Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 26.01.1900, Síða 1

Verð árgavgsins (minnst
52 arkir) 3 kr. 50 aur.;
erlendis 4 kr. 50 aur.,og
í Ameríku doll.: 1.50.
Borgist fyrir júnímán-
uðarlok.
ÞJOÐVILJINN.
FjÓRTÁNDI ÁB3ANGUB.
EITSTJÓEI: SKÚLI THOEODDSEN. n-*Z-
Uppsögn skrifleg, ógild
nema komin sé til útgef-
anda fyrir30. dag júní-
mánaðar, og kaupandi
samhliða uppsögninni
borgi skuld sína fyrir
blaðið.
M 5.-6.
ÍSAFIBÐI, 26. JAN.
19 0 0.
trtiöna
Útlend blöð, er ná fram yíir miðjan
desember, segja stormasama og óstöðuga
Ve<5ráttu í norðurhluta álíu vorrar, síðan
vetur koin á. — Að öðru leyti er þetta
helzt tíðinda fra útlöndum:
Afríku-ófriðurinn. Eins og áð-
ur hefur verið skýrt frá hór í blaðinu,
sendu Bretar herauka mikinn til Suður-
Afríku, til þess að rétta hlut sinn, eptir
ofarirnar, sem þeir biðu þegar í öndverð-
ófriðinum. — Yfirforingi liðs þessa
Var Bnller hershöfðingi, sem sagður er
kappi mikill, og þaulvanur hernaðarstörf-
nm, og væntu því Bretar, að fljot mundu
Udskiptin, er hann væri kominn þangað
suður.
Skipti Buller liði sínu í þrjár sveitir,
og var sjálfur fyrir einni sveitinni, fyrir
annari Gatacre hershöfðingi, og Methuen
lávarður fyrir hinni þriðju.
Segir nú fýrst af hersveit þeirri, er
Methuen lávarður stýrði, og ætlað var, að
halda til liðs við Breta þá, er Búar hafa
mni lukt i borginni Kimberley. — Her-
sveit þessi rakst á hersveitir Búa skammt
fyrir sunnan Kimberley 9. des. síðastl.,
og sló þegar í harðasta bardaga, er lykt-
aði svo, að Bretar biðu ósigur, og urðu
undan að hörfa, eptir að hafa misst 817
menn, er fellu eða urðu óvígir af sárum,
og auk þess fjölda manna, er herteknir
voru. — Heitir þar Magersfontein við
Modder-íijót, er orusta þessi var háð.
í annan stað er það af Gatacre hers-
höfðingja, að segja, að hann helt með
kersveit sinni norður eptir Kap-nýlend-
unni, unz hann hitti hersveitir Búa við
km þann, er Stormherg heitir, og tókst
þar þegar orusta, er lyktaði svo, að Bret-
ar biðu ósigur, og féllu, eða særðust, þar
665 af þeirra liði, en 700 voru herteknir,
og komst Gatacre hershöfðingi nauðulega
undan með rúm 1200 manna, er eptir
voru af hersveit hans.
Að þvi er loks Buller hershöfðingja
suertir, helt hann með þriðju hersveitinni
ti] Natal, og ætlaði að hjálpa Wliite hers-
köfðingja, sem Búar hafa lengi haldið
inni krepptum við harðan kost í borg-
lnni Ladysmith. — Rakst hann á her-
sveitir Búa við ána Tugéla 15. des. síð-
astl., 0g keið þar mikinn ósigur, missti
a ]s um 1100 manna; en af þeim hóp
jjf’ ^enn þó, að ekki hafi fallið, eða
Jð óvígir af sárum, nema 850, en hin-
strokið, enda gera frakknesku blöðin
sum toluvert háð að þvi, hve Bretar séu
langfættir, eða fljótir til hlaupa.
Lkki voru enn komnar áreiðanlegar
regnir um það, er síðast, fréttist, hvort
ærinn Ladysmitli hetði gefizt upp, en
búist við því á hverri stundu, með þvi
að vistir eru löngu teknar að þverra þar
svo mjög, að töluvert hefur orðið að
knappa fæði hermannanna. — Allt matar-
og drykkjar-kyns var og komið þar í
geypiverð t. d. whisky-flaskan á 18 kr.,'
mjólkurpotturinn á 2—3 kr. o. s. frv.
Bretum er nú, sem von er, ekki farið
að lítast á blikuna, og hafa því í ráði,
að senda enn nýjar hersveitir að heiman
til ófriðarstöðvanna. — Áður en ófriður-
inn hófst, héldu þeir, að ekki myndi
þurfa nema 40—50 þúsundir hermanna,
til þess að kúga lýðveldin, en síðan
færðist sú tala upp í 60 þús., og nú er
fullyrt, að ekkert muni veita af 90 þús-
undum.
Það gerir og Bretum töluvert örðugra
fyrir, að ekki er allt sem tryggast í ný-
lendum þeirra þar syðra. — í Kap-nj-
lendunni býr fjöldi Hollendinga, sem
emskis óska fremur, en að Bretar fari
halloka, og vilja gjarna sameinast lönd-
um sínum í Transvaal og í Oran/e-frirík-
inu. — Flokksmenn þessir, sem kallaðir
eru „Africandersu (Afríkanar), vilja koma
á fót sjálfstæðu Bandaríki í Suður-Afríku,
er að engu lúti yfirráðum Breta, og er
svo að ráða af útlendum blöðum, sem
„Afrikanar11 í norður hluta Kap-ný\enA-
unnar hafi þegar gripið til vopna gegn
Englendingum.
