Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi


Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 22.08.1900, Blaðsíða 2

Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 22.08.1900, Blaðsíða 2
110 ÞjÓÐVILJINJS'. XI V, 28. annaðhvort píra Einari Friðgeirssyni á Borg eða héraðslækni Guðm. Bjiirnssyni í Reykjavík, en líklega hætt við þær bollaleggingar aptur. kyrverandi þingmaður kjördæmisins. Halldór hreppstjóri Ðaníelsson í Langholti, fór til Amer- íku á yfirstandandi sumri, og verður því ekki við kosningu þessa til að dreifa. — — — í Snæíellsnessýslu mun Lárus Bjarnason sýslumaffur telja sér sigurinn vísan, og fari svo, að hann verði kjörinn, þá á hann það eingöngu „gyllta borðanum", sjálfs sín óskammfeilni, og lítilsigidum og heigulslegum hugsunarhætti kjósenda þar í kjördæminu að þakka. Það var á orði, eins og fyr hefur verið get- ið hér í blaðinu, að ritstjóri Einar Hjörleifsson i Reykjavík hyði sig þar fram, og hafði hann eindregið fylgi í ýmsum hreppum þar í kjör- dæminu. Það var því ekkert útlit t.il þess, að Lárus næði kosningu, ef frjáls sannfæring manna hefði úrslitum ráðið, enda eru nú Snæ- fellingar löngu farnir að hafa svipuð kynni af piltungi þessum, sem ístirðingar á málaferla- árunum. En á manntalsþingunum i vor tók svo pilt- ur til sinna ráða, með því að hann virðist þekkja ofur-vel heigulslegan hugsunarhátt sýslunga sinna. Er mælt, að hann hafi að afloknum tfostum inanntalsþingunuum kallað til hrepp- ötjóra á þessa leið: „Hreppstjóri! Kallið nú alla þá inn, sem ætla að kjósa mig, og látum þá skrifa hér undir skjal“. Hreppstjóri beygði sig í auðmýkt, og leiddi fram kjósendur, einn eptir annan. og skrifuðu þar allir undir áskor- un tii sýslumanns, að gjörast þingmaður þeirra! Ekki þarf að taka það fram, að allur fjöld- inn sár-iðrast nú eptir, gerði þetta þvert um geð, en þóttust ekki geta neitað sýslumanni um ekki meiri hón, en að skrifa þarna naínið sitt! Hugsunarhátturinn ekki háburðugri, en þetta! Annars væri Snæfellingum sæmra, að f'ara að dæmi ísfirðinga,' hvað pilt þenna snertir, en að gera kjördæmi sínu, og þingi þjóðarinnar, þá hneisu, að senda hann á þing. — — — í Dalasýslu verða tveir i kjöri: núverandi þingmaður kjördæmisins, síra Jens Pádsson í Görðum. og sýslumaður Bj'órn Bjarnarson á Sauðafédli, og mun mega telja nokkurn veginn víst, að sira Jens verði þar hlutskarpari, enda á Dalasýslukjördæmi honum mjög margar fram- farir að þakka, síðan hann gjörðist þingmaður þess, auk þess sem hann er einn af þingsins allra nýtustu framfaramönnum. Enda þótt Björn sýslumaður sé drengur góður, og framfaramaður mikill, einkum f ýms- um landbúnaðarmálum, þá myndu þó Dala- menn ekki skipta um til batnaðar, þótt þeir kysu hann, enda er hann skrifstofuvaldsflokkn- um fylgjandi í stjórnarskrármálinu, og getur, sem sýslumaður, naumast talizt óháður, meðan völdin eru í sömu höndum, sem nu. — — Barðstrendingar munu að líkindum eigi skipta um alþingismann, enda verður eigi ann- að sagt, en að þeir séu prýðilega vel sæmdir af sínum núverandi þingmanni, prófasti Sigurði Jmssyni í Klatey, sem er eindreginn stjórnhóta- vinur, skarpleika- og hæfileika-maður, gætinn. en fylginn sér. — Tilraunir þær, sem hryddi á þar í kjördæminu í vor, og sprottnar voru af þingeyiskum undirróðri, eptir undirlagi Vídalíns hrossakaupmanns, munu þvi hafa orðið árang- urslausar, og mjög óvíst, er síðast fréttist, að nokkur myndi keppa um þingmennsku