Lögberg - 09.10.1889, Blaðsíða 3

sjerstaklegu málefnum pess með fullri
ábyrgð fyrir alf>ingi, og J>ar sem
tekið verði svo mikið tillit til vilja
þingsins og þjóðarinnar, sem fram.
ast má verða‘.
Laugardaginn 24 p>. m. kl. 5 e.
h. átti að halda fund í neðri deild
til að ákveða, hvernig ræða skyldi
tillögu fiessa, en sá fundur gat
eigi orðið lögmætur, Jjví að J>essir
9 pingtnenn mættu ekki: Grímur
Thomsen, Gunnar Halldórsson, Jón
Þórarinsson, Ólafur Pálsson, Páll
Ólafsson, Sigurður Stefánsson, Sveinn
Eiríksson, Pór. Höðvarsson, og Dor-
valdur Bjarnarson. Höfðu að minnsta
kosti sutnir Jjeirra auðsjáanlega gert
saintök um, að mæta eigi og Jtannig
koma í veg fyrir, að tillagari næði
fram að ganga. Sigurður Stefánsson
kom inn í Jnnghúsið í fundarbyrjun
og Ólafur Pálsson var á gangi fyrir
utan pinghúsið, án J>ess að hann
fengist á fundinn og Grímur var
einnig á gangi J>ar nálægt.
í efri deild kom stjórnarskrár-
nefndin með sams konar tillögu, en
hún var tekin aptur 26 J>. m. ; ]>ótti
J>ýðingarlítil, J>egar svona fór um
tillöguna í neðri deild.
Yfirskoðunarmann lands-
reikninganna kaus neðri deild
23. f>. m.: yfirrjettarmálfærslumann,
alpm. Pál Briem.
Gæzlustjóra Söfnunar-
s j ó ð s i n s kaus neðri deild 23 J>.
m. : skólakennara Björn Jensson.
Varaforseti ueðrideildar
kosinn 24. {>. m. : Eiríkur Briem í
stað Ólafs Briems, sem etgi getur
gegnt J>ví starfi milli fúnga, f>ar
sem hann eigi er búsettur í Itvík
eða f>ar í grenndinni.
Yfirdómaraembættið veitt
landritara Jóni .Tenssyni.
Embættisprófi viðpresta-
s k ó 1 a n n luku 23 p. n. J>essir níu:
Eink. stig.
Guðm. Guðmundsson .. .. I 47
Guðm. Helgason....... I 47
Jón Finnsson.............. I 47
Kjartan Helgason......... I 47
Magnús Blöndal Jónsson. 1 45
Ólafur Helgason.......... 1 45
Ólafur Sæmundsson...... II 37
Benedikt Eyjólfsson.. .. II 27
Einar Thorlacius....... II 27
30. dgvst 1889.
Sjera Sigurður Stefáns-
s o n hefur nú tekið aptur umsókn
sína um Reykjavíkurbrauðið eða
beðizt undan að sjer yrði veitt
pað. Mun mörgum J>ykja pað und-
arlegt, sem vita, hve mikið á gekk
pegar verið var að safna atkvæð-
um handa honum um daginn, og
margir í söfnuðinum pykjast vera
gabbaðir í meira lagi, ekki sízt,
ef brauðið skyldi verða veitt öðr-
um, án pess að leitað verði vilja
safnaðarins með nýjum kosningum.
En slíkt [>arf varla að óttast, ]>ví
að það samrýmist ekki vel prest-
kosningarlögunutn.
í landritaraembættið var
28. J>. m. settur cand. jur. Hannes
Hafstein frá 1. sept.
Tíðarfar er að frjetta gott
alstaðar af lattdinu nú tneð póstum,
sem nýkotnnir eru, stöku sinnum
komið vætur bæði sunnanlands og
annarstaðar, en yfir höfuð ekki til
meins fyrir heyskapinn.
