur
Trumanstjórnarinnar í utanrík-
ismálum, og fékk það hlutverk
að vinna að friðarsamningum við
Japani. Hann gekk að því starfi
með oddi og egg, ferðaðist hvaðj
eftir annað milli höfuðborga við-
komandi landa, og skapaði smám John Foster Dulles stöðu hjá
kornungan til Sviss til að læra
frönsku, og tók hann með sér til
Haag á friðarfundina þar 1904.
John Foster Dulles var því kom
inn í hinar röndóttu brækur utan
ríkisþjónustunnar þegar fyrir
tvítugt.
Að loknu námi í lögfræði fékk
saman samkomulag um samning-
ana. Þessir friðarsamningar urðu
einstæðir í sinni röð. Það var
lögfræðifirma í N. York. Hann
gifti sig eftir eins árs starf,
enda þótt hann væri þá veikur
ekki stungið sverði í sárin, eins af malaríu, sem hann hafði feng
og svo oft áður í sögunni, held- ið á ferð í brezku Guiana ný-
ur borin á þau smyrsl. Þegar lendunni. Þeim hjónum varð
sagt var, að syndir Japana í síð-j-=- — ■ ____
ustu styrjöld væru ófyrirgefan-'
legar, svaraði Dulles, að Kristur j gp**********«MBWa*M«W
kenndi okkur, að ekkert væri ó-
fyrirgefanlegt. í þeim anda var
samið við hina sigruðu þjóð.
ofanskráð grein var
skifti við Kína, eru ströngu eftir
liti háð.
Spurning: Hvað er þá eftir _að
bjóða Peiping fyrir að fara út úr
Indo-kína?
Ef Dulles bannar okkur að
semja friðsamlega við Kína í
Genf, segja Frakkar, að hann
ætti að berjast fyrir þá í Indo-
Kína.
★
Það sem klofið getur Samein-
uðu þjóðirnar, er þetta:
Kommúnistar í Frakklandi
vilja semja frið við Kínverja
hvað sem það kostar, veita for-
I sætisráðherra Kína borgir í Indo
-Kína og öll viðskiftaréttindi. Að
hætta stríði kosti ekkert minna.
Breta fýsir að Bandaríkin við
(Síðan
skrifuð, hefir John Fosterl , . , T,,
.jurkenm kommumstastjorn ,Kma
þessa.
Hér er um eina mikilvægustu
uppgötvun Molotovs að ræða.
Hún er í raun réttri þessi: Ef
Bandaríkin hætta við hugmynd-
ina um varnarsamtök Evrópu
(European Defence Community
E.D.C.) og leyfa Rússum að
ganga í Atlanzhafssamtökin, þá
er Rússland til með að leyfa
Bandaríkjunum að vera í Evrópu
—um tíma.
Þetta þýðir í stuttu og ein-
földu máli, að Rússar geti, inn
an Atlanzhafssamtakanna stein-
drepið þau, varnað því, að Vest-
ur-Þýzkaland hervæðist, en geti
haldið áfram að efla her í Aust-
ur-Þýzkalandi og með honum
tekið alt Þýzkaland og atjaka^
Bandaríkjunum út úr Evrópu.
Falla diplómatar hins vest-
læga heims fyrir þessu? Getur
skrípaleikur sem þetta dulist
þeim? Bandaríkin voru eina vest
læga þjóðin, sem skjótt og af-
dráttarlaust kváðu þetta tilboð
Molotovs niður.
En hvað er þá að gerast í Par-
is? Allir vita hug Frakka til
Þýzkalands. Oft lítur svo út,
sem þeir óttist það meira en
Rússland. Af því tillögur Mol-
otovs eru til þess að brjóta
Bulles verið skipaður rikisritari
Bandaríkjanna. Það embætti hef',0? ^ðPe'P'ng vcrð^reuddur veg
ir hann nú.)
—Samvinnan
ur í félag Sameinuðu þjóðanna
með þessu eða svipuðu móti. —
Canada virðist á máli Breta.
En Bandaríkin eru glerhörð
á móti þessu og benda á það, sem
uppgjöf allra tilrauna til frelsis
friðar og sjálfstæði smáþjóða
heimsins. Og komi Sameinuðu
Um Evrópu og Asíu er spurtí þjóðirnar sér ekki saman áður

UMMÆLI ÝMSRA BLAÐA
UM SÍÐUSTU FRÉTTIR
(Þýtt)
hvort vetnissprengjan í Banda-
ríkjunum hafi ekki hrætt Sam-
einuðu þjóðirnar meira en
Rússa.
Sprengingin hefir vakið óhug
á stefnu Bandaríkjanna í Lon-
don, Ottawa Tokíó og
Delhi. Af tali og skrifum margra
að dæma, mætti ætla að þessar
þjóðir óttuðust nú meira Banda
ríkin en Rússland.
Að þessi óhugur hjálpi endan-
en til Genf kemur, getur svo far-
ið að Kína og Rússland kljúfi
Sameinuðu þjóðirnar í herðar
niður og þær hnigi dauðar að fót
um kommúnista.
