Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 29.05.1915, Qupperneq 3

XXIX, 24 —25.
ÞJOÐ ViLJINN,
85
lífskjara fjárins á ættgengið, um val kyn-
bótahrútanna o. fl. o. fl.
Þá minnist höfundurinn og enn frem-
ur á nauðsyn samtaka til stofnunar kyn-
bótabúa o. fl.
Loks er aptast í bókinni viðbætir um
markaðshorfur á keti, byggður að mestu
á timariti félagsins Weddel & Co. í Lund-
únum, sem skip hefur í förum, til að
flytja frosið kjöt milli landa.
Telur höfundurinn það þurfa að verða
regluna, að hætt sé að saita kjötið, en
því komið frosnu á erlenda markaðinn,
— sizt að óttast, að Bretar gleyptu þá
eigi við því, og ynnist á þann háttinn
20 aura hækkun á kg., munaði landið
það alls um 389 þús. króna á ári.
Vit og strit. — Nokkr-
ar greinar eptir Gudmund
íinnbogason dr. phil. —
Rvík 1915. — 136 bls. 8vo.
Hér ræðir um fimm gremar eða er-
indi, sem öll hafa áður birzt almenningi,
— hafa ýmist verið flutt sem fyrirlestrar ;
eða birzt á prenti á „Skirni“ eða í ,,Frey“).
Greinarnar eru:
I. Sálarfiœdin og vinnan.
II. Vinnuvísindi.
III. Orkunýting og menning.
IV. Um »akta«-skiipt og
V. Verkamadurinn,
Segir höfur durinn í formála um grein-
arnar í heild sinni, að þær séu „sprottn-
ar af þeirri trú, að vinnu-vit og vinnu-
gleði séu þau gæðin, sem þjóð vor ætti
hvað helzt að þrá og að hún geti veitt
sér þau sjálf, ef hún vill“.
Hve þýðingarmikið efnið er, sem hér
um ræðir, þarf og eigi frekar að geta, en
mikilsvert að eiga nú greiðan aðganginn
að ritgjörðunum öllum, í bókinni „Vit
og Strit“, og óskandi og vonandi að gott
leiði af þeim.
Sannarlega eigum vér Islendingar og
margt, ef eigi flest, ónumið enn, að því
er til verklagninnar og verkhyggindanna
kemur.
Þar ræðir og um þann gróðann, er
seint verður metinn til peninganna.
Oliku saman að jafna.
„ísafold” (22. maí þ. á.) prentar upp
grein úr „Þjóðv.“ frá árinu 1898, og
gleymir því þá, eða hefur eigi dómgreind
’ til að sjá það, ad þar er þó tvennu al-
VCg ólíku saman ad jafna, — því, sem
„Þ]óðv.“-greinin ræðir um og leyni-makk-
inu „þremenmnganna11 við konungsvaldið
(og dönsku ráðherrana) nú ný skeð
Árið 1898 t'ar sem kunnugt er, meðal
annars, um það að ræða, að freista að
ná sérmálum Islands úr höndum dóms-
málarádherrans, og koma þeim í hendur
Islendings, í von um að takast myndi
þá — að því fengnu — að mun greiðar
en ella, ad komast þó loksins eitthvad út
úr stjórnmála-ógöngunum, sem þá voru,
er landshöfðingjavaldið (og danski ráð-
herrann) gerðu allt löggjafarstarfið að
engu, að heita mátti.
Þar rœddi þvi um þad, ad fá aukn-
ingu á réttínduin landsins.
Leyni-makkið „þremenninganna“ fer
á hinn bóginn í þá áttina, að slaka nú
til frá vfyrirvarat sidasta Alþingis, —
heiglast á því, seni þingið telur við-
urkennd landsréttindi vor vera.
Mikið „barn“ er „ísafoldar“-ritstjór-
inn, sem vitað er, ad skilja eigi muninn
á tvennu jafn gagnstæðu, eða látast þá
ekki skilja hann.
Hafís sagður mjög mikill við norður-
land, bæði við Horn og við Langa-
nes.
Við Langanes var hafisinn orðinn land-
fastur um miðjan maí, og ísbreiða af-
skapleg þaðan. og þó að visu meira eða
minna sundurlaus, alla leið að Jan Mayen.