við Sigurð prófast. — — — 1 Strandasýslu msn Guðjém hóndi Guðlauys- son. á Ljúfustöðum verða einn í kjöri, að því er heyrzt hefur, og er það að vísu miður, því að ótrúlegt er. að Strandamenn hef'ðu endurkosið hann, lief'ði einhver ötull maður, innan héraðs, úr stjórnbótaflokknum boðið sig þar fram. Að visu er Guðjón hæfileikamaður að mörgu leyti, og veit einnig af þvi, ef til vill um of. — Hann er og mjög gjarn á, að gefa frá sér gellirinn um hvað eina, og hættir til að vera stundum drengjalega ófyrirleitinn í orðum, sem her vott um miður þroskað menningarástand. — Með sérvizkuna, sem lengi bryddi á, er hann þó talsvert farinn að lagast. En maðurinn er einn þeirra þingmanna, sem Vídalín kann tökin á, og það er aðal-agn’úinn. — — — 1 Isafjarðarsýslu verður óefað all-hörð kosn- ingarimma. og hefur þingmannaefnanna hér í kjördæminu þegar verið getið í síðasta nr. hlaðs- ins, að svo mikiu leyti sem þá var kunnugt um. Ekki er því að leyna, að gegn þingmennsku síra Sigurðar Stef&nssonar í Yigur hefur hrytt á nokkrum andróðri hjá einstöku mönnum, út af prestalaunafrumvarpinu, — sem reyndar er að eins í flestum greinum löghelgun gamailar venju, sem fylgt hefur verið —, og svo út af stöku innanbéraðsmálum, sem ekkert eiga við þingmál skylt; en þar sem síra Sigurður er með réttu almennt viðurkenndur, sem einn vorra allra mikilhæf'ustu þingmanna, sem verið hef- ur kjördæmi sínu til sóma, þá er enginn efi á, að þessi misklíð væri löngu niður fallin, ef eigi væri nú sem óðast reynt að hiása að þeim kol- unum af' skrifstofuvalds- og apturhalds-liðinu, sem hyggst að vinna þannig eitthvert hrafl af' atkvæðum. Hvað þingmennskuframboð Þorvaldar pró- tasts Jónssonar snertir, þá heí'ur ekki hingað til farið það orð af sjálfstæði hans, eða mál- snilld, að menn hafi almennt getað hugsað sér hann, sem þingmannsefni; en Hafstún sýslu- maður mun hafa fylgi nokkurt hér í kaupstaðn- um, og svo hjá stöku hreppstjórum og sýslu- nefndarmönnum. Er það og sitt hvað, að menn virði hann, sem yfirvald, eða að menn telji heppiiegt að kjósa hann á þing, eins og nú stendur. En eitt er víst. að liann, og þeirpró- fastur háðir, hafa fullt traust aðal-verzl- ananna hér á Isafirði, að sagt er, og taki þær nú að reyna að beita alþingiskjósendurna svip- uðum tökum. eins og títt er við bæjarfulltrúa- kosningar hér í kaupstaðnum, svo sem þegar hefur flogið fyrir, og ögn er íarið að sýna sig, kynni liðið má ske að aukast, þó að óvíst sé að vísu, að bændur og húsmenn, er kosningar- rétt hafa, reynist þeim herrum eins auðsveipir, og léttir i vasa að láta, eins og sumir fátæk- ustu húsmennirnir hér í kaupstaðnum. arist tálsnörurnar, þegar þér komicf á kjörfundinn. Það mun verða nbg af brennivini á boðstólum. Ðrekkið það ekki, hvort heldar fram reitt verður af alþekktum brennivtnsber- serkjum, eða af einum hinna œðstu „good- templara“ á Isafirði. Varist að láta loka yður inni, meðan kosningin fer fram. - - Slíkt er ekki bþekkt hrekkjabragð hér á Isafirði, þegar kapp er á ferðum. Það er saknœmt, að selja atkvœði sitt (sbr. 115. gr. liegningarlaganna), og raski nokkur kosningarfrelsi manna með ofbeldi, eða hbtunum um ofbeldi, meini manni að neyta kosningarréttar, eða neyði mann til að greiða atkvæði svo eða svo, þá varðar það betrunarhúsvinnu eða fangelsi (sbr. 114. gr. hegningarlagannu). Greiðið því atkvœði eptir sannfœringu yðar, sem frjáisum og einörðum mönnum sœmir. -----*x>O^OOv>---- „Að vestan og