Heimskringla - 22.07.1959, Blaðsíða 1

LXXIII ÁRGANGUR
FJALLKONAN
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 22. og 29. JÚLÍ 1959
TIL ÁSKRIFENDA HEIMSKRINGLU
NÚMER 41. og 42.
MRS. SIGRÚN STEFANSON
Nýr landstjóri
Nsosti landstjori Canada hcrma
fréttimar að verði Maj. Gen.
George P. Vanier, hershöfðingi
r.-f . iot4 t>n hefir síðan
verið ambassador í Frakklandi
og ritari High (Commissioner
Canada í London. Hann er 71
árs og tekur við starfi sínu 31.
júlí, áður en Elizabeth II fer
héðan.
Landstjórafrúinn er dómara-
dóttir frá Quebec.
Landstjórinn er annar canad-
iski maðurinn sem stöðu þessa
skipar. En 17 brezkir hafa verið
hér landstjórar frá 1867.
Nýi landstjórinn misti annan
fótinn í stríðinu.
ÍSLENDINGAR TAKA
ÞÁTT í SKRÚÐSÝNINGU
FYRIR DROTNINGUNA
í sambandi við komu Elizabet-
ar drotningar og Philips prinz
til Winnipeg, á föstudaginn 24
júlí s.l. var haldin skrúðsýning
á grasvellinum fyrir iframan þing
hús bygginguna. 25 þjóðarbrot
sem byggja Manitobafy.lki, toku
þátt í sýningunni, sem var hátíð
leg og virðuleg að öllu leyti.
Sýningin stóð yfir í hálfa klukku
stund og fréttaritarar dagblað-
anna gerðu mikið úr því hvað
drotningin hefði verið hrifin við
athöfn þessa.
Hópurinn kom í langri skrúð-
göngu yfir Broadway St., fór
fram hjá myndastyttu Victoriu
drotningu og gekk svo fram íyr-
|ir Elizabetu drotningu og Philip
prltiz, Iff svm þau sátu á svöl-
unum fyrir framan þinghúsið.
Þrjár eða fjórar persónur frá
hverju þjóðarbroti voru í skrúð-
för þessari, í þjóðbúningum sín
um—í flestum tilfellum, þjár,
kona, maður og lítil stúlka eða
drengur. Maðurinn bar á hárri
stöng, merki síns lands, en það
var aðeins táknrænt merki, sem
gaf til kynna einkenni landsins,
t.d. bar maðurinn í grízka flokkn
um stórann klassa af þrúgum, en
Sviss kom með stundaklukku.
Að sama skapi voru gjafirnar
sem börnin báru fram táknrænar
svo sem stór ostur (gerfiostur)
frá Svisslandi; fisur frá norska
fólkinu; og víkingaskip frá ís-
lendingum.
íslendingar sem þátt tóku t
skrúðsýningunni voru:—< frú
Hulda Clarke, dóttir Mr. og Mrs.
G. J. Guttormsson í Riverton,
sem var tignarleg í f jallkonubún
ingnum; Ronald Kristjanson,
sonur Mr. og Mrs. Wilhelm
Kristjanson, sem bar merki ís-
lands; og Joanne Thordarson, lít
il sex ára dóttir Mr. og Mrs.
Victor Thordarson. Bar hún
fram gjöfina frá íslendingum.
John Hirsch, leikstjóri við
Manitoba Theatre Centre, æfði
fyrir sýninguna, en undirbúning
ur var í höndum allherjarnefnd-
ar. Frú Hólmfríður Danielson að
stoðaði við sýninguna og sá um
þátttöku íslendinga.
Sýningin var öll tekin á filmu
og sýnd samstundis yfir CBWT
sjónvarp. 4
f meira en sjötíu ár hefir Heimskringla komið út með
fréttir og fróðleik til lesenda sinna. Og enn er gert ráð
fyrir að hún haldi áfram að koma út, en iþó í dálitlu
breyttu formi,—i sameiningu við hið eina annað íslenzkt
vikublað, sem líka hefir verið gefið út í meira en sjötíu
ár. Og vonast er eftir, með stuðning margra góðra manna
að islenziku blöðin geti enn verið við góðu lífi í mörg ó-
komin ár í hinu nýja, sameinaða formi, með það eitt fyrir
augum að vera málgagn íslendinga í vesturheimi og tengi-
liður þeirra við ættjörðina. Stofnað hefir verið nýtt út-
gáfufélag, North American Publishing Co. Ltd., sem gef-
ur út hið nýja sameinaða blað.'
Forstöðunefnd Heimskringlu vill, við þessi timamót, nota
tækifærið, í þessu síðasta tölublaði Heimskringlu er hún
kemur út í sérstæðu formi, til að þakka öllum áskrifendum
blaðsins viðskifti þeirra, stuðning og trygð, á liðnum ár-
um. Og hún vill hvetja alla áskrifenda blaðsins og aðra
góða vini til að halda áfram að styrkja Heimskringlu í
sínu nýja formi.
