Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 09.07.1909, Blaðsíða 2

122
Þjóbvíljinn
XXffl, 31.
son hóf umræður um aðskilnað ríkis og
kirkju, og cand. theol. Sigurbjörn A. Grísla-
son um „flálgæzluu, Sigurður P. Sivert-
sen um „kirkjuþing“.
Á Btefnu þessari voru þessar tillögur
samþykktar:
Um kirkjuþingsmálið var gerð svo
hljóðandi eamþykkt með 26 samhijóða at-
kvæðum:
Prestafundurinn álítur, að vor kirkju-
legu mein stafi ekki af því, að kirkjan
er í sambandi við ríkið, heldur af öðr-
um orsökum, meðal annars af því, að
sambandi ríkis og kirkju er óhagan-
lega fyrir komið, og að kirkjan hefir
ekki nægilegt frelsi til þess að ráða
sinum eigin málum. Fundurinn skor-
ar því á alþingi, að samþykkja lög
um kirkjuþing fyrir hina íslenzku þjóð-
kirkju, er komi saman annað hvort ár,
sé skipað prestum og leikmÖDnum, hafi
fullt samþykktarvald í sínum eigin
innri málum og tillögurétt í öllum
þeim almennum löggjafarmálum, er
snerta kirkjuna, og só kostað af lands-
sjóði.
í skiloaðarmálið var sett nefnd, hún
samdi nefndarálit og lagði til:
að kirkjan sé frjáls þjóðkirkja i sam-
bandi við ríkið.
Að öðru leyti leggjum vér til (segir
nefnin) að prestastefnan lýsi því yfir, að
hún só algert mótfallin skilnaði ríkis og
kirkju, en ef skilnaður reynist óhjákvæmi-
legur, þá verði hann þó að eins fram-
kvæmdur með þeim skilyrðum, er hér
greÍDÍr:
1. Áð skilnaðurinn sé borinn undir at-
kvæði þjóðarinnar, þar sem öllum 15
ára að aldri sé gefinn kostur á að greiða
atkvæði, s/5 hlutar greiddra atkvæða
samþykki skilnaðinn.
2. Að skilnaðarmálið sé undirbúið af kirkju-
þingi.
3. Að öllum eignum kirkjunnar sé varið
til viðhalds og styrktar kristnum trú-
arfélögum í landinu eptir ákveðinni
tiltölu.
Þar var og tilrætt um, hvort leyfa
ætti söfnuðurn að segja upp prestum sín-
um, gætist þeim ekki að þeim, og í sam-
bandi við það samþykkt svo hljóðandi
tillaga, er biskup bar upp:
Prestastefnan telur nauðsynlegt, að
biskup beitist fyrir því að fá prest
leystan frá embætti, þar sem þorri
safnaðar af réttmætum ástæðum vill
losna við bann og ítrekaðar tilraunir
til að bæta samkomulagið hafa reynzt
árangurslausar.
Um kenningarfrelsið var gerð svo lát-
andi ályktuD:
I tilefni af fyrirlesti lektors Jóns
Helgasonar (Prestarnir og játningar-
ritin) skorar prestastefnan á biskup í
samráði við handbókarnefndina að und-
irbúa breytingu á prestaheitinu og
leggja fyrir Dæstu prestastefnu.
Um undirbúningsmenntun presta voru
samþykktai þessar tillögur:
1. Þar sem fundurinn lítur svo á, að af-
nám grískukennslunnar sé til mikils
hnekkis fyrir guðfræðisnámið, skorar
hann á landsstjórnina að hlutast til um
það, að frjálsri grískukenuslu verði hald-
ið uppi að minnsta kosti i efsta bekk
menntaskólans, þannig lagaðri að nem-
endur byrjuðu þegar á að lesa Nýja
Testamentið með málfræðinni.
2. Fundurinn skorar á alþingi að veita
guðfræðiskandídötum ríflegan styrk í
eitt ár til dvalar erlendis, þeim til full-
komnunar í mennt sinni.
3. Prestastefnan telur það mjög æakilegt,
að komið yrði á prestaskólann i sum-
arleyfiDU stuttu vísindalegu námsskeiði
fyr:r presta með fyrirlestrum og sam-
ræðum, og væntir fjárframlaga til dval-
arkostnaðar prestanna.
Að loknum umræðum um kristindóms-
fræðsluna var samþykkt þessi tillaga:
Fundurinn lýsir sig hlynntan stefn-
unni í fyrirlestri síra Magnúsar Helga-
sonar, og skorar á biskup að annast
um, að út verði gefnar bibliusögur við
hæfi yngri barna, og síðar stærri bibl-
iusögur, ætlaðar þroskaðri börnum.
En þessi voru aðal-atriðin í fyrirlestri
sira Magnúsar Helgasonar, þauerpresta-
stefnan lýsti sig hlynta:
1. í staðþessað hingað til hefir kverið verið
eiua fastákveðna nómsefnið í kristnum
fræðum undir fermingu, þá verði það
hér eptir biblíusögur, trúarjátningin og
nokkrir valdir sálmar.
2. NámseÍDÍð só jafnan útlistað fyrir börn-
unum áður en þeim er sett fyrir að
læra það. Orðrétt nám sé að eins heimt-
að á trúarjátningunni, völdum ritoing-
arstöðum og ljóðum.