Aflabrö gð hafa lítil verið við
Faxaflóa í sumar. A Eyjafirði og
Siglufirði frernur góður afii um
miðjan pennan mánuð, sömuleiðis á
Skagafirði. — IJr Húnavs. (Miðfirði)
skrifí^ 22. ]>m.: „Veiðilaust hefur
verið alveg í ám í sumar og fiski-
laust á Miðfirði. Vestan flóans
sagður nógur afli“.
6. seft. 1889.
M a n n s 1 á t. 25. f. m. andað-
ist í Otrardal í Barðastrandasýslu-
uppgjafaprestur Dórður Thorgrímsen
síðast prestur í Otrardal.
Hvalveiðarnar fyrirvest-
a n. Seint í f. m. var hvalveiða-
maðurinn í Önundarfirði búinn að
fá 61 hval og líkui hvalafli á Lang-
eyri eða pó heldur meiri.
Safnaðarfundurinn hjer í
bænum, sem auglýstur var í síðasta
blaði, var sóttur af 150—200 manns.
Var J>ar eptir litlar umræður Satn'
[>ykkt með um 150 samhljóða atkv.
svohljóðandi yflrlýsing:
„Fundurinn lýsir yfir peirri von
og pví trausti til landstjórnarinnar,
að svo .framarlega, sera hinn kjörni
dómkirkjuprestur sjera Sigurður Ste-
fánsson, einhverra orsaka vegna ekki
tekur við pjónustu brauðsins, pá
verði söfnuðinum veittur aptur kost-
ur á, að neyta fullkominnar hlut-
töku í veitingu brauðsins samkvæmt
lögum 8. jan. 1886“.
STJÓRNARSKRÁIN
Á ÞINGI.
Það er bezt að hver kemi til dyr-
anna, eins og hann er klæddur. Það
er ekki til neins að dyljast þess, að
það varð töluverður ágreiningur á þingi
meðal manna um !>et.ta mái. Það kom
þegar í þingbyrjun upp ágreiningur um
tvö atriði. Eins og menn muna, hefur
það eigi verið skilmerkilega ákveðið í
fyrri stjórnarskrárfrumvörpum, hvernig
konungur skipaði landstjórann eða viki
honum frá völdum. Mótstöðumennirnir
hafa jafnvel sagt, að kottungur gæti eigi
gert þetta með öðrum ráðgjöfum, en
ráðgjöfum landsstjórans, en þá hefði
afleiðingin orðið sú, að landsstjóri hefði
orðið óafsetjanlegur, því að hann hefði
getað liaft þá ráðgjafa, er neituðu áð
skrifa undir afsetningu hans. Þessu
vildu menn breyta og kveða skýrt á
um það, að konugur sjálfur tæki sjer
ráðgjafa, er skrifaði undir með honum.
Um þetta varð nokkur ágreiningur, eni
eptir að menn höfðu rætt málið á fundi
urðu þó allir á eitt sáttir um það, að
bezt væri, að kveða skýrt á um ráðgjafa
konungs, og var því samþykkt, að taka
upp í st.jórnarskrárfrv. ákvæði um þetta.
Auk þessa hefur einnig verið sá ókostur
við frumvörpin frá fyrri þ’ngum að
verkahringur konungs og landstjóra hef-
ur eigi verið fastákveðinn. Þar hefur
staðið, að konungur e."Sa landstjóri gerðu
þetta og hitt. í þingbyrjun kom fram
sú tillaga, að gjöra nákvæmar ákvæði
um þetta. Fyrst og fremst um það, að
konungur skyldi fela landstjóranum allt
framkvæmdarvaldið innanlands, en svo
skyldi staðfesting á lögum vera þannig
fyrirkomið, að landstjóri staðfesti almenn
lög, en konungi væri heimilt innan á-
kveðins tíma að aptur kalla þau. Með
þessu var ákveðinn verkahringur kon-
ungs og landstjóra. Framkvæmdarstjórn-
in átti að verða öll innanlands, og ský-
laust ákvæði sett um staðfesting á lög-
um. TVeir af þingmönnum gátu ómögu-
lega fellt sig við þetta; þeir vildu held-
ur hafa hin ónákvæmu ákvæði, að kon-
ungur eða landstjóri staðfestu lögin-
Þegar málið var rætt á fundi utanþings
urðu nær allir með að gera breytingar
þessar á frumvarpinu. En af því þessir
tveir þingmenn voru mjög á móti, vildu
menn þó láta undan þeim, og þess vegna
var ákveðið í frumvarpi því, er fram
var lagt í neðri deild, að konungur
mætti að eius apturkalla þau lög, er hon-
um þættu viðsjárverð sakir sambands
Isiands við Danmörku.