Heimskringla á langa og glæsilega sögu að baki sér, og
vonast er að saga framtíðarinnar verði henni engu að síður
til iheiðurs og sóma, í hinu breytta formi. Aðal verkefni
hennar nú, í sameiningu við Lögberg verður það, að efla
mál íslendinga, bæði austan hafs og vestan. Hér er því
ekki um sögulok að ræða heldur þáttaskifti. í fullu trausti
þess að íslendingar alment séu fylgjandi þessari breyt-
ingu mun hið nýja blað “Lögberg-Heimskringla” hefja
göngu sína þriðju vikuna í ágúst.
Virðingarfylst,
Forstöðunefnd Heimskringlu og Viking Press
fiirðmeyjar
DIANE MAGNUSSON
dóttir Mr. og Mrs. Gunnsteins
Magnussonar, Gimli, Manitoba.
LYNNETTE EINARSON
dóttir Mr. og Mrs. Ingvars Ein-
arson, Gimli, Manitóba.
við Columbia-háskólann var rúss
neska og hagfræði. —Aliþbl.
Fyrsta sauðkindin
Allra fyrstu íbúar Ameríku,
voru án ullar.
Ástæðan fyrir því var blátt á-
fram sú, að sauðfé var hér ekki
til.
Indíánar þektu það ekki.
Fyrsta sauðkindin var flutt til
Ameríku af spánskum landkönn-
uði Coronado að nafni, 1540. í
Canada byrjaði ekkifatagerS úr
ull fyr en nokkrum hundrað ár-
um seinna, eða 1671, með inn-
flutningi sauðfjár til Nova
Sootia, er þá hét Acadia.
Flutningur eykst um
Churchiil
landið undir sig var hann ásamt
öðrum Gyðingum á öllum aldri
fluttur í fangabúðir og einn dag
kom að því að fangarnir voru
látnir grafa sína eigin gröf í
fangelsisgarðinum, þegar því var
lokið var þeim öllum skipað í
einfaida- röð við gröfina og af-
tökusveitirnar tóku til starfa.
Alrpy slapp með skrámu í læri
en féll í öngvit ofan í gröfina
með likunum. Rétt á eftir komu
bændur úr nágrenninu og stálu
öllu, sem fémætt var á líkum
Gyðinganna. Rankaði Alroy þá
úr rotinu en landar hans fóru
með hann beinustu leið til þýzku
böðlanna aftur. Mátti hann nú
dúsa enn um sinn í fangabúðum
Þjóðverja en þrisvar tókst hon-
um að sleppa, eitt sinn fyrir góð
vild þýzks liðsforingja. Eftir að
hann slapp x síðasta sinn frá naz-
istum lenti hann í klóm rúm-
enskra hersveita, sem trúðu ekki
að hann væri rúmenskur borgari
og dæmdu hann til dauða fyrir
njósnir en á síðasta augnabliki
kom að liðsforingi, sem þekkti
hann og bjargaði honum frá af-
tökunni.
Þegar Rússar ruddust inn í
LENT MEÐ AÐSTOÐ
RATSJÁRTÆKJA
15. júní, um 11 leytið að
morgni lenti Saga Loftleiða á
Keflavíkurflugvelli. Var flug-
vélin að koma frá N. York en
gat ekki lent á Reykj'avíkurflug-
velli, sem var lokaður vegna
dimmviðris. Aðflug að Keflavík-
urflugvelli var gert með aðstoð
ratsjártækja flugvallarins, en
hér var þokuloft skýjahæð 60
metrar og skyggni 800 rnetrar.
Flugvélin hélt áfram til Glas-
gow og London eftir nokkra við-
dvöl á Keflavíkurflugvclli. Um
kl. 14 lenti hér einnig með að-
stoð ratsjártækja Douglasnflug-
vél Flugfélags íslands, sem var
á leið frá Akureyri til Reykja-
víkur. Meðal farþega var Emil
hasti orðið að auka við fangelsis-
rýmið í landinu til að taka við
fangaflaumnum. Alþbl. 27. júní.
RÚSSAR MINKASTÓRLEGA
KAUP Á ÍSLENZKRI
SALTSÍLD
Jónsson forsætisráðherra. Veð-
urstofan gerir ráð fyrir að veður
batni.
í gær voru undirritaðir samn-
ingar við Rússa um 40 þúsund
í viðskiptasamningnum við
Rússa,. sem gerður var í sept
1956 og gildir til loka ársins ’59
var gert ráð fyrir 150,000 tunnum
af saltsíld, Norðurlandssíld og
Suðvesturlandssíld.
Um þetta magn hefur verið
samið bæði árin 1957 og ’58. Á sl.
ári svo, að Rússar keyptu 100.000
tunnur af Norðurlandssíld og
50.000 af Faxasíld.