3. Að öðru leyti verði prestum alveg frjálst,
hvernig þeir haga undirbúningi barna
undir fermingu.
4. Ef kver er notað til kennslunnar, séu
yngri börn en 12 ára alls eigi látin
læra það.
Þá voru og þessar tillögur samþykktar:
Prestastefnan treystir áfram fylgi
hinnar íslenzku prestastéttar við bind-
indismálið og aðflutningsbannið.
Fyrri hlutinn (bindindið) samþykktur
með 20 atkv. en sá síðari („og aðflutn-
ingsbannið“) með 17 atkv. ; 4.
Prestastefnan lýsir fyllsta samhug
með jafnréttiskröfum kvenna.
Fleiri tillögur voru samþykktar og yrði
of langt mál að telja þær allar upp, að
lokum skýrði biskup frá því, að hann
teldi æskilegt, að prestastefnan næsta ár
yrði baldin að Hólum í Hjaltadal, og yrði
þá vígslubiskup fyrir Hólabiskupsdæmi
jafn framt vígður þar, og var prestastefn-
an samþykk þeirri færslu í það skipti.
Prestastefnunni barst heillaóskaskeyti
frá kirkjuþingi landa vorra í Vesturheimi,
sem háð var seinast í jÚDÍmánuði. Hún
þakkaði kveðjuna og órnaði Vestur-Islend-
ingum blessuDar.
l’róf í forspjallavísindura
við prestaskólann tók 29. f. m. Sigurður Sig-
urðsson frá Vigur, og hlaut einkunnina dável
Hann gat ekki tekið próf þetta á sama tíma og
aðrir sakir veikinda.
Jtýir stúdentar.
Úr hinum almenna menntasfcóla útskrifuðusfc
80. f. m.: Jónas Jónasson .... I. Sveinbj. Theódór Jakobsson. ág. eink. I. 106 stig 103 —
Halldór Kristjánsson . . . I. 102 —
Kristján Ólafur Björnsson . I. 97 —
Bjarni Snæhjörnsson . . . I. 93 —
Þórður R. A. Þorgrimsson . I. 87 —
Halldór J. Þorsteinsson . . I. 87 —
Halldór Kristinsson . . . . II. 82 —
Simon J. Þórðarsson . . . . II. 78 —
Eiríkur Einarsson . . . . . II. 78 —
Vigfús I, Sigurðsson . . . . II. 73 —
U tanskólanemendur:
Guðmundur Ásmundsson . . . II. 78 —
Jón Jóhannesson II. 77 —
Marten A. Th. Bartels . . . II. 72 —
Jónas Stephensen . . . . . III. 62 —
Þetta er í síðasta skipti, sem prófinu er hag-
að eptir gömlu reglugerðinni.
Fyrri hluta lagnprðfs
við Kaupmannahafnarháskóla hefir Sigfús M.
Johnsen tekið með I. einkunn.
Aðstoðarprestur
hjá Jens prófasti Pálssyni í Görðum er cand.
theol. Þorsteinn Briem frá Alfgeirsvöllum orð-
inn. riann hefir dvalið erlendis síðastliðinn vet-
ur og verið um tíma á prestaskóla í Kaupmanna-
höfn (Pastoralsominariet).
Fyrri hluta læknaprófs
við læknaskólann hór í Reykjavík hafa ný-
lega tekið Magnús Júliusson með I. einkunn (65
stig) og Hindrik Erlendsson rneð II. einkunn (35
stig).
Inntökuprúf
við hinn almenna menntaskóla var haldið síð-
ustu dagana í júnímánuði. Undir það gengu
alls 19, þar af stóðust 16 prófið. 9 piltar og 7
stúlkur.
Settur licknir.
Magnús Júlíusson stud. med. & chir. er sett-
ur til að þjóna Strandalæknishóraði.
Guðnmndur T. Hallgriinsson
læknir fór með „Vestu“ til Siglufjarðar og ætl-
ar að dvelja þar i sumar og fást við lækningar
meðan sildarveiðin stendur yfir og margt er þar
um manninn.
Heiðursinerki.
Matthias Einarsson læknir við franska spítal-
ann hér í Reykjavík og Halldór Gunnlögsson
héraðslæknir í Vestmannaeyjum hafa nýlega ver-
ið sæmdir frönsku heiðursmerki (officier d’aca-
demie).
Prestskosning.
Síra Einar Jónsson í Kirkjuhæ í Norður-Múla-
sýslu, er kosinn prestur að Desjamýri.
llær brennur
6. júní síðastliðinn hrann bærinn í Kálfavík í
Skötufirði i Norður-ísafjarðarsýslu til kaldra kola,
en lausafjármunum varð hjargað að mestu leyti,
Ahúandinn, Jón Hjaltason, var nýbúinn að kaupa
jörðina, og hefir hann orðið fyrir tilfinnanlegu
tjóni, þar sem allt var óvátryggt, og hann að
sögn efnalítill ómagamaður.
Iþróttamót
var haldið á Akureyri 17. f. m. í samhandi við ís-
landsheltisglimuna. Var fyrst gengið i skrúðgöngu
frá hafnarbryggjunni til hátíðasvæðisins á Odd-
„ yri. Þá sotti Guðlaugur Guðmunlsson hátíð-