Það getur enginn annað, en talið
breytingar þær, sem urðu á frv. í neðri
deild til bóta, en fyrir þann ágreining,
sem varð meðal manna, gekk málið
seinna fram en annars mundi orðið
hafa.
Frumvaipið var samþykkt til fulln-
aðar í neðri deild í lok júlimí og greiddu
þá allir þjóðkjörnir þingmenn atkvæði
með því, nema einir tveir, og af þeim
vildi annar ganga lengra og héimta frest-
andi neitunarvald.
Frumvarpið fór nú upp í efri deild.
par voru kosnir 5 menn í nefnd: tveir
konungkjörnir, E. Th. Jónassen og Jón
A. Hjaltalín, og þrír þjóðkjörnir, Friðrik
Stefánsson, Jón Olafsson og Skúli Þor-
varðarson. Hinir konungkjörnu nefnd-
armenn voru eigi ófúsir til samkomu-
lags, en þeir vildu láta breyta frum-
varpinu í nokkrum atriðum, og það
sýndi sig við atkvæðagreiðsluna að þetta
var engin uppgerð, því við 2. umr. sam-
þykktu hinir konungkjörnu margar mik-
ilvægar greinar nálega í einu hljóði og
við 3. umræðu samþykktu 3 það til
fullnaðar og hinn 4. kvaðst vera sakn-
dóma, nema um nokkur einstök atriði'
Það var einkum i 4 atriðum, er hinir
konungkjörnu vildu breyta ákvæðunum
um staðfestingu á lögum og ákvæðun-
um um frainkvæmdarstjórnina, fá breytt
skipun efri deildar og setja landsyíir-
dóminn i staðinn fyrir landsdóminn.
Þegar þetta var fram komið í nefnd-
inni kallaði einn af hinum þjóðkjörnu
nefrálarmönnum nokkra af þingmönnum
í neðri deild á samkomu, til þess að
verða þess vísari, að hve miklu leyti
þeim stæði hugur til samkomulags. Þar
voru auðvitað ekki þeir tveir þingmenn
sem höfðu verið ósveigjanlegir, þegar
ágreiningurinn var um málið í neðri
deild, og heldur eigi ýmsir aðrir þing-
menn; hjer var að eins samtal milli
manna og gat því eigi verið að ræða
um neinn almennan fund. Þar kom þá
fram, að flestir voru fúsir til samkomu-
lags, en vildu þó eigi binda sig við í
neinu, enda vissu menn þá eigi, hvað
ofan á kynni að verða í efri deild og
gátu eigi athugað málið nákvæmlega.
Skömmu síðar komu tillögur nefndar-
innar fram í málinu.
Þótt menn alls eigi feldu sig við all-
ar breytingar nefndariunar, þá hafði
nefndin þó viðurkennt, að ísland ætti
að fá innlenda stjórn með ábyrgð fyrir
alþingi, og þvi hefði verið ástæða til
þess, að þykja þetta mikilsvert. En í
stað þess að reyna, að koma á sam-
komulagi, þá byrjaði hinn mesti æsing-
ur af hendi hinna tveggja ósveigjanlegu
þingmanna. Þetta spillti afarmikið fyrir
framgangi málsins; þegar hinir konung-
kjörnu þingmenn heyrðu, hvernig sum-
ir ljetu í neðri deild, fannst þeim ekki
eigandi við menn í þessu máli; þing-
menn í neðri deild gátu ekki hugleitt
málið rólega, og það var ekki hægt að
koma á neinu samkomulagi um einstök
atriði, sem gott hefði verið að fá breytt.
