Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 10.08.1911, Qupperneq 6

146
ÞJÓÐVILJINN.
XXV., 30.—31.
anda fengu 146 fyrra árið og 91 seinna
árið. En sárasótt 16 og 14.
Kláði minliar óðum. 1905 voru ‘225
kláðasjúklingar, en 163 árið 1908.
Geðveiki virðist fara vaxandi. Arið
1887 voru 81, en 1901 133 geðveikir
menn á landinu, Skýralur eru ekki til
frá seinni árum A Kleppi voru rúm-
lega 60 sjúklingar við hvor árslok, 1907
og 1908. Hér á landi er geðveiki miklu
algengari' í komim en körlum 97:36 árið
1901. I öðrum löndum er hún álika al-
geng í körlum 89m konum. Ekki getur
landlæknir um af hverju það muni stafa,
en ætli það eigi ekki töluvert rót sina
að rekja til þess, að sjúkdómar, sem or-
sakast af stöðugri áfengisnautn, eru hór
ejaldgæfir, í samanburði við önnur lönd,
og við þeim sjúkdómum er karlmönnum
miklu hættara en konum?
Brennivinsæði fengu 21 maður 1907
en 18 1908.
S 'MQ'llíf ræktunarfólags Norðurlands
filblll 1910. — 8. árg , seinna hept-
ið. — Akureyri 1911.
Fremet í hepti þessu er fyrirlestur
eptír Pál Zophoníasson: „Hvað getum
vér gert, til þess að auka vinnuaflið í
sveitunum, og lækka þanD útgjaldalið í
búi bóndans, sem vinnan hefir í för með
sór?“ — Bendir hann í því skyni á þrjár
leiðir:
1. að fjöiga fólkinu í sveitunum,
2. að nota ódýrari vÍDnu: en manns-
aflið, og að nota að eins mannsaflið
til að stjórna henni,
3. að hagnýta þá krapta, og þau öfl,
sem vér höfum þannig, að sem mest
vinnafáist eptir hverja krapteinÍDgu,
eða vera hagsýnir.
Til þess að fjölga fólkinu í sveitunum,
t.elur hann ekki vænlegt, að fá fólk frá
öðrum löndum, nema ef vera skyldi að
styðja að því, að fá íslendingafrá Amer-
íku, koma á beinu skipasambandi þangað,
flytja ullina þaugað, en koma aptur með
maís, hveiti, og aðrar vörur, sem þar fást
ódýrari, en vér höfum átt kost á.
Enn fremur bendir hann á, sem ráð
til að fjölga fóikinu í sveitUDum, að gera
mönnum létt aðgöngu, að ná í smábýli
til ábúðar, fá dálitla jarðarskika, til eign-
ar, eða umráða, 20—30 dsgsláttur af landi,
og er það óefað heppilegssti vegurinn,
og sá, er mest flýtir fyrir ræktun lands-
ins, og þyrfti alþingi því sem fyrst að
taka það mál til rækilegrar yfirvegunar.
Að því er annað atriðið snertir, að
hestaflið þurfi að bagDýta rr.eira en gert
er. — Drepur hann í því sambandi á
þsð, að þörf só að koma upp rófu-ökrum,
til þess að geta gefið kúnum rófur me8
töðunni. — Nefnir hann og helztu áhöld-
in, er nota má hesta til að vinna með:
pJóginn eða arðinn, herfið (þar á meðal
slóðann, eða ávinnsluherfið), raðlireinsar-
ann, til þess að „lúu með, er rófur era
ræktaðar á ökrum. — Enn fremur:
sláttuvélina, rakstrarvélar, snúningsvélar,
vagna og kerrur.
Onnur greinin í heptinu er: vUm
grasræktina'1, eptir S. Sigurðsson. — Skýr-
ir hann þar, meðal annars, frá tilraunum
ræktunarfélagins, að því er grasfræsán-
ingu snertir, hvernig þeim hefir verið
hagað, hvaða grastegundir ræktaðar o. fl.
Þá er minnzt andláts vara-formanns
ræktunarfélagsins (dbrm. Jóns Chr. Steph-
anssonar), er andaðist 81 árs að aldri 18.
des. 1910. — Hafði hann verið umsjón-
armaður trjáræktarstöðvarinrar, og gróð-
ursett þar fjölda trjáa, og þókominnyfir
sjötugt.
Næst er „yfirlit yfir starfeemi rækt-
unarfélags Norðurlands 1910“, skýrt frá
gróðrartilraunum þess, fræðslustarfi o. fl.
