Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 18.04.1891, Page 2

90
ÞJÓÐVILJINN.
Nr. 23—24
þeir staiula félaginu nær eða fjær, hljóta
stórum að harma.
Vitanlega hafa sum hin fyrri kaupfélög
vor hrunið um koll af pví, að til forstjöra
hafa valizt ýmsir féglæfra- og misvndis-
menn,- er hafa hagnýlt sér vankunnáttu al-
mennings í verzlunarsökum, til þess að
krytja sjálfum sér, og síðan hafa félögin
farið um koll eptir eitt eða tvö ár.
En Gránufélaginu hefir það aptur á móti
haldið uppi til pessa, að Tr. Gannarsson
er og hefir verið vandaður maður; pað er
enginn efi á pví, að hann hefir v i 1 j a ð
gera sitt bezta, til að efla hag og hagsæld
Gránufélagsins.
En pað er annað, sem gerir pað að
verkum, að komið er setn komið er.
Hr. Tr. Gunnarsson hefir aldrei verið
maðurinn til að hafa penna starfa á hendi,
og afskipti lians af Gránufélngi bera vott
um petta sama oftraust á sjálfum sér, sem
svo opt og berlega kernur í lj '>s í opin-
berri framkomu hr. Tryggva, og ekki sízt i
hlaðngreinum peim, sem hann epdruin og
sinnuin sendir til blaðanna.
í stað pess að gæta pess pegar í byrjun,
að láta Gránufélagið, sem frekast vorn föng
á, reka skuldlausa verz.lun erlendis, pá leið-
ist hr. Tr. G. til pess — sjálfsagt mest af
oftrausti á sjálfum sér — að vilja láta fé-
lagið gína yfir sem mestu; hann kaupir
fyrir félagið einn verzlunarstaðinn eptir
annan, ög setur pannig peningana fasta i
“skjaldaskrifii og baugabrot“, svo að nauð-
ur rak hann til að taka lán á lán ofan.
ifeð lántökum pessura lagði hann snör-
una að hálsi félagsins, pá snöru, sem Holme
heldnr nú í, og getur hert að, hvenær sein
vera vill.
j\Ieð lánsfénu fylgdu, sem vant er, eigi
að eins háar vaxtagreiðslur, heldurog ýins-
ar skuldbindingar, svo sein að skipti fé-
lagsins gengju að mestu eða öllu gegnum
hendur Holme störkaupmanns o. s. frv.;
með öðrum orðuin félag petta, sem verða
átti innlend verzlun, og drepandi rotliögg
fyiir útlenda verzlunarólagið, er Tr. G. á-
taldi manna.mest, varð i staft pess leik-
briiða ejns erlonds peningamauns, og, eptir
pví sem feun .iá, sótti, eigi barnið bezta í
röð útlendra'verzlana á íslandi.
f>ar sem öll verzlun félagsins hefir geng-
ið í gégninn hendur Holme, virðist og dvöl
og kontó'hald hr. Tr. G. í Kaupmanna-
höfn hafa vérið félaginu allsendis óparfur
kostnaður; hann hefir að mestn verið par
sein Holme’s iWáður, og hefði pví sá kostn-
aðurinn öllu fremur átt að lenda á Holme,
en á Gránufélaginu.
Um verzlunaraðferð Gránufélagsins hér
á landi er pað að segja, að pað hefir vand-
lega sniðið sér stakk eptir útlendu verzlun-
uunm í öllum aðal-atriðum t. d. með út-
lánin, nema hvað ýmsir félagsmanna kvað
hafa gert sér enn dælla við pað, en aðrar
verzlanir, með óskil k skuldum; og má að
vísu eigi áfellast hr. Tr. G. um ofi pessu
efni, pó að honum hafi af góðsemi sinni
opt og tíðum orðið pað á, að sýna meiri
umlíðunarsemi og trevsta mönnuin betur,
en hyggni bauð. En víst er um pað, að
hvert pað félag, er ætlar sér, að koma
verzlun vorri í annað og betra horf, en
verið hefir, má ekki láta lánin komast að,
eða byggja verzlunina á fögrum loforðum
verzlunarmanna.
Frekara virðist oss eigi ástæða til að
minnast á Gránufélagið að pessn sinni, en
viljum að endingu taka pað frain, að af
dæmi pess og óförum geta verzlunarfélög-
in lært:
1., Skuldlaus verzlun utan lands og inn-
an er einkaskiiyrði fyrir pvi, að pau
geti kippt verzlauinni í haganlegt horf.