Það var fyrir þetta, að þeir konung-
kjörnu þingmenn, er málinu voru mest
sinnandi, vildu eigi, að málið gengi al-
veg fram á þinginu; þeir vildu láta þjóð-
ina hugleiða málið í ró. Hins vegar
vildu þingmenn í neðri deild fá breytt
nokkrum atriðum, og lýstu þeir þá yfir
því, að þeir vildu eigi samþykkja frum-
varpið óbreytt.
Máhð gat eigi orðið útrætt, en það
gekk fram í efri deild 22. ágúst og fór
svo til neðri deildar aptur. Nefndin í
neðri deild gat að lögum eigi tekið
málið til meðferðar fyrri en daginn ept-
ir 23. ágúst. Einn af nefndarmönnun
um var ósveigjanlegur og vildi ekki
tneð neinu móti samkomulag v'ð efri
deild. Þótt nefndarmenn flestir hefðu
mjög mikið að starfa í öðrum málum,
lauk nefndin þó við álit sitt á rúmum
sólarhring. Það vita allir, hvert. var á-
lit meiri hluta nefndarinnar. Það var
eigi hægt að fá frumvarpið útrætt, og
þegar svo var koraið, þá vildi hún þó
á annan veg hrinda málinu áfram; vildi
hún að báðar deíldir yrðu samtaka um
að skora á stjórnina að leggja frum-
varp til stjórnarskrár fyrir næsta þing.
Eptir öllum reglum hefði stjórnin mátt
til að verða við þessari áskorun beggja
deilda. Áskorunin kom fram og var út-
býtt í neðri deild á iiádegi 24. ágúst.
Þetta var laugardagur og næst seinasti
þingdagur; um kveldið átti að ákveða,
hvernig skyldi ræða tillöguna, en þá
vildi svo óheppilega til, að þrír þing-
menn voru farnir úr bænum. Þetta
uotuðu sex þingmenn sjer og gerðu
fundinn ólögmætan, með því að mæta
ekki. Var þá skorað á forseta, að halda
fund um málið seinasta daginn, en hann
aftók það með öllu, enda sóttu neðri-
deildarmenn þetta ekki mjög fast, þareð
það var óvíst, hvort fundurinn yrði
fremur lögmætur þá. Menn gátu eigi
náð tali við þá þingmenn, er fjærver-
andi voru, fyr en næsta þingdag; sögð-
ust þá að minnsta kosti tveir þeirra
ekkert hafa vitað um ráðabrugg hinna
sex, en á meðan var tlllaga um málið
tekin aptur í efri deild kl. 9 og þvi
var eigi til neins að halda tillögunni
fram í neðri deild, en þegar auðsætt
var, að fundur mundi geta orðið lög-
mætur í neðri deild, þá sendu 12 þing-
menn áskorun til forseta um, að halda
fund í stjórnarskrármálinu og ætluðu
menn þar að lýsa yfir skoðun sinni og
sýna það, að meiri hluti neðri deildar
vildi aðhyllast samkomulag við efri
deild, þótt eigi vildi hann samþykkja
frumvarpið óbreytt, en svo var ómögu-
íegt að finna forseta fyr en seint um
síðir, en þegar hann fannst, neitaði hann
þverlega að halda fund og bar það fyr-
ir, að tíminn væri orðinn of naumur,
sem einnig mátti til sanns vegar færa,
eptir því sem þá var liðtð á daginn.
Þannig endaði málið i neðri daild,
og þingmenn í neðri deild skildu þann-
ig; ekki var einu sinni lesin upp gjörða-
bók síðasta fundar. Þetta er hið fyrsta
dæmi af sinni tegund í þingsögu ís-
lendinga. Það er óskandi að það veröi
hið síðasta.
Yjer höfum hjer sagt sögu málsins
svo satt og íjett sem oss er unnt. Vjer
óskum, að hver maður dæmi um málið
í ró....
