Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 14.02.1901, Page 3

XY, 5.-6.
Þjóðviljinn.
19
inni, og 8etur fötuna á annað hnéð á sér,
meðan hann (eða hún) með hinni hend-
inni þurrkar vel af júgrinu með ullar-
dulu, sem til þess er ætluð. Eptir það
er byrjað að mjólka, og tekur þá mjalta-
konan um báða framspenana með allri
hendinni (vinstri hendi um hægri spena
kýrinnar, og hægri hendi um vinstri
spenann), og þrýstir með jöfnu átaki
mjólkinni út í jöfnum og gildum boga,
og heldur áfram við þá spena, á meðan
góður bogi fæst úr þeim. Mjólka verður
án afláts, og ekki fljótar, en svo, að mjalta-
konan haldi út að mjólka þessa tvo
spena, sem byrjað er á, án þests að livílu
sig. En samt verður að mjólka með öt-
ulleik, þvi að við það verður kýrin laus-
mjólkari, og um leið auðveldari að
mjólka. Síðan er byrjað á apturspenun-
um, og fer það á sama hátt. Þar á eptir
er farið að hreyta kúna, og er þá byrjað
aptur á framspenunum, og hreytt, á með-
an nokkur dropi fæst úr þeim, og síðan
eru apturspenarnir hreyttir á sama hátt.
Þetta er endur tekið þrisvar sinnum; að
þvi loknu tekur sá, sem mjólkar, með
flöturn höndunum, sinni um hvora hlið
júgursins, og þrýstir því sarnan þrisvar
sinnum; strýkur svo með höndunum nið-
ur um spenana og þrýstir mjólkinni út;
þar á eptir ýtir hann undir kirtlakerfin
að neðanverðu, Og upp undir kviðinn,
einnig þrisvar, og nær þá seinustu drop-
unum úr spenunum, og er þá mjöltun-
um lokið*.
*) Þyki einhverjum þetta þýðingarlaus
Meðan verið er að mjólka, verður ávallt
að vera hreint vatn og handklæði í fjós-
inu, til þess að sá, sem mjólkar, geti
þvegið sér og þurrkað um hendurnar.
eptir að hver kýr er fullmjólkuð, þvi að
mjólka skal hverja kú með alveg hreinum
og vel þurrum höndum.
Að þrýsta á júgrið, og strjúka það,
eins og þegar hefur verið lýst, er gjört
í tvenns konar tilgangi, bæði til þess að
geta þurrmjólkað kúna fullkomlega með
því. að hreyta þeirri mjólk, sem ætíð er
i kirtlablöðrunum og kirtlapípunum, ofan
í mjólkurholurnar. og einnig til þess. að
auka blóðrennsli til júgursins, og jafn
framt mjólkurmyndunina“.
Þar sem þvi ^erði við komið, ræður
höfundurinn til þess, að kýrnar séu
mjólkaðar þrisvar á dag, með því mjólk-
urmyndunin verði þá meiri.
Enn fremur skýrir höf. frá meðferð
mjólkurinnar á heimilunum, og á mjólk-
urbiium, svo sem til er hagað i Dan-
mörku. þar sem menn eru lengst komn-
ir i þessum efnum, einnig frá smjör-
ver kuninni, ostagjörð ýmis konar, o. fl.
I grein hans eru og reglur um gjörð
mjólkurhúsa, og lýsing á þeim, og yfir
höfuð er ritgjörð þessi hinn handhægasti
og hentugasti leiðarvísir, sem koma mun
að miklum notum, þegar menn fara að
fyrirhöfn, að þrýsta svona á mjólkurkirtlana, þá
vil jeg ráða þeim hinum sama, að læra af litlu
lömhunum að mjólka; vissu þau ekki, að þau
með því að hnippa í júgrið með ýmsu móti
fengju dropanum meira, þá mundu þau ekki
gjöra það. íLöf.
koma upp rjómabúum i þéttbýlli og fjöl-
byggðari landsveitunum hér á landi,
sem að likindum á nú ekki langt i land.
Fréttir.
Sjálfsmorð. Maður á Akureyri, Oísli Bene-
diktsson að nafni, er nýlega hafði íærzt þangað
úr Skagafirði, steypti sér þar fram af bæjar-
hryggjunni 31. des. síðastl., og drukknaði. —
Sagt er, að orsökin til sjálfsmorðs þessa hafi
verið sú, að maðurinn var orðinn veikur af
boldsveiki.
Prestskosning er nýlega um garð gengin í
Hjaltastaðaprestakalli í Norður-Múlasýslu, og
hlaut cand. Vigfús Þórðarson frá Eyjólfsstöðum
flest atkvœði, þótt eigi yrði atkvæðafjöldinn
nægur til lögmætrar kosningar. — Auk hans
voru þar í kjöri: síra Benedikt EyjóJfsson í
Berufirði og síra Einar Vigfússon á Desjamýri.
