Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 12.10.1889, Side 2

6
að bera á baki yfirsjónir sinna svo nefndn
stjörnanda ?
Skoðun nn'n á ábyrgðarákvæðum frum-
varþsins er því í stuttu máli sú, að þau
reynist i framkvæindinni ckkert aunað én
„humbug“, ogmálamiðlanin yðar svo nefnda,
bún erþví, livað þetta atriði snertir. upp-
gjöf á þejrri aðalkröfu íslend- j
inga, að þjóðin fyrir tilstilli ör- i
uggra ábyrgðarákvæða verði lierra j
í s í n u h ú s i.
III.
J>á segið þér „samkomulagsmennirnir“,
að það sé „engin efnisbreyting“, og að þér
sjáið „ekkert sérlegt því til fyrirstöðu“,
þó að tekin sé upp tilvísun til stöðulag-
anna 2. jan. 1871.
Ekki er nít sparað að slá úti tromfun-
um, til j»ess að liafa „innlendu stjórnina“
og pappirsábyrgðina, er eg lýsti, upp úr
krafsinu!
Jú víst er það efnisbreyting, og hún stór- '
vægileg, enda myndi að öðrum kosti, hvorki
nlþingi — og þér sjálfir „samkomulags-
inennirnir“ — hafa fylgt þessu svo fast
fram að undanförnu, né * stjórnin að sínu
leyti hafa lagt svo mikla áherzlu á þetta
atriði.
lAð taka upp tilvísun til stöðulaganna,
Jiað þýðir, eins og þú veizt vel, hvorki
fneira né minna, en að v i ð u r k e n n a ,
að ríkisþing Dana eigi löggjafarvald í mál-
uin vorum, oggeti þar af leiðandi, fivenær
sæm því sýnist, með fullum laga-
rétti „innlimað“ Island sem einn hltíta
Iáanmerkur, og skapað oss löggjöf eptir
eigin höfði.
Vc-it eg það vel, að vér sem veikari
málsaðili verðutn að lúta valdinu, hvort
sem er; on ekki myndi þó málstaður vor
ver standa, þé að vér ékki. fyrirfratn Iög-
heimiluðum, hverja þá óbaefu, er erlendu
l’iggjafarvaldi kynni að þáknast að haía í
ijammi.
Að vilja. gelja rétt vprn ,til sjálfsforræð-
is, og það fyrir ekki feitari bita, en efri
Ceildar herrarnir hafa borið áfborð—það j
ei því u p p g j ö f i n, ur. '4, t sem þér ■
ÞJÓÐVILJINN.
Nr. 2.
„samkomulagsmennirnir1 liafið gjörzt sekir
í í sumar. (Framh.),
Palladómar.
—:ó: - :0:-o-:o:~:o:—
(Framh.).
Landshöfðingi Magnús Stephen-
sen. jEáðrjki M. St. fylgir honum, eins
og skuggi, hvar sein hann situr, og hvert
séin hanii fer, bæði utan þings og á; allir
muna t. d. til þingíárarbannsins og skýr-
ingarinnar á prestakallalögunum, sein hvort-
tveggja var gert að umtalsefni á alþingi
1887. Af sama bergi var það brotið, er
hann fór utan í ár, óefnð mestmegnis til
að fiýta fyrir veitingu þriggja hálaunaðra
embætta, sem vita mátti, að alþingi raundi
lækka við launin; í þetta skipti hefir ráð-
ríki hans létt þyngju landssjóðs um marg-
ar þúsundir króna, ef embættismejmirnir
nýju ekki verða því skammlífari, og eiga
landsbúar honum þar lítið að þakka.