Vjer teljum það illa farið, að þannig
var skilið við málið. — Það hefur verið
í fljótræði, að meon gerðu fundinn í
neðri deild ólögmætan; kjósendur geta
eigi þakkað neinum þingmanni fyrir >að,
að brjóta lög á samþingismönnum sínum,
og það er víst, að í þessu máli gildir,
eins og 1 öðruin málum, að með lögum
skal land byggja, en eigi með ólögum
eyða.
Þjóðólfur.
Dr. J. Jonasens
LÆKNINGABÓK...á $1.00
IIJÁLP í VIDLÖGUM. 35 c.
Til sölu hjá
173 Ross Str.
WINNIPEG.
GREEN BALL
CLOTHING HOUSE.
434 Maiii Str.
ViS höfum alfatnað handa 700 manns að
velja úr.
Fyrir $4.50 getiS þið keypt prýðisfallegan
ljósan sumarfatnaö, og fáeinar betri tegund-
ir fyrir $5,50, $6,00 og $7,00.
Buxur fyrir $1,25, upp að $5,00.
Jollll S þ r i n g
434 Main Str.
JARDARFARIR.
HorniS á Main & Notre Dame e
Líkkistur og allt sem til jarð-
arfara þarf.
ÓDÝRAST í BŒNUM.
Jeg geri mjer mesta far um, að
allt geti fariS sem bezt fram
viS jarSarfarir.
Telephone Nr. 413.
OpiS dag og nótt.
M HUGHES.
53
eptir vat.nsfletinum, og var að hugsa um, hvernig
mundi liggja á þessum konum, sem henni höfðu ný-
lega verið sagðar sögurnar af, ef þær vissu, að þeirra
leynilegustu og stundum óvirðulegustu og sorglegustu
ástaræflntýri væru alinennt umræðuefni hjá fjölda
vinnufólks. En svo varð hún allt í einu steinhissa,
því að til hennar kom skrautklæddur yfirmaður með
bók í hendinui. Fyrst hjelt Ágústa af gullborðunum,
s m einkennisbúningur mannsins var skreyttur með, að
þetta væri kapteinninn; en svo kom það bráðum upp úr
kafinu, að maðurinn var ekki í hærri stöðu en að hafa
yfirumráð matvælanna.
„Gterið þjer svo vel, Miss,*1 sagði hann, bar hendina
upp að hattinum og rjetti henni bókina, sem hann
hjelt á; „kapteinninn biður að heilsa yður og langar
til að vita, hvort þjer sjeuð sú, sem skrifað hefur
þessa bók“.
Ágústa leit á bókina. Þetta var Ahciti Jemimu. Svo
svaraði hún að liún væri höfundurinn og maðurinn
fór aptur frá henni..
Stðar um morguninn kom annað, sem hana furðaði á.
Skrautklæddi yfirmaðurinn kom aptur, tók í hattinn og
sagði að kapteinninn hefði beðið liann að segja henni,
að það ætti að flytja muni hennar á káetu, sem væri
aptar á skipinu. Ágústa tnaldaði fyrst 1 móinn, ekki
af þvi að hún hefði neiua ást á þjónustumeynni, heldur
af þvi að henna var illa við að láta reka sig fram og
aptur, eins og öllum Bretum er.
„Kapteinuinn hefur skipað það, Miss“, sagði maður-
inn, og brá hendinni aptur upp að hattinum; og svo
ljet liún undan.
Hún hafði ekki heldur neina ástæðu til að iðrast
þess; því að hún var flutt í ljómandi fallega káetu uppi
á þilfarinu, stjórnborða-magin á skipinu, skammt fyrir
52
stöðuað þekcji farþj gja á annari káetu, einkum ung-
ar stúlkur, sem skrifa skáldsögur".
„Þjer megið vera alveg óhræddur, Mr. Meeson:
mig langar ekkert til að láta á því bera, að jeg þekki
yður“, sagði Ágústa.