nor ð an“ geta þeir notað gufuskipaferðir, segir kjörstjórinn í grein sinni hér að framan. Þetta er mikið rétt, og það er einnig „að vestan og norðan", sem landshöfð- ingja- og apturhalds-flokkurinn hér í kjördæminu kvað vænta síns aðal-styrks við kosninguna, auk atkvæða ýmsra verzl- unarmanna, og skjólstæðinga þeirra hér í kaupstaðnum. Það er þvi afar-heppileg tilviljun fyr- ir apturlialdsliðið þetta. Þn úr Isafjarðardjúpi, sem óneitanlega er þó kjarninn úr kjördœminu, þaðan eru all-flestir kjósanda eigi of góðir til þess, að sækja fundinn á bátum, eða sitja heinm elia. Og einnig þetta er ekkert óheppileg tilvitjun fyrir apturhaldsflokkinn. Amtsráðsí'undur Vesturamtsins varhaldinnl Rcykjavík 18.—19. júlí siðastl., og gerðist þar þotta markverðast: I. Amtsráðið samþykkti reglugjörð, sam- kvæmt lögum 18. des. 1897, um útbýtingu á heimingi alþýðustyrktarsjóðsgjalda, og hálf'ra vaxta af' alþýðustyrktarsjóðnum. II. Búnaðarfélag íslands. Stjórn búnaðarfé- lags íslands heí'ur áskiiið 400 kr. árstiiiag frá Vesturamtinu, sem skilyrði f'yrir inngöngu Vesturamtsins i húnaðarfélagið, en amtsráðið vildi að eins samþykkja 250 kr. árstillag, svo að ekkert getur í bi'áð orðið úr inngöngu Vest- uramtsins í félagið. III. Búnaðarskólinn i Ulafsdal. Til skóla þessa var veitt þetta fé: kr. a. 1, Meðgjöf með 6 piltum í efri deild . 900 U0 2, ---- — 5----------í neðri deild 1500 00 3, Laun forstöðumanns............ 800 00 4, Til aðstoðarkennara........... 350 00 5, Tii verkfæra og áhalda........ 100 00 6, Til prófdómanda................ 50 00 Kr. 3700 Öb Enn fremur var og með 4 atkvæðum gegn 2 samjtykkt :»ð veita skóiastjóra Tprfa Bjarna- syni enn á ný 5 þús. króna lán, til þess að hæta úr fjárþröng hans, í viðhót við þær 9,600 kr., sem eptir standa af eldra iáni, og skyldi þetta nýja lán vera afborgana- og vaxta-laust i 5 árin næstu, en amtið hafa 2. veðrétt í jöi-ðinni Ól- afsdal, með öllu þvi, er henni fylgir*. IV. Til gufubátsferða um ísafjarðardjúp samþykkti amtsráðið, að verja mætti 550 ki\ af sýsluvegasjóði Norður-ísafjarðarsýslu. V. Til brúa og vegagjörða var sýsiunefnd Dalasýslu leyft að taka 6 þús. króna lán. Veðdeild landbankans, sem stofnuð var með lögum 12. jan. þ. á., tók til starfa í f. m. — í reglugjörð veðdeildarinnar, sóm staðfest var af stjórnarráði Isiands 15. júní síðastl., er tekið fram, að lán gcgn jarðarveði veitist eigi til lengri tima, en 40 ára, og lán gegn húsveði í kaupstöí- um og verzlunarstöðum í lengsta lagi til 25 ára, og skulu því í veðbréfunum áskildar þær af- borganir árlega, að láninn verði að fullu lokið innan ofan greinds tíma: en heimilt er lántak- anda, án nndangenginnar uppsagnar, að greiða auka-afhorganir, sem þó standi á hundrað krón- um, eða endurhorga lánið að öllu leyti. Til þess að geta fengið lán úr veðdeildinni, verður að gæta þessa: a, Útvega virðingargjörð samkvæmt því, sem segir í 8 gr. reglugjörðarinnar. b. Útvega vottorð hlutaðeigandi emhættismanns, samkvæmt afsals- og veðmála-hókunum um, hvort nokkur veðskuld, eða önnur eignarhönd, *) Eins og atkvæðagreiðslan u'm mál þetta her mrð sér, var um það töluverður ágreining- ur í amtsráðinu, en aratmaður Júlíus Havstetn fylgdi því svo ósleitilega fram (að tilstuðlan vinar sins, hr. Vídalíns(?), að lánveitingin marð- ist fram.

x

Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi
https://timarit.is/publication/131

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.