2., Að kapp er bezt nieð forsjá i verzl-
unarsökunum, og að heppilegra er, að
hafa minna um sig í fyrstu, og að
fika sig svo sinám saman upp á skapt-
ið, eptir pví sem efni leyfa, heldur en
að vilja strax gfna yfir öllu, án pess
að líta á ástæðurnar. og
3.. , Að verzlunarforstaða er meira vanda-
verk en svo, að hver og einn geti
hlaupið til hennar án allrar menntun-
ar og undirbúnings.
N Ý F U N D I Ð
FORNT ÍSLENZKT HANDRIT.
—o— o-—
Landi vor Einkur Magnússon í Cam-
bridge héfir nýlega fundið í stórú handrita-
safni í Ciieltenham fornt íslenzkt handrit,
sem menn hafa lengi ætlað, að Væri glftt-
að. í bréfi frá Englandi ér pví pannig
lýst:
“það er hin stóra Skarðsbók, Co'déx
Skardensis, af postulasögum, senr Ormur
löginaiur Snonason gaf Skarðsk’itkju á
Skarðsströnd 1401, Á hæð hefir bókin
verið hálfur seytjándi pumlungur og á
breidd rúiiiir ellefu puml. og pannig að
stæið slagnð hátt upp i Flatevjarbók. Hiin
er nú öll í blöðum, allur kjöluriun rotinn
úr henni; en textinn er allur óskaddaður,
og skinnið að mestu bjart, og vantar ekki
í hana nema eitt blað, hið sama sem vant-
aði í liana, pegar Árni Magnússon lét af-
skrifa hana. Hún er vist ekki mikið yngri
en frá öndverðri 14. öld; höndin ágæt af-
lestrar og upphafsstafir sumir ákafiega stór-
ir og prýðilega dregnir og lýstir. Hand-
ritið keypti eigandinn 1836 af bóksala i
London, sem Thorpe hét, og má sjá á pvi,
að pað hefir einhvern tima verið í fórum
Grims Thorkelins“.
B R É F
úr Inndjúpinu, 10. apr. 1891.
“Aln enningi hér innra pykir mjög leitt, ef
ekkert verður af gufubátsfei ðunuin um Djúp-
ið í ár. Menn gjörðu sér beztu vonir um,
að Ásgeir kaupmaður inundi ganga að að-
alskilyrðum peim, er sýslunelndin setti fyrir
styrkveitingunni, með pví nð skilyrði pessi
póttu mjög sftiingjörn; en nú hefir ferða-
áætlun sú, er Ásgeir sendi hingað frá Kaup-
mannahöfn, látið pessa von verða sér til
skammar. Samkvæmt henni eru Djúpferð-
ir bátsins að ýmsu leyti óhaganlegar, en
pað sem út yfir tekur er pó, að báturinn
skuli eiga að ha*tta einmitt pegar sá timi
byrjar, er bæði Djúpmenn, og aðrir nær-
sveitamenn að norðan og sunnan, purfa hans
helz.t með til ferða og fiutninga. Eptir pess-
ari áætlun litur svo ut, sem pessi gufubátr
ur eigi mest að vera til pess, að sýna oss
Djúpinönnunum s’ássfólkið úr kaupstaðn-
um iiin hiisumaitímann, en fyrir pað viljum
við Djúpkarlarnir ekki gefa margar púsund-
ir af landsfé. Bátseigandinn gerði hérað-
inu miklu ineira gagn með pvi, að láta
bátinn ganga allan april og októbeunánuð,
eins og sýslunefndin fór frain á, heldur en
með pessu hásumarskjökti, er allur porri
Djúpmannii parf engra fiutninga mef; J>að
hefir lieyrzt hingað, að Asgeir vildi ekki
leggj i bátinn í pá hættu, að vera hér á
ferðinni í októberniánufti; en fkir ínunu
vilja gjöra svo 1 tið úr ásgeiri, sem kaup-
nninni, ;ið liunn hafi keypt pann gufubát,
er liann treysti eigi eins vel og Djúp-
menn treysta priggja- og fjögurra-manna-
bátum síuuín, er d.iglega fara um Djúpið
pvert og endihingt allan veturinu. Trú-
legra er pað og kaupmannlegni, að As-
geir kaupmaður kæri sig ekki um að láta
iiafiia sinn bj ða möuuum hér að innan
upp á greiðan og góðan tlutning út á ísa-
fjiirð pann tima ársins, er annars hrýtur
lielzt að Arngerðareyraiverzluninui. Stórt
bú parf mikla lýrirhyggju“.