I þessu bili versnaði fjandmanni hennar aptur á-
kaflega; Ágústa þoldi hvorki að horfa nje hlusta á,
hvernig hann engdist sundur og saman og stundi, og
hún flýði því fram á skipið; svo fór hún ofan í sína
eigin káetu, og var að hugsa um, hve undarlegur og
óviðfeldinn þessi fundur þetrra Meesons hefði verið;
þar var hún svo hjálparlaus og hálf-brjáluð næstu þrjá
sólarhringana, nwna livað bráði af henni með köflum
En á fjórða degi kom hún aptur upp á þilfarið, hafði
þá alveg náð sjer aptur og hafði ágæta matarlyst. Hún
borðaði morgunmat sinn, og svo fór hún og settist
framarlega á skipinu þar sem minnst var um að vera.
Hana langaði ekki til að sjá Mr. Meeson aptur; og
hana langaði til að sleppa við sögur þjónustumeyjarinnar,
sem hjá henni svaf. Stúlkuskepnan vildi endilega, eins
og þess háttar fólki er gjarnt til, segja henni hverja
söguna eptir aðra, og allar voru þær af því fólki, sem
hún hafði verið hjá, og margar af þessum sögum voru
á þá leið, að þær gátu komið hárunum til að risa á
höfði hverrar siðsamrar ungrar stúlku, eins og Ágústa
var. Vafalaust hefur henni sem skáldsagnahöfundi þótt
nokkurs um vert að heyra þær; en af því að það var
sami svipuriun yflr þeim öllum, og af því að þær stefndu
beinlínis allar I þá átt að uppræta alla þá trú sein hún
kynni að hafa á því að nokkur kona, sem fengið hefði
mikinn andlegan þroska, væri skírlíf, eða að nokkur
karlmaður væri sómamaður, þá þreyttist Ágútta fljótt a
þessum hneykslis-sögum. Svo hún fór fram á skipið, sat
þar og horfði á „hvítu hestana,, , sem eltu hver annwn
49
£180 í kaup um árið. Svo hafði hann flýtt sjer aptur
til Birmingham 1 þvi skyni einu, að finna Ágústu
Smithers. Ef satt skal segja afdráttarlaust, þá hafði hann
mjög innilega, eindregna og ákafa ást á henni, og þees
getum vjer honum til sóma. í raun og veru var hann
svo langt kominn, að hann hafði staðráðið það við sig,
að berjast áfram allt hvað hann gæti, og ef honum
virtust nokkrar horfur á því aö honum ætlaði að ganga
vel, þá að láta það í ljósi við hana, sem honum bjó í
brjósti. Ef til vill var þetta nokkuð fljóthugsað; en í
þeim sökum hættir fólki fremur en almennt er gert ráð
fyrir við að hlaupa á sig. Manneðlið er mjög
fljótt að komast að niðurstöðu í þeim sökum, er það
undarlega samband, sem vjer köllum ást, er eitthvað
viðriðið; ef til vill kemur það til af því, að ástin er,
að minnsta í byrjuninni, mjög háð skilningarvitunum, þó
að sú niðurstaða sje ekki sem allra-viðfeldnust.
Vorkennið veslings ungmenninu! Að koma frá
London til Birmingham í því skyni að biðla til sinnar
gráeygðu ástmeyjar, og það í einum af ódýrustu og
lökustu vögnunum, og fá svo að vita að hún sje farin
til Nýja Sjálands, þangað sem manni er ómögulegt að
fara á eptir henni, án þess að hafa skilið eptir nokk-
ur boð eða nokkra línu, og jafnvel ekki neina utaná
skript — það er hart! En það varð með engu móti úr
þessu bætt; svo fór hann aptur til járnbrautarstöðvanna
og stundi og bölvaði á allri leiðinni til London.
En Ágústu, sem nú var úti á skipinu Kangaroo,
var alsendis ókunnugt um það, sem ástin á henni hafði
komið honum til að gera; hún vissi meira að segja ekki
einu sinni, að honum litist neitt vel á hana. ííún fann
til einhverra ónota innvortis, og húa ætlaði að fara ofan
í kietu sína, þar aem hún tvaf ásamt þjónuatumey
hefðarkonu einnar; hún vissi ekki, hvort þeasi óno t