★
Moskva er að sínu leyti vinn-
andi alt sem unt er að því, að
kljúfa fylkingar Sameinuðu
þjóðanna.
Hin nýji Trjóuborgar hest-
ur Molotovs er síðasta dæmi
John Foster Dulles fær um
þessar mundir enn meira tæki-
færi til þess að framkvæma hug-
sjónir sínar í utanríkismálum.
Hinn nýi forseti Bandaríkjanna,
Eisenhower, hefur skipað har.n
utanríkisráðherra í stjórn sinni,
enda hefur Dulles, síðan Vand-
enberg leið, verið fremsti for-
ustumaður republikana um utan-
ríkismál.
Um síðustu aldamót kom það
ekki ósjaldan fyrir, að íbúar
smáhafnarinnar Henderson við
SENDIÐ PENINGA Á TRYGGAN HÁTT
Hvenær, sem þér óskið að senda peninga til gamla landsins, eða
hvert sem vera skal í Canada, þá spyrjið á ROYAL BANKANUM
um beztu leiðirnar. Það skiftir engu máli hver upphæðin er, við
getum greitt fyrir að senda peninga yðar á tryggan og þægilegan
hátt, og yður að litlum tilkostnaði.
VÉR FÖGNUM VIÐSKIFTUM YÐAR
THE ROYAL BANK OF CANADA
Hvert einstakt útibú er vcrndað með samanlögðum eignum bankans cr nema að
npphæð: $2,800,000,000
Ad. No. 5347
No. 19.
1
Calvert Canadiska vasabókin
þeirra greina, sem sérstaklega eru ætlaðar nýjum
Þetta er ein
Canadamönnum.
LÁNTÖKUR
Það er algengt í þjóðlífi voru að menn takí til láns, flest canadisk
heimili hafa meira og minna af lánum að segja. Mörg þessara lána eru
fólgin í því að þér gerið innkaup gegn ákveðnum greiðsluskil yrðuni,
fólk greiðir fyrir það í framtíðinni, sem það kaupir og notar í dag. Stund-
um eru lán tekin í bönkum, öðrum fésýslustofnunum, eða einstaklingum.
Viðskiptafirmur halda því fram, að i vissum tilfellum geti lántöku-
kerfið orðið þjóðinni til hagsmuna, en það getur einnig orðið tvíeggað
sverð. Margur sá, er tekur til láns flaskar á því, hve kjörin tíðum eru að-
gengileg og kaupir gegn ákveðnum greiðslum meira en hann þarf. Þetta
getur leitt til þess, að þegar til næstu afborgunar kemur sé harla lítið af-
gangs til hins nauðsynlega heimilishalds.
Af þessum ástæðum ráðlgegur Calvert’s fólki að taka ekki persónu-
lán nema þv íaðeins, að brýn nauðsyn krefji. Og má telja nokkurnvegin
víst, að ábyrgar peningastofnanir geri eitt og hið sama. I því falli að lán-
taka sé óhjákvæmileg, skal hver í því efni vera dómari í sinni eigin sök,
þó holt geti einnig verið að ráðfæra sig við sérfræðinga á vettvangi fjár-
mála, þér getið fengið lán hjá bönkunum, og öðruin fésýslustofnunum,
og einstakiingum ef svo býður við að horfa, en hyggilegt er þó, að var-
lega sé farið í sakirnar. Upphæð sú er þér takið til láns stjórnast vita-
skuld af gjaldþoli yðar, því þeir, sem lána fara ekki eftir öðru. Greiðslu-
skilmálar eru ákveðnir í ljosi þeirra tryggingu, er þér hafið fram að
bjóða. Lánstryggingar geta verið með margvfslegum hætti, þær geta verið
bundnar við fasteignir og f því falli getur lánveitandi tekið eignina, eða
eignirnar til umráða ef þér standið eigi í skilum, víxil lán eru veitt með
ábekingum, enn í ýmsum tilfellum geta menn fengið lán vegna viður-
kcndrar skilvísi og ráðdeildar.
Er þér takið peninga að láni, eða f rauninn ihvenær sem þér undir-
ritið samning, skuluð þér sannfæra yður um að orðalag og annað, ev að
slíkutn samningum lýtur, séu f fullu samræmi við yðar eigin ósk, og
yður ber jafnframt að forðast, að skrifa blindandi undir fjármálaktaðir
hvert heidur þær eru smáar eða stórar, ennfremur, er nauðsynlcgt, að
Ijá aldrei nafn sitt á nein þau eiðublöð, er fylla má út á eftir. Við lán-
tökur verðið þér að gæta þess að upphæðin sé rétt, hvað lánið kostav
yður og hvernig endurgeriðslum sé háttað.
Lciðbeiningar varðandi framhaidsgreinar er kærkomnar og verðui
þeim komið á framfæri við Calvert House af ritstjóra þcssa blaðs.
1 næsta mánuði rætt um ATVINNULEIT
Calvert
DISTILLERS LIMITED
X.
AMHERSTBURG, ONTARIO