Btíar hafa nú sent sendiherra til
Evrópu, dr. Willem Joliannes Leyds að
nafni, til þess að tala sínu máli við stór-
veldin á meginlandi Evrópu, vinna blaða-
menn á sitt inál, og styðja yfir höfuð
mál þeirra á allar lundir. — Segja ensk
blöð, að hann hafi of-fjár meðferðis, 250
þús. pund sterling, til þess að víkja fyrir
sig á ýmsa vegu, og sárnar Bretum það
yfir liöfuð, hve allir leggja þeim ófrið
þenna ílla út.----------
Erá Prakklandi er nú fremur
tíðindafátt. — Með landráðasökina gegn
Derouléde, og þeim kumpánum, rekur enn
hvorki né gengur; allt lendir í vitna-
leiðslum og yfirheyrslum hinna ákærðu,
sem halda hrókaræður fyrir réttinum,
hver með sinn málfærslumann við hlið.
Einn daginn gerðist Deroidéde svo harð-
orður um Loiihet, forseta Frakka, að hann
var samstundis dæmdur í 3 mánaða fang-
elsi fyrir orðin; en slíkt og þvílíkt láta
þeir piltar eigi fyrir brjósti brenna.
I nóvembermánuði tók fulltrúaþingið
til starfa, og reyndi þá Melíne o. fl. þeg-
ar að koma sér svo við, að stjórnin yrði
frá að fara, en leikslokin urðu þau, að
þingið vottaði stjórninni fúllt traust sitt,
með 317 atkv. gegn 212, og var það
betri sigur, en Waldeck-Kousseau, og ráð-
herrar hans, hötðu gert sér von um, svo
að hann situr nú sem fastast.
Likneski all-veglegt var ný skeð af-
hjúpað í París, er nefnist „sigurtákn lýð-
veldisinsu, og á það að gefa mönnum i
skyn, að lýðveldið standi nú föstum fót-
um. — Þar hélt Louhet ræðu o. fl., og
voru um 250 þúsundir manna viðstaddir.
í desembermánuði héldu fulltrúar
ýmsra socialista-félaga fjölmennan fund
í París, og var aðal-umræðuefnið, að skera
úr því, hvort sæmilegt gæti talizt, að
socialisti gjörðist ráðherra, svo sem einn
úr þeirra hóp, Milleyrand, sem nú er
verzlunarmálaráðherra í ráðaneytinu
Waldeck-Kousseau, hefði gjört. — Svaraði
fundurinn þeirri spurningu, með 818 at-
kv. gegn 634, á þá leið, að slíkt væri
eklci sœmandi; en gekk þó þegar í sig,
og samþykkti, með 1140 atkv. gegn 245,
að svo gætu þö atvik verið, aó slíkt mœtti
vítalaust teljast.
Waldeck-Kousseau hefur nú lagt fyrir
þingið lagafrumvarp þess efnis, að gefa
þeim öllum upp sakir, er eitthvað hafa
verið við Dreyfusmdtið riðnir, og fellur
þá niður dómurinn gegn Emile Zola, o.
fl. sakir.
Dreyfus er nú seztur að í Grenf á
Svissaralandi, og hefur ný skeð greitt
sakarkostnaðinn í máli sínu, sem nam
alls 20,823 frönkum og 7 centímum. —
Heilsa hans kvað nú í all-góðu lagi. —
Bretland. Afríku-ófriðurinn vekur
þar nú, sem von er, langmest umtalið,
og er sagt, að Vidoría drottning taki
sér ófriðinn, og sérstaklega mannfallið,
mjög nærri, og megi naumast ógrátandi
á þau efni minnast, enda hafði hún ver-
ið ófriðinum móthverf frá fyrstu, en eigi
fengið ráðið.
Salishury lávarður, forsætisráðherrann,
missti konu sína 20. nóv., og höfðu þau
hjón verið gipt, síðan 1857. — Hún er
sögð verið hafa gáfu- og val-kvenndi, en
lifði mest fyrir heimili sitt, og þótti
koma lielzt til lítið fram opinberlega,
því að það er vani um hefðarfrúr í henn-
ar stöðu, að þær gangist fyrir á „bazör-
um“, leggi niður hyrningarsteina, þegar
opinber stórhýsi eru reist, o. s. frv.; en
frú Salishury var lítið fyrir þess háttar
tilgerð gefin, og leiddi það all-optast
hjá sér.
Vilhjálmur Þýzkalandskeisari heim-
sótti ömmu sína, Victoríu drottningu, ný
skeð, og var drottning hans í fbr með
honum. — A heimleiðinni komu þau
hjónin snöggvast við á Hollandi, en
héldu síðan heimleiðis á skipi sínu
„Hohenzollernu. — Talið er víst, að fór
þessi hafi alls ekki verið í neinum poli-
tiskum erindagjörðum. — —