Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 13.12.1909, Blaðsíða 1

Verð ðrgangítins (minnst
60 arlrir) 3 kr. 50 aur.;
erlendis 4 ler. 50 aur., og
I Ameriku ioll.: 1.50.
Bsrgist fyrir júnimán-
aðarlok.
ÞJÓDVILJINN.
;|= Tuttusasti oö þeiðji Aegangub. =
: RITSTJORI: SKtJLI THORODDSEN.
=|»c*8—>-
I JJppsögn skrifleg ðgild
nema komið sð til útgef-
anda fyrir 30. dag júní-
I mánaðar, og kaupandi
samhliða uppsögninni
borgi skuld sína fyrir
blaðíð.
M 56
Reykjavík, 18. DES.
1909.
XJtlöntíL.
Helztu tíðindi, er borizt hafa frá út-
löndum, eru:
Danmörk. Ka/iZe-ráðaneytið hefir nú
lagt fyrir fólksþingið frumvarp um fjölg-
un fólksþingsmanna, og er þar ákveðið,
að þeir verði eptirleiðis 127, í stað 114,
sem nú er.
f 19. nóv. þ. á andaðist leikkonan
frú Margrét Nyrop-JSielsen, fædd 1876. —
Hún var um tíma Jeikkona á kgl. leik-
húsinu, en síðar á öðrum leikhúsum í
Kaup mannahöfn.
f Aðfaranóttina 21. nóv. síðastl. and-
aðist P. S. Kröyer, einn af helztu mái-
urum Dana. — Hann var norskur að móð-
erni. — Hann var jarðsettur 28. nóv. í
kaupstaðnum Skagen á Jótlandi, við hlið-
ina á Jeiði skáldsins Drachmann, enda
höfðu þeir báðir haft mætur á sjómönn-
unum á Skaganuin o. fl. þar.
Kröyer var fæddur 24. júlí 1851, og
hafði verið taugaveiklaður síðustu ár æf-
innar, og gat því síður sinnt máJarstörf-
um, eD ella.
Eins og blað vort hefir drepið á, þá
er nú áformað, að ríkisréttur Dana dæmi
um afskipti fyrverandi ráðherra, J. C.
Christensen’s og Berg's, af Albertímálinu,
og hyggst Zahle-ráðaneytið o fl. á þenna
hátt að geta hnekkt áliti þessara mót-
stöðumanna siuna. — Hafa verið tínd til
fjögur kæru-atriði, að því er J. C. Christ-
ensen snertir, en eitt á hendur Sigurði
Berg, og virðast öll ærið sraávægileg, hvað
sem úr þeim kann að takast að gera.
Að því er fyrgreinda málshöfðun gegn
J. C. Christeneen og S. Berg snertir, skal
þess getið, að umbótaflokkurinn, sem þeir
teljast til, mun hafa ætlað sér, og greiða
atkvæði gegn málshöfðuninni, en gerði það
þó að tilmælu þeirra, að greiða eigi at-
kvæði, þar sem talið var víst, að hitt
yrði hagnýtt í pólitískum tiigangi.
Um 15 milljónir króna kvað gjald-
þrot, eða fjártjón, Albertí’s alls nema, að
því er vitnazt hefir við réttarrannsókn-
irnar. — Hafði hann einkum tapað miklu
fé á hlntabréfum í gullnámum, og þá
leiðzt út í ýmis konar fjárpretti, til að
fleyta sér áfram.
Bæjarstjórn Kaupmannahafnar kaus
nýekeð borgarstjóra, og var P. Knudsen,
bæjarfulltrúi og fólksþingsmaður, kosinn.
Hann er einn af helztu forvígismönnum
jafnaðarmanna, og munu ýmsir íslend-
ingar hafa heyrt hans eetið, því að hann
var einn þeirra, er sæti átlu í millilanda-
nefndinni.
Noregur. Stórþing Norðmanna hefst
i næstk. janúarmánuði, og verða þá þeg-
ar stjómarskipti. — Hverjir þá taka við
stjórnartaurounum, mun þó enn eigi full-
ráðið.
f 22. nóv. þ. á. andaðist í borginni
Miinchen á Þýzkalandi norski málarinn
Otto Sinding, fæddur 1842.--Bróðir hans
er Stefán Sinding, nafnkunnur mynda-
smiður.
27. nóv. þ. á var tekin til almennings
nota ný járnbraut, sem lögð hefir verið
milli Christianíu og Bergen. — Nefnist
braut þessi háfjallabrautin, og nýtur þaðan
mjög fagurs útsýnis, og má telja víst að
að fjöldi skemmtiferðamanna fari þá leið
til að kynnast fjallendinu.
Flutti Hákon konungur ræðu, er braut-
in var vígð, og minntist þá meðal ann-
ars norska skáldsins Björnstjerne Björns-
son’s sem um hríð hefir verið mjög veikur
og nú dvelur i Parisarborg. —
Svíþjóð. Gistihús brann nýskeð í Skara,
og brunnu þar inni tvær stúlkur. — Skað-
inn er metinn 230 þús. króna.