í vor varð vart tregðu hjá
Rússum að hefja sanminga og
hefur dregizt óvenju lengi þrátt
fyrir stöðugan eftirrekstur af
hálfu íslendinga, sem töldu nauð
í september á þessu hausti, eru
28 ár liðin frá því að byrjað var
að flytja hveiti frá Churchill til
Evrópu. j Rúmeníu 1944 lézt Alroy vera
Fyrsta árið voru skipxn aðexns!_____f1Affama«lir ntr aiann
tvö sem sjoleið þessa foru með
454,000 mæla af hveiti til Bret-
lands. Á síðast liðnu ári voru
skipin 55 og fluttu 19,599,000
KERALAKOMMAR HAM-
AST VIÐ AÐ HANDTAKA
ANDSTÆÐINGA SÍNA
í einu ríki í heiminum hafa
kommúnistar náð meirihluta í
frjálsum kosningum og myndað
ríkisstjóm. Það ríki er Kerala,
eitt af ríkjunum á Indlandi.
Stjórn þeirra, að öllu stjórnar-
andstaðan hefur sameinazt um að
mótmæla henni og hefur gert
það með friðsömu móti í anda
Gandhis.
Svör kommúnistastjómarinnar
hafa verið þau, að rúmlega 13.600
manns hafa verið handtekin síð
mæla á markaðinn út um allan
heim.
Á komandi ári er búist við
meiri flutningum þessa norður
sjóleið til Evrópu, en nokkru
sinni fyr.
un^erskur flóttamaður og slapp hó£st 12
„1 ísrael. Með hjalp Rauða kross yHafa þannig nSlega 1000
ins fékk hann bjargað foreldrumN v,andtekin á datr
, c ' r\rr fi.rftnct manns verið handtekin a aag.
sxnum fra Rumenxu og tluttust
FLÓTTAMAÐUR TÓK
HÆSTA PRÓFIÐ FRÁ
COLUMBIA-HÁSKÓLA
þau til fsrael. Vegna námshæfi-
leika sinna komst hann til Banda
ríkjanna og bjó sig undir að ger-
ast háskólakennari.
Alroy kveðst hafa sloppið lif-
andi bæði frá Rússum og Þjóð-
verjum með því að taka hlutina
réttum tökum frá byrjun. “Mér
skildist strax að eg tefldi engu
á hættu með því að reyna að
flýja. Ekkert gat verið verra en
synlegt að ganga fra samningum
sem fyrst, á ður en vertíð hæfist.
Loksins í vikunni sem leið, um
það bil, sem veiðar voru að hef j-
ast, voru Rússar tilbúnir til við-
ræðna. En í stað 150.000 tunna
kváðust þeir nú ekki hafa áhuga
á meiru en 40.000 tunnum af
Norðurlandssíld og um það var
svo samið.
Þá hafa Austur-Þjóðverjar
reynzt ofáanlegir til samninga
um síldarkaup eins og áður. En
svo vill til, að þeir segjast vera
reiðubúnir að hefja viðræður
hinn 28. júní n.k. Er það óneitan-
lega einkennileg tilviljun.
—Mbl 25. júní.
•
nýr PRESTUR vígður
Biskup fslands vígði í gær
cand. theol Ingþor Indriðason til
Herðubreiðarsafnaðar S Canada.
Rúmlega 4000 hafa verið dæmd
í fangelsi, en öðrum sleppt meðJEr hann nú kominn vestur.
aðvörun.—Hefur stjórnin í snar-Alþbl. 23. júní
Rúmanskur flóttamaður tók í vera í fangabúðunum og eg vissi
vor hæsta próf, sem tekið hefur að bæði Þjóðverjar og Rússar
verið við Columbia-háskólann í! ætluðu einhvern tíma að drepa
N. York. Ch. C. Alroy er 30 áraimig. Það var ekki um neitt að
! V, 1__
Próf. Haraldur Bessason Prof. Thorvaldur Johnson
forseti Íslendingadagsins 3. á- flytur “Minni Canada” á íslend-
gúst, 1959 að Gimli Manitoba.. ingadeginum á Gimli, 1959.
og hann lifði af aftöku nazista
þegar hann var barn að aldri og
nú er hann útskrifaður með
hæsta einkunum, sem hægt er að
gefa í hverju fagi.
Alroy fæddist í Czernowitz i
Rúmeníu og þegar Rússar réð-
ust inn í Rúmeníu árið 1940 gekk
hann í skóla hjá kommúnistum
til þess að losna við nauðungar-
vinnu. Þegar Þjóðverjar lögðu
gera annað en reyna að flýja hve
nær sem færi gafst. Uppgjöfin
er hættulegust þegar við morð
ingja er að fást. Þegar eg var
settur í fangabúðir hóf eg þegar
í stað undirbúning undir flótta.”
Alroy talar ellefu tungumál:
Þýzku, rúmensku, rússnesku,
frönsku, ensku, úkrainsku ítöl
sku, ihebresku búlgörsku arab-
isku og ungversku. Aðalfög hans
Davíð Bjömsson
Joseph T. Thorson
flytur frumort kvæði á íslend- dómari, flytur “Minni íslands á
ingadeginum á Gimli, 3. augst fslendingadeginum á Gimli,. 3.
1959. ágúst, 1959.