Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 18.05.1901, Blaðsíða 4

92
ÞjÓí) viljinn
XV. ‘23.-24.
Sem mörgum nú er kunnugt, var Oddur
Gíslason, landsyflrréttarmáltærslumaður, sendur
hingað, samkvæmt skipunarbréfi amtmanns, dag-
settu 3. apríl, til að taka þetta mál fyrir, og
leiða það til lykta, um leið og hann hafði með
höndum mál hins opinbera, gegn Guðjóni Jens
Jónssyni hér i bænum, er hann kvað nú hafa
til lykta leitt á sinn hátt. Jeg fór því til hans
strax eptir það, að hann kom, og bað hann
taka málið f'yrir, og stefna bæjarfógeta H. Haf-
stein aukaréttarstefnu fyrir mína hönd, og
svaraði hann mér þvi, að þótt bann að vísu
gæti gefið út stefnu, þá væri sér ómögulegt, að
leiða málið til lykta, þar hann yrði að vera
kominn heim aptur með „Ceres“ í síðasta lagi,
og að málið, sem aukaréttarmál, gæti ekki orðið
til lykta leitt fyrir þann tíma.
Liðu svo nokkrir dagar, sem jeg ámálgaði
við hann, hvort hann ekki gæti dvalið lengur,
og neitaði hann því, og kvað mér þýðingarlaust,
að eiga við málið, að þessu sinni; en þar sem
gamall málsháttur segir „aliur er varinn góð-
ur“, og þar jeg ekki þekkti pilt þennan að
neinu, þá áleit jeg réttast, að skrifa honum, og
krefjast skriflegrar umsagnar, sem jeg og gjörði,
þann.27. f. m., og læt jeg það bréf fylgja hér
með, til þess að sýna, að ummæli „Þjóðviljans11
í síðasta númeri, að jeg sé hættur við máiið af
peningaleysi, eru á engum rökum byggð.
Bréfið er svo látandi:
„Hér með leyfi jeg mér, hr. setudómari, að
senda yður uppkast af stefnu tii aukaréttar,
er jeg bið yður að útgef'a á hendur herra
bæjarfógeta H. Hafstein mér til lianda, og
getið þér haf't stefnuna í þessu f'ormi, en bið
yður um jafn harðan að lagfæra formgalla, er
fyrir skyldu koma.
Peningar, tii að byrja með, skulu vera til
staðar, þá stefnan er gefin út, sem og ábyrgð
fyrir því, er þér krefjist til þess, að leiða
málið til lykta í aukaréttinum.
Yðar svar óskast sem f'yrst!
ísafirði 27. apríl 1901.
Samaon Eyjólf*soníí.
Jeg þarf ekki að taka það fram, að jeg
hafði þá liggjandi 150 krónur, og sömuleiðis
góða ábyrgðarmenn fyrir öllum frekari kostn-
aði málsins, svo að Oddur þurfti ekki að óttast,
að stæði á borguninni, og vissi hann vel sjálf-
ur, að svo var, enda minntist hann aldrei á
peninga við mig, að eins á tímaspursmálið og
annirnar!! við landsyfirréttinn, sem hann gat
ekki yfirgefið, og sem gjörðu honum ómögulegt,
að leiða málið til lykta.
Þessar 150 krónur átti Oddur að hafa, undir
eins og hann vildi byrja málið; en, sem sagt,
hélt jeg því sem skilyrði, að hann yrði að leiða
málið til lykta, og enn fremur hafði jeg ótveg-
að mér ábyrgðarmenn fyrir hinum óákveðna
kostnaði, sem dráttur málsins kynni að hafa í
för með sér, og ekki er hægt að reikna út fyrir
fram.
Sem svar upp á bréf mitt fékk jeg vottorð
f'rá honum, þar sem hann neitar að taka málið
fyrir, sökum tímaleysis, þar sem hann sé bund-
inn til, að vera kominn til Reykjavikur í síð-
asta lagi með „Geres“ 16. þ. m., og nefnir hann
þar beldur ekki peninga, sem og ekki gat kom-
ið til tals undir þeim kringumstæðum.
Nokkru síðar biður hann mig að sýna sér
vottorðið aptur, og þar sem jeg var grunlaus
gjörði jeg það fyrir hann; en því hefur hann
aldrei aptur skilað(!); en 1. maí sendir hann
mér bréf, um, eður eptir, kvöldverðartíð, og tal.
ar þar um, sem fyrstu ástæðu, að jeg ekki hafi
greitt honum áskilda peningaupphæð, og síðari
ástæða hans er sú fyr sagða, að hann, timans
vegna, ekki geti tekið nokkurt mál fyrir, sem
ekki verði hægt að leiða til lykta, áður „Ceres“
fari suður! En hvað langan tima þarf til þess
að leiða eitt aukaréttarmál til lykta? Og fyrir
hvað á jeg að borga honum peninga, þegar
hann neitar að dvelja hér svo lengi, að leiða
málið til lykta, ef það dregst fram yfir þann
tíma, sem hann sjálfur hefur ákvoðið?!!
Eptir þenna tíma gat jeg ekki náð Odd tali,
því daginn eptir var fuglinn floginn, Oddur
burtu. Var mér sagt, að hann hafi tekið stefnu
vestur yfir Breiðadalsheiði, og er það hið síð-
asta, sem jeg hef til hans spurt. Þykir mér
það og all-liklegt, þar sem hann er sagður
kynjaður þaðan, enda skilst mér og, að honum
inuni betur lagin bændastörf, nálægt átthögum
sínum, heldur eti að jafna málum Isfirðinga,
sem setudómari.