í nóv. áttu lögfræðingar nokkrir frá
Norðurlöndum fund með sér í Stokkhólmi,
og var fundar efnið, að ræða um, að koma
á samræmi i löggjöf Norðurlanda í ýms-
um greinum, eins og ríkin t. d. hafa sömu
mynt o. fl. — Fund þenna sóttu nolilrrir
af helztu lögfræðingum Svía, Dana og
NorðmanDa.
Þýzkaland. Tveir þýzkir loptfarar
fórust nýeteð í grennd við borgina Fiume
í Ungverjalandi. — Hafði loptfarið bil-
að, og þeir lemstrast til bana, er þeir
féllu til jarðar.
f Aðtaranóttina 80. nóv. siðastl. and-
aðist í Bad Kreuth augnlæknirinn Karl
Iheodor, hertogi í Baiern, fæddur 1839.
Hann var bróðir Elísabethar, keisara-frúar
í Austurríki, sem myrt. var fyrir nokkr-
um árum. — HaDn hefir ritað ýmislegt
er að augnlækningum lýtur, og þótti nýt-
ur augnlæknir. — Hafði fyrst fengizt við
hernaðarstörf, en fékk óbeit á þeim, og
tók að stunda læknisfræði.
Ríkisþing þjóðverja hófst 1. des. sið-
astJ., og las Vilhjálmur keisari sjálfur upp
boðskapinn til þingsins.
Áformað er, að keisari bregði sér til
Miðjarðarhafsins í næstk. febrúar á skipi
sínu „Hohenzollern“, og komi þá við í
Jerusalem, borginni helgu í Gyðingalandi.
Uppvíst er nýlega orðið um all-mikla
fjárpretti af hálfu þeirra manDa, er selt
hafa varning til hersins í Kiel. —-------
Frakkland. Maður nokkur frá Algier,
reyndi ný skeð að myrða frakkneska her-
málaráðherrann, Brun að nafni, en særði
i þess stað Verand hershöfðingja
Morðinginn hét Ptobin Endelsi, og vddi
hann hefna þess, að honum hafði verið
vikið frá sýslan, og þóttist órétti beittur.
Síðan frú Steinheil var sýknuð í morð-
málinu, sem getið var í síðustu útlendu
fréttum í blaði voru, hafa henni boðizt
eigi all-fáir ríkir biðlar, að því er henni
segist frá.
Mælt er að stjórn Frakka ætli að fara
þess á leit við þingið, að veittar séu 500
milljónir franka til herskipasmiða, ætlast
til, að smiðuð séu 19 ný herjkip á næstu
þrem árum. — — —
Rússland. Stjórn Rússa hefir ákveð-
ið, að senda skip í næstk. apríl frá Vladi-
vostoek, borg á austurströnd Síberíu, norð-
ur fyrir Asiu, til þess að vita, hvorteigi
megi koma á skipagöngum þá leiðina til
Norðurálfunnar, sé farið norðarlega.
Uppvíst er orðið, að síðuatu árin hef-
ir verið stolið að meðaltali, sem svarar
100 þús. rúblna af fé því, sem ætlað var
til hersins, og hefir milijóna-eigandinn
Alafosew og Poliakow hershöfðingi, verið
teknir fastir, sem valdir að þjófcaðinuro.
Kvennmaður varð ný skeð málfærslu-
maður í Pétursborg, og er það í fyrsta
skipti sem stúlka hefir komizt í þá stöðu
á Rússlandi, en er hún átti að flytja mál
fyrir rétti í fyrsta skipti, varð dómsfor-
setinn svo gramur, að hann þaut út úr
dómsalnum.
Nicolaj keisari hefir ný skeð leyft Persa-
keisaranum, sem ný skeð var sviptur rík-
isstjórn á Persalandi, að setjast að í höll
einni í grennd við Odessa, og mun hann
því telja sér styrks von frá Rússum, ef
atvikum hagar svo, að hann fær aptur
brotizt til valda á P-rsalandi, sem fáa
mun þó fýsa, slík hryðjuverk, sem hann
hefir verið þar við riðinn.
Á Finnlandi hefir þing nýlega verið
rofið, og eiga nýjsr kosningar að fara
fram 1. febrúar næstk.
Mun tilefnið til þiugrofsins vera það,
að þingið hafnaði stjó narfrumvarpi um
20 millj. rígsmarka tillag til rússneska
hersÍDS, þótti slík tillaga koma í bága
við grundvallarlögin.
Nýlega samþykkti og finnska þingið
(landdagurinn) áskorun til Nieolaj keisara
þess efnis, að leggja fyrir þingið frum-
varp í þá átt, að bæta kjör Gyðinga á
Finnlandi, þar sem Gyðingar hafa enn
hvorki atkvæðisrétt i politiskum málum,
né í sveitamálum, á Finnlandi. —---------
Ungverjaland. Þ»r ru ráðaneytisskipti
í vændum, og hefir Stefáni Tisza verið
falið, að gangast fyrir u>yndun nýs ráða-
neytis. — — —
Tyrkland. 15. nóv. síðastl. var þing
Tyrkja sett, og gat soldán þess í boðskap
sínum til þÍDgsins, ^ ð tionum væri það
fast í huga, að tryggja sem bezt þing-
bundna stjórn, koma • íöfnuði rnilli tekja
og útgjalda, auka her og flota, og gera
hervarnarskylduna almennari, en nú er.