Þá er enn skýrsla um starfeerni garð-
ræktarfélags Reykhverfinga og garðyrkju-
félags Seiluhrepps, og loks er skýrsla um
meðlimatal fólagsins.
Bókmenntafélagið.
Fyrirliugaða lagabreytingin.
Eins og getið hefur verið í blaði voru
(sbr. 32.—33. nr. þ. á.), voru á bókmennta-
félagsfundi 8. júlí þ. á. samþykktar ýms-
ar breytingar á lögum félagsins, og verð-
ur nú, að þvi er þ»r snertir, leitað sam-
þykkia Hafnardoildarinnar á komandi
hausti.
Samþykkti Hafnardeildin breytingar
þessar, »vo sem búist er við, að verði,
leggst hún niður, og heimili fólagsins
verður að eins í Reykjavik.
En jafnframt þessu, verða og gjörð-
ar ýmsar breytingar á lögum félagsins,
að því e'r til stjórnar þess kemur, —
217
Það fór hrollur um hana, er hún hugsaði til þess.
„Jeg veit ekki, hvar hr. Ratray er, eða hvað þeir
gerðu við hann, en eg hygg hann vera dauðan“, mæltí
Constance enn fremur. „En, æ! Það er orðið afskap-
lega kalt, og jeg verð að fara heim!“
Hún skalf af kulda.
„Má jeg heimsækja yður aptur — rná vera, að við
getum hjálpað hvort öðru!u mælti Kenwood vingjarnlega.
„Já! A morgun! Ed þér megið ekki verða mér
samferða núna, því að verið getur, að þeir reyni að
grennslast eptir, hvert eg fór!u
Samræða þessi, þótt eigi v*ri hún gleggri, eða
ákveðnari, gaf Kenwood mikið umhugsunarefni.
Ekki sízt þótti honum það eÍDkar kynlegt, »ð hinn
myrti skyldi vera tviburi morðingjans.
Hann reikaði nú fram og aptur í tunglskininu, og
hugsaði málið, og niðurstaðan varð sú, að hann sendi
Mallabar Isngt símskeyti — í töiustöfum, svo sem þeir
höfðu ráðgert.
„OakaDdi, að hann komist nú fram úr þessu! — en
hann er, sem betur fer, óvit!aus!“
Daginn eptir barst honum símskeyti frá Dover.
„Kem! Ostond S. M“
„Hann hefur þá lagt þogar af stað, dugnaðar-karl-
inn! mælti Kenwoöd.
H»nn heimsótti siðan Constance, en lét þess ógetið,
að hann ætti von á eamverkamanni.
Húu var eigi eins opinská, eins og daginn áður.
Það var engu Hkara, en þvi, að hún treysti hon-
um ekki, byggist við, að hann væri í einhverju makki
við lögregluna.
222
„Hr. Hetzenfeldt frá Miinchen! Roachley er —
dáinn!“
„Dauður! Dáinn! Slik vitleysa! Þér segið ósatt
Dauður!“
Kenwood rétti honum simskeytið.
Eales !as það, og mælti:
„Og hver er John Tunnicliffé?u
Kenwood hugsaði sig ögn um.
„Hann er frá Craneboro!“ mælti hanD.
„Frá Craneboro? Frá lögreglunni? Jeg verð að
snúa við! En er mór það óhætt?“
Já, það vitið þér bezt sjá!fur!“ svaraði Kenwood.
„En af TunDÍcliffé þurfið þér einskis ílls að vænta“.
Kenwood veitti því nú eptirtekt, að Eales lagði af
stað með skipi til AntwerpeD, og símaði þvi til Mallabar
og hélt síðan áfram ferðinni til Craneboro.
En er hann kom þangað, !á fyrir honum símskeyti
frá Mallabar, og var það svo látandi:
„Þykir leitt, að bafa orðið að sima eptir yður!
Bréf á leiðÍDni!“
Edd fremur beíð hans bróf fró Ralph, þar sem hann
skýrði Kenwood frá þvi, að hann hefði orðið að fara með
ungfrú Elear.or til Lavrt sur-mer, og kvað Ralph sér
þykja það leift.
Kenwood grömdust þessar freguir, og datt fyrst í
bug, að ferðast á eptir þeim til Lavet-sur-mer, en niður-
staðan verð þó sú, að réttast væri sð bíða bréfs Mallabars.
í giugga á sölnfurci sá henn hanga stórt epjald, þar
sem ietrað var á með feitum bókstöfum:
„Craneboro-leyndarmálið. —