Að amtmaður eigi nokkurn þátt í þessari
tvöfelldnislegu aðferð Odds, sé fjarri mér að
segja; en hitt er víst, að þegar jeg nefndi að fá
settan setudómara, stakk jeg sjálfur upp á 2
velþekktum juristum (öðrum hér á staðnum), og
gat jeg hvorugan fengið; en af hvaða ástæðum ?
Því vil jeg leyfa mér að álíta, að amtmaður
hafi gjört rangt í því, að senda Odd þennan,
sem hefur sýnt sig jafn ómögulegan til þess
starfa, sem honum var falinn á hendur, og
vona jeg því, að úrskurður amtmanns takist
betur næst, sem ekki mun langt að biða, að
krafist verði.
ísafirði 10. maí 1901.
Samson Eyjólfsson.
Fréttir.
Embættispróf. Tveir isl. stúdentar: Ouð-
mundur Finnbogason og Agúst Bjarnason hafa
ný skeð tekið meistarapróf i heimspeki við há-
skólann í Kaupmannahöfn.
Mælt er, að þessir nýju heimspekingar sæki
báðir um styrk úr styrktarsjóði síra Hannesar
heitins Arnasonar, sem ætlaður er heimspeking-
um, og styrkur verður i fyrsta skipti veittur
úr í ár.
Úti urðu tveir menn 3. april síðastl. á Mýr-
dalssandi í Vestur-Skaptafellssýslu. — Hét
annar þeirra Þorsteinn Bjamason, bóndi á Herj-
ólfsstöðum, en hinn Jcm Sigurðsson, húandi á
Skálmarbæ.
Annar þessara manna bjargaðist að vísu til
bæjar, en dó að fárra daga fresti, af vosbúð og
kali.
134
einirberjarunni, og hlupu þær þá burtu, sem fætur tog-
uðu, og skelltu hurðinni á eptir sér.
„Tvær manneskjur? Hvaða manneskjur?“ kölluðu
nú allir.
„Annað var karlmaður, sem var í síðum, bláum
frakka, eins og bændurnir ganga hér í, en hitt var
kvennmaður“.
„Kvennmaður?“
„Já“. Skolfélagsmaðurinn kvaðst þora að fullyrða,
að svo hefði verið.
„Eins og jeg er lifandi, þá hlýtur það að hafa ver-
ið hún María Lúcke“, mælti hringjarinn.
Það kom nú töluverð ókyrrð á alla.
En vissi þá nokkur, hvort hún hafði hlaupið?
Já, skotfélagsmaðurinn kvaðst hafa veitt því mjög
nákvæma eptirtekt.
Kvað hann þau fyrst hafa læðzt fram með kirkju-
garðinum, og skotizt svo inn í ofur-lítið hús.
Um leið og skotfélaginn skýrði frá þessu, benti
hann á ofur-lítið, einloptað hús, er lá á að gizka tuttugu
skref frá kirkjugarðinum.
„Það er húsið hennar Liicke“, greip hringjarinn
fram í.
En höfðu þau þá farið inn í húsið?
Og voru þau ekki farin þaðan aptur?
„Nei“, því að hann hafði eigi haft augun af hús-
inu. „Þau hlutu því að vera þar enn þá“.
„Góðir hálsar!“ kallaði lögreglustjórinn. „Skolli er
unninn! Fylgið mér vasklega! Yér höfum hann á
valdi voru“.
143
var á skrifstofu ríkismálfærslumannsins, er rannsóknirnar
hófust“.
„Gott og vel“, hér eru þá prófin“, hélt dómsfor-
setinn áfram, og kastaði um leið prófseptirritunum hirðu-
lauslega á annað borð. „Setjið yður nú inn í málið, og
það eigi að eins í höfuð-atriðunum, því að þó að málið
sé óflókið, þá er það eigi tilætlunin, að það sé eigi sem
vandlegast varið“.
Heidenstein gekk nú að borðinu, og stakk á sig
prófseptirritinu.
A kinnar hans, sem áður voru fölar, settust tveir
brennandi,. rauðir dílar, og hann leit nú til dómsforset-
ans, i stað þess er hann hafði áður horft feimnislega
til jarðar.
Hann opnaði augun hægt og þunglamalega, og
dómsforsetinn sá þá blasa við sér tvö stór, dökk augu,
er vöktu athygli hans, af því að hanri hafði aldrei tekið
eptir þeim áður.
Það var svipað þvi, er maður tekur lokið ofan af
brunni, sem að vísu liggur á alfaravegi, en sem maður
þó aldrei hefur veitt eptirtekt áður.
Hundrað sinnum hefur maður gengið yfir brunn-
lokuna, og aldrei hugkvæmzt, að undir henni feldist neitt
einkennilegt — en svo eygir maður allt í einu djúpið,
dimmt og leyndardómsfullt.
„Óskið þér nokkurs frekar?“ spurði dómsforsetinn,
og var nú sjálfur hálf-vandræðalegur.
„Mér þykir það leitt, hr. dómsforseti“, svaraði
Heidenstein, og var röddin hálf-rárn, „að þér hafið svo
lítið álit á mér“.