Settur söngkennari. í stað Steingríms sáluga
Johnsen er landshöfðingjaskrifari Brynjólfur Þor-
láksson settur söngkennari við lærða skólann í
ileykjavík.
Um Prestsbakka-prestakail í Hrútafirði
vorða í kjöri: síra Eiríkur Gíslason á Staðarstað
og kandídatarnir Böðvar Bjarnason og Magnús
Þorsteinsson.
Botnverpingar láta ekki standa á sér í ár;
þeir voru byrjaðir veiðar á i'axaflóa um miðjan
janúar, og er það nær mánuði fyr, en áður hef-
ur tíðkazt, enda vita þeir sig hafa næðissamt,
meðan danska varðskipið er ókomið.
Slys. A hænum Þúfu í Vestur-Landeyjum
í Rangárvallasýslu vildi fyrir skömmu það slys
til, að hóndinn þar, Signrður Benediktsson að
nafni, hryggbrotnaði, og beið bana af, eptir
rúma þrjá sólarhringa. — SJys þetta atvikaðist
á þann hátt, að bóndinn var að ganga eptir
36
„Nú, en fyrst hún .... “
„Já, taktu nú vel eptir því, sem eg segi“, greip
frændi minn fram í, og leit mig um leið því augnaráði,
sem eg aldrei gleymi, og só jafn vel enn i draumum
mínurn. drap hana þetta kvöldið, er hún
kom hór i fyrra skiptið“.
„I þrjú dægur“, mælti hann enn fremur, „lá lik
hennar fyrir ofan brennivinstunnurnar í kjallaranum hórna,
unz mér eina nóttina, er dimmt var yfir, tókst að tosa
þvi oían að sjónum, svo að öldurnar skoluðu þvi burtu.
Jeg hólt þá, að því máli væri þar með lokið.
Væri lokið!
Eins og slíkt gæti nokkurn tíma gleymzt! Gæti
gleymzt! • • • Eins og hún gæti ekki einn góðan veður-
dag sýnt sig hór aptur, svo sem raunin nú er á orðin! —
— Jæja, nú hefi jeg þá lótt á hjarta mér, skýrt
þór frá þessu öllu, og veit, að þú kemur ekki upp um
mig, ferð ekki, að ofurselja mig böðlinum .... Það ger-
irðu víst ekki?“
„Nei, það gjöri jeg ekki“.
Jeg stóð, og starði á hann, og spurði sjálfan mig^
hvort þetta væri ekki eitthvert óráðshjal, fyrirboði þess,
að dauðinn berði að dyrum.
Mór duldist eigi, að langt átti hann eigi eptir ólifað.
Var það mögulegt, að frændi minn gæti verið
morðingi ?
G-at þetta verið satt?
Var Bertha Keefeland þá að eins andi úr öðr-
um heimi?
Voru til vofur?
Voru til svipir, sem birzt gátu hór á jörðu?
2B
opt lent saman við lögin, og það jafn vel einu sinni út
af tollsvikum.
En þó að þetta osamlyndi við lögin kostaði hann
stundum nokkra kringlótta, þá hlaut báturinn þó engu
að síður að hafa gefið all-mikinn arð.
Grufubáturinn hafði gjört það að verkum, að þegar
skipströnd bar að höndum, þá hafði hann jafnan getað
komizt þangað fyrstur manna.
Sumir, miður góðgjarnir náungar, fleipruðu jafn vel
um það, að svo hefði næstum sýnzt, sem honum hefði
opt og tiðum verið fullt eins annt um það, að stuðla til
skipstranda, eins og að afstýra þeim.
En um hitt bar öllum saman, að hann hefði verið
einna ötulasti og fífldjarfasti sæfarinn, sem nokkuru sinni
hefði átt heima í þessu litla sæþorpi.
Mér er enn í minni seinasti veturinn, sem eg var
hjá Samúel frænda.
Það voru minnisstæðir dagar.
Háttsemi hans var þá öll enn kynlegri, en nokkuru
sinni fyr, og jeg held jafn vel, að hann hafi fúndið
það sjálfúr.
Hann fór þá dagversnandi, að því er nágrannarnir
sögðu.
Enginn komst hjá íllindum, sem á vegi hans varð,
er hann var úti á gangi.
Börnin æptu af hræðslu, og hlupu, sem fætur tog-
uðu, þótt þau að eins sæju hann í fjarska.
lnni í stofunni hjá honum var alls ekki verandi,
nema hann svæfi, eða hefði tæmt fjórtánda glasið af
„groggi“, og væri farinn að grobba af afreksverkum sín-
um í fyrri daga, eða þá farinn að hæðast að því, hve