A alþingi talar liann miklu meira um
það, hvað sér og stjórninni sýnist, en hvað
landinu sé gagnlegt, og er það í góðu sam-
ræmi við lifsstefnu hans og lundarfar ; en
þó að hann virðist meta þingið harla lítils,
og geri s.ér þráfaldlega lítið fyrir að ónýta
gjörðir þess eptir á, þá vill hann þó held-
ur hafa það með sér, eiuhutekst honnm
mikið vel að vefja því um fingur sér. Hejma
fyrir er hann hinn alúðlegasti, og notar
hann þá opt ög einatt þann sið, er hann
á orðastað við mótStöðumenn sína, að lát-
ast í byrjuninni vera þeim samþykkur í að-
alatriðunum ; eg hefi þannig hevrt það haft
eptir honum, að það væri máske bezt, að
jsland væri lýðveldp að verzlunin væri inn-
lend o. s. frv.; en það er ekki hægt, það
er ékki mogulegt, bætir hahn svbvið ; tekst
höiiuin þannig að loiða suma ístöðulitla á
sitt mál, og enda gefa þeim hugmyndir nni,
að hann sé sjálfur .eðal-frjálslyndur. Ætli
hanii sér á þinginu ..að æyðileggja eitthvert
mál, er hann ekki ætjð svo vandur að
meðulum sein skylclí. því að bann er mað-
ur seni umfram ílltnVill báfá sítt fram;
opt ræðst’ hann á óverulegustu atriði máls-
ins, sem litla eða enga þýdingn-- hnfa( og
roynir þar með að fwlla- Jruð ;^hann. vílar
heldur eigi.■_ fyrir^^úa- ^að hártoga. .sjunt, og
liafa þeir póstar í ræðvun hans.verið nefnd-
ir „málfærsluínannsbféllui'1. og eru það
líklega gamlir „remiiiiscensar11 frá því, er
liann sat í, yíirdóminiuu ; stuudum gefur
liann bendingar sem beinlínis oru villandi
svo senv er hann var hvatamaður þess, að
löggildingum ýmsra verzlunarstaðavar steypt
inn á eitt frumvarp, og varð þetta svo til
að eyðileggja allar löggildingarnar, er til
stjórnarinnar kom. Er því opt illt að vita,
hvort orð hans eru alvarlega meint, eða
annað býr undir.
Að M. St. skuli liafa komizt fram með
ráðríki sitt, svo að það hefir verið þolað
í liljóði, mögliuiarlítið af þingi og þjóð —
lieykjavikurblöðin þora t. a, m. aldrei að
kalla að finna að neinum hans orðvun eða
gjörðum —, því veldur eigi að eins nieð-
fæddur volæðisandi íslendinga, og það, að
mörgum þingmönnum stendur eins og ein-
hyerskonar beigur ;vf alræðismanninum,
helvtur og það, að M. St. er í raun og
veru að íniirgu leýti mikilinenni, hátt haf-
inn yfir fjölda amiara lundsmanna, og hefir
ráð undir rifi hverjiV, til að þagga niður
niótspyrnu og fækka mótstöðvvniönnuiiuiii,
M. St. tekur mjkinn þátt í málunuin á
þingi, og er nú orðið allvel niáli farinn,
en stirður var hann fvrst framan af lengi:
málrómurinn er þó aldrei viðkunnanleguiá
því að liann lieggur uin of á orðumvm, og
laus er hann við að vera niælskumaður;
orðtnk Reykvíkinganna: „bezt talaði lands-
höfðingi á þinginu í dag“, ber því óefað
að éins að skilja sem vott um hollustu þá
til embættisvaldsins,, er þeir Yikverjarnir
bera utan yfir sínum mjög misjafna innra
manni. A þinginu þolir hann fremur illa
öll mótmæli, og stekkur stundum út úr
neðri deild, til að heyra eigi mótstöðu-
mennina, og er það ekki „parlanientarisktA
M. St. virðist hafa mjög liáar hugmynd-
ir um embættisvaldið og einbættistignina,
og gæta þess eigi, sem vert er, að valdið
er til vegna þegnanna, og hann því þjónu
þjóðnrinnar fyrst af öllu, eins og aðrirem-
bættismemi; ætti þá og að fylgja þeim háu
hugmyndum einlægur vilji á að beita vald-
inu hófiegá og skynsamlega, svo að ekki
netist orð sálmaskáldsins:
„Kann vera margan megi
meining sú villa þi’átt
þótt lcigin þeir bi'jóti og beygi
bannað sé þeim það eigi,
fyrst tald þeir hafa bátt“.
Amtiíb' Júl'íus Havstéen ernr. 1 í rö9
hinna konungkjörnu þingmamnv; hann erhár
maður vexti, en mjor og grannvaxiiin og pví
fremur væskilslegui'; grannlt'itur er lvann og