Töluverður hafíshroði kominn þá og
á Stranda- og Húna-flóa, sem og við norð-
vesturkjálka landsins.
„Flora“, er átti að fara vestur og norð-
ur um land, komst eigi tyrir Horn, og
sneri því við og skautzt inn til Reykja-
víkur, á leið suður og austur fyrir landið.
Hafíshroði var og á ísafjarðardjúpi
fyrir og um hvítasunnuna, og þó eigi
skipa- eða báta-ferðum til baga.
Auðvitað hefur kuldinn, sem af ísn-
194
þörf!“ Þjónninn minn fylgist og með mér! Það ætti
þá, að gera hana óhræddari, þótt hættalegur sé jeg!“
Oaestu varð nú og litið á Pfifferling, sem stóð rétt
íyrir aptan hr Windmuller, og gerði sig svo heimsku-
legan, að Windmuller var nálega meira, ea nóg boðið.
Oaesta starði nú lengi grandgæfilega á þjóninn, og
leit síðan á Windmuller, er brosti vingjarnlega, og neri
sarnan höndunum.
Að lokum vpti hún ögn öxlum, og sneri sér að
stiganum.
„Hér er það ekki siður, að karlmaður heimsæki ó*
gipta stúlku, sem ein er í herbergi, — jafn vel eígi, þó
að hann sé ættmeani hennar!“ mælti hún um leið og
hún fór. „En Gio skeytir engu í þvi tilliti, og þvæeg
því mínar höndur!“
„Já, annað verður eigi við það gjört, frú!“ svaraði
Windmuller, í all-angurhlíðum róm.
Onesta sneri þá við, og gekk beintt framan að
honum.
„Eruð þér, að henda gaman að mér?“ mælti hún,
og var þá engu líkari, en æstu ljóni, sem ætlar, aðstökkva
á mann.
„Hver! Jeg! — Jeg biðyður — frú!“ mælti Wind-
muller, og tókst þá að láta, sem væri hann svo stein-
hissa, að Onesta hörfaði undan, og sneri nú aptur að
stiganum.
„Afsakið, prófessor! Jeg er nokkuð æstnúna! Það
er veðrinu að kenna!“ mælti hún.
Windmuller deplaði ögn augunum að Pfifferling.
áður en hann barði að dyrum hjá Gío.
.Þetta er nú ítalska frænkan!“ mælti hann, lágt.
183
Windmuller, sem lét, sem hann hefði hugan allan
við matinn, heyrði þó, hvað skrafað var, og hrökk nú
við. er kökurnar voru nefndar, — minntist þess, hve
mjög hann þurfti hér varfærninnar nð gæta.
„Kökurnsr þær — kökurnar þær! Betra fæ eg nú
ekki!“ kallaði Anna-María upp yfir alla.
„Já, þú lætur munninn ganga!“ sagði Nikkel frænka,
sem naumast gat haldið augununi opnum. „Helzt að mér,
að þurfa æ, að fá mér dálítinn dúr, er á daginn fer
að líða!“
„En þar sem hann Muller minn kcm nú of seint,
þá hefur hann nú frestað honum að þéssu sinni. h re
lengi!“ mælti hún enn fermur. „Og þegar allir blaðra
nú svona, hvenær verður þá máltið hans Jokið? En kl 4,
þá er ferðinni heitið til Lído, og hvað verður þá úr sið-
degis-dúrnum mínum núna?“
„Ef þér takið enn á þolinmæðinni í að eins sár fá
augnablikin“, svaraði Windmuller, þá er eg orðinn sadd-
ur, og leiði yður þá til sætis, sem fyrri daginn, og getið
þér þá enn fengið yður hressandi lúr stundarkorn!“
Hann flýtti sér nú að borða, og rétfi frú Yerden
6iðan arminn, og leiddi hana, sem fyr, inn í salinn.
„Ef þér ekki ætlið yður, að fara til Lído, með hin-
um, prófessor“, kallaði Morghan á eptir honum, „þá er
eg fús til þess, að leiðbeina yður seinni paitinn í dag!“
„Jeg kann yður þakkir fyrir gott boð yðar!“ svarað:
Windmullor, vingjarnlega. „En líklega fer eg til Lido,
og kýs þá fremur að mega eiga yður að einhver tíma
seinna!“
„En nú fer mér, sem frú Yerden